Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Biotecnología aplicada al desarrollo sostenible Código 610475305
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 2º cuatrimestre
Primero Optativa 3
Idioma
Castellano
Gallego
Inglés
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Departamento profesorado máster
Química
Coordinador/a
Veiga Barbazan, Maria del Carmen
Correo electrónico
m.carmen.veiga@udc.es
Profesorado
Becerra Fernandez, Manuel
Diaz Varela, Jose
Gonzalez Siso, Maria Isabel
Soto Castiñeira, Manuel
Veiga Barbazan, Maria del Carmen
Correo electrónico
manuel.becerra@udc.es
jose.diaz.varela@udc.es
isabel.gsiso@udc.es
m.soto@udc.es
m.carmen.veiga@udc.es
Web http://masterbiotecnologiaavanzada.com/
Descripción general IMPORTANTE: As plataformas de guías docentes das dúas universidades, aínda sendo similares, teñen lixeiras diferenzas. En caso de que exista algunha discrepancia entre as guías, terase en conta a publicada na páxina web do máster.
EN LA DOCENCIA DE ESTA MATERIA PARTICIPAN TAMBIÉN LOS SIGUIENTES PROFESORES DE LA UVIGO:
Marta María Pazos Currás (e-mail: mcurras@uvigo.es)
Mª Ángeles Sanromán Braga (e-mail: sanroman@uvigo.es)
Mª Carmen Sieiro Vázquez (e-mail: mcsieiro@uvigo.es)

Desarrollo sostenible se define como el manejo y conservación de la base de recursos naturales y la orientación del cambio tecnológico e institucional, de tal manera que asegure la continua satisfacción de las necesidades humanas para las generaciones presentes y futuras. Teniendo en cuenta esta definición, es claro que los nuevos sectores de la biotecnología representan una de las áreas de mayor importancia para una estrategia de desarrollo sostenible y este será el objetivo a desarrollar en esta materia.
Plan de contingencia === MEDIDAS EXCEPCIONALES PLANIFICADAS ===
Ante la incierta e imprevisible evolución de la alerta sanitaria provocada por el COVID-19, las Universidades establecen
una planificación extraordinaria que se activará en el momento en que las administraciones y la propia institución lo
determinen atendiendo a criterios de seguridad, salud y responsabilidad, y garantizando la docencia en un escenario no
presencial o parcialmente presencial. Estas medidas ya planificadas garantizan, en el momento que sea preceptivo, el
desarrollo de la docencia de un modo más ágil y eficaz al ser conocido de antemano (o con una amplia antelación) por el
alumnado y el profesorado a través de la herramienta normalizada e institucionalizada de las guías docentes.
=== ADAPTACIÓN DAS METODOLOXÍAS ===
* Metodoloxías docentes que se manteñen
Lección maxistral: desenvolveranse mediante sesións virtuais *síncronas que poderán ser complementadas con vídeos ou
outros materiais didácticos.
Traballo tutelado: poderá ser un traballo individual, e terá unha maior carga de traballo para complementar a formación
práctica e industrial que non poderán adquirir mediante as metodoloxías planificadas inicialmente.
* Metodoloxías docentes que se modifican
Anúlanse as seguintes metodoloxías:
Prácticas de laboratorio
Saída de estudo
* Mecanismo non presencial de atención ao alumnado (*tutorías)
*Tutorías individualizadas mediante o despacho virtual no horario de *tutoría, así como noutro horario mediante *tutoría
concertadas cos profesores.
* Modificacións (si proceden) dos contidos a impartir
Non hai modificación
* Bibliografía adicional para facilitar o auto-aprendizaxe
Non é necesaria
* Outras modificacións
=== ADAPTACIÓN DA AVALIACIÓN ===
* Probas xa realizadas
Proba *XX: [Peso anterior 00%] [Peso Proposto 00%]
Pola estrutura do Máster a docencia presencial desenvólvese nunha semana polo que non se pode dar este caso.
* Probas pendentes que se manteñen
Proba *XX: [Peso anterior 00%] [Peso Proposto 00%]
Exame de preguntas obxectivas : 55% mantén o seu peso anterior
Traballo: 30% e o proposto é de 45%
* Probas que se modifican
[Proba anterior] =&*gt; [Proba nova]
*Prácicas de laboratorio =&*gt; Traballo (Traballo con maior carga de traballo)
* Novas probas
* Información adicional

Competencias del título
Código Competencias del título
A22 Conocer, saber diseñar y controlar los procesos de producción en las industrias alimentaria y agropecuaria.
A26 Conocer las aplicaciones de la biotecnología al desarrollo sostenible.
B1 Capacidad de análisis y síntesis (localización de problemas e identificación de las causas y su tipología).
B2 Capacidad de organización y planificación de todos los recursos (humanos, materiales, información e infraestructuras).
B3 Capacidad de gestión de la información (con apoyo de tecnologías de la información y las comunicaciones).
B4 Capacidad de planificación y elaboración de estudios técnicos en biotecnología microbiana, vegetal y animal.
B5 Capacidad de identificar problemas, buscar soluciones y aplicarlas en un contexto biotecnológico profesional o de investigación.
B6 Capacidad de comunicación oral y escrita de los planes y decisiones tomadas.
B7 Capacidad para formular juicios sobre la problemática ética y social, actual y futura, que plantea la Biotecnología.
B8 Capacidad de comunicación eficazmente con la comunidad científica, profesional y académica, así como con otros sectores y medios de comunicación.
B9 Capacidad de Trabajo en equipo multidepartamental dentro de la empresa.
B10 Capacidad de Trabajo en un contexto de sostenibilidad, caracterizado por: sensibilidad por el medio ambiente y por los diferentes organismos que lo integran así como concienciación por el desarrollo sostenible.
B11 Racionamiento crítico y respeto profundo por la ética y la integridad intelectual.
B12 Adaptación a nuevas situaciones legales, o novedades tecnológicas así como a excepcionalidades asociadas a situaciones de emergencia.
B13 Aprendizaje autónomo.
B14 Liderazgo y capacidad de coordinación.
B15 Sensibilización hacia la calidad, el respeto medioambiental y el consumo responsable de recursos y la recuperación de residuos.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Conocer las bases del diseño y funcionamiento de un biorreactor. AM22
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM8
BM9
BM10
BM11
BM12
BM13
BM14
BM15
Identificar y aplicar los avances biotecnológicos al desarrollo sostenible AM26
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM8
BM9
BM10
BM11
BM12
BM13
BM14
BM15

Contenidos
Tema Subtema
1.- Introducción Presentación de la materia. Cronograma de actividades
2.- Revalorización de residuos Materiales residuales como sustratos en biotecnología. El lactosuero como
caso paradigmático
Tema 3
Biocompost
El proceso de compostaje. Parámetros de control del proceso. Tecnologías de compostaje. La calidad del compost. Ejemplos.
4.- Biocombustibles Introducción. Biodiésel: Definiciones; Reacciones de producción de Biodiésel; Procesos en la producción industrial de Biodiésel; Aplicaciones; Ventajas e inconvenientes. Bioetanol: Definición; Producción de Bioetanol; Bioetanol como combustible. Normativa y otros aspectos
5.- Biopolimeros Introduccion. Tipos de polímeros. Biopolímeros: tipos, aplicaciones. Polihidroxialcanoatos.
6.- Biofertilizantes y fitoestimulantes Introducción a los biofertilizantes y fitofortificantes/fitoestimulantes:
Definición, legislación, tipos, composición, producción, mecanismos de acción, formas de aplicación. Rizobios y micorrizas. Resistencia inducida.
Interacciones con otros productos.

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Sesión magistral A22 A26 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B14 20 10 30
Presentación oral B3 B6 B8 B9 B13 3 0 3
Prácticas de laboratorio A22 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B15 2 0 2
Prueba de respuesta breve A22 A26 B1 B2 B3 B11 B12 B13 B15 2 24 26
Portafolio del alumno B8 B9 B10 B11 B14 0 3 3
Trabajos tutelados B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B13 B14 B15 1 9.5 10.5
 
Atención personalizada 0.5 0 0.5
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Sesión magistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materia obxecto de estudo, bases teóricas e/ou directrices dun traballo, exercicio ou proxecto a desenvolver polo estudante.
Presentación oral Exposición por parte del alumno de un trabajo que muestre su conocimiento en la integración de
procesos sostenibles
Prácticas de laboratorio El alumno podrá desarrollar una práctica de laboratorio en la que se analizará alguno de los ejemplos de producción sostenible.
Prueba de respuesta breve Proba obxectiva dirixida a provocar o recordo dunha aprendizaxe presentada.
Portafolio del alumno Informe/memoria das prácticas realizadas
Trabajos tutelados Desenvólvense en espazos non académicos exteriores, con visitas a eventos, centros de investigación, empresas, institucións... de interese académico-profesional para o alumno.

Atención personalizada
Metodologías
Presentación oral
Trabajos tutelados
Portafolio del alumno
Descripción
Sesión magistral: Los Profesores exponen los contenidos de la Materia en continua interacción con
los alumnos, para conocer la asimilación de los conceptos de mayor alcance, animar al contraste de
ideas y al debate o clarificar los asuntos que merezcan un especial detenimiento.
Prácticas y salida de estudios: Los Profesores supervisan de manera continua el trabajo de cada
estudiante en el desarrollo de ambas tareas. Finalizada éstas, la atención personalizada continúa
durante el tratamiento de los resultados y la interpretación de los resultados que se obtengan.
Las dificultades surgidas durante el desarrollo de la Materia podrán abordarse personalmente en
tutorías con los profesores durante las fechas de impartición de la Materia o en otras previamente
pactadas con los alumnos. Asimismo, se les brinda la oportunidad de despachar vía e-mail con los
profesores para atender cualquier dificultad planteada o cualquier aclaración sobre los contenidos
teóricos o prácticos de la Materia, o sobre la elaboración de las tareas y trabajos encomendados.
Para el alumnado con reconocimiento de dedicación a tiempo parcial y dispensa académica de exención de asistencia, el profesor adoptará las medidas que considere oportunas para no perjudicar su calificación.

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Trabajos tutelados B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B13 B14 B15 Se valorará el comportamiento del alumno durante la
realización del trabajo y su implicación (5%), así como la
calidad del trabajo presentado (25%)
30
Prueba de respuesta breve A22 A26 B1 B2 B3 B11 B12 B13 B15 Prueba de respuesta corta o tipo test que permitirá evaluar los conocimientos adquiridos por el alumno durante las clases. 55
Portafolio del alumno B8 B9 B10 B11 B14 Se valorará el comportamiento del alumno durante las sesiones prácticas y su implicación (5%) así como la memoria de prácticas (10%) 15
 
Observaciones evaluación

La prueba objetiva de la primera oportunidad se realizará a la
finalización de la impartición de la materia.
La segunda oportunidad para superar la materia se realizará en el mes de
Julio.
Tendrán prioridad para optar a Matrícula de Honra aquellos alumnos que
se presenten en la primera oportunidad


Fuentes de información
Básica

Glazer,Alexander N., Microbial Biotechnology: fundamentals of applied microbiology,2007, Cambridge University P

DeLiñán, C., Vademécum de productos fitosanitarios y nutricionales, 2011,Ediciones Agrotécnicas

GonzalezSiso, M.I., La Biotecnología en el tratamiento de residuos industriales, 1999,Servicio de Publicacións Universidade da Coruña

JosepJacas, Primitivo Caballero, Jesús Avilla , El Control biológico de plagas yenfermedades : la sostenibilidad de la agricultura mediterránea , 2005,Publicacions de la Universitat Jaume I

Kannaiyan,S., Biotechnology of biofertilizers, 2002, Kluwer Academic Publishers

Knothe, G., Jon Van Gerpen , and JurgenKrahl , The Biodiesel Handbook, 2005, AOCS Publishing

Mahendra, R. , Handbook of microbialbiofertilizers, 2006, Food Products Press

Martin AM, Bioconversion of wastematerials to industrial products, 1998, London: Blackie Academic Professional

Morenoy Moral (Ed.), Compostaje, 2008, Mundi-Prensa, Madrid

Rai,M.K. Handbook of microbial biofertilizers, 2006, Food Products Press

Walters,D. Disease control in crops: Biological and environmentally friendlyapproaches, 2009, Wiley-Blackwell

Walters, D. Newton, A. & Lyon, G., Induced resistance for plant defence: A sustainable approach to cropprotection, 2007, Blackwell Publishing

Van Driesche, R.; Mark Hoddle, andTed Center, Control of pests and weeds by natural enemies: an introduction tobiological control, 2008, Blackwell Publishing

M. Soto e A. de Vega. 2001. Tratamento de residuos sólidos urbanos (cap. 9 e 10). Universidade da Coruña

Complementária


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario
PROYECTO FIN DE MÁSTER/610475006
PRÁCTICAS EXTERNAS/610475007

Otros comentarios
Se recomienda conocimientos de inglés, a nivel de comprensión de fuentes de información científica (libros y documentos) escritas para el correcto aprendizaje de las competencias de la materia


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías