Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Administración de Arquivos Históricos Código 710G02034
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Ruiz Astiz, Javier
Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Profesorado
Ruiz Astiz, Javier
Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Web
Descrición xeral Especialización da Arquivística, que se ocupa dos documentos orixinados dende os municipios e/ou particulares, e conservados polos Arquivos Históricos. A materia céntrase no estudo destos centros, a súa documentación, as súas funcións e a planificación das súas tarefas para o mellor cumprimento dos seus fins de conservar e dar acceso aos documentos e a súa información.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
- Coñecemento da documentación producida polos arquivos históricos provinciales e a sua tipoloxía arquivística. A2
A7
C4
- Coñecemento dos principios e métodos porque se rixe a creación e funcionamiento dos arquivos históricos. A2
A7
B2
C4
C8
C9
C11
C19
- Coñecemento da documentación producida polos arquivos históricos provinciales e a sua tipoloxía arquivística. A2
A7
B2
C4
- Coñecemeento das funcións que desempeñan os arquivos históricos para o desempeño de seus obxetivos A8
B2
B6
C4
C8
C9
C12
- Coñecemento das funciones que desempeñan os arquivos históricos para o desempeño de seus objetivos A3
B3
B4
B7
C1
- Coñecmento das técnicas máis avanzadas no campo da xestión e administración de arquivos históricos en España A5
A6
B8
B9
C14
- Coñecemento das técnicas máis avanzadas no campo da xestión e administración de arquivos históricos en España A4
B1
C6
C16
C17
C18
C19
C20

Contidos
Temas Subtemas
1. Arquivo e Arquivística 1.1 Conceptos básicos
1.2 Historia da Arquivística
1.3 Tipos de arquivos históricos
2. Os documentos de arquivo 2.1 Qué é un documento de arquivo?
2.2 O ciclo dos documentos
3. A valoración, selección e transferencia dos documentos 3.1 Para qué se valoran os documentos?
3.2 Criterios para a súa selección
3.3. A transferencia dos documentos
4. A descrición arquivística 4.1 Funcións e utilidades
4.2 ISAD(G)
4.3 ISDIAH
4.4 ISAAR(CPF)
4.5. ISDF
5. Escrituras históricas 5.1 Idade Antiga
5.2 Idade Media
5.3 Idade Moderna

6. Tipoloxías documentais nos arquivos históricos 6.1 Documentos de administración e goberno
6.2 Documentos xudiciais
6.3 Documentos notariais
7. Institucións produtoras dos documentos históricos 7.1 Idade Media
7.2 Idade Moderna
7.3 Idade Contemporánea

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 B6 B7 B8 C1 C4 C6 C8 21 0 21
Lecturas A2 A5 A7 A8 7 20 27
Portafolios do alumno A2 A3 A8 B1 B3 B8 C8 C9 C11 C18 C20 20 20 40
Proba mixta A6 A7 B1 B2 2 24 26
Traballos tutelados B9 C12 C14 C16 C17 C19 C20 7 25 32
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Tanto a parte teórica como a práctica serán explicadas en clase.
Lecturas Efectuaranse diversas lecturas para que o alumnado faga un resumo, comentario e análise crítico do asunto exposto.
Portafolios do alumno Cartafol de traballo do alumnado que deberán entregar periodicamente e no prazo estipulado ao profesor coas distintas actividades expostas nas aulas: exercicios prácticos para o seguimento dos coñecementos adquiridos.
Proba mixta Proba que pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación sobre os contidos teóricos e prácticos da materia para a avaliación dos coñecementos adquiridos.
Traballos tutelados Presentarase un traballo que vai consistir nunha exposición ou actividade pedagóxica nun arquivo para expoñer os documentos sobre un tema (efeméride, acontecemento histórico, etc.).

O traballo terá como data límite de entrega 20 días antes do exame final.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Descrición
Haberá atención personalizada para todas as metodoloxías descritas: prácticas, clases teóricas e traballo tutelado. En ocasións está atención será no gabinete, en clase, via e-mail e via moodle.

Nota para estudantes con "dispensa académica de exención de asistencia":
De maneira específica, as medidas de adicación para el “Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia” son as que seguen:

-Os/as alumnos/as deben poñerse de acordo co profesor para fixar varias tutorías coa fin de seguir a materia con efectividade.
-Deben asistir a clase o mínimo de horas fixadas no regulamento.
-Deben realizar un examen teórico e práctico así como entregar as lecturas e o traballo.
-As datas de entregas oficiales fixadas para os/as alumnos/as que asisten a clase non aplican para estos/as alumnos/as quienes entregarán todo o que teñan que entregar como muy tarde 20 días antes do examen oficial definitivo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba mixta A6 A7 B1 B2 Avaliaranse os contidos das respostas, a adecuación das mesmas ás preguntas realizadas, a capacidade de argumentación, o emprego da terminoloxía, a expresión escrita, a capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), a creatividade e o espírito crítico.
Non se corrixirán aquelas respostas que conteñan faltas de ortografía ou non contesten ó tema exposto.
40
Lecturas A2 A5 A7 A8 Efectuaranse 2-3 lecturas sobre os temas expostos nas aulas. 20
Traballos tutelados B9 C12 C14 C16 C17 C19 C20 Computaránse os traballos tutelados individuales que se encomenden aos alumnos.
20
Portafolios do alumno A2 A3 A8 B1 B3 B8 C8 C9 C11 C18 C20 Valorarase a adecuación do portafolios presentado aos temas propostos para cada actividade, o contido, a coherencia da súa estrutura, a redacción e a presentación.

Entregarase cada actividade na data indicada polo profesor.

Non se avaliarán as actividades presentadas fóra de prazo, con faltas de ortografía ou aquelas que incumpran as indicacións prescritas para a súa elaboración.
20
 
Observacións avaliación

É requisito imprescindíbel para aprobar presentar as lecturas, prácticas de clase (portafolios do alumno) e o
traballo tanto oralmente como de forma escrita.

Para aprobar o
estudante debe conseguir un mínimo de 5/10 no traballo e tamén nas lecturas e prácticas. Si este non é o caso o alumno está suspenso. Ademais, na proba mixta o discendente ten que aprobar o exame para superar a materia.

Non hai diferencia na evaluación entre a primeira e a segunda oportunidade.

Nota para estudantes con "dispensa académica de exención de asistencia":


De maneira específica, as medidas de adicación para o “Alumnado con
recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de
exención de asistencia” son as que seguen:

-Os/as alumnos/as deben
poñerse de acordo co profesor para fixar varias tutorías coa fin
de seguir a materia con efectividade.

-Deben asistir a clase o mínimo
de horas fixadas no regulamento.

-Deben realizar tanto o examen como as prácticas, as lecturas e o traballo.

-As datas de entregas
oficiales fixadas para os/as alumnos/as que asisten a clase non aplican
para estos/as alumnos/as quienes entregarán todo o que teñan que
entregar como muy tarde 20 días antes do examen oficial.

a. Para a primeira
oportunidade os criterios e as actividades de evaluación para este
alumnado son: prácticas, teoría, lecturas e traballo de fin de curso. O
peso que tendrán na avaliación é o arriba indicado.

b. Para a segunda
oportunidade os criterios e as actividades de evaluación para este alumando son os mesmos que en a.

Plaxio: 

A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso '0' na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria extraordinaria.


Fontes de información
Bibliografía básica

ALBERCH FUGUERAS, Ramón, Los archivos, entre la memoria histórica y la sociedad del conocimiento. Barcelona Universitat Oberta de Catalunya, 2003.

CRUZ MUNDET, José Ramón, Archivística: gestión de documentos y administración de archivos. Madrid, Alianza, 2012.

GALLEGO, Olga, Manual de archivos familiares. Madrid: ANABAD, 1993.

GALLEGO DOMÍNGUEZ, Olga; LÓPEZ GÓMEZ, Pedro, Clasificación de fondos de los Archivos Histórico. Madrid, 1980.

GARCÍA RUIPÉREZ, Mariano, Los archivos municipales en España durante el Antiguo Régimen. Cuenca, 1999.

HEREDIA HERRERA, Antonia, Archivística general. Teoría y práctica. Diputación Provincial de Sevilla, 1989.

Historia de los archivos y de la Archivística en España, coordinadores Juan José Generelo y Ángeles Moreno López, Valladolid, 1998 (De Archiviis 3).

HUERTA, José, Los Archivos Notariales. Sevilla, 1985.

LORENZO CADARSO, Pedro Luis: Lecciones de archivística general y documentación del patrimonio histórico. Badajoz, 2006.

MENDO CARMONA, Concepción, El largo camino de la Archivística: de práctica a ciencia, “Signo. Revista de Historia de la cultura escrita”, 2 (1995), 113-133.

PINO REBOLLEDO, Fernando, Tipología de los documentos municipales (s XII-XVII). Valladolid: Universidad, 1991.

RODRÍGUEZ DE DIEGO, Jose Luis, Los Archivos de la Administración Central desde el s. XV al XX. En IRARGI, (1989) no II, pp. 37-101.

RUBIO MERINO, Pedro, Archivística eclesiástica: nociones básicas. Sevilla, 1999.

Bibliografía complementaria

O profesor proporcionará nas clases bibliografía específica para cada un dos temas e actividades a desenvolver.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Arquivística/710G02017
Xestión de Documentos Administrativos/710G02023

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

O estudo dos arquivos históricos exixe duns coñecementos básicos de arquivística e das especializacións da mesma; das técnicas que facilitan a sua xestión e o acceso ás fontes de información especializadas; e das materias que tratan aspectos xurídicos relacionados co acceso, que deberán completarse con cuestións relativas á conservación documental e sua difusión vía web.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías