Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Situacións de risco para a saúde e radioloxía Código 750G01013
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Garcia Sanchez, Maria Matilde
Correo electrónico
matilde.garcia@udc.es
Profesorado
Darriba Rodríguez, María Del Pilar
Garcia Sanchez, Maria Matilde
Rumbo Prieto, José María
Correo electrónico
pilar.darriba@udc.es
matilde.garcia@udc.es
jose.maria.rumbo@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.gal/
Descrición xeral Materia destinada a describir os conceptos xerais da infección e hixiene na asistencia sanitaria, explicar os procedementos de hixiene e de prevención da infección adquirida nos centros sanitarios, así como identificar as estratexias de prevención de riscos laborais no devandito contexto. Tamén ten como obxectivos describir e aplicar as manobras de soporte vital básico e instrumental, así como identificar os diferentes sistemas radiolóxicos de diagnóstico e tratamento e os procedementos para unha manipulación segura.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Describir os conceptos xerais da infección e hixiene en centros sanitarios. A16
B1
B3
B4
B5
B11
C6
C10
Explicar os procedementos de hixiene e de prevención en centros sanitarios. A16
B1
B2
B3
B5
B6
B9
B11
C4
C6
C10
Identificar as estratexias de prevención de riscos laborais no contexto sanitario A16
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B9
B11
C4
C6
C10
Describir e aplicar as manobras de soporte vital básico e avanzado A15
B1
B2
B3
B5
B9
B11
C4
C6
C10
Identificar os diferentes sistemas radiolóxicos de diagnóstico e tratamento e os procedementos para unha manipulación segura A16
B1
B5
B6
C10

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE I.
Conceptos Xerais das Infeccións Nosocomiais. Limpieza, Desinfección e Esterilización.
TEMA 1. A infección relacionada coa atención sanitaria
(IRAS).

TEMA 2. Epidemiologia e prevalencia da infección hospitalaria
en España

TEMA 3. Prevención e tratamento da transmisión da IRAS a través
do medio sanitario:
3.1. Limpeza e desinfección do medio clínico.
3.2. Hixiene e desinfección do instrumental e do
equipamento clínico.
3.3. Esterilización do instrumental

TEMA 4. Uso de desinfectantes e antimicrobianos no medio
clínico:
4.1. Antisépticos e desinfectantes de uso xeral no
ámbito clínico.
4.2. Normas de utilización e conservación de antisépticos
e desinfectantes.
UNIDADE II.
Medidas de Prevención da Infección Asociadas aos Coidados Sanitarios
TEMA 5. Procedementos de prevención da infección hospitalaria (IRAS)

TEMA 6. Medidas de hixiene xerais de control da infección
6.1. Hixiene de mans
6.2. Uso de material de protección

TEMA 7. Normas para a prevención de infeccións asociadas a procesos hospitalarios:
7.1. Prevención da infección da ferida cirúrxica
7.2. Prevención da infección asociada a cateterismo intravascular.
7.3. Prevención da infección asociada a sondaxe vesical.
7.4. Normas para a prevención da infección respiratoria

TEMA 8. Outras técnicas e procedementos de prevención da infección hospitalaria.
8.1. Medidas de illamento para pacientes con enfermidades infectocontagiosas

UNIDADE DIDACTICA III:
Prevención de Riscos Laborais no Contexto Sanitario.
Introducción á Radioloxía e Aspectos Básicos das Radiacións Ionizantes. Principios e Normas Básicas de Protección Radiolóxica
TEMA 9. Prevención da infección no persoal sanitario #ante enfermidades infectocontagiosas

TEMA 10. Procedementos para a prevención de riscos laborais xenerais no contexto sanitario

TEMA 11. Introdución á radioloxía e aspectos biolóxicos das radiacións ionizantes

TEMA 12. Principios e normas básicas de protección radiolóxica
UNIDADE DIDACTICA IV:
Conceptos Básicos de Soporte Vital Básico e Avanzado. Prevención do Paro Cardiorrespiratorio. Técnicas de Reanimación Cardiopulmonar Básica no Adulto e Neno.
TEMA 13. Parada Cardiorrespiratoria. Conceptos básicos de Soporte Vital Básico e Avanzado.

TEMA 14. Soporte Vital Básico no adulto e no neno
14.1. Soporte Respiratorio: ventilación
14.2. Soporte Circulatorio: masaxe cardíaca

TEMA 15. Soporte Vital Instrumental
15.1. Manexo da vía aérea
15.2. Soporte Respiratorio: Osixenación
15.3. Soporte Circulatorio: Desfibrilación automática e
semiautomática. Manexo do DESA/ DEA

TEMA 16. Manexo da Vía Aérea. Manobras de permeabilización e desobstrucción da vía aérea ( OVACE)

TEMA 17. Outras técnicas de Soporte Vital. Situacións especiais

UNIDADE DIDACTICA. V. Simulación Práctica e Resolución Casos
UNIDADE I, II E III. Prevención e Control das Infeccións no Coidado da Saúde.

UNIDADE IV. Técnicas de Reanimación Cardiopulmonar Básica no Adulto e Neno.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A15 A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 21 31 52
Prácticas de laboratorio A15 A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 21 36 57
Traballos tutelados A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 7 8 15
Proba mixta A15 A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 2 20 22
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Prácticas de laboratorio Estas sesións prácticas desenvolveranse utilizando unha metodoloxía baseada no aprendizaxe colaborativo, o cal permite que os estudantes aprendan de maneira efectiva a través de actividades prácticas, como demostracións, exercicios e investigacións.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. As preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Prácticas de laboratorio
Descrición
A atención personalizada, que se describe en relación a estas metodoloxías concíbense como momentos de traballo, onde interactúa o alumno co profesor.

A forma e o momento en que se desenvolverá indicarase en relación a cada actividade ao longo do curso segundo o plan de traballo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Traballos tutelados A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 TRABALLO TUTELADO (AVALIACIÓN CONTINUA)

O/a estudante realizará un traballo de revisión sobre un tema específico exposto polo profesor.

Este traballo tutelado supón un 20% da nota final da materia (máximo 2 puntos)
20
Prácticas de laboratorio A15 A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 PRACTICAS DE LABORATORIO/SIMULACIÓNS (AVALIACIÓN CONTINUA)

Avaliarase a asistencia ás sesións de laboratorio/simulacións prácticas, así como o traballo desenvolvido nas mesmas.
A realización de todas as prácticas de laboratorio é OBRIGATORIA para superar a materia tanto na primeira como na segunda oportunidade.
Os/as estudantes que non realicen as prácticas de laboratorio/simulacións programadas na materia non poderán optar á proba mixta e figurarán en actas como “NON PRESENTADO”.

Os laboratorios/simulacións prácticas supoñen un 10% da nota final da materia (máximo 1 punto)
10
Proba mixta A15 A16 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 C4 C6 C10 PROBA MIXTA (PROBA FINAL ESCRITA)

A realización e superación da proba mixta é obrigatoria para superar a materia.
É necesario que o/a estudante alcance o 50% (3.5/7) da cualificación da proba mixta para sumar as notas da avaliación continua (Traballo tutelado e laboratorio/simulacións).

Computa o 70 % da nota final da materia (máximo 7 puntos).

70
 
Observacións avaliación

ASPECTOS A TER EN CONTA NA
AVALIACIÓN:

1. Con carácter xeral, a
cualificación final calcularase sumando as notas das tres partes que compoñen a
avaliación.

  • As notas da avaliación
    continua (traballo tutelado e prácticas de laboratorio/simulacións) só se
    incluirán na suma se o/a estudante alcanza polo menos 3.5 puntos na proba
    mixta.
  • A aplicación das porcentaxes
    correspondentes á avaliación continua (traballo tutelado e prácticas de
    laboratorio/simulacións) realizarase a condición de que o/a estudante alcance o
    50% da nota correspondente á proba mixta.

2. Primeira Oportunidade:

  • A avaliación descrita
    anteriormente é a programada para todos/as os/as estudantes con matrícula común
    que se presenten á primeira e segunda oportunidade.
  • A asistencia aos
    laboratorios/simulacións prácticas é obrigatoria para presentarse á proba
    escrita da primeira e segunda oportunidade.
  • Os/as estudantes que non se
    presenten á proba mixta aparecerán en actas como non presentado.
  • As probas de avaliación
    continua superadas na primeira oportunidade conservaranse para a segunda
    oportunidade, coa cualificación obtida.

3. Segunda Oportunidade:
aplicaranse os mesmos criterios de avaliación que para a primeira oportunidade
(xaneiro).

4. Convocatorias de 2ª e posteriores matrículas: O alumnado deberá cursar a materia cos mismos requisitos contemplados na  1ª matricula.

5. Oportunidade Adiantada:
os/as estudantes que a soliciten deberán examinarse por escrito a través dun
único exame que se celebrará na data oficial aprobada en Xunta de Facultade
(xullo).

6. Matrícula de Honra: os/as
estudantes que desexen optar a matrícula de honra deberán cumprir os seguintes
requisitos:

  • Obter unha nota superior a 9.5
    na cualificación final da materia.
  • Obter a máxima nota na proba
    escrita da materia.
  • Superar as actividades de
    avaliación continua da materia coa máxima nota.

7. Todos os aspectos relacionados
con "dispensa académica", "dedicación ao estudo",
"permanencia" e "fraude académico"
rexeranse de acordo
coa normativa académica
vixente da UDC
.


Fontes de información
Bibliografía básica EPINE 2023 (2023). Estudio de Prevalencia de la Infeccion Nosocomial en España (EPINE). Sociedad Española de Medicina Preventiva y Salud Pública
Fernández-Crehuet Navaja, J., Gestal Otero, JJ, Delgado Rodríguez, M., Bolúmar Montrull, F., Herruzo (2015). Medicina preventiva y salud pública. 12ª Ed.. Barcelona
Ministerio de Sanidad (2023). Normas y procedimientos actualizados en prevención de la infección en centros sanitarios . Madrid
Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades (CDC) (2023). Normas y procedimientos del CDC de Atlanta.
Consejo Europeo de Resucitación (2021). Recomendaciones sobre resucitación del Consejo Europeo de Resucitación.
Redondo Castán, Luis Carlos (2018). Soporte vital básico y avanzado. 6ª ed. Alcalá La Real : Formación Alcalá
Salcedo Leal, Inmacualda, Romero Muñoz Mª Jesus, Ruiz Montero, Rafael, Hugo Aginagalbe, Adrían (2018). Stop Infecciones Hospitalarias, 2ª Edición. Amazing Books, Zaragoza.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Bioloxía/750G01002

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol":  

  • A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos, no caso de se realizar en papel: non se empregarán plásticos, realizaranse impresións a dobre cara, empregarase papel reciclado e evitarase a impresión de borradores.
  • Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural tendo en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais
  • Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria.

Esta materia ten en conta as recomendacións de PERSOA E IGUALDADE DE XERO:

  • Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas co alumnado.
  • Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas no contexto clínico, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.
  • Prestará especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías