Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Regulación da expresión xénica Código 610441006
Titulación
Mestrado Universitario en Bioloxía Molecular , Celular e Xenética
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
Cerdan Villanueva, Maria Esperanza
Correo electrónico
esper.cerdan@udc.es
Profesorado
Cerdan Villanueva, Maria Esperanza
Freire Picos, María Ángeles
Correo electrónico
esper.cerdan@udc.es
maria.freirep@udc.es
Web http://ciencias.udc.es/bcm
Descrición xeral Estúdanse os mecanismos de regulación da expresión xénica nuclear e citosólica así como as maquinarias celulares implicadas

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Capacidade de utilizar técnicas e instrumentos habituais na investigación biolóxica celular e molecular: que sexan capaces de manexar as técnicas e protocolos así como comprender as potenciais das mesmas, os seus usos e aplicacións
A2 Capacidade de traballar de xeito seguro nos laboratorios coñecendo os manuais de operacións e as accións ante incidentes de risco
A3 Capacidade de utilizar ferramentas Bioinformáticas a nivel de usuario
A5 Capacidade de comprender o papel dos microorganismos como axentes patóxenos e como ferramentas biotecnolóxica
A6 Capacidade de comprender o funcionamento celular a través da súa organización estrutural, sinalización bioquímica, expresión génica e variabilidade xenética
A9 Capacidade de comprender a estrutura, e función das proteínas a nivel individual e da proteómica, así como das técnicas necesarias para analizaras e estudar as súas interaccións con outras biomoléculas
A10 Capacidade de modificar xenes, proteínas e cromosomas con aplicacións biotecnolóxicas
A11 Capacidade de comprender a estrutura, función e evolución dos xenomas e aplicar as ferramentas necesarias para o seu estudio
A13 Capacidade para integrarse profesionalmente en servizos do sector sanitario, farmacéutico, veterinario, produción animal, biotecnoloxía ou industrias do sector da alimentación
B1 Capacidade de análise e síntese de problemas biolóxicos en relación coa Bioloxía Molecular, Celular e Xenética
B2 Capacidade de toma de decisións para a resolución de problemas: que sexan capaces de aplicar os coñecementos teóricos e prácticos adquiridos na formulación de problemas biolóxicos e a busca de solucións
B3 Capacidade de xestión da información: reunir e interpretar datos, información e resultados relevantes, obter conclusións e emitir informes razoados sobre cuestións científicas e biotecnolóxicas
B5 Correcta comunicación oral e escrita sobre temas científicos na lingua nativa e polo menos noutra lingua de difusión Internacional a través da lectura de artigos científicos e exposición de traballos
B6 Capacidade de traballo en equipo: que sexan capaces de manter relacións interpersoais eficaces nun contexto de traballo interdisciplinar e internacional con respecto á diversidade cultural
B9 Capacidade de preparación, exposición e defensa dun traballo
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Capacidade de: .-Capacidade de expoñer o estado actual do coñecemento dentro de este campo .-Comprensión da estructura e funcionamiento celular dende unha visión interdisciplinar na que converxen a Bioloxía Celular, a Citología clásica, a Xenética e a Bioloxía Molecular .-Coñocer as técnicas experimentais para acceder ó estudo dos mecanismos moleculares de regulación da expresión xénica así como as maquinarias moleculares implicadas e os seus sistemas de regulación .-Coñecer as características das proteínas e complexos implicados na regulación da expresión xénica, a sua interacción co material xenético e as reaccions enzimáticas que modulan a súa actividade AI1
AI2
AI3
AI5
AI6
AI9
AI10
AI11
AI13
BI1
BI2
BI3
BI5
BI6
BI9
CM3
CM8
.-Capacidade crítica de valoración de hipótesis e interpretación de resultados AI13
BI1
BI2
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1 Introducción ás técnicas de estudio e metodoloxía da regulación da expresión xénica.
Tema 2 A maquinaria transcripcional en eucariotas. Factores transcripcionais xerais (TFII) e TAFs. O complexo mediador e o complexo SRB10 kinasa.
Tema 3 Os complexos remodeladores da cromatina. Complexos remodeladores que hidrolizan ATP: complexos SWI/SNF e complexos ISWI.
Tema 4 Complexos SAGA e homólogos. Acetilación e regulación da expresión xénica: HATs. A represión xénica e os procesos de desacetilación. A represión xénica e mecanismos de metilación.
Tema 5 Factores transcripcionais específicos. As cascadas de señalización e os factores transcripcionais específicos. Receptores nucleares e control da transcripción
Tema 6 Novos conceptos na regulación da expresión xénica. Factorías transcripcionais e outros modelos.
Tema 7 Procesamento e transporte núcleo-citoplasma de RNAs: maquinaria de corte e poliadenilación de mRNAs, transporte a través do Complexo de poro nuclear e factores implicados. Poliadenilación citosólica
Tema 8 Estructuras secundarias do RNA e factores proteicos con dominio de unión a RNA na regulación dos niveis de mRNA. Estabilidade do mRNAs
tema 9 RNA e traducción de proteínas: Traducción local de proteínas. As UTR na eficiencia do proceso de traducción. Edición de RNA
Tema 10 micro e siRNAs na regulación da expresión xénica: aspectos básicos e aplicados

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Seminario A5 A6 A9 A10 A11 B3 B5 B6 B9 C3 C8 2 8 10
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 B1 B2 7 7 14
Sesión maxistral A5 A6 A9 A10 A11 8 16 24
Solución de problemas A13 B1 B2 2 8 10
Proba obxectiva A5 A6 A9 A10 A11 A13 2 14 16
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Seminario Los alumnos darán ós seus compañeiros un seminario con aspectos do traballo doutros científicos nun tema de regulación da expresión génica.
Prácticas de laboratorio Combinaranse experimentos de manipulación xénica e estudos para o análise da expresión xénica.
Sesión maxistral As profesoras implicadas na asignatura comezarán a docencia impartiendo os coñecementos teóricos necesarios para o desenrolo da materia mediante clases maxistrales
Solución de problemas Plantexaránse problemas e casos de diferentes aspectos da asignatura para comprobar se os alumnos son capaces de utilizar a información que se lles proporciona na resolución dos mesmos.
Proba obxectiva Farase un exáme que pode incluir tanto preguntas de resposta múltiple como resolución de casos e permitirá modular a nota dos alumnos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Descrición
Orientarase ós alumnos antes e durante a preparación de seminarios e o desenrrolo das prácticas que, a miudo, suponrán interpretación de resultados. A solución de problemas e casos tamén requerirá da orientación por parte do profesorado.

Os alumnos con dedicación a tempo parcial ou con dispensa de aistencia deberan contactar cos profesores da materia a principio de curso para establecer un calendario de actividades que permitan adquirir e avaliar de forma complementaria as competencias da materia.

Horario de titorias Pfra. Esperanza Cerdán
martes, mércores e xoves de 12.30 a 14.30
Horario de titorías Mª Angeles Freire: luns 13-15 ó previa cita por correo electrónico.Tamén se poden resolver dudas por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Seminario A5 A6 A9 A10 A11 B3 B5 B6 B9 C3 C8 Os alumnos darán un seminario relacionado cos aspectos de traballo de outros científicos en temas da regulación da expresión xénica.
Se valorará tanto a calidade do que se expón, como o haber asistido as tutorías personalizadas.
15
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 B1 B2 A obtención e manexo da información de bases de datos e outras ferramentas da web nun caso práctico que se plantea de regulación génica.
También unha práctica de laboratorio para o estudo da regulación transcripcional.
25
Sesión maxistral A5 A6 A9 A10 A11 Asistencia as clases teóricas e participación 10
Solución de problemas A13 B1 B2 Plantearánse problemas de diferentes aspectos da materia para comprobar si os alumnos son capaces de utilizar a información que proporcionada na resolución dos mesmos.
25
Proba obxectiva A5 A6 A9 A10 A11 A13 Exámen que pode incluir tanto preguntas de resposta múltiple como resolución de casos e permitirá modular a nota dos alumnos.
25
 
Observacións avaliación
Avaliación global. Os alumnos con dedicación a tempo
parcial ou con exención de asitencia poderán optar por ser avaliados
nesta modalidade se non reúnen as condicións para avaliación continua.

Fontes de información
Bibliografía básica Lodisch et al., (2005). Biología Molecular de la célula . Panamericana
Watson, Baker, Bell et al., (2006). Biología Molecular del Gen, 5º Ed. Panamericana
Lodish, Berk, et al (2013). Molecular and Cellular Biology 7th Ed. WH Freeman
Meister, G. (2011). RNA Biology. Wiley-VCH
Artículos e textos especializados iránse actualizando na plataforma. Baker, S.P. & Grant, P.A. 2007, "The SAGA continues: expanding the cellular role of a transcriptional co-activator complex", Oncogene, vol. 26, no. 37, pp. 5329-5340. Bhaumik, S.R. & Green, M.R. 2002, "Differential requirement of SAGA components for recruitment of TATA-box-binding protein to promoters in vivo", Molecular and cellular biology, vol. 22, no. 21, pp. 7365-7371. Cho, E.J. 2007, "RNA polymerase II carboxy-terminal domain with multiple connections", Experimental & molecular medicine, vol. 39, no. 3, pp. 247-254. Daniel, J.A. & Grant, P.A. 2007, "Multi-tasking on chromatin with the SAGA coactivator complexes", Mutation research, vol. 618, no. 1-2, pp. 135-148. Gao, R., Mack, T.R. & Stock, A.M. 2007, "Bacterial response regulators: versatile regulatory strategies from common domains", Trends in biochemical sciences, vol. 32, no. 5, pp. 225-234. Gao, R. & Stock, A.M. 2009, "Biological Insights from Structures of Two-Component Proteins", Annual Review of Microbiology, Kim, H.J., Seol, J.H., Han, J.W., Youn, H.D. & Cho, E.J. 2007, "Histone chaperones regulate histone exchange during transcription", The EMBO journal, vol. 26, no. 21, pp. 4467-4474. Koch, F., Jourquin, F., Ferrier, P. & Andrau, J.C. 2008, "Genome-wide RNA polymerase II: not genes only!", Trends in biochemical sciences, vol. 33, no. 6, pp. 265-273. Li, X.Y., Bhaumik, S.R., Zhu, X., Li, L., Shen, W.C., Dixit, B.L. & Green, M.R. 2002, "Selective recruitment of TAFs by yeast upstream activating sequences. "EN-GB">Implications for eukaryotic promoter structure", Current biology : CB, vol. 12, no. 14, pp. 1240-1244. Malik, S. & Roeder, R.G. 2005, "Dynamic regulation of pol II transcription by the mammalian Mediator complex", Trends in biochemical sciences, vol. 30, no. 5, pp. 256-263. Ng, H.H. & Bird, A. 2000, "Histone deacetylases: silencers for hire", Trends in biochemical sciences, vol. 25, no. 3, pp. 121-126. Wu, J.I., Lessard, J. & Crabtree, G.R. 2009, "Understanding the words of chromatin regulation", Cell, vol. 136, no. 2, pp. 200-206.
Bibliografía complementaria
-Cheng B. and David H. Price Properties of RNA Polymerase II Elongation Complexes Before and After the P-TEFb-mediated Transition into Productive Elongation. JBC. 282, 21901–21912. 2007. -Sims, R.J.; Belotserkovskaya R. and Reinberg, D. Elongation by RNA polymerase II: the short and long of it”. Genes & Dev.18, 2437-2468.2004. -Wäle S. and Kehlenbach RH. The part and the whole: Functions of Nucleoporins in nucleocytoplasmic transport.  Trends in Cell Biol 20: 461-469. 2010. -Simpson, G.G., Dijwel, P.P., Quesada, V., Henderson, I. and Dean, C.  “FY is an RNA 3´end-processing factor that interacts with FCA to control the Arabidopsis floral transition.” Cell 13, 777-797. 2003. -Ghazy, M.A., He, X., Singh, B.N., Hampsey, M. and Moore C.>The essential N terminus of the Pta1 scaffold protein is required for snoRNA transcription termination and Ssu72 function but is dispensable for pre-mRNA 3´-end processing.” Mol. Cell Biol 29, 2296-2307. 2009. -Graber, J.H., McAllister, G.D. and Smith, T.F.“Probabilistic prediction of Saccharomyces cerevisiae mRNA 3´-processing sites.” Nucleic Acids Res. 1851-1858. 2002. -Bently, D. “Rules of engagement: co-transcriptional recruitment of pre-mRNA processing factors.” Curr. Opin. Cell Biol. 17, 251-256. 2005. -Murchison, E. P. and Hannon, G.J. “miRNAs on the move: miRNA biogenesis and the RNAi machinery”Current Opinion in Cell Biology 16, 223–229.2004. -Wang, Y., Chih Long Liu, John D. Storey, Robert J. Tibshirani, Daniel Herschlag, and Patrick O. Brown. “Precision and functional specificity in mRNA decay”. PNAS 99, 5860–5865. 2002. -James E.C. Jepson Robert A. Reenan “RNA editing in regulating gene expression in the brain.” Biochimica et Biophysica Acta 1779, 459–470.2008. Wu, H., Neilson, J.R., Kumar,Manocha, M.,Shankar, P.,Sharp, P.A. and Manjunath, miRNA Profiling of Naý¨ve, Effector and Memory CD8 T Cells>.” PloS One 10 | e1020.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Técnicas Moleculares/610441002
Bioloxía Celular Avanzada/610441003
Microbioloxía Molecular/610441010
Dinámica e Estructura de Proteínas/610441011
Bioinformática e Modelado de Biomoléculas/610441020

Materias que continúan o temario

Observacións
E importante que os alumnos acudan as titorías para solucionar dúbidas.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías