Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Terapéutica Farmacolóxica Código 750G02122
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Nuñez Fernández, Lucia
Correo electrónico
lucia.nunez@udc.es
Profesorado
Alonso Tajes, Francisco
Dios Romero, Serafin De
Martínez Rico, Magdalena
Nuñez Fernández, Lucia
Correo electrónico
francisco.alonso.tajes@udc.es
s.dedios@udc.es
magdalena.mrico@gmail.com
lucia.nunez@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.gal/my/
Descrición xeral A terapia farmacolóxica é o coidado clínico relacionado co uso de medicamentos, sós ou en combinación con outros tipos de terapia. Nesta materia centrarémonos no uso de fármacos no campo da podoloxía.
A Terapia Farmacolóxica é unha materia que se imparte no segundo cuadrimestre do terceiro curso do Grao de Podoloxía e os princiapales contidos son:
Farmacoloxía especifica de uso podológico: indicacións, contraindicaciones, efectos indeseados, interaccións, precaucións, principios activos e especialidades de: Fármacos antinfecciosos: antibióticos, antivíricos, antifúngicos e antiprotozoarios; Opiáceos; Analxésicos e antiinflamatorios; Anestésicos locais; Corticoides; Antidiabéticos; Anticoagulantes e antiagregantes plaquetarios. Tratamentos tópicos.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer e aplicar a Farmacoloxía específica de uso podológico. A102
B24
B25
B28
B30
B36
C9
C16

Contidos
Temas Subtemas
FARMACOLOXÍA ESPECÍFICA DE USO PODOLÓGICO: INDICACIÓNS, CONTRAINDICACIONES, EFECTOS INDESEADOS, INTERACCIÓNS, PRECAUCIÓNS, PRINCIPIOS ACTIVOS E ESPECIALIDADES DE FÁRMACOS QUE ACTÚAN SOBRE O SISTEMA NERVIOSO CENTRAL E PERIFÉRICO: ANALXÉSICOS (OPIACEOS E AINEs), ANTIINFLAMATORIOS (CORTICOIDES E AINEs) E ANESTÉSICOS LOCAIS. 1. Introdución á farmacoloxía do sistema nervioso central e periférico.
2. Anestésicos locais.
3. Analxésicos opioides.
4. Mediadores celulares implicados na dor e a inflamación: Histamina (antihistamínicos) e eicosanoides.
5. Fármacos analxésicos e antiinflamatorios non esteroideos (AINEs).
6. Antirreumáticos.
7. Corticoides e antiinflamatorios esteroideos.
FARMACOLOXÍA ESPECÍFICA DE USO PODOLÓGICO: INDICACIÓNS, CONTRAINDICACIONES, EFECTOS INDESEADOS, INTERACCIÓNS, PRECAUCIÓNS, PRINCIPIOS ACTIVOS E ESPECIALIDADES DE FÁRMACOS ANTIINFECCIOSOS: ANTIBIÓTICOS, ANTIVÍRICOS, ANTIFÚNGICOS E ANTIPROTOZOARIOS. 8. Antibióticos de uso tópico.
9. Antifúngicos de uso tópico.
10. Antivíricos de uso tópico.
FARMACOLOXÍA ESPECÍFICA DE USO PODOLÓGICO: INDICACIÓNS, CONTRAINDICACIONES, EFECTOS INDESEADOS, INTERACCIÓNS, PRECAUCIÓNS, PRINCIPIOS ACTIVOS E ESPECIALIDADES DE FÁRMACOS QUE ACTÚAN SOBRE O METABOLISMO (ESPECIAL ATENCIÓN AOS ANTIDIABÉTICOS). 11. Fármacos hipouricemiantes y antigotosos.
12. Tratamiento da diabetes: insulinas.
13. Tratamiento da diabetes: hipoglucemiantes orales.
FARMACOLOXÍA ESPECÍFICA DE USO PODOLÓGICO: INDICACIÓNS, CONTRAINDICACIONES, EFECTOS INDESEADOS, INTERACCIÓNS, PRECAUCIÓNS, PRINCIPIOS ACTIVOS E ESPECIALIDADES DA FARMACOLOXÍA SANGUÍNEA (ANTICOAGULANTES E ANTIAGREGANTES PLAQUETARIOS). 14. Farmacoloxía da coagulación e a hemostasia.
15. Fármacos antiagregantes plaquetarios.
FARMACOLOXÍA ESPECÍFICA DE USO PODOLÓGICO: INDICACIÓNS, CONTRAINDICACIONES, EFECTOS INDESEADOS, INTERACCIÓNS, PRECAUCIÓNS, PRINCIPIOS ACTIVOS E ESPECIALIDADES DA FARMACOLOXÍA TÓPICA. 16. Farmacoloxía dermatológica.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A102 B24 B25 B28 B30 20 50 70
Estudo de casos A102 B24 B25 B28 B30 B36 C9 C16 5 20 25
Proba mixta A102 B24 B25 B28 B30 B36 C9 C16 2 8 10
Obradoiro A102 B24 B25 B28 B30 B36 C9 C16 15 28 43
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral e con medios audiovisuais dos temas que compoñen o programa da materia.
Estudo de casos Resolución de casos clínicos de consulta en podoloxía nos que sea necesario a prescripción de principios activos. Os casos conteñen unha descripción con datos clínicos a partir dos que os estudantes deberán responder a cuestiones relacionadas cos principios activos relativas o tratamento do doente.
Proba mixta A proba mixta constará de dúas partes:
a.) proba de resposta múltiple que constará de 40 preguntas con 5 respostas das cales só unha e correcta. As preguntas incorrectas restarán o 33.33% do seu valor.
b.) resolución de casos clínicos.
Obradoiro Sesións sobre os temas expostos na sesión maxistral co fin de aclarar puntos craves e/ou dúbidas dos alumnos. Combinaranse diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, casos clínicos, etc) a través da que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do profesorado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Obradoiro
Descrición
Durante as sesións maxistrais poderase expor as dúbidas que xurdan. Posteriormente e vía correo electrónico tamén se poden expor dúbidas sobre os temas expostos en clase. En cada tema haberá un foro/chat no campus virtual para as dúbidas que poidan xurdir.
Durante os talleres realizarase atención personalizada para resolver as dúbidas e problemas que lle xurdan ao alumno.
O alumno conta co apoio do profesor para a dúbidas que poidan xorder na resolución dos casos clínicos.
A atención personalizada en forma de titorías desenvolverase mediante concertación de cita previa co alumnado, quedando esta supeditada á dispoñibilidade dos horarios tanto do alumnado (aspecto este prioritario) como do profesor/a. Por tanto, de forma programada, a atención personalizada poderá desenvolverse de forma presencial, de ser requirida e/ou pertinente, na localización indicada e os horarios de atención ao alumnado que se recollen na plataforma da UDC para a indicación de "As miñas titorías", ou de forma virtual, sendo atendidas as titorías por correo electrónico ou a través doutros medios telemáticos que permita a plataforma virtual, como as mensaxes do campus virtual, ou outras vías como a telefónica ou a videoconferencia, de ser pertinentes.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba mixta A102 B24 B25 B28 B30 B36 C9 C16 A proba mixta constará de dúas partes que representan os seguintes porcentaxes na cualificación final:
a.) 50%: proba de resposta múltiple que constará de 40 preguntas con 5 respostas das cales só unha e correcta. As preguntas incorrectas restarán o 33.33% do seu valor.
b.) 20%: resolución de casos clínicos. O número de casos na proba escrita final oscilará entre 2 e 3 casos clínicos.
70
Estudo de casos A102 B24 B25 B28 B30 B36 C9 C16 A avaliación de casos clínicos propostos levarase a cabo pola resolución das cuestións planteadas e pola exposición do mesmo. 10
Obradoiro A102 B24 B25 B28 B30 B36 C9 C16 Avaliarase en función da asistencia e a participación do alumno nas actividades a realizar nos seminarios. Entre outros aspectos avaliarase o traballo de forma colaborativo, a capacidade de xestionar a información e a capacidade de aplicar os coñecementos na práctica. 20
 
Observacións avaliación

O sistema de cualificacións expresarase mediante cualificación numérica de acordo co establecido no art. 5 do Real Decreto 1125/2003 de 5 de setembro (BOE 18 de setembro), polo que se establece o sistema europeo de créditos e o sistema de cualificacións nas titulacións universitarias de carácter oficial e validez en todo o territorio nacional.

Sistema de cualificacións

0-4.9=Suspenso,

 5-6.9=Aprobado, 

7-8.9=Notable, 

9-10=Sobresaliente, 

9-10 Matrícula de Honra (Graciable).

 
Outorgarase Matrícula de Honra Graciable, ao alumno coa maior puntuación global sempre que sexa maior de 9.5. No caso de que o número de matrículas que se poidan outorgar sexa menor que o número de alumnos coa maior puntuación global, outorgarase matrícula de honra a aqueles alumnos coa maior nota no exame. Se continua sendo menor o número de matrículas de honra que se poden outorgar terase en conta a nota da presentación oral dos casos clínicos, e por último a nota dos talleres.

Os traballos plantexados nos obradoiros requiren a presencialidade do alumno (agás as situacións que se consideran a continuación) e a entrega das tarefas realizarase no campus virtual. No caso de que o alumno non acuda ao obradoiro poderá entregar as tarefas cunha penalización do 40% no obradoiro ao que non asita.

necesario aprobar a proba obxectiva para que se poidan aplicar os porcentaxes de cualificación. Se o alumno no aproba a proba obxetiva na accta constará a nota da proba obxectiva.

Alumnos con matrícula a tempo parcial (deben mandar e-mail ao profesor indicando a súa situación ao principio do curso), alumnos SICUE/ERASMUS/DANUDCe dispensa académica: a avaliación dos talleres realizarase pola entrega dos exercicios expostos en cada taller no campus virtual. Nestes casos, a presentación oral dos casos clínicos será acordada co alumno/a sen ter que ser ou día que lle corresponde. A avaliación da proba obxectiva realizarase seguindo as indicacións desta guía.

Alumnos con segunda matrícula e posteriores (deben mandar e-mail ao profesor indicando a súa situación ao principio do curso): a avaliación dos talleres manterase da matrícula anterior. Poderase subir a nota volvendo realizar os exercicios expostos nos talleres nesa matrícula. A realización dos estudos de casos serán opcionais para os alumnos en segunda matrícula ou posteriores. Se os alumnos elixen non realizar os casos clínicos, os porcentaxes de avaliación serán 70% proba mixta e 30% a nota acadada na anterior convocatoria en obtadoiros e traballos. Se o alumno decide realiazar os casos clínicos os porcentaxes de avaliación serán 20% nota dos obradoiros na convocatoria anterior, 10% estudo de casos e 70% proba mixta. A presentación oral dos casos clínicos, en caso de decidir presentalos, será acordada co alumno/a sen ter que ser ou día que lle corresponde. A avaliación da proba obxectiva realizarase seguindo as indicacións desta guía.

Oportunidade adiantada de avaliación: o alumnado que se encontre nos supostos recollidos na normativa de xestión académica da UDC dispondrá desta opción para superar a materia mediante unha proba escrita de características similares á recollida no proceso de avaliación que terá, nesta oportunidade, un peso do 100% da calificación final.

Considerarase non presentado: aquel alumno que entregue menos do 50% dos exercicios expostos no taller, non resolva os casos clínicos planteados e non asista ao exame final.

A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.


Fontes de información
Bibliografía básica

1. Rang HP, Dale MM, Ritter JM, Flower RJ. Farmacología. 7ª ed. Madrid:Elsevier, 2012.
2. Flórez J. Farmacología Humana. 5ª ed. Barcelona: Masson, 2008.
3. Lorenzo-Velázquez B, Lorenzo Fernández P. Farmacología básica y clínica. 18ªed. Madrid: Médica Panamericana, 2013.

4. Goodman & Gilman. Las Bases Farmacológicas De La Terapéutica. 13edición. McGraw Hill.

Bibliografía complementaria

1.Gómez Ortiz, Santiago y Gómez Facundo, Santiago. Guía farmacológica deutilización en podología. Consejo General de Colegios Oficiales de Podólogos.Barcelona: Nexus Médica Editores S.L. 2015.

2.Luis F. Villa Alcázar. Medimecum: Guía de terapia Farmacológica 2023. EdSpringer Healthcare Ibérica 28ª ed.

3.Marta E. LosaIglesias, Ricardo Becerro de Bengoa Vallejo, Cándida María Losa Iglesias. Principios de farmacología clínica y terapéutica en podología ante la infección. Madrid: C.E.R.S.A., 2005.

4. J. Ignacio de Ahumada Vázquez, M.ª Luisa Santana Falcón, José S. Serrano Molina.Ignacio de. Farmacología práctica para las diplomaturas en ciencias de la salud: (enfermería, fisioterapia, podología) : con autoevaluación. Madrid : Díaz deSantos, 2002.

5. Espinás Boquet J, Vilaseca Canals J. (coordinadores). Guía Terapéutica en Atención Primaria (Basada en la selección razonada de medicamentos). 8ª ed. Barcelona: Sociedad Española de Medicina de Familia y Comunitaria; 2022.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Farmacoloxía/750G02109

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Prácticum I/750G02134

Materias que continúan o temario
Prácticum II/750G02135
Prácticum III/750G02136

Observacións

É moi recomendable que o alumno superase a materia de Farmacoloxía de segundo curso.


Na entrega de traballos recoméndase aos alumnos que o presenten en pdf no campus virtual.

Os alumnos deben estar claros que a aplicación da normativa da UDC sobre as situacións de plaxio será revisada polo profesorado.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías