Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Psicoloxía Clínica Código 653491008
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias Biomédicas, Medicina e Fisioterapia
Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Lorenzo López, Laura
 Correo electrónico
laura.lorenzo.lopez@udc.es
Profesorado
Lorenzo López, Laura
 Correo electrónico
laura.lorenzo.lopez@udc.es
Web http://http://gerontologia.udc.es
Descrición xeral Coñecer os principais cambios cognitivos e condutuais que se producen durante o proceso de envellecemento, tanto normal como patolóxico. Familiarizarse cos instrumentos mais empregados para a avaliación das alteracións e condutas psicopatolóxicas na poboación de idade avanzada. Iniciarse na intervención psicolóxica coas persoas maiores.
Plan de continxencia A modalidade docente da materia Psicoloxía Clínica no curso académico 2020/21 será a “presencialidade con distanciamento social” como medida de prevención. As titorías e seguimento dos traballos tutelados faranse preferentemente de xeito telemático. De non ser posible manter tal distanciamento social polo número de alumnos/as, ou ante novas situacións de emerxencia sanitaria, optarase por unha modalidade semipresencial (ou totalmente non presencial en caso necesario) seguindo o seguinte plan de continxencia.

1. Modificacións nos contidos. Non se realizarán cambios nos contidos.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Sesións maxistrais
- Obradoiros
- Traballos tutelados
- Proba de resposta múltiple
- Atención personalizada
*Metodoloxías docentes que se modifican
As sesións maxistrais e os obradoiros de clase manteranse de forma virtual a través de Teams e Moodle, combinado con material dixitalizado. O seguimento dos traballos tutelados e titorías farase de forma non presencial a través das mesmas plataformas.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Manteranse abertas canles de comunicación directa co alumnado con regularidade a través das plataformas institucionais (Moodle, Teams), ademais de Skype e correo electrónico.

4. Modificacións na avaliación
*Observacións de avaliación:
Se as condicións sanitarias o permiten, a proba de resposta múltiple e a presentación oral do traballo tutelado será presencial con medidas de distanciamento social. En caso de ter que optar pola non presencialidade por unha nova emerxencia, a proba final realizarase de forma online mediante Microsoft Forms, e o traballo tutelado presentarase de forma telemática en Teams.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía. Sen cambios.

Competencias do título
Código Competencias do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir habilidades que permitan transferir o coñecemento teórico adquirido ás diferentes situacións reais dos ámbitos específicos da intervención psicolóxica. AP1
AP2
 BP1
 CM3
CM4
Aprender a manexar os distintos métodos de avaliación diagnóstica e tratamento psicolóxico no ámbito aplicado da psicoloxía do envellecemento. AP1
AP2
 BM1
Ser capaz de valorar, interpretar e sintetizar adecuadamente a información procedente de técnicas de avaliación e diagnóstico psicolóxico. AP1
AP2
Manexar e desarrollar metodoloxías de intervención específica para a poboación de persoas maiores. BP1
BP3
BI1
Desarrollar habilidades de comunicación terapéutica aplicables a contextos sociosanitarios con persoas maiores. BP1
 CM1
CM2
CM3
CM4

Contidos
Temas Subtemas
Bloque 1. Psicoloxía clínica e avellentamento Tema 1. Introdución á psicoloxía clínica do avellentamento
1.1. Conceptos xerais
1.2. Principais teorías

Tema 2. Metodoloxía en psicoloxía do avellentamento
2.1. Avaliación e diagnóstico psicolóxico
2.2. Intervención e tratamento psicolóxico
2.3. Investigación en psicoloxía clínica
Bloque 2. Cognición e avellentamento Tema 3. Orientación e percepción
3.1. Concepto e neuropsicoloxía da orientación e percepción
3.2. Cambios no avellentamento
3.3. Avaliación
3.4. Intervención

Tema 4. Atención e funcións executivas
4.1. Concepto e neuropsicoloxía da atención e funcións executivas
4.2. Cambios no avellentamento
4.3. Avaliación
4.4. Intervención

Tema 5. Memoria e aprendizaxe
5.1. Concepto e neuropsicoloxía da memoria e aprendizaxe
5.2. Cambios no avellentamento
5.3. Avaliación
5.4. Intervención

Tema 6. Linguaxe e comunicación
6.1. Concepto e neuropsicoloxía da linguaxe e comunicación
6.2. Cambios no avellentamento
6.3. Avaliación
6.4. Intervención
Bloque 3. Psicopatoloxía no avellentamento Tema 7. Trastornos afectivos: ansiedade e depresión
7.1. Concepto
7.2. Epidemioloxía
7.3. Proceso diagnóstico. Principais instrumentos de avaliación
7.4. Tratamento
7.5. Factores de risco de suicidio

Tema 8. Trastornos psicóticos e delirium
8.1. Concepto
8.2. Epidemioloxía
8.3. Proceso diagnóstico. Principais instrumentos de avaliación
8.4. Tratamento

Tema 9. Demencias, deterioro cognitivo e trastornos da conduta
9.1. Concepto/Tipos
9.2. Trastornos psicolóxicos e de conduta
9.3. Tratamento
9.4. Atención psicolóxica ao coidador principal
Bloque 4. Personalidade, adaptación e cambio no avellentamento Tema 10. Personalidade e avellentamento
10.1. Trazos de personalidade
10.2. Teorías das etapas e desenvolvemento persoal
10.3. Trastornos de personalidade

Tema 11. Relacións sociais e sexualidade no avellentamento
11.1. O apoio social no avellentamento
11.2. Relación familiar e cambio de roles
11.3. Mitos e estereotipos sobre sexualidade no avellentamento
11.4. Intervención

Tema 12. Xubilación, morte e dó
12.1. Xubilación: planificación e tempo libre
12.2. Afrontamento da morte
12.3. Etapas do dó
12.4. Apoio psicolóxico en coidados paliativos

Tema 13. Promoción da saúde e avellentamento activo
13.1. Percepción da saúde
13.2. Promoción da saúde e prevención da enfermidade
13.3. Programas de promoción do avellentamento activo

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 B1 B3 B7 28 56 84
Obradoiro A1 A2 B1 B3 B5 B7 C1 C2 C3 C4 10 6 16
Traballos tutelados B5 B7 C1 C2 C3 C4 4 22 26
Proba de resposta múltiple A1 A2 B1 B3 B5 B7 C4 2 20 22
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Presentación oral da materia por parte dos profesores (docencia expositiva), guiada por medios audiovisuais. As sesións maxistrais pretenden transmitir coñecementos xerais sobre a materia e resolver dúbidas. Terán lugar os mércores de 16:00 a 18:00 horas.
Obradoiro Os alumnos desenvolverán tarefas eminentemente prácticas (tanto na aula como na casa) sobre temas específicos, con apoio e supervisión dos profesores: Estudo de casos clínicos, debate e discusión de contidos específicos da materia, revisión e análise de artigos científicos seleccionados polos profesores e relacionados coa materia, videos, comentarios sobre noticias actuais ...
Traballos tutelados O alumno realizará un traballo tutelado (experimental ou teórico) relacionado co programa. Independentemente do tipo de traballo seleccionado (experimental ou teórico), incluirá a revisión de artigos científicos (en castelán e inglés) sobre o tema elixido, e unha avaliación crítica dos mesmos. Ademais, o traballo debe ser exposto oralmente na clase co apoio de medios audiovisuais.
Proba de resposta múltiple Os temas presentados na clase durante as clases teóricas deberán ser superados a través dunha proba que constará de 40 preguntas con 4 opcións de resposta.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Obradoiro
Descrición
A titorización de traballos tutelados e exercicios requeridos nos obradoiros poderase realizar nos horarios de titorías de forma presencial ou telemática por Teams, ou mediante correo electrónico: laura.lorenzo.lopez@udc.es. Ademais da atención personalizada que se realice a demanda do alumnado, haberá dous encontros obrigatorios para realizar o seguimento do traballo tutelado. A forma (presencial ou telemática) e o momento en que se desenvolverán tales encontros obrigatorios indicarase ao longo do curso.
-------------------------------------------------------------
Os estudantes con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e exención académica deberán indicalo ao inicio do curso para adoptar as medidas de atención personalizadas que sexan adecuadas en cada caso.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados B5 B7 C1 C2 C3 C4 Avaliarase a capacidade de síntese e a valoración crítica do tema estudado, ademais do contido e formato do traballo, e a súa exposición oral. A cualificación do traballo tutelado contribuirá ao 40% da cualificación total da materia. 40
Proba de resposta múltiple A1 A2 B1 B3 B5 B7 C4 Proba de tipo test composta por 40 preguntas con 4 opcións de resposta sendo só unha resposta correcta. Cada pregunta que se responda mal restará 0,25 puntos, non restando as respostas en branco. Fórmula: (A-(E*0,25))*10/40. Esta cualificación contribuirá ao 40% da nota total da materia. 40
Obradoiro A1 A2 B1 B3 B5 B7 C1 C2 C3 C4 Avaliarase a participación activa e con aproveitamento, a capacidade de resolución de casos e a capacidade de traballo en equipo. Esta cualificación contribuirá ao 20% da cualificación total da materia. 20
 
Observacións avaliación

A detección de fraude, copia ou plaxio na redacción do traballo da materia implicará un suspenso na oportunidade de avaliación afectada e a remisión directa á oportunidade seguinte. Dita actitude comunicarase á Comisión Académica e ao resto de profesores do título. En caso de que se reitere a irregularidade nunha 2ª avaliación, a Comisión poderá solicitar ao Reitor a expulsión temporal ou permanente do/a alumno/a do título cursado.

Fontes de información
Bibliografía básica

Belsky, J.K. (2001). Psicología del Envejecimiento. Paraninfo. Madrid.

Fernandez-Ballesteros, R. (2007). GeroPsychology. European Perspectives for an Aging World. Hogrefe. Washington.

Fernandez-Ballesteros, R. (2009). Psicología de la vejez. Una psicogerontología aplicada. Pirámide. Madrid.

Fernández Liria, A., Rodríguez Vega, B. (2006). Habilidades de entrevista para psicoterapeutas. Desclée. Bilbao.

Izal, M., Montorio, I. (1999). Gerontología Conductual. Bases para la intervención y ámbitos de aplicación. Editorial Síntesis. Madrid.

Montorio, I., Izal, M. (2000). Intervención psicológica en la vejez. Aplicaciones en el ámbito clínico y de la salud. Sintesis. Madrid.

Muñoz Tortosa., J. (2002). Psicología del envejecimiento. Pirámide. Madrid.

Triadó, C., Villar, F. (2006). Psicología de la vejez. Alianza Editorial. Madrid.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Valoración e intervención en Xerontoloxía/653491001
Intervención non farmacolóxica en demencias/653491017

Materias que continúan o temario

Observacións

Para axudar a conseguir un entorno inmediato sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos 1 e 2 do "III Plan de Acción do Programa Green Campus FCS (2018-2020)" os traballos documentais que se realicen nesta materia:

a.- Maioritariamente solicitaranse en formato virtual e soporte informático. 

b.- De realizarse en papel: 

- Non se empregarán plásticos. 

- Realizaranse impresións a dobre cara. 

- Empregarase papel reciclado. 

- Evitarase a realización de borradores.

RECOMENDACIÓNS XERAIS:

1. Asistir ás sesións presenciais/telemáticas.

2. Realizar o traballo de forma continua ao longo de todo o curso.

3. Asistir a titorías sempre que se teñan dúbidas.

4. Preparar de forma adecuada a presentación oral do traballo.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías