Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Pedagoxía da actividade física e do deporte Código 620G01001
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Educación Física e Deportiva
Coordinación
Gonzalez Valeiro, Miguel Angel
Correo electrónico
miguel.gonzalez.valeiro@udc.es
Profesorado
Gonzalez Valeiro, Miguel Angel
Toja Reboredo, Maria Belen
Correo electrónico
miguel.gonzalez.valeiro@udc.es
belen.toja@udc.es
Web
Descrición xeral Bases conceptuais pedagóxicas. A educación como proceso de comunicación. Introdución aos principais elementos didácticos. Teorías críticas da educación. Introdución ao sistema educativo. Exercicio profesional como servizo e vocación educativa. Fundamentos curriculares para a programación da educación física escolar. O centro escolar, a educación física e a actividade deportiva e recreativa como lugar de educación de valores.

Competencias do título
Código Competencias do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Analizar criticamente todas as circunstancias e feitos que rodean á educación A7
A8
B3
B4
B7
B11
B15
B18
C1
C3
C4
C7
Abordar reflexivamente as reformas educativas e as súas implicacións no ámbito das actividades físico-deportivas. A6
A8
A10
B14
C1
C3
C4
C7
Comprender as bases da educación e os principios da educación física e o deporte para a formación integral das persoas A4
A6
B15
B18
C1
C3
C4
C7
Coñecer e comprender os fundamentos curriculares da educación física formal A6
A8
A9
A10
A11
B3
B14
B15
B17
C1
C3
C4
C7
Comprender e aplicar os principios conductuales no contexto educativo, recreativo, da actividade física e a saúde e do adestramento deportivo A7
A8
A13
B3
B11
B15
C1
C3
C4
C7
Desenvolver actitudes favorables cara á colaboración interdisciplinar e o traballo en equipo. A4
B3
B4
B18
C1
C3
C4
C7

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Conceptos básicos da Pedagoxía da actividade física e do deporte -A educación
-A Pedagoxía e as Ciencias da Educación
-A Pedagoxía da actividade física e do deporte
- Introducción aos elementos curriculares
-- O centro educativpo e o profesorado como eixo do fomento de estilos de vida activos no alumnado
Tema 2. Teorías críticas da educación e a súa incidencia na escola actua e no contexto da EF e o deporte.
- Ideoloxías, curriculum oculto e a súa implicación na EF e no deporte.
- A teoría da reproducción
- As teorías da producción: corrente comunicvativa
Tema 3. Condicionantes do proceso de ensino-aprendizaxe


- Eficacia no proceso de ensino-aprendizaxe no ámbito da educación formal e non formal
- O profesor de EF
- O alumno ben educado fisicamente
Tema 4. A Educación física na escola na lexislación actual.

-Introdución aos elementos didácticos
-Lexislación educativa
-Proceso de concreción curricular: desde a lei á aula
- Os estilos de comunicación e os estilos de ensino
Tema 5.- Atención á diversidade e educación en valores na Educación Física e no deporte en idade escolar
- Principios de intervención educativos
-Atención á diversidade individual e social na Educación Física
- Aprendizaxe cooperativo
- Educación en valores
-Valores abordables desde a EF e o deporte en idade escolar
-Experiencias de educación en valores

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A4 A9 A10 A13 B7 C1 C3 0 8 8
Foro virtual A4 A13 B15 B17 C1 C4 C7 0 10 10
Portafolios do alumno A4 A6 A7 A8 A9 A10 A11 B3 B4 B7 B11 B14 B15 B18 C1 C3 C4 18 26 44
Sesión maxistral A4 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A13 B4 B7 B11 B14 B15 B17 B18 C4 20 20 40
Proba de ensaio A4 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A13 B7 B14 B15 B17 C1 C3 5 20 25
Aprendizaxe colaborativa A7 A8 A9 B4 B7 C1 C3 8 12 20
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como sínteses de contidos de carácter teórico ou práctico.
Foro virtual Espazo de discusión informal destinado aos estudantes para o tratamento dun tema ou problema, que se desenvolve a través dunha contorna virtual de aprendizaxe mediante ferramentas de comunicación asíncrona (foro).
Portafolios do alumno É un cartafol ou archivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesor, o que permite visualizar o progreso do alumno. O portafolio ou cartafol inclúe todo o que fai o alumno, como: apuntamentos ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumos, probas escritas, autoevaluaciones, tarefas desenvolvidas, comentarios de progreso do alumno realizado polo profesor, etc.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como Cconferencia o método expositivo ou lección maxistral. Esta última modalidade adóitase reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Proba de ensaio Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e o dos outros membros do grupo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Portafolios do alumno
Proba de ensaio
Descrición
As actividades reflexadas son aquelas que demandan a asistencia do alumno as titorías. Nesta materia contemplanse 3 tipos diferentes de titorías:
- En pequeno grupo: son aquelas previstas no horario da materia que poderán utilizarse a indicación do profesorado para revisar actividades que teñana que ver co contido da materia
- Tutorías individualizadas utilizando a plataforma moodle.
- Tutorías personales/grupales no despacho do profesorado.


O alumnado con matrícula a tempo parcial, falará cos docentes para consensuar os criterios de asistencia e avaliación paracada unha das oportunidades.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Foro virtual A4 A13 B15 B17 C1 C4 C7 Cualificación do Foro (1 puntos): 0,2 por cada intervención.
Cada tema dispondrá dun foro virtual en relación con unha película, artículo ou noticia relacionada co tema
10
Aprendizaxe colaborativa A7 A8 A9 B4 B7 C1 C3 - As actividades avaliables, terán un valor de 0,25, realizándose 8 actividades de este carácter.
-Elaboración dunha proposta/ proxecto baseada no fomento de estilos de vida activos e saudables no contexto do centro educativo
* Terá un valor final de 2 puntos.
* Se realizará por parellas.
* Incorporará avaliación recíproca e autoevaluación.
40
Proba de ensaio A4 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A13 B7 B14 B15 B17 C1 C3 o Se realizarán dos probas, cada unha con un valor 2,5 puntos.
o A primeira se corresponderá cos temas 1 ao 3 e se celebrará unha vez finalizados dichos temas, a segunda con o 4 e 5, coincidirá coa data establecida para o exame final da oportunidade de xaneiro no calendario oficial de exames.
o Se non supera a primeira proba poderá presentarse con toda a materia na proba final de xaneiro.
o Cada proba exixirá unha calificación do 50% para ser superada.
50
 
Observacións avaliación

O alumnado poderá elixir entre un sistema de avaliación continua ou de avaliación final.

*O alumnado con matrícula a tempo parcial, deberá falar co profesorado para acordar os criterios de avaliación para cada unha das oportunidades.

1. AVALIACIÓN CONTINUA

Optar por este sistema de avaliación implica a asistencia polo menos ao 70% das clases presenciais, a entrega de todas as actividades evaluativas (en tempo e forma), a elaboración do portafolio e a realización da proposta/ proxecto.

a. Portafolio.

ou Non ten valor numérico, a súa entrega será requisito imprescindible para optar á avaliación continua. 

ou Ao finalizar cada tema, cada estudante presentará unha folla de coevaluación asinada por un compañeiro co contido do seu portafolio.

O exame estará no idioma de impartición da materia, se se desexa noutro idioma solicitarase unha semana antes da data de realización" 

b. Actividades evaluativas.

ou Actividades realizadas nas clases interactivas e nas non presenciais. Terán un valor de 0,25 realizándose oito actividades. Podéndose alcanzar ata 2 puntos.

c. Proposta/proxecto de intervención

ou O produto final, que se incluirá o portafolio, terá un valor de 2 puntos.

ou Ao finalizar cada tema, cada parella presentará unha folla de autoevaluación sobre o desenvolvemento do mesmo.

d. Foro

ou De forma optativa, poderá participar nos foros virtuais propostos, cada participación no foro terá un valor máximo de 0,2 puntos. Poderase optar como máximo a alcanzar 1 punto.

e. Probas de ensaio

ou Se realizarán dúas probas, cada unha cun valor 2,5 puntos.

ou A primeira corresponderase cos temas 1 ao 3 e celebrarase unha vez finalizados devanditos temas, a segunda co 4 e 5, coincidirá coa data establecida para o exame final da oportunidade de xaneiro no calendario oficial de exames.

ou Se non se supera a primeira proba poderá presentarse con toda a materia na proba final de xaneiro.

ou Cada proba esixirá unha cualificación do 50% para ser superada.

Se tras o sumatorio das actividades de avaliación e do produto final do proxecto, o alumno non alcanzase os 2,5 puntos, poderá presentar as actividades e o proxecto mellorados e corrixidos para a oportunidade de xullo.

Ao que supere  o 2, 5 anteriormente mencionado, pero que suspenda a proba de ensaio, gardaráselle esta nota para a oportunidade de xullo e para futuras convocatorias. 

Ao que supere só una das probas de ensaio, manteráselle a cualificación para a oportunidade de xullo, pero non para futuras convocatorias.

2. AVALIACIÓN FINAL

Optará a ela, o alumnado que perda o dereito á avaliación continua e aquel que así o desexe. Non elaborarán o portafolio, nin se presentarán ás probas parciais, nin estará obrigado a cumprir a asistencia.

Han de realizar a proba final na data marcada no calendario oficial de exames e para superar a materia deberá obter ou superar o 70%  (7 sobre 10 puntos).

Para os alumnos repetidores,  que teñan superado en cursos anteriores o antigo portafolio ou as actividades evaluativas máis o proxecto de intervención, poderán presentarse ás probas de ensaio parciais ou poderá facelo ao exame final, Manteráselle o valor de 2,5 o que se sumará  ás cualificacións que obteña no final ou nas probas parciais.

As probas de ensaio atoparanse  non idioma de impartición dá materia, se se desexa noutro idioma solicitarase unha semana antes dá data de realización 


Fontes de información
Bibliografía básica MINISTERIO DE EDUCACION ((2006)). (BOE n. 106 DE 4/5/2006)Ley Orgánica de Educación .
VAZQUEZ GOMEZ, B. Y OTROS ((2001)). Bases educativas de la actividad física y el deporte. Madrid. Síntesis
UREÑA, F. (Coordinador) (2010). La educación física en secundaria basada en competencias.Proyecto curricular y programación.. Barcelona. Inde
MINISTERIO DE EDUCACIÓN (2013). Ley Orgánica 8/2013, de 9 de diciembre, para la mejora de la calidad educativa. BOE nº 295, de 10 de diciembre de 2013.
LLEIXA, T.y OTROS ((2002)). Multiculturalismo y Educación Física. Barcelona. Paidotribo.
XUNTA DE GALlCIA ((2007)). Novos Currículos de Educación Secundaria Obligatoria en la Comunidad Autonoma de Galicia. Santiago: Xunta de Galicia
AYUSTE, A., FLECHA, R., y OTROS ( (1994) ). Planteamientos de la pedagogía crítica. Comunicar y transformar. Barcelona. Graó.

Esta bibliografía básica puede verse modificada a principio de curso por la aparición de nuevas fuentes de documentación que se consideren interesantes para la materia

Bibliografía complementaria PRAT, M. y SOLER, S. ( (2003) ). Actitudes, valores y normas en la educación física y el deporte. Barcelona.Inde.
LLEIXA, T. y SOLER,S. ( (2004)). Actividad física y deporte en las sociedades multiculturales. Barcelona. Horsori.
SIEDENTOP, D. ((1998)). Aprender a enseñar. Barcelona. INDE
PUJOLAS, P. ((2001)). Atención a la diversidad y aprendizaje cooperativo en educación obligatoria. Málaga. Aljibe
LOPEZ PASTOR, V., MONJAS,R. Y PEREZ,D. ((2003)). Buscando alternativas a la forma de entender y prácticar la educación física.. Barcelona. Inde.
CARRANZA, M. y MORA, J.M. ((2003)). Educación Física y valores: educando en un mundo complejo.. Barcelona. Graó.
TINNING, R. ( (1990)). Ideology and physical education. Geelong. Deakin University.
SICILIA, A. y FERNÁNDEZ-BALBOA (Coordinadores) ((2005)). La otra cara de la enseñanza. La educación Física desde una perspectiva crítica.. Barcelona. INDE
SANTOS GUERRA, M.A. ((2008)). La pedagogía contra Frankenstein. Y otros textos sobre el desaliento educativo. Barcelona. Graó
CONTRERAS, O. y CUEVAS, R. (coords.) (2011). Las competencias básicas en la educación física.. Barcelona. Inde
PIÉRON, M. ((1999) ). Para una enseñanza eficaz de las actividades físico-deportivas. Barcelona. Inde.
ESCARTÍ, A. (coord.) ((2005)). Responsabilidad personal y social a través de la educación física y el deporte. Barcelona. Graó
IMBERNÓN, F.(coord) ((2005)). Vivencias de maestros y maestras. Compartir desde la práctica educativa. Barcelona. Graó


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Psicoloxía da actividade física e do deporte/620G01011
Socioloxía da actividade física e do deporte/620G01015
Proceso de ensino/aprendizaxe da actividade física e do deporte/620G01022
Planificación do proceso de ensino/aprendizaxe da actividade física e do deporte/620G01035
Teoría e práctica do adestramento deportivo/620G01037
Prácticum/620G01040

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías