Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Enfermaría Laboral Código 661G01022
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Rumbo Prieto, José María
Correo electrónico
jose.maria.rumbo@udc.es
Profesorado
Rumbo Prieto, José María
Correo electrónico
jose.maria.rumbo@udc.es
Web http://http://campusvirtual.udc.gal/
Descrición xeral Con esta materia preténdese concienciar ao alumno/a sobre a relación entre traballo e saúde. Abordaranse principalmente aquelas formas e condicions laborais do persoal sanitario que poden influír negativamente na saúde e a identificación de riscos ocupacionais no ambito sanitario e como prevenilos

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Describir a normativa legal vixente en materia de saúde laboral e prevención de riscos laborais A29
A30
A38
A56
B6
B9
B12
B20
B21
C1
C7
C13
Diferenciar os riscos para a saúde derivados do traballo A28
A29
A30
A38
A56
B5
B7
B10
B12
C1
C6
C13
Identificar e aplicar os sistemas de avaliación e as medidas de prevención dos riscos para a saúde no ámbito laboral. A28
A29
A30
A38
A56
B5
B6
B7
B10
B12
B20
C6
C10
C13

Contidos
Temas Subtemas
Unidade 1. Conceptos xerais de Saúde laboral. Marco conceptual da enfermaría do traballo. 1.1. Conceptos xerais de saude laboral
1.2. Normativa legal sobre saúde laboral
1.3. Normativa legal sobre xestión medioambiental
1.4. A especialidade de enfermería do traballo
Unidade 2: Área de prevención de riscos laborais. Especialidades técnicas de prevención de riscos laborais. 2.1. Seguridade no traballo
2.2. Hixiene industrial
2.3. Ergonomía e Psicosocioloxía aplicada a prevención
Unidade 3. Promoción da saúde no traballo. Vixiancia da saúde. Alteracións da saúde. 3.1. Conceptos xerais de traballo e saúde
3.2. Factores de risco e riscos laborais
3.3. Accidentes de traballo
3.4. Incapacidade laboral e invalidez
3.5. Patoloxías e enfermidades profesionais

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A30 A38 A56 B5 B6 B12 B21 C6 4 0 4
Traballos tutelados A28 A29 A30 A38 A56 B5 B6 B7 B10 B12 B20 C1 C6 C7 C13 10 60 70
Proba mixta A29 A30 A38 A56 C1 C10 1 0 1
Saídas de campo A28 A29 A30 A38 A56 B5 B6 B9 B12 B20 C1 C6 C7 4 0 4
Presentación oral B7 C1 1 5 6
Sesión maxistral A28 A29 A30 A38 A56 B5 B10 B20 C1 C6 C7 C13 22 42 64
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
O seguimento farase a través do correo electrónico, da plataforma Moodle e a plataforma Teams, a demanda do estudante e respectando os horarios de grupo reducido
Proba mixta Integra preguntas tipo test de respuesta única o de preguntas de tipo respuesta corta.
Saídas de campo Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas,
institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas
actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e
sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc
Presentación oral Presentación oral do traballo tutelado.
Sesión maxistral Exposición oral presencial complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Durante o curso, a/o profesora/o da materia dedicará tempo a atención personalizada do estudante para seguimento, consultas e orientación do estudo e elaboración dos traballos. O espazo de comunicación pode ser con titoría de forma presencial, non presencial a través do correo electrónico, da plataforma Moodle ou da plataforma Teams, según as demandas dos estudantes, e respectando os horarios establecidos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Presentación oral B7 C1 Exposición oral pública do traballo tutelado de forma presencial ou en vídeo.Teráse en conta a calidade das exposición como a presentación audiovisual. Puntuará un mínimo de 0 e un máximo de 10. Suporá o 20% da nota final.
20
Traballos tutelados A28 A29 A30 A38 A56 B5 B6 B7 B10 B12 B20 C1 C6 C7 C13 A realización do traballo supervisado será obrigatoria. A avaliación dos traballos inclúe a avaliación de competencias específicas e transversais. Puntuará un mínimo de 0 e un máximo de 10. Suporá o 30% da nota final.

En relación cos traballos tutelados valorarase:
- A adecuación as normas de elaboración segundo o tipo de traballo presentado.
- A metodoloxía adecuada do traballo entregado.
- A profundidade do contido da materia estudada.
- O dominio das ferramentas ou aplicacións utilizadas na elaboración do tema.
- O uso de fontes documentais complementarias e actuais.
30
Proba mixta A29 A30 A38 A56 C1 C10 Será unha proba escrita na data oficial do exame da materia. As proba consistirá en preguntas curtas con respostas tipo test, relacionadas cos contdos teórico-práctico da materia.

Para superar esta proba será obrigatorio acadar, como mínimo, un 50% da puntuación asignada. Esta proba representará o 50% da nota final da materia. Senón se supera esta proba, non se terá en conta as outras puntuacións (traballo tutelado e presentación oral).
50
 
Observacións avaliación

Para superar a materia é necesario acadar a metade (50%) da puntuación global. Cada unha dás artes considérase superada ó alcanzar a metade do seu valor de avaliación.

MATRICULA DE HONRA: Poderán optar a matrícula de honra os alumnos/as cuxa media supere o 9,5. O profesor da materia poderá considerar criterios adicionais nos resultados obtidos polos/as estudantes en calquera das accións formativas programadas na guía docente.

NON PRESENTADO: Ausencia o día oficial da proba obxectiva (proba mixta).

SEGUNDA OPORTUNIDADE E OUTRAS: Os/as alumnos/as deben ter superado previamente a avaliación do traballo tutelado e presentación oral para ser avaliados da proba mixta. 

MATRICULA A TEMPO PARCIAL: Os criterios de avaliación serán os mesmos que na matrícula ordinaria.

A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

SOLICITUDE DE DISPENSA ACADÉMICA POR PARTE DOS ALUMNOS CON MATRICULA PARCIAL SEGUN A NORMA QUE REGULA Ou RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO E A PERMANENCIA E A PROGRESIÓN DÚAS ESTUDANTES DE GRAO E MÁSTER UNIVERSITARIO NA UNIVERSIDADE DA CORUÑA (Aprobada polo Consello Social do 04/05/2017)


Fontes de información
Bibliografía básica Consellería de Sanidad (2015). DECRETO 38/2015, de 26 de febrero, de residuos sanitarios de Galicia.. Santiago de Compostela: DOG
Vidal Lacosta V. (2019). El estrés laboral Análisis y prevención. Zaragoza Prensas de la Universidad de Zaragoza
Lousada Arochena JF, et al. (2018). La protección de la salud laboral de las personas trabajadoras especialmente sensibles a determinados riesgos. Albacete: Bomarzo
Jefatura del Estado (1995). Ley 31/1995, de 8 de noviembre, de prevención de Riesgos Laborales. . Madrid: BOE
Ministerio de Trabajo (1959). Orden de 21 de noviembre de 1959 por la que se aprueba el Reglamento de los Servicios Médicos de Empresa.. Madrid: BOE
Ministerio de Sanidad y Política Social (2009). Orden SAS/1348/2009, de 6 de mayo, por la que se aprueba y publica el programa formativo de la especialidad de Enfermería del Trabajo. Madrid: BOE
Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales (1997). Real Decreto 39/1997, de 17 de enero, por el que se aprueba el Reglamento de los Servicios de Prevención. Madrid: BOE
Ruiz Frutos C, et al. (2013). Salud laboral: conceptos y técnicas para la prevención de riesgos laborales . Barcelona: Elsevier Masson
Guixà Mora J. (2017). Técnicas generales de análisis, evaluación y control de riesgo : seguridad y salud laboral. Barcelona: Universitat Politecnica de Catalunya, Iniciativa Digital Politècnica, 2017
Monereo Pérez JL, et al. (2012). Tratado de salud laboral . Cizur Menor: Aranzadi

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Farmacoloxía/661G01011
Situacións de risco para a saúde e Radioloxía/661G01013
Enfermaría da Saúde Mental/661G01015
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/661G01016
Estancias Clinicas I/661G01025
Estancias Clinicas II/661G01026

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Situacións de risco para a saúde e Radioloxía/661G01013
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/661G01016
Practicum/661G01032
Traballo fin de grao/661G01033

Observacións

Esta materia ten en conta as recomendacións de SOSTENIBILIDADE MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO: 

- A entrega dúas traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través do campus virtual, en formato dixital sen necesidade de imprimilos. Non caso de que a entrega dúas traballos, fose en papel: - Non se empregarán plásticos, - Realizaranse impresións a dobre cara, - Empregarase papel reciclado, - Evitarase a impresión de borradores. 

- Teranse en conta vos principios éticos relacionados cos valores dá sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

- Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero;velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas co alumnado.

- Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro dá aula ou non contexto clínico, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.

- Prestará especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas

- Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías