| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Coñecer e analizar o significado das AFMN, tanto na súa evolución, coma no contexto deportivo e social na actualidade | A1 A2 |
B15 |
|
| Seleccionar e saber utilizar o equipamento individual e de grupo para o disfrute das AFMN, atendendo as diferentes condicións nas que se desenvolvan, así como as normativas con elas relacionadas | A33 |
||
| Coñecer e aplicar axeitadamente as técnicas básicas de orientación, progresión, e conduccion de grupos nos diferentes tipos de entornos naturáis, atendendo aos principios de seguridade e sostenibilidade | A25 A29 A30 A33 |
B4 B6 |
|
| Interpretar os diferentes entornos naturaís como soporte ambiental para o desenvolmento das prácticas físico-deportivas, así como os seus elementos estructuráis e as dinámicas que se establecen entre eles durante a práctica deportiva | A17 |
B15 |
|
| Determinar as medidas de sostenibilidade precisas en relacionadas coa práctica e organización de actividades físico-deportivas no medio natural. | B19 |
C4 |
|
| Evaluar o rol de responsable, dinamizador e formador na práctica profesional das actividades no medio natural, atendendo ás peculiaridades psico-sociales e ambientales nas que teñen lugar | B19 |
||
| Xestionar os riscos para a saúde e a integridade que se derivan da practica inadecuada das actividades físico-deportivo no medio natural en calquer colectivo, e aplicar técnicas e protocolos que lle permitan asistir como primero interviniente en caso de accidente ou situación de emergencia, aplicando, de ser necesario, os primeiros auxilios | A29 A30 |
B2 B19 |
|
| Aplicar as habilidades ou competencias docentes que faciliten o proceso de ensino-aprendizaxe nos diferentes entornos nos que teñen lugar as actividades físico-deportivas no medio natural, co necesario grao de seguridade, sostenibilidade e éxito no seu desenvolvemento | A29 |
B11 B14 |
|
| Elaborar propostas curriculares sobre as actividades físico-deportivas no medio natural para as distintas etapas da enseñanza obligatoria, desenvolvendo os elementos da programación didáctica da área de Educación Física, con arranxo á lexislación vixente e ó proxecto educativo de centro. | A10 A16 A17 |
B14 B15 |
|
| Elaborar programas de actividades físico-deportivas nos entornos naturais, nos ámbitos recreativo e turístico con arranxo á legislación vixente, e de acordó cos principios de seguridad e sostenibilidade. | A16 A17 A21 |
B4 |
C3 |
| Coñecer e comprender diversas AFMN como recursos facilitadores do desenvolvemento e disfrute persoal nos ámbitos educativo, recreativo e turístico | A17 A25 A29 A33 |
||
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| Tema 0. Presentación do programa | 0.1.. A asignatura Actividade Física no Medio Natural no Grao en Ciencias da Actividadde Física e do Deporte e o seu desenvolvemento |
| Tema 1. Introducción ás Actividades Físicas no Medio Natural (AFMN) | 1.1. Evolución e desenvolvemento das prácticas físico-deportivas no medio natural. 1.2. As actividades físico-deportivas no medio natural: ¿a qué facemos referencia?: Contextualización e conceptualización. 1..3. Motivos para a desenvolvemento das AFMN, e justificación para o seu desenvolvemento. 1.4. As AMN no contexto educativo: Marco normativo e curricular. 1.5. As AMN no contexto recreativo e turistico: Marco normativo e de xestión 1.6. Titulacións e profesionáis das AFMN |
| Tema 2. Actividades de aire libre e fundamentáis no medio natural | 2.1. Permanencia nos entornos naturáis: equipamiento, satisfacción das necesidades básicas para a permanencia na natureza e pernocta. 2.2. Moverse na natureza, técnicas de progresión e conducción de grupos por sendeiros e itinerarios de baixa e media montaña 2.3. Orientación no medio natural: Balizas, cartografía, busolas e GPS, e o seu uso no recorrido dun itinerario pola natureza |
| Tema 3. Entornos naturais: Coñecemento, interpretación, uso e impacto en relación as AFMN | 3.1. O Medio natural: Elementos, interpretación da paisaxe e interpretación do medio ambente 3.2. O clima e a meteoroloxía e a súa influenza sobor das AFMN 3.3. Las AFMN sostenibles: Integración da educación ambiental y das estrategias de minimización dos impactos nas AFMN |
| Tema 4. Seguridade nas AFMN: pautas de prevención e actuación | 4.1. Seguridade e risco nas AFMN: Elementos e variables que inciden no desenrolo das AFMN 4.2. Xestión do risco nas AFMN: Axpectos normativos e procedimentáis 4.3. Protocolos e medidas de actuación ante accidentes no medio natural |
| Tema 5. Programación en desenvolvemento das AFMN no ámbito educativo, recreativo e turístico | 5.1. Programación e desenvolvemento das AFMN no entorno escolar 5.2. Programación e desenvolvemento de actividades campamentáis e de aire libre para a xuventude. 5.3. Programación e desenvolvemento das AFMN no marco do Turismo Activo |
| Tema 6. Prácticas deportivo-recreativas no medio natural | 6.1. Practicas deportivas de progresión fundamentalmente no medio terrestre. 6.2. Prácticas deportivas de progresión fundamentalmente no medio acuático. 6.3. Prácticas deportivas multiaventura. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Actividades iniciais | A1 A17 A21 A25 A29 | 1 | 0 | 1 |
| Lecturas | A1 A29 | 0 | 9 | 9 |
| Práctica de actividade física | A21 A25 A29 A30 A33 B2 B4 B6 B11 | 13 | 13 | 26 |
| Prácticas a través de TIC | A16 A17 A21 B10 C3 | 0 | 15 | 15 |
| Sesión maxistral | A2 A1 A10 A16 A33 B15 | 19 | 19 | 38 |
| Proba mixta | A2 A1 A10 A25 A30 A33 B2 B14 | 2 | 4 | 6 |
| Saídas de campo | A16 A17 A21 A25 A29 A30 A33 B2 B4 B6 B10 B11 B14 B19 C4 | 16 | 16 | 32 |
| Traballos tutelados | A16 A17 A21 B4 B10 C3 | 0 | 21 | 21 |
| Atención personalizada | 2 | 0 | 2 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Actividades iniciais | Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado. |
| Lecturas | Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados. |
| Práctica de actividade física | Actividades desenvolvidas tanto no espacios da Universidade da Coruña, como nos entornos naturáis próximos a Facultade de Ciencias do Deporte (praia, monte, campo, etc.). Consistentes no desenvolvemento de actividades físicas e deportivas relacionadas coas habilidades fundamentáis e específicas características das AFMN. O desenvolvemento da participación nestas sesión poderá conlevar a presentación de tarefas e participación en avaliacións a través da plataforma Moodle, e que formarán parte da avaliación continua na participación nas sesións prácticas. |
| Prácticas a través de TIC | Participación a través da plataforma Moodle, que implicará o desenvolvemento de tarefas de diseño de actividades e proxectos, acceso e trabalo con contidos e aplicacións da rede. Xestión da súa evolución na adquisición de competencias e aprendizaxes. |
| Sesión maxistral | Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. O desenvolvemento da participación nestas sesión poderá conlevar a presentación de tarefas e participación en avaliacións a través da plataforma Moodle, e que formarán parte da avaliación continua na participación nas sesión teóricas |
| Proba mixta | Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. |
| Saídas de campo | Actividades desenvolvidas en entornos naturáis, relacionadas co ámbito de estudio da materia; centradas no desenvolvemento de capacidades relativas ó deseño, organización e posta en práctica de actividades físicas no medio natural con carácter educativo/recreativo/deportivo/turístico, tendo en conta os principios de seguridade e sostenibilidade ambiental das mesmas. Antes, durante e despóis das mesmas os estudantes levarán a cabo unha serie de tarefas que formarán parte da avaliación contínua en relación á participación na asignatura. |
| Traballos tutelados | Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe. Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor. Vincularánse principalmente as prácticas de actividade física e as saídas de campo. Implicará o desejo dunha actividade no medio natural; véase o caso dun roteiro, no que se aplicarán os diferentes coñecementos teóricos e competéncias prácticas plantexadas ao longo dos diferentes temas. Dito traballo implicará tanto o desenvolvemento e entrega de tarefas relacionadas, ao longo do cuatrimestre, ao longo as salidas formativas relacionadas, e como documento completo ao finalizar o cuatrimestre formando parte da calificacion final. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Sesión maxistral | A2 A1 A10 A16 A33 B15 | Participación no 70% das sesións | 5 |
| Práctica de actividade física | A21 A25 A29 A30 A33 B2 B4 B6 B11 | Participación polo menos no 70% das sesións | 5 |
| Saídas de campo | A16 A17 A21 A25 A29 A30 A33 B2 B4 B6 B10 B11 B14 B19 C4 | Participación nunha saida a un espacio natural/Traballo alternativo, no que os/as estudantes poderan levar a cabo tarefas de toma de datos, asunción de roles de participante, conductor de actividade, organizador, etc, sobre o que poden ser solicitados entregables como soporte para a avaliación. Atenderán para elo aos criterios de ajuste da súa actuación as esixencias das tarefas, aspectos formáis na presentación do entregable, e pertinencia, contido e fundamentación dos mesmos a través das correspondentes referencias bibliográficas. | 5 |
| Traballos tutelados | A16 A17 A21 B4 B10 C3 | Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios simulados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe. Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor. O entregable consistirá nun documento que será avaliado en relación aos aspectos formáis e de presentación, desenvolvemento do seu contido en relación ao traballo propósto na planificación, organización e deseño dunha actividades no medio natural. |
45 |
| Proba mixta | A2 A1 A10 A25 A30 A33 B2 B14 | Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. |
30 |
| Prácticas a través de TIC | A16 A17 A21 B10 C3 | Desevolvemento de tarefas e avaliacións sobre a plataforma Moodle ou teams relacionadas con sesión maxistráis, prácticas e as saídas de campo. | 10 |
| Observacións avaliación | |||
|
PARTICIPACIÓN - Enténdese por participación nás actividades de saídas de campo, práctica de actividade física ou sesión maxistral ao desenvolvemento en prazo e forma das tarefas que se prantexen en relación ós contidos relacionados coas sesións. O non cumprimento do 70% da asistencia pode implicar a non superación da asignatura, constando o estudante como "Non Presentado" na calificación final. Dita falta de participación pode inhabilitar igualmente para a superación da asignatura na segunda oportunidad ou sucesivas convocatorias, ata que esta se cumpla. SAÍDAS DE CAMPO - Nas dúas primeiras semanas do cuatrimestre os estudiantes confirmarán a súa participación na/s saída/s de campo ou ben no desenvolvemento dun traballo alternativo sobre a programación dunha saída organizada en un espacio natural (dito traballo desenvoverase atendendo aos mesmos criterios que os traballo tutelados). De igual xeito, no caso de que algún estudante por enfermidade, lesión o impedimento xustificado non poda participar nalgunha das saídas de campo levadas a cabo desde a asignatura, poderá tomar parte nesta evaluación alternativa. - Trataráse de garantizar ao todos os/as estudantes que opten pola avaliación sobre saídas de campo, a participación polo menos nunha delas. Se por algún motivo non se poidera levar a cabo algunha das mesmas, poderá modificarse a data de realización, ou será permutada por outra actividade que trate de respostar aos mesmos obxetivos plantexados para aquela. - En calquer caso, se un estudante non participa na saída que ten asignada sen xustificación algunha (médica, administrativa, académica), pasará á opción de evaluación sen saída de campo. A superación deste apartado manteráse de cara a 2ª oportunidade, e sucesivas convocatorias, en canto se manteña a presente distribución metodolóxica, avaliacións e calificación na guía docente correspondiente. TRABALLOS TUTELADOS - A elaboración dos traballos tutelados que atendan ao deseño e/ou desenvolvemento dun proxecto de actividade no medio natural, terá como referencia as pautas desenvoltas no discurrir da propia asignatura, e ademáis as seguintes normas nos casos nos que sexa pertinente: UNE-ISO 21500 AENOR EA 0031 UNE-EN 31010 UNE-EN 62198 UNE-EN ISO 9001 UNE-EN ISO 9001:2008/AC UNE-ISO 21101 UNE-ISO/TR 21102 IN UNE-ISO 21103 UNE-ISO 31000 UNE-ISO Guía 73 IN Consideraránse igualmente las normativas correspondientes as empresas de turismo activo, actividades de aire libre para a xuventude, currículum para secundaria y bachillerato, campamentos de turismo e outras cuia aplicación sexa pertinente en relación ao tipo de actividad que se plantexe. A calificación dos traballos se distribuirá de maneira xeral, e sen prexuidio de unha maior precisión en función do traballo, en relación aos seguintes elementos e criterios: Contextualización e fundamentación: 20% Plantexamento e desenvolvemento (Inclusión e aplicación dos diferentes elementos e ferramentas adquiridas na asignatura): 60% Aspectos formáis (Normas APA, 6ª) e estructuráis: 20% Atendendo igualmente á normativa da UDC, calquer traballo que na súa totalidade ou en parte conteña contidos copiados de outros traballos publicados ou non publicados, de internet, etc. será considerado como suspenso. A superación deste apartado manteráse de cara a 2ª oportunidade, e sucesivas convocatorias, en canto se manteña a presente distribución metodolóxica, avaliacións e calificación na guía docente correspondiente. PROBA MIXTA A proba mixta terá lugar nas datas asignadas no calendario oficial, como parte de avaliación final da asignatura. Esta proba poderáse levar a cabo ben sobre papel, ou ben na plataforma Moodle, para o que @s estudantes deberán traer e utilizar o seus propios ordenadores portátiles ou tabletas dixitáis. As diferentes preguntas ou tarefas desta proba mixta distribuiránse de maneria ponderada considerando os diferentes temas, prácticas ou traballos da asignatura, tendo como requisito o superar cada unha das partes diferenciadas para superar esta proba de avaliación. O idioma da asignatura será o de impartición da asignatura; facilitaráse noutro idioma aos estudantes que o soliciten con dúas semans de antelación. A superación deste apartado manteráse de cara a 2ª oportunidade, e sucesivas convocatorias, en canto se manteña a presente distribución metodolóxica, avaliacións e calificación na guía docente correspondiente. PRACTICAS DE LABORATORIO - Se por algún motivo justificado o estudiante non poidese participar no apartado de investigación, o bien este apartado no poidera levarse a cabo, o porcentaxe de avaliación correspondiente vincularías e ao porcentaxe dos traballos tutelados. A superación deste apartado manteráse de cara a 2ª oportunidade, e sucesivas convocatorias, en canto se manteña a presente distribución metodolóxica, avaliacións e calificación na guía docente correspondiente. Entenderáse en calquer caso que para a superación da asignatura será preciso ter aprobados cada un dos apartados da avaliación. ESTUDANTES DE DEDICACIÓN A TEMPO PARCIAL En función das suas posibilidades de asistencia e participación acordarase, por escrito, cos estudantes de dedicación a tempo parcial, un modelo alternativo das diferentes actividades de desenvolvemento e avaliación dos diferentes temas e apartados de avaliación, atendendo a un plantexamento de horas de dedicación equivalente aos estudiantes de matricula a tempo completo. En concordancia cos plantexamentos de sosteniblidade que está a promover a Universidade da Coruña, na medida do posible seguiránse as seguintes pautas: 1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:
2.- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural 3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Long, J. (1994). Escalar en rocódromos. Madrid: Desnivel (). .
Aspas, J. M. (2000). Los deportes de aventura. Consideraciones jurídicas sobre el turismo activo. Za (). .
Errores en escalada : 101 casos reales de accidentes e incidentes : clásica, deportiva, rocódromo C (). .
Blanchard, K. & Cheska, A. (1986). Antropología del Deporte. Barcelona: Bellaterra. (). .
Camps, A., Carretero, J. L. & Perich, M. J. (1995). Aspectos normativos que inciden en las activ (). .
Cornejo, C. (2001). J. J. Rousseau y la Educación Física. En García, S. (Ed.), VIII Simposium Histor (). .
Cruz, J. (2001). El Yunque Azul. Frente de Juventudes y Sistema Educativo. Razones de un Fracaso. Ma (). .
Diem, C. (1966). Historia de los Deportes. Barcelona: Luís de Caralt (). .
García Ferrando, M. (2006). Posmodernidad y deporte: Entre la individualización y la masificación. E (). .
Gutiérrez Sanmartín, M. y González de Martos, M. (1995) Deportes de riesgo y aventura: una perspecti (). .
Ortega, N. (2001). Paisaje y Excursiones. Francisco Giner, la Institución Libre de Enseñanza y la Si (). .
Sánchez Martín, R (1996): "Los usos sociales del riesgo: el deporte de aventura como configurad (). .
Santos, M. L. & Martínez, L. F. (2002). La Educación Física y las actividades en el medio natur (). .
Turini, H. (2002). Deporte y naturaleza: la experiencia sensible, (3-14) en Rebollo et al. (Eds.). N (). .
Villalvilla, H. et al. (2001). Deporte y naturaleza. El impacto de las actividades deportivas y de o (). .
Aparicio, M. (1997). Aire libre: un medio educativo. Pedagogía, Técnicas y Experiencias. Madrid: Edi (). .
Bharat, J. (1982). Vivir la naturaleza con los niños. Barcelona: Ediciones 29. (). .
Colorado, J. (2001). Montañismo y Trekking. Manual completo. Madrid: Desnivel (). .
Corbellini, G. (1998). Manual de orientación. El mapa, la brújula, el cielo, el GPS. Madrid: Tutor. (). .
García, E. (2000). Orientación. Desde el mapa y la brújula hasta el GPS y las carreras de orientació (). .
García, E. (2001). Carreras de orientación. El deporte del siglo XXI. Madrid: Desnivel (). .
Graydon, D. & Hanson, K. (1998). Montañismo. La libertad en las cimas. Madrid: Desnivel. (). .
Long, J. (1996). Anclajes en escalada. Madrid: Desnivel. (). .
López, P. (2000). La educación ambiental en las actividades físico-deportivas y recreativo-turística (). .
Melendo, J. A. et al. (2002). Manual de técnicas de montaña e interpretación de la naturaleza. Barc (). .
Meyer, K. (1999). Cómo cagar en el monte. Madrid: Desnivel. (). .
Mugarra, A. (2000). Sin dejar huella. Madrid: Desnivel. (). .
Murcia, M. (1996). Prevención, seguridad y autorrescate. Madrid: Desnivel. (). .
Puch, C. (2000). Manual práctico de GPS. Introducción al sistema global de posición. Madrid: Desnive (). .
Puch, C. (2002). GPS. Aplicaciones prácticas. Madrid: Desnivel. (). .
Shubert, P. (1996). Seguridad y riesgo. Análisis y prevención de accidentes de escalada. Madrid: Des (). .
Escalada deportiva segura Guerra, Toño Madrid : Desnivel, 2013 (). .
Winter, S. (2000). Escalada deportiva con niños y adolescentes. Madrid: Desnivel. (). .
Juegos de escalada : más de 120 actividades con las que poner a prueba y entrenar las manos, los pie (). .
Los mejores nudos de escalada Núñez, Tino Madrid: Desnivel, 2005 (). .
Sánchez, J. y Otalora, J. (2006). Fundamentos de Trabajo en Equipo para equipos de trabajo. McGraw Hill
Bordens, K. S. y Abbott, B. B. (2011). Research design and methods. A process approach. McGraw Hill
Cinnamon, J. (2000). The complete Climber's Handbook. McGraw Hill |
Acuña, A., & Martínez, P. (2007). Manual de técnicas de vida y movimiento en la naturaleza. Granada: Universidad de Granada. AENOR. (2010). Norma UNE-ISO 31000:2010, Gestión del Riesgo. Principios y Directrices. In (Vol. UNE-ISO 31000:2010). Madrid: AENOR. AENOR. (2015a). Norma UNE-ISO 21101:2015 Turismo activo. Sistema de gestión de la seguridad. Requisitos. In (Vol. UNE-ISO 21101: 2015). Madrid: AENOR. AENOR. (2015b). Norma UNE-ISO 21103: 2015, Turismo Activo. Información para los participantes. In (Vol. UNE-ISO 21103: 2015). Madrid: AENOR. Álvarez, B. (2014). Orientación en el campo y técnicas de montañismo. Arroyo, S. (2012). Montaña segura: Consejos sobre prevención y autosocorro (1ª ed.): Desnivel. Aspas, J. M. (2000). Los deportes de aventura. Consideraciones jurídicas sobre el turismo activo (Vol. 7). Zaragoza: Prames. Avellanas, M. L. (2009). Atención al Accidentado en el medio natural. Guía de urgencias: Edikamed. Ayora, A. (2012). Riesgo y Liderazgo. Cómo organizar y guiar actividades en el medio natural (1ª ed.). Madrid: Desnivel. Berghaenel, R. P. (2008). Accidentes en montaña y condiciones meteorológicas. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino. Cánepa, L., & Encabo, M. (2013). Montañismo en áreas naturales protegidas. Colorado, J. (2001). Montañismo y trekking. Manual completo. Madrid: Desnivel. Corbellini, G. (2002). Guía de orientación : [el mapa - la brújula - el cielo - el GPS] / Giancarlo Corbellini ; revisión y adaptación, Eusebio García Gómez ; información astronómica de Enrico Miotto (5ª ed. ed.). Madrid :: Tutor. Cunningham, A., & Fyffe, A. (2007). Montañismo invernal. Técnicas básicas para excursiones y alpinistas. Madrid: Desnivel. Escuela española de alta, m. (2001). Certificado de iniciación al montañismo :texto oficial del primer nivel de enseñanza de la escuela española de alta montaña. Huesca: Barrabés. Fernández Díaz, R. La protección de espacios naturales : las fragas del Eume / Rogelio Fernández Díaz. Fernández Pardo, A. Propuesta de Plan de Uso Público para el Parque Natural "Fragas do Eume" (A Coruña). García Gómez, E. (2000). Orientación Desde el mapa y la brújula hasta el GPS y las carreras de orientación. Madrid :: Desnivel. Instituto de Turismo de España. (2010). Estudios de Productos Turísticos. Turismo de Montaña. In I. d. T. d. España (Ed.). Jimenez, I. (2015). La configuración jurídica del deporte en el medio natural. Relaciones con el turismo, el desarrollo sostenible y la ordenación del territorio. Madrid: Editorial Reus. Llamazares, J. L. (2004). Derechos y obligaciones en el esquí y en la montaña. Oviedo: Septem Ediciones. López, A. (2012). Responsabilidad y montaña. Reflexiones jurídicas para deportistas y profesionales. A Coruña: Campo IV Alpinismo S.L. Medialvilla, L., & Villota, S. (2012). Percepción de los riesgos y las causas de los accdentes en el medio natural por parte de deportistas, gestores, grupos de rescate y visistantes. Acciones e Investigaciones Sociales(31), 39-61. Murcia, M. (2016). Manual de escalada libre. Deportiva. Madrid: Desnivel. Nasarre, J. M., Hidalgo, G. M., & Bernard, P. L. (2001). La vertiente jurídica del montañismo. Zaragoza: Prames. Perarnau, S., Subirats, E., & Riu, F. (2007). Curas, Vendajes e inmovilizaciones en montaña (1ª ed.): Desnivel. Subirats, E. (2011). Primeros auxilios en montaña. Madrid: Desnivel. Taibo, M. (2017). Prevención de Riesgos para Colectivos en Montaña (J. A. Castaño Ed. 1ª ed.). Principado de Asturias: Ediciones Cordillera Cantábrica. The Mountaineers. (2011). Montañismo. La libertad de las cimas. Madrid: Ediciones Desnivel |
|
| Bibliografía complementaria | |
|
|
| Recomendacións | |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario |
| Observacións | |