Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Técnicas de Investigación e Documentación en Arquitectura Código 630567104
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
 Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Proxectos Arquitectónicos, Urbanismo e Composición
Coordinación
Río Vázquez, Antonio Santiago
 Correo electrónico
antonio.rio.vazquez@udc.es
Profesorado
López Salas, Estefanía
Río Vázquez, Antonio Santiago
 Correo electrónico
estefania.lsalas@udc.es
antonio.rio.vazquez@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia ten como obxectivo proporcionar ao alumnado as ferramentas necesarias para elaborar un traballo de investigación en arquitectura. Estudaranse os fundamentos da investigación científica, as fontes de información e os enfoques e metodoloxías específicas no campo da arquitectura, o que permitirá abordar con rigor e eficacia traballos de investigación académicos e coñecer as distintas posibilidades para divulgar os resultados.
Plan de continxencia No caso de que se produzan circunstancias excepcionais motivadas pola pandemia Covid-19, que impidan a docencia presencial prevista, plantéxase o paso desta á modalidade docente non presencial baseada no soporte TIC proporcionado pola Universidade.
Utilizarase o conxunto de ferramentas TIC, posto a disposición pola Universidade, especialmente a plataforma Moodle, Teams e o correo electrónico para a comunicación có estudantado.
1. Modificacións nos contidos.
No caso de continxencia adoptaranse as medidas necesarias para garantir a calidade do ensino e a integridade dos contidos. Non se realizan cambios nos contidos.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen:
Mantense o conxunto das metodoloxías docentes empregadas, pasando a docencia a desenvolverse de xeito non presencial, total ou parcialmente.
*Metodoloxías docentes que se modifican:
Non está previsto modificar metodoloxías docentes.

3. Mecanismos de atención personalizada ó alumnado.
Os mecanismos de atención personalizada utilizarán as plataformas sinaladas con anterioridade, postas a disposición pola Universidade: Moodle, Microsoft Teams e o Correo electrónico institucional.
Temporalización: a establecida segundo o calendario e horario académicos fixados polo centro ó comezo do curso.

4. Modificacións na avaliación
Suprimiranse aqueles criterios que impliquen asistencia e presencialidade. Este principio terá validez temporalmente deade o momento no que exista instrución de aplicación do presente Plan de Continxencia.
Manteranse o resto dos criterios de avaliación.
Para o alumnado con dificultades xustificadas para realizar probas ou entregas, poderanse prever solucións alternativas personalizadas.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Mantense a bibliografía proposta para a asignatura. Subiranse aos soportes de intercambio de arquivos institucionais aqueles textos, fragmentos de textos ou outro material, cuxo coñecemento é imprescindible para superar a materia.

Competencias do título
Código Competencias do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
HISTORIA XERAL DA ARQUITECTURA: comprensión ou coñecemento da historia xeral da arquitectura, tanto en si mesma como na súa relación coas artes, as técnicas, as ciencias humanas, a historia do pensamento e os fenómenos urbanos. AP1
 BP1
BP3
BP4
 CP1
CP15
BASES ARTÍSTICAS: comprensión ou coñecemento da estética e a teoría das artes e da producción pasada e presente das belas artes e as artes aplicadas susceptibles de influír nas concepcións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas. AP1
 BP1
BP3
BP4
 CP1
CP4
CP5
CP8
CP15
BASES DA ARQUITECTURA OCCIDENTAL: comprensión ou coñecemento das tradicións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas da cultura occidental e dos seus fundamentos técnicos, climáticos, económicos, sociais e ideolóxicos. AP2
AP4
AP8
 BP1
BP3
BP4
BP5
 CP1
CP3
CP5
CP8
CP15
BASES DA ARQUITECTURA NATIVA: comprensión ou coñecemento das tradicións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas de carácter nacional, local e vernáculo e dos seus fundamentos técnicos, climáticos, económicos, sociais e ideolóxicos. AP2
AP4
AP8
 BP1
BP3
BP4
BP5
 CP1
CP3
CP5
CP8
CP15
SOCIOLOXÍA E HISTORIA URBANAS: comprensión ou coñecemento das relacións entre o medio físico e o medio social e as bases da teoría e a historia dos asentamentos humanos, da socioloxía, da economía urbana e da estadística como fundamentos dos estudos territoriais e urbanísticos. AP2
AP4
 BP1
BP3
 CP1
CP2
CP3
CP5
CP15
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. AP1
AP4
 BP1
BP3
BP4
 CP1
CP2
CP3
CP5
CP15
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. BP3
BP4
 CP3
CP5
CP15
Sensibilidade estética. AP1
AP2
AP4
 BP3
 CP1
CP15
Capacidade de análise e síntese. CP1
CP2
Cultura histórica. CP15
Razoamento crítico. AP1
AP2
AP4
 BP1
BP3
BP4
 CP1
CP3
CP15
Comunicación oral e escrita na lingua nativa. CP3
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. AP8
 CP3
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. CP4
CP5
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. AP1
AP2
AP4
 BP3
BP4
 CP3
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. BP5
 CP2
CP5
CP8
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. BP1
BP3
BP4

Contidos
Temas Subtemas
1. Fundamentos da investigación en arquitectura 1.1 Introducción
1.2 A investigación arquitectónica
2. As fontes de información en arquitectura 2.1 Fontes primarias
2.2 Fontes secundarias
3. Fontes específicas en arquitectura 3.1 Os arquivos de arquitectura
3.2 Recursos en internet
4. Difusión da investigación
 4.1 Tipos de traballos de investigación
4.2 Difusión académica

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A4 A8 C1 C15 18 0 18
Estudo de casos A1 A2 A4 A8 B1 B3 B4 B5 C1 C2 3 0 3
Traballos tutelados A1 A2 A4 A8 B1 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C8 0 50 50
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral As sesións maxistrais consisten en clases teóricas de exposición oral complementadas con medios audiovisuais que faciliten a transmisión do coñecemento e a aprendizaxe. Asimesmo, durante ditas sesións preténdese conseguir un certo grado de participación por parte do alumnado para, a través da súa implicación, fomentar un proceso de aprendizaxe bidireccional, interactivo e dinámico.
Estudo de casos Como complemento das sesións maxistrais e co obxecto de promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes desenvolveranse en paralelo clases prácticas. Nelas o alumnado enfrontarase á resolución de casos concretos nos que por en práctica os contidos explicados nas clases maxistrais e que, ó mesmo tempo, servan de referente ós temas obxecto de estudo nos traballos tutelados asignados. Asímesmo, ó longo do curso poden plantexarse visitas fora do ámbito da aula o traer invitado a algún especialista nos temas propios da materia.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Refírese prioritariamente a aprendizaxe de "cómo facer as cousas". Constitúe unha opción baseada na asunción por parte dos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento de ese aprendizaxe polo profesor-titor.
Para a realización dos traballos tutelados o alumnado deberá realizar investigacións de campo referentes ás arquitecturas obxecto do seu propio traballo. Os alumnos tendrán unha certa capacidade de selección de ditos traballos. Asímesmo, dado o carácter tutelado deste traballo, deben producirse sesións periódicas de seguimento co profesorado, a fin de optimizar ou, no seu caso, reconducir as actividades en curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Estudo de casos
Descrición
A atención persoalizada desta materia realizarase a través do seguimento en clase do alumnado e mediante titorías presencias.
En canto os traballos tutelados, asignarase a cada estudante un tema, de entre os propostos, así como un profesor. Asímesmo, dado o carácter tutelado deste traballo, deben producirse sesións periódicas de seguimento co profesorado, a fin de optimizar e, no seu caso, reconducir as actividades en curso.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A2 A4 A8 B1 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C8 O seu desenvolvemento enténdese de xeito plenamente individual e de natureza non presencial. De cara a garantizar a autoría do traballo e a adecuada adquisición de competencias, na súa avaliación enténdese relevantes as sucesivas sesións de control a través das titorías presenciais co profesor asignado e, polo tanto, o grado de cumprimento con relación ás indicacións formuladas en cada caso polo profesorado.
Outros aspectos a valorar son: a calidade da expresión gramatical, gráfica e documental final, a capacidade de análise e síntese, a profundidade e rigor dos argumentos e do seu desenvolvemento, o razoamento crítico, a búsqueda de fontes de información escritas e gráficas, a capacidade de relacionar os diferentes apartados, a correción do estudo metodolóxico, da análise realizada e das conclusións presentadas ó final do traballo.
 100
 
Observacións avaliación

Como nas restantes materias que integran o presente posgrado, esíxese ademáis unha asistencia non inferior ó 80% relativa á totalidade das sesións presenciais programadas, agás o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia.

Fontes de información
Bibliografía básica Groat, Linda y Wang, David (2013). Architectural research methods. Hoboken: Wiley
Walker, Melissa (2012). Cómo escribir trabajos de investigación. Barcelona: Gedisa
Eco, Umberto (2011). Cómo se hace una tesis. Barcelona: Gedisa
Blaxter, Loraine; Hughes Christina y Tight, Malcolm (2008). Cómo se investiga. Barcelona: Graó
Lucas, Ray (2016). Research Methods for Architecture. London: Laurence King

Bibliografía complementaria Melendo, Tomás (2012). Cómo elegir, madurar y confeccionar un trabajo de investigación. Madrid: Internacionales Universitarias
Icart Isern, M. Teresa y Pulpón Segura Anna M. (coords.) (2012). Cómo elaborar y presentar un proyecto de investigación, una tesina y una tesis. Barcelona: Universitat de Barcelona
Ramírez, Juan Antonio (1999). Cómo escribir sobre arte y arquitectura. Barcelona: Ediciones del Serbal
Sierra Bravo, Restituto (2007). Tesis doctorales y trabajos de investigación científica. Madrid: Thomson
Tolchinsky Landsman, Liliana; Escofet Roig, Anna y Rubio Hurtado, María José (2003). Tesis, tesinas y otras tesituras. De la pregunta de investigación a la defensa de la tesis. Barcelona: Universitat de Barcelona

Nos trabalos tutelados, o alumnado recibirá unha bibliografía específica sobre o tema a desenvolver.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Esta materia plantexa as bases de coñecemento necesarias para a realización de traballos de investigación en arquitectura.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías