Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Tratamiento de Residuos Sólidos Urbanos e Industriales Código 610311610
Titulación
Licenciado en Química
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
1º y 2º Ciclo 1º cuatrimestre
Cuarto Quinto Optativa 5
Idioma
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinador/a
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descripción general Esta materia optativa impártese no segundo ciclo da Licenciatura en Química. Xunto con outras materias como Tratamento de augas residuais e naturais, conforma unha especialización en tecnoloxías ambientais desde a química. O programa inclúe tanto elementos básicos de xestión como as tecnoloxías de tratamento, co obxectivo dunha formación xeral ao tempo que avanzada sobre residuos.

Competencias del título
Código Competencias del título
A7 Conocer y aplicar las técnicas analíticas.
A11 Conocer y diseñar operaciones unitarias de Ingeniería Química.
A12 Relacionar las propiedades macroscópicas con las de átomos y moléculas.
A13 Comprender la Química de los principales procesos biológicos.
A16 Adquirir, evaluar y utilizar los datos e información bibliográfica y técnica relacionada con la Química.
A17 Trabajar en el laboratorio Químico con seguridad (manejo de materiales y eliminación de residuos).
A18 Valorar los riesgos en el uso de sustancias químicas y procedimientos de laboratorio.
A20 Interpretar los datos procedentes de observaciones y medidas en el laboratorio.
A23 Desarrollar una actitud crítica de perfeccionamiento en la labor experimental.
A24 Explicar de manera comprensible, fenómenos y procesos relacionados con la Química.
A25 Relacionar la Química con otras disciplinas y reconocer y valorar los procesos químicos en la vida diaria.
A27 Impartir docencia en química y materias afines en los distintos niveles educativos.
A28 Adquirir, evaluar y utilizar los principios básicos de la actividad industrial, gestión y organización del trabajo.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver un problema de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B4 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Trabajar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B7 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C5 Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Coñecer as distintas tipoloxías de resíduos e as súas características A7
A12
A13
A17
A18
A20
A27
B3
B6
C1
C4
C7
Coñecer e valorar os aspectos básicos das técnicas e procesos para o manexo e tratamento de residuos. A11
A13
A23
A25
A27
B6
C5
C7
Avaliar a situación actual da xestión dos resíduos na comunidade ou nun ámbito territorial determinado. Valorar planos, propostas e proxectos relativos ao eido da xestión de resíduos A16
A27
A28
B3
C3
C4
C6
Desenvolver actividades profisionais relacionadas coa xestión de residuos na administración, no ensino ou na empresa privada. A24
A25
A27
B2
B3
B4
B6
B7
C4
C5
C6
C7
C8
Elaborar esquemas, cadros e resumos B1
B2
B3
Desenvolver a capacidade de traballar en grupo B5
B7

Contenidos
Tema Subtema
1. OS RESIDUOS 1.1. Definición. Tipos e características. Inventarios.
1.2. Impacto ambiental dos residuos e da súa xestión.
1.3. Alternativas de tratamento. Evolución. Aspectos económicos
1.4. Lexislación e Planos de xestión.
2. PREVENCIÓN
2.1. Razóns para a prevención. Introdución á minimización de residuos e emisións.
2.2. Planificación da minimización de residuos e emisións nas actividades produtivas e nos servizos.
2.3. Redución en orixe e reutilización de residuos sólidos urbanos.
3. CLASIFICACIÓN E RECOLLIDA SELECTIVA DE RESÍDUOS 3.1. Recollida selectiva de residuos sólidos urbanos.
3.2. Lexislación e planificación da recollida selectiva de envases e residuos de envases.
3.3. Recollida de residuos perigosos e especiais.
4. RECICLAXE DE FRACCIÓNS DE RESÍDUOS 4.1. Clasificación de RSU en destino. Calidade e comercialización.
4.2. Balances ambientais da reciclaxe e da compostaxe.
5. EDUCACIÓN AMBIENTAL NA XESTIÓN DOS RESIDUOS 5.1. Estratexias de educación ambiental. Programa de educación ambiental para a xestión de residuos sólidos urbanos.
6. TECNOLOXIAS DE TRATAMENTO.
I: A compostaxe de residuos.
6.1. O proceso de compostaxe. Parámetros de control
6.2. Tecnoloxías de compostaxe
7. TECNOLOXIAS DE TRATAMENTO.
II: Biometanización
7.1. Dixestión anaerobia
7.2. A tecnoloxía anaerobia para o tratamento da fracción orgánica dos residuos sólidos urbanos
8. TECNOLOXIAS DE TRATAMENTO.
III: Tratamentos térmicos
8.1. Procesos Térmicos. Datos enerxéticos dos residuos. Incineración de RSU
8.2. Avaliación e control da contaminación de incineradoras.
9. TECNOLOXIAS DE TRATAMENTO.
IV: Tratamentos fisicoquímicos
9.1. Residuos perigosos. Procedemento de xestión no CTRIG
9.2. Métodos de tratamento fisicoquímico. Exemplos
10. XESTIÓN E TRATAMENTO DE RESIDUOS ESPECIAIS 10.1. Residuos agrogandeiros. Residuos sanitarios.
10.2. Residuos da construción e derrubo (RCD). Lodos de depuración.
10.3. Pneumáticos usados. Aceites de locomoción e outros.
11. VERTIDO CONTROLADO DE RESIDUOS 11.1. Tipos e normativa sobre vertedoiros. Deseño, operación e control de vertedoiros.
11.2. Exemplos: Vertedoiro de RSU de Compostela; Vertedoiro de RP de As Somozas.

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Sesión magistral 24 36 60
Prácticas de laboratorio 6 12 18
Prueba objetiva 3 0 3
Seminario 9 27 36
Salida de campo 3.5 5.25 8.75
 
Atención personalizada 0 0
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Sesión magistral O profesor exporá oralmente e axudándose de medios audiovisuais os contidos básicos da materia. Realizará preguntas e outras observacións para dirixir a atención do alumno sobre os aspectos claves. Facilitará ao alumno os esquemas, gráficos, táboas e resumo que considere oportuno.
Prácticas de laboratorio Experimentación de procesos, e métodos de seguimento dos mesmos e caracterización de residuos, seguida da obtención de resultados experimentais, a súa análise e valoración, e a obtención de conclusións. Contarán con un guión previo e elaborarán unha memoria do traballo. Implicará a consulta de fontes bibliográficas específicas.
Prueba objetiva Consiste nun exame con posibilidade de dous tipos de perguntas, preguntas tipo subtema e preguntas breves, que versarán sobre os contidos traballados na materia.
Seminario Formulación de problemas teóricos ou practicos e achega de documentación para a súa análise, estudo-debate e conclusións no grupo.
Salida de campo Realizarase unha visita a unha instalación de tratamento de residuos, na que o/a alumno/a deberá recoller información directa, completala con información adicional (independente ou de diversas fontes), analizala criticamente e sacar conclusións. Elaborarán unha memoria do traballo.

Atención personalizada
Metodologías
Salida de campo
Prácticas de laboratorio
Seminario
Descripción
Haberá atención personalizada, por correo-e ou en tutorías presenciais (individuais ou en pequeno grupo), sobre calquera aspecto da materia e do traballo do/a alumno/a. A atención ao/á alumno/a en relación coas prácticas de laboratorio terá lugar directamente durante a súa realización.

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Salida de campo Realización das saídas de campo (visitas a plantas de tratamento) e elaboración dunha memoria conforme ós aspectos formais básicos. 5
Sesión magistral Avaliación continuada da participación do/a alumno/a nas mesmas. Volorarase a asistencia ás clase e a participación do/a alumno/a. 20
Prácticas de laboratorio A asistencia ás prácticas e a elaboración dunha memoria conforme valorarase neste apartado. 10
Prueba objetiva Valoración da resposta a cada unha das preguntas na escala de 0 a 10, en relación cos contidos tratados na materia. O profesor indicará o peso relativo de cada unha das preguntas. 50
Seminario Avaliación continuada da participación do/a alumno/a e dos resultados acadados do seu traballo (exercicios, revisión de temas e lecturas). 15
 
Observaciones evaluación

As memorias de laboratorio e traballos e/ou exercicios de seminario deberán ser entregadas nun prazo máximo que especificará o profesorado con antelacion suficiente.


A cualificación de "non presentado " darase a quen participara en menos do 20% do conxunto das actividades programadas.


Tanto a asistencia ás saídas de campo e ás prácticas de laboratorio como a superación das mesmas (por medio das memorias correspondentes) é condición necesaria para supera-la materia en tódolos casos.


Nas convocatorias extraordinarias computará en exclusiva a correspondente proba obxectiva.


Fuentes de información
Básica G. Tchobanoglous, H. Theisen and S.Vigil (1994). GESTIÓN INTEGRAL DE RESIDUOS SÓLIDOS. Madrid. McGraw-Hill
Institut Cerdá (1994). MANUAL DE MINIMIZACIÓN DE RESIDUOS Y EMISIONES INDUSTRIALES. Barcelona
DOG e BOE (Varios). Normativa sobre Residuos. -
X.E. Castells (2000). RECICLAJE DE RESÍDUOS INDUSTRIALES. Madrid. Díaz de Santos

Complementária Moreno Casco, J. / Moral Herrero, R. (2008). COMPOSTAJE . Madrid. Mundi Pres.
Alfonso del Val (1991). EL LIBRO DEL RECICLAJE: MANUAL PARA LA RECUPERACIÓN Y APROVECHAMIENTO DE LAS BASURAS . Ed. Integral
(). http://www.envirowise.gov.uk/; www.sogama.es;.
(). http://www.xunta.es/conselle/cma/; http://www.xunta.es/conselle/cma/; http://www.adega.info; http://reports.eea.europa.eu; http://www.epa.gov/epaoswer/non-hw/reduce/;.
Varios Autores (1994). OS RESIDUOS NA GALIZA. Baía Edicións, A Coruña
Xunta de Galicia (2010). PXRUG- Plan de Xestión de Residuos Urbanos de Galicia 2010-2020. Santiago de Compostela


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías