Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Enxeñaria Celular e Tisular Código 610475102
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Ciencias Biomédicas, Medicina e Fisioterapia
Departamento profesorado máster
Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Arufe Gonda, María del Carmen
Correo electrónico
maria.arufe@udc.es
Profesorado
Arufe Gonda, María del Carmen
Bernal Pita da Veiga, angeles
Doménech García, María Nieves
Correo electrónico
maria.arufe@udc.es
angeles.bernal@udc.es
Web http://masterbiotecnologiaavanzada.com/
Descrición xeral EN LA DOCENCIA DE LA MATERIA PARTICIPAN TAMBIÉN LA SIGUIENTE PROFESORA DEL INIBIC (INSTITUTO DE INVESTIGACIÓN BIOMÉDICA DE A CORUÑA):
Mª Nieves Doménech García
Esther Rendal Vázquez

La ingeniería celular y tisular constituye un área emergente en la citología e histología humana de nuestros días. Surge como resultado de la progresiva aplicación biotecnológica de las células vegetales y animales, así como de los nuevos tejidos construidos a partir de conocimiento derivado del desarrollo embrionario, de los novedosos modelos desarrollados in vitro, y de la unión de ambos tipos de aproximaciones. Se trata de un área en expansión que asentada en los conocimientos básicos de la citología e histología tiene por objetivo cultivar, conservar, caracterizar y modificar células vegetales y/o animales y construir tejidos nuevos, funcionalmente activos, a partir de células procedentes de cultivos desarrollados previamente y de biomateriales de distinta naturaleza que sirven como soporte o andamiaje.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Saber buscar e analizar a biodiversidade de microorganismos, plantas e animais así como seleccionar os de maior interese biotecnolóxico (aplicado).
A2 Ter unha visión integrada do metabolismo e do control da expresión xénica para poder abordar a súa manipulación.
A3 Coñecer as aplicacións biotecnolóxicas dos microorganismos, plantas e animais e saber manipulalos de cara á súa aplicación biotecnolóxica.
A4 Coñecer e saber usar as técnicas de cultivo e a enxeñaría celular.
A5 Coñecer os principios da xenómica e a proteómica.
B1 Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B2 Capacidade de organización e planificación de todos os recursos (humanos, materiais, información e infraestruturas).
B3 Capacidade de xestión da información (con apoio de tecnoloxías da información e as comunicacións).
B4 Capacidade de planificación e elaboración de estudos técnicos en biotecnoloxía microbiana, vexetal e animal.
B5 Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B10 Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B11 Racionamento crítico e respecto profundo pola ética e a integridade intelectual.
B13 Aprendizaxe autónoma.
B15 Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar la biodiversidad de microorganismos, plantas y animales así como seleccionar los de mayor interés biotecnológico AM1
AM3
BM1
BM3
BM15
CM3
CM6
CM7
CM8
Comprender la integración del metabolismo y la regulación de la expresión génica con objeto de abordar su manipulación AM1
AM2
AM3
AM4
AM5
BM1
BM3
BM5
CM3
CM6
CM7
CM8
Aplicar en biotecnología las técnicas de cultivo y de ingeniería celular. Manejar y aplicar los protocolos de técnicas celulares y moleculares AM3
AM4
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM10
BM13
CM3
CM8
Comprender las bases de la genómica y la proteómica de cara a su aplicación en el ámbito de la biotecnología. Conocer las aplicaciones de las distintas técnicas AM3
AM4
AM5
BM10
BM11
BM13
CM3
CM5
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Introducción o cultivo celular animal. Xeneralidades sobre as técnicas de cultivo celular. Introducción o cultivo celular animal. Métodos de aixamiento de células a partir de sangue o tecidos. Traballar en esterilidade. Xeneralidades sobre as técnicas de cultivo celular.
Métodos de conservación e caracterización de cultivos celulares. Métodos de cultivo, de crecemento, de diferenciación y de conxelación. Métodos de caracterización de cultivos celulares
Análise e fenotipado das células. Análise histomorfológico das células. Fenotipado por inmunohistoquímica. Fenotipado por Citometría de fluxo
Introducción na inxeniería tisular: concepto e perspectivas. Introducción na inxeniería tisular. Soportes e biomaterias. Aplicacions clínicas.
Perspectivas terapéuticas
Cultivos celulares vexetais Cultivos in vitro do material vexetal. Metodoloxía básica. Cultivos célulares . Rexeneración de plantas

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A1 A3 A4 B1 B2 B3 B4 B5 B10 C3 C5 C6 C7 C8 8 8 16
Proba de resposta múltiple A1 A2 A3 A4 A5 B10 B11 B13 B15 2 10 12
Lecturas B1 B3 B7 C6 C7 C8 1 2 3
Sesión maxistral B1 B3 B5 14 28 42
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Desenvólvense técnicas de uso actual en investigación biomédica, que complementan os coñecementos impartidos na sesión maxistral.
Proba de resposta múltiple Exame tipo test, no que cada pregunta consiste en 3 afirmacións das que só unha é correcta.
Lecturas Lectura dun artigo científico relevante e relacionado coa materia impartida
Sesión maxistral Clase teórica participativa, favorecendo o intercambio de opinións, o debate e a resposta das preguntas formuladas polo alumnado

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Descrición
Ó tratarse dun grupo reducido de alumnos, é posible a resolución de dúbidas e o seguimento individualizado durante o mesmo proceso de aprendizaxe.
En particular, a sesión maxistral é participativa, favorecendo o intercambio de opinións, o debate e a resposta das preguntas formuladas.
As prácticas de laboratorio son tuteladas en todo momento polo profesorado e, se é necesario, polo grupo de investigación no que se integra o alumno.
Para o alumnado con reconocimiento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa calificación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A1 A3 A4 B1 B2 B3 B4 B5 B10 C3 C5 C6 C7 C8 Desenvólvense técnicas de uso actual en investigación biomédica, que complementan os coñecementos impartidos na sesión maxistral.
50
Proba de resposta múltiple A1 A2 A3 A4 A5 B10 B11 B13 B15 Exame tipo test, no que cada pregunta consiste en 4 afirmacións das que só unha é correcta.
50
 
Observacións avaliación

Para
aprobar a materia, hai que obter globalmente un mínimo de 5 sobre 10 e, en cada
metodoloxía avaliada, un mínimo de 2,5 sobre 5. O exame tipo test celebrarase o 19 novembro de 2019 (15-16 h) na primeira oportunidade e o 22 de xuño de 2020 (17-18 h), na segunda.


Fontes de información
Bibliografía básica
R. Ian Freshney. Culture of animal cells. A manual of Basic Research. Ed. Wiley-Liss and sons. Inc. Publications. New York Irving L., Weissman and Judith A. Shizuru. The origins of the identification and isolation of hematopoietic stem cells, and their capability to induce donor-specific transplantation tolerance and treat autoimmune diseases. Blood, Vol112, Number 9 Tizianao Barberi and Lorenz Studer. Methods in enzymology. Vol. 418. Differentiation of embryonic stem cells. Cap. 12:Mesenchymal Cells. Ferraris. Histologia, Embriologia E Ingenieria Tisular (Spanish Edition), 2009. Ed. Medica Panamericana. Benítez Burraco, A. 2005. Avances recientes en Biotecnología vegetal e ingeniería genética de plantas. Editorial Reverté. Loyola-Vargas, VM e Vázquez-Flota, F. 2006. Plant cell culture protocols- Humana Press 2 Edition. Trigiano, R.N. e Gray, DJ. 2004. Plant development and biotechnology. CRC http://campus.usal.es/~histologia/
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Enxeñaría xenética e transxénese/610475101

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Biotecnoloxía vexetal/610475303
Biotecnoloxía animal/610475304

Observacións

Dado que parte da bibliografía recomendada para esta materia atópase en inglés, é aconsellable ter coñecementos dista lingua, po lo menos, a nivel de comprensión de textos escritos.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías