Criterios de avaliación:

Comprensión das ideas básicas, dominio conceptual, uso de diferentes fontes de información na elaboración das respostas, rigurosidade, profundidade e coherencia, orixinalidade e pertinencia
das relacións, argumentación/fundamentación
Estilo lingüístico: claridade, corrección lingüística, síntese, e orde na estrutura e na
presentación oral/escrita.

Modalidade de avaliación en función do grao de asistencia:

OPCIÓN A: Para o alumnado que asiste/participa nas actividades de aula (asistencia superior ó 80%):

a) Portafolios máis deseño e presentación oral dun Proxecto de coeducación que será exposto na aula (20%).

b) Exame sen material sobre os contidos da materia (80%).

OPCIÓN B.
Para o alumnado que non asiste/participa das actividades de aula (asistencia inferior ó 80%):

a) Exame: Proba mixta sobre os contidos da materia (100%).

Nota: En calquera das dúas opción, no exame é preciso contestar, cando menos
parcialmente, a tódalas cuestións formuladas (en caso contrario a
cualificación será de Suspenso), e obter unha avaliación favorable en
cada unha das partes da materia. No caso de non ser así, a cualificación
en Actas será a da parte suspensa en base 10.

O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas sesións interactivas.

Resultados de aprendizaxe	Competencias do título
Asumir o paradigma feminista como marco imprescindible no que sustentar todo proxecto de acción socioeducativa.	A8 A14 A17 A20	B4 B6
Deseñar e desenvolver proxectos, programas con perspectiva feminista nos diferentes campos de acción socioeducativa promovendo culturas colaborativas	A9 A14 A15 A17 A20	B3 B4 B6	C1 C6 C7
Asegurar a coeducación social como elemento imprescindible dos modelos de educación inclusiva	A1 A2 A3		C4

Temas	Subtemas
1. O concepto de xénero nas ciencias sociais	1.1. Precisións terminolóxicas previas: diversidade, diferencia, igualdade, desigualdade; sexo, xénero. 1.2 Patriarcado Androcentrismo Misoxinia. 1.3 Feminismo como marco teórico, como movemento social e político.
2. Institucións socializadoras/educadoras e mandatos de xénero	2.1. Mandatos de xénero como contidos culturais 2.2. O papel dos estereotipos na configuracion das identidades 2.3. Principais sexismos inseridos en institucións/servizos e/ou programas de acción socioeducativa. Elementos de ánalise: linguaxe, estrutura, cargos, normativa, organización dos espazos, relacións, contidos, expectativas ... 2.4. Ámbitos a problematizar: Linguaxe; Ocio e tempo de lecer: medios, deporte, videoxogos, revistas; Familias; Socialización profesional; Política
3. A violencia de xénero	3.1 Agresividade, poder, violencia: precisións terminolóxicas 3.2 Mitos da violencia de xénero. 3.3. Masculinidades, feminidades e violencia 3.4. A educación na Lei integral de medidas de protección contra a violencia de xénero. 3.5. Sobre da construcción do Amor, o Poder e os Cuidados.
4. A coeducación: o compromiso colectivo de educar para a igualdade.	4.1. A coeducación como proxecto feminista. 4.2 Principais sexismos inseridos en institucións/servizos e/ou programas de acción socioeducativa. Elementos de ánalise: linguaxe, estructura, cargos, normativa, organización dos espazos, relacións, contidos, expectativas ... 4.3. Da escola mixta a coeducativa. O papel do xénero na construción do éxito e do fracaso escolar.

Metodoloxías / probas	Competencias	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Análise de fontes documentais	A1 A2 A3 A14 B6 C4 C6	10	21.5	31.5
Sesión maxistral	A1 A2 A3 A8 B3 C1 C4 C6	12	24	36
Proba mixta	A2 A3 A14 B6 C1 C6	0	10	10
Discusión dirixida	A8 A14 A20 B3 B6	6	6	12
Estudo de casos	A2 A9 A15 A17 B4	3.5	6.5	10
Portafolios do alumno	A1 A2 A3 A8 A14 A20 B3 B6 C1 C7	6	33	39
Presentación oral	B6 C1	0.5	0	0.5
Eventos científicos e/ou divulgativos	A1 A20 B3	4	4	8

Atención personalizada		3	0	3

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Análise de fontes documentais	As fontes documentais son os referentes conceptuais que se presentarán ó redor dos diferentes núcleos temáticas que vertebran a materia. Utilizaránse documentos audiovisuais e bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos...) que son relevantes para afondar no temario con propostas de actividades específicas para o estudio dos mesmos.
Sesión maxistral	Ao comezo de cada núcleo formativo farase unha exposición xeral introductoria de cada tema, mediante exposición oral, guíada co uso de recursos audiovisuais, destacando os asuntos que precisen dun maior afondamento, así como as orientacións oportunas para poderen ser ampliados. Asemade proporase unha discusión dirixida, por grupos, co fin de ollar os prexuízos, valorar os intereses do alumnado, ter en conta as súas contribucións e potenciar a súa participación na construcción significativa do coñecemento.
Proba mixta	Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe o remate do curso, na que o alumnado deberá dar resposta ás cuestións prantexadas a través dun marco global e integrado dos diferentes núcleos temáticos contemplados nesta guía docente
Discusión dirixida	Será unha das dinámicas máis utilizadas, para a que se acordará con suficiente antelación as lecturas previas de carácter obrigatorio que, recollendo diferentes argumentacións sobre dunha temática, favoreza o contraste e o debate de opinións fundamentadas e o e coa finalidade de que o alumnado constrúa unha visión crítica das diferentes formas de interpretar a realidade socioeducativa.
Estudo de casos	Adoptando o feminismo como marco conceptual, selección dunha temática para deseñar un proxecto coeducativo nalgún dos ámbitos da educación social: centro de menores, escola, centros cívicos, asociacións de ocio, deporte e tempo de lecer, campamentos, etc. As datas para o seu desenvolvemento e sesións de titoría contempladas para este fin, serán acordadas na aula, a proposta da profesora. Ademais de ser incluído no Portafol, cada grupo expoñerá o seu proxecto co obxeto de compartilo e sometelo a debate e valoralo.
Portafolios do alumno	Dossier ordenado por seccións, debidamente identificadas, paxinadas e cun índice introdutorio que conterá os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumnado ao longo do semestre. É froito do traballo tutelado e continuo en torno aos diferentes núcleos temáticos que se iniciarán na aula pero que requirirá do traballo autónomo do alumnado, atendendo ás indicacións que se proporcionarán a través de atención personalizada da profesora ós distintos grupos
Presentación oral	Defensa dun Proxecto de coeducación, prestando especial atención ó marco teórico feminista e deseñando accións coherentes co mesmo.
Eventos científicos e/ou divulgativos	Actividades realizadas polo alumnado que implican a asistencia e/ou participación en eventos científicos e/ou divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposicións, etc.) co obxectivo de profundar no coñecemento de temas de estudo relacionados coa materia. Esta tipo de actividade será recollida no portafol.

Metodoloxías	Competencias	Descrición	Cualificación
Estudo de casos	A2 A9 A15 A17 B4	Adoptando o feminismo como marco conceptual, selección dunha temática para deseñar un proxecto coeducativo nalgún dos ámbitos da educación social: centro de menores, escola, centros cívicos, asociacións de ocio, deporte e tempo de lecer, campamentos, etc. As datas para o seu desenvolvemento e sesións de titoría contempladas para este fin, serán acordadas na aula, a proposta da profesora. Ademáis de ser incluído no Portafol, cada grupo expoñerá o seu proxecto co obxeto de compartilo, sometelo a debate e valoralo.	10
Portafolios do alumno	A1 A2 A3 A8 A14 A20 B3 B6 C1 C7	Dossier ordenado por seccións, debidamente identificadas, paxinadas e cun índice introductorio que conterá os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumnado ó longo do semestre. Inclúe todo o traballo realizado : notas de clases, tarefas desenvolvidas, resumos, dificultades atopadas , comentarios etc. É froito do traballo tutelado e continuo en torno ós diferentes núcleos temáticos que se iniciarán na aula pero que requirirá do traballo autónomo do alumnado, atendendo ás indicacións que se proporcionarán a través de atención personalizada da profesora ós distintos grupos.	10
Proba mixta	A2 A3 A14 B6 C1 C6	Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe o remate do curso, na que o alumnado deberá dar resposta ás cuestións formuladas a través dun marco global e integrado dos diferentes núcleos temáticos contemplados nesta guía docente.	80

Observacións avaliación
Criterios de avaliación: Comprensión das ideas básicas, dominio conceptual, uso de diferentes fontes de información na elaboración das respostas, rigurosidade, profundidade e coherencia, orixinalidade e pertinencia das relacións, argumentación/fundamentación Estilo lingüístico: claridade, corrección lingüística, síntese, e orde na estrutura e na presentación oral/escrita. Modalidade de avaliación en función do grao de asistencia: OPCIÓN A: Para o alumnado que asiste/participa nas actividades de aula (asistencia superior ó 80%): a) Portafolios máis deseño e presentación oral dun Proxecto de coeducación que será exposto na aula (20%). b) Exame sen material sobre os contidos da materia (80%). OPCIÓN B. Para o alumnado que non asiste/participa das actividades de aula (asistencia inferior ó 80%): a) Exame: Proba mixta sobre os contidos da materia (100%). Nota: En calquera das dúas opción, no exame é preciso contestar, cando menos parcialmente, a tódalas cuestións formuladas (en caso contrario a cualificación será de Suspenso), e obter unha avaliación favorable en cada unha das partes da materia. No caso de non ser así, a cualificación en Actas será a da parte suspensa en base 10. O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas sesións interactivas.

Bibliografía básica	IGLESIAS GALDO, Ana (2016). “Educación universitaria y ciudadanía global: puede la igualdad de género ser optativa?”. . En Revista Educação em Questão, V. 54, n. 40, p. 12-41 BALLARÍN, Pilar (2006). “La educación ´propia del sexo´”. Madrid: Akal SÁNCHEZ, Ana e IGLESIAS, Ana (2008). "Curriculum oculto en el aula: estereotipos en accion". Madrid: Catarata BALLARIN, Pilar (2008). "Retos de la escuela democratica". Madrid: Catarata ÁLVAREZ-URÍA, Fernando e VARELA, Julia (2009). "Sociología del género: algunos modelos de análisis". Madrid: Morata AMORÓS, Celia (Dcta) (1995). 10 palabras clave sobre Mujer. Navarra:evd GABRIEL, Narciso de (2013). A educación das mulleres no século XIX: exclusión, dependencia e autonomía. Sarmiento. Anuario Galego de Historia da Educación, nº 17 SAN SEGUNDO, Teresa (2015). A vueltas con la violencia. Una aproximación multidisciplinar a la violencia de género. Madrid: Tecnos OSBORNE, Raquel (2009). Apuntes sobre violencia de género. Barcelona: Bellaterra SUBIRATS, Marina e TOMÉ, Amparo (2007). Balones fuera: reconstruir los espacios desde la coeducación. Barcelona: Octaedro MIEDZIAN, Myriam (1995). Chicos son, hombres serán. Cómo romper los lazos entre masculinidad y violencia. Madrid: Horas y horas DePALMA, Renée (2013). Choosing to lose our gender expertise: queering sex/gender in school settings. Sex Education: Sexuality, Society and Learning, 13:1, 1-15, DOI: Sánchez A, e Iglesias, A. (2017). Coeducación: feminismo en acción. Atlánticas. Revista Internacional de Estudios RENAU, Dolores (ed.) (2012). Cómo aprender a amar en la escuela. Madrid: Catarata SÁNCHEZ, Mercedes (coord) (2009). Cómo educar en la diversidad afectivo-sexual en los centros escolares. Orientaciones prácticas para la ESO. Madrid: Catarata MORENO, Montserrat Moreno (1993). Cómo se enseña a ser niña: el sexismo en la escuela. Barcelona: Icaria TOMÉ, Amparo e TONUCCI, F. (2013). Con ojos de niña. Barcelon: Graó TOMÉ, Amparo e RAMBLA, Xavier (ed.) (2001). Contra el sexismo. Coeducación y democracia en la escuela. Barcelona: Síntesis SANCHEZ BELLO, Ana (2012). Dirección escolar y techo de cristal.El tiempo en cuestión. Revista iberoamericana de educación MENENDEZ MENENDEZ, Mª Isabel (2008). Discursos de ficcion y construccion de la identidad de genero en TV. Palma de Mallorca: Universitat de les Illes Balears BLANCO, Nieves (Coord.) (2001). Educar en femenino y en masculino. Madrid: Tres Cantos COBO, Rosa (ed.) (2008). Educar en la ciudadanía. Perspectivas feministas. Madrid: Catarata IGLESIAS G., Ana e BALLARÍN D., Pilar (2013). El "mito" del éxito escolar de las niñas. Servizo de Publicacións U. Vigo, Santiago e Coruña LORENTE, Miguel (2008). El agresor de género: acciones y reacciones del posmachismo” . Madrid: Universidad Complutense VV.AA (2014). El amor 2.0 y las desigualdades de género entre adolescentes. Barcelon: Graó SANTOS GUERRA, Miguel A. (Coord.) (2000). El harén pedagógico. Perspectiva de género en la organización escolar. Barcelona: Grao MENENDEZ MENENDEZ, Mª Isabel (2006). El zapato de Cenicienta. El cuento de hadas del discurso mediatico. Oviedo: Trabe GABRIEL, Narciso de (2008). Elisa e Marcela. Alen dos homes. Pontevedra: Nigra Trea. BALLARÍN, Pilar (2011). Entre ocupar y habitar. Una revisión historiográfica sobre Mujres y Universidad en España. Arenal. Revista de Historia de las Mujeres. 17:2; julio-diciembre, 223-254 VALCÁRCEL, Amelia (2009). Feminismo en el mundo global. Madrid: Cátedra LUKE, Carmen (comp.) (1999). Feminismos y pedagogías en la vida cotidiana. Madrid: Morata CONNELL, Robert and PEARSE, Rebecca (2015). Gender in World Perspective. 3º Ed. Cambridge: Polity Press RODRIGUEZ, Carmen (2011). Género y cultura escolar. Madrid: Morata RODRIGUEZ, Carmen (Comp) (2006). Género y currículo. Aportaciones del género al estudio y práctica del currículo.. Madrid: Akal IGLESIAS GALDO, Ana (2010). Guía para practicar unha educación antisexista.... Concello da Coruña COBO, Rosa (2011). Hacia una nueva política sexual. Madrid: Catarata COBO, Rosa (ed.) (2006). Interculturalidad, feminismo y educación. Madrid: Catarata MARTÍN, Virginia e ETURA, Dunia (2016). La comunicación en clave de igualdad de género. Madrid: Fragua BARBÉ, Alba, CARRO, Sara e VIDAL, Carlesw (2014). La construcción de las identidades de género. Madrid: Catarata AMORÓS, Celia (2005). La gran diferencia y sus pequeñas consecuencias...para la lucha de las mujeres. Madrid: Cátedra SUBIRATS, Marina (2008). La masculinidad hoy: un género obsoleto” . Madrid: Universidad Complutense SAVIN-WILLIANS, Ritchard (2009). La nueva adolescencia homosexual. Madrid: Morata COBO, Rosa (2017). La prostitución en el corazón del capitalismo. Madrid: Catarata LOMAS, Carlos (comp.) (2004). Los chicos también lloran. Identidades masculinas, igualdad entre los sexos y coeducación. Barcelona: Paidós BALLARÍN, Pilar (2015). Los códigos de género en la universidad. Revista Iberoamericana de educación, nº 68, 19-38 VARELA, Julia; PARRA, Pilar e VAL, Alejandra (2016). Memorias para hacer camino. Relatos de vida de once mujeres españolas de la generación del 68.. Madrid: Morata VARELA, Julia (2011). Mujeres con voz propia. Carmen Baroja y Nessi, Zenobia Camprubí Aumar e María Teresa León Goyri. Madrid: Morata MIGUEL, Ana de (2015). Neoliberalismo sexual. El mito de la libre elección. Valencia: Cátedra SÁNCHEZ, Ana (2006) (Coord.) (2006). Políticas públicas de igualdade. Perspectiva de xénero.. Santiago: Laiovento SUBIRATS, Marina e BRULLET, Cristina (1988). Rosa y Azul. La transmisión de los géneros en la escuela mixta. Madrid: Instituo de la Mujer RODRÍGUEZ, Rosa (Ed.) (2015). Sin género de dudas. Logros y desafíos del feminismo hoy. Madrid: Bibioteca Nueva AMOROS, Celia e DE MIGUEL Ana (eds.) (2005). Teoría feminista: de la Ilustración a la globalización. De los debates sobre el género al multiculturalismo. Madrid: Minerva SÁNCHEZ, Ana e IGLESIAS, Ana (Coords.) (2008). Tratamento da violencia de xénero dende as políticas de igualdade. Universidade da Coruña BALLARÍN, Pilar (2016). ¿Una profesión feminizada?. Cuadernos de Pedagogía, 469

Bibliografía complementaria

Observacións