Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Deseño e Produción de Vacinas e Fármacos Código 610475503
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Departamento profesorado máster
Química
Coordinación
Jimenez Gonzalez, Carlos
Correo electrónico
carlos.jimenez@udc.es
Profesorado
Jimenez Gonzalez, Carlos
Correo electrónico
carlos.jimenez@udc.es
Web http://masterbiotecnologiaavanzada.com/
Descrición xeral IMPORTANTE: As plataformas de guías docentes das dúas universidades, aínda sendo similares, teñen lixeiras diferenzas. En caso de que exista algunha discrepancia entre as guías, terase en conta a publicada na páxina web do máster.
O curso ten como obxectivo axudar os alumnos a aprender os conceptos básicos de deseño de fármacos e a resposta inmunolóxica ás vacinas, xunto coa produción de medicamentos e vacinas para uso humano e veterinario. Os alumnos han practicar na empresa CZ veterinaria (Porriño), para observar como se obtén unha vacina.

NA DOCENCIA DESTA MATERIA PARTICIPA TAMÉN A PROFESORA DA UNIVERSIDADE DE VIGO:
Mª África González Fernández (e-mail: africa@uvigo.es)
E A PERSOA DA EMPRESA ZENDAL- CZ-VACCINES- BIOFABRI (Porriño): Adolfo López Cruz (e-mail: a.lopez@czvaccines.com)

Competencias do título
Código Competencias do título
A35 Coñecer os procesos de deseño, desenvolvemento e produción de vacinas e fármacos.
A36 Coñecer os factores xenéticos responsables da resposta variable a fármacos, nutrientes e xenobióticos e saber aplicalos ao deseño de novos fármacos específicos.
B1 Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B2 Capacidade de organización e planificación de todos os recursos (humanos, materiais, información e infraestruturas).
B3 Capacidade de xestión da información (con apoio de tecnoloxías da información e as comunicacións).
B4 Capacidade de planificación e elaboración de estudos técnicos en biotecnoloxía microbiana, vexetal e animal.
B5 Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B6 Capacidade de comunicación oral e escrita dos plans e decisións tomadas.
B7 Capacidade para formular xuízos sobre a problemática ética e social, actual e futura, que propón a Biotecnoloxía.
B8 Capacidade de comunicación eficazmente coa comunidade científica, profesional e académica, así como con outros sectores e medios de comunicación.
B9 Capacidade de Traballo en equipo multidepartamental dentro da empresa.
B10 Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B11 Racionamento crítico e respecto profundo pola ética e a integridade intelectual.
B12 Adaptación a novas situacións legais, ou novidades tecnolóxicas así como a excepcionalidades asociadas a situacións de urxencia.
B13 Aprendizaxe autónoma.
B14 Liderazgo e capacidade de coordinación.
B15 Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Utilizar las herramientas básicas necesarias para llevar a cabo el diseño y desarrollo de nuevas vacunas y fármacos así como de sus procesos de producción AM35
BM1
BM2
BM3
BM5
BM6
BM10
BM12
BM13
CM4
CM7
Entender a metodoloxía de traballo nos procesos de deseño, síntese e escalado industrial AM36
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM7
BM8
BM9
BM10
BM11
BM13
BM14
BM15
CM4
CM7
Utilizar criterios científicos e independientes para sustentar la toma de decisiones AM35
AM36
BM1
BM5
BM7
CM4
CM7
Comprender y practicar la dinámica del trabajo en equipo y desarrollo de habilidades directivas y organizativas AM35
AM36
BM2
BM9
CM4
CM7

Contidos
Temas Subtemas
Deseño e produción de vacunas e fármacos Introdución. Fases de desenvolvemento. Validación e calidade.
Fármacos: Introdución Conceptos básicos. Clasificación e nomenclatura dos fármacos.
Fármacos: Mecanismos de actuación dos fármacos Fases da acción dun fármaco. Interaccións entre os medicamentos e as suas dianas biolóxicos (farmacodinâmica). Procesos de ADME (Farmacocinética).
Deseño de fármacos Fases na procura e descubrimento de novos fármacos: etapas anteriores. Fases do descubrimento, optimización e desenvolvemento. Otimizando o cabeza de serie. Os ensaios in vitro / in vivo. Fases preclínica e clínica. Rexistro. Proceso de aprobación de fármacos. Posta no mercado
Fármacos: A natureza como fonte de novos fármacos. As principais fontes naturais: Fármacos de orixe vexetal, animal e microbiana de orixe mariña.
Importancia dos Produtos Naturais no mercado farmacéutico mundial
Esquema xeral de obtención dos ingredientes activos a partir de fontes naturais: procesos de extracción, illamento e caracterización de produtos naturais.
Técnicas modernas do estudo dos productos naturais no desenvolvemento de medicamentos
Fármacos: O impacto da biotecnoloxía no descubrimento e produción de fármacos. Minería xenómica (genome mining); Biosíntese recombinante
(metaxenómica); Biosíntese combinatoria
Vacinas: Introdución Introdución histórica. A inmunización activa e pasiva.
Introdución ao sistema inmunitario.
Vacinas: Inmunización Sistema inmune específica: os linfocitos T e B
Antixéno, imunóxeno, subrogante hapteno.
Elementos a considerar na vacinación.
Vías de administración.
Vacinas: novas vacinas A vacina perfecta
Tipos de vacinas
Vacina contra a gripe
Futuro da inmunización (preventivo e terapéutico)
Novas vacinas
Pandemias
Nanovacunas
Vacinas para SARS-Cov-2
Produción de vacinas:
Capítulo 1. Investigación e Desenvolvemento de
novas vacinas
Principio
Ensaios preclínicos
Ensaios clínicos
Rexistro de Medicamentos
Produción de vacinas:
Capítulo 2. Xestión da calidade
Principio
Garantía de Calidade
Control de Calidade
Revisión da Calidade do produto
Produción de vacinas:
Capítulo 3. Persoal
Principio
Normas xerais
Persoal responsable
Formación
Hixiene do persoal
Produción de vacinas:
Capítulo 4. Locais e equipo
Locais
Normas xerais
Zona de produción
Zonas de almacenamento
Zonas de Control de Calidade
Zonas auxiliares
Equipo
Produción de vacinas:
Capítulo 5. Documentación
Normas xerais
Documentos necesarios
Especificacións (materiais de partida e de acondicionamento,
produtos intermedios e a granel, dos produtos terminados)
Fórmula Patrón e Método Patrón
Instrucións de acondicionamento
Protocolos de produción de lotes
Protocolo de Acondicionamento de Lotes
Procedementos e rexistros
Recepción
Mostraxe
Ensaios
Produción de vacinas:
Capítulo 6. Produción
Normas xerais
Prevención da contaminación cruzada na produción
Validación
Materiais de partida
Operacións de elaboración produtos intermedios e a granel
Materiais de acondicionamento
Operacións de acondicionamento
Produtos terminados
Materiais rexeitados, recuperados e devoltos
Produción de vacinas:
Capítulo 7. Control de calidade
Normas xerais
Boas prácticas de laboratorio en control de calidade
Documentación
Mostraxe
Ensaios
Estudos de Estabilidade en curso
Produción de vacinas:
Capítulo 8. Fabricación e análise por contrato
Normas xerais
Axente contratante
Axente contratado
Contrato
Produción de vacinas:
Capítulo 9. Reclamacións e retirada de produtos
Reclamacións
Retiradas
Produción de vacinas:
Capítulo 10. Autoinspección
Produción de vacinas:
Capítulo 10. Autoinspección

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A35 B4 B13 B14 B15 13 39 52
Saídas de campo B1 B5 B6 B9 B10 B12 C4 C7 8 8 16
Proba de resposta múltiple A35 A36 B2 B3 B7 B8 B11 1 5 6
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Nestas sesions o profesorado impartirá clases teóricas a todos los alumnos. Preténdese que os alumnos adquiran coñecementos das materias ensinadas no Máster con debate participativo e construtivo.
Saídas de campo A saída de campo concíbese como prácticas externas. Os alumnos farán a práctica supervisada en pequenos grupos na empresa ZENDAL- CZ-VACCINES- BIOFABRI (Porriño) onde coñecerán todo o proceso de producción a escala industrial das vacunas.
Proba de resposta múltiple Estará composto por un exame de múltiple opción, con preguntas sobre o tema ensinado. Haberá dos cuestionarios: un sobre fármacos e outro sobre vacunas. Realizarase a media coas notas obtidas en cada parte do examen.

Atención personalizada
Metodoloxías
Saídas de campo
Descrición
Nas saidas o campo, os alumnos realizarán as prácticas supervisadas en pequenos grupos na empresa ZENDAL- CZ-VACCINES- BIOFABRI (Porriño), onde coñocerán todo o proceso de produción a escala industrial de vacinas.

O traballo que teñen que realizar será supervisado polos profesores en pequenos grupos. Posta posterior en común por parte dos alumnos.

Os alumnos que desexen poderán asistir nas horas das tutorías o fixar un día e hora co profesor para a aclaración sobre un tema.

Para o alumnado con reconocimiento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa calificación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A35 B4 B13 B14 B15 A participación dos alumnos nas clases teóricas impartidas polos profesores e OBLIGATORIA.
Todas as faltas deben ser xustificadas. A ausencia de dous días ou máis das clases teóricas, levará suspender o curso. A asistencia e participación nas clases serán avaliadas
25
Saídas de campo B1 B5 B6 B9 B10 B12 C4 C7 A saída de campo destina-se como práctica en pequenos grupos na empresa CZ veterinaria.
Avaliaranse a presenza, participación e implicación dos alumnos.
15
Proba de resposta múltiple A35 A36 B2 B3 B7 B8 B11 Preguntas sobre os temas impartidos.
Parcial de farmacoloxía (30)
Parcial de Inmunoloxía (30)
60
 
Observacións avaliación

 AVALIACIÓN
CONTINUA



En
cada parcial debes obter polo menos un 4,5 (sobre 10) para poder facer a media
co outro parcial. Unha vez aprobado conservará a nota do
parcial aprobado para futuras convocatorias. A asistencia a clase é
obrigatoria. A ausencia delas por causa inxustificada levará a suspenso da
materia. Para engadir as notas de asistencia e visita á empresa, o alumno debe
ter superada a materia (polo menos 5 puntos de 10). A cualificación global
obterase da suma da media do exame, a asistencia a clase e a asistencia empresa

AVALIACIÓN GLOBAL



Aqueles alumnos que non queiran ser avaliados
de forma continuada deberán solicitalo no tempo e forma establecidos o Centro,
e sempre antes de comezar as clases.



O alumnado que opte por esta opción terá un
único exame global de avaliación das dúas partes da materia, incluíndo
preguntas sobre a produción de vacinas da empresa.



En
todo caso, a asistencia a clase é OBRIGATORIA, xa sexa a avaliación continua ou
global.

INFORMACIÓN
XERAL

Os/as alumnos/as que non superen a materia na primeira convocatoria , poderán presentarse a segunda convocatoria, sempre que asistiran as clases con regularidade.

Cualificación de
suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que
se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na
convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se
produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a
modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose
necesario.

No caso de que se detecte plaxio, aplicarase a
normativa da UDC. Segundo se recolle nas distintas normativas de
aplicación para a docencia universitaria, tratarase de incorporar a perspectiva
de xénero nesta materia. Traballarase para identificar e modificar prexuicios e
actitudes sexistas así como situacións de discriminación por razón de xénero e
proporanse accións e medidas para corrixilas e fomentar valores de respecto e
igualdade


Fontes de información
Bibliografía básica AEP, Manual de Vacunas en pediatria, http://vacunasaep.org/documentos/manual/cap-1#6, (2018). . Asociación española de pediatria
Patrick, G. L (2009). An Introduction to Medicinal Chemistry. 4th Ed. New York, Ed. Oxford University Press
González-Fernández, África (2021). Inmuno Power. La Esfera de los libros
Peakman, Mark; Vergani, Diego (2011). Inmunología básica y clínica. 2ª Ed., Elsevier
Abul K. Abbas, Andrew H. Lichtman, Shiv Pillai, (2018). Inmunología celular y molecular, . Elsevier Saunde 9ª edición
Delgado, A.; Minguillón, C.; Joglar, J. (2003). Introducción a la Química Terapéutica. 2ª Ed. Madrid, Ed. Díaz de Santos
Comite asesor de vacunas (2001). Manual de Vacunas en pediatria,. Asociación española de pediatria
Sarker, S. D.; Nahar, L, (2012). Natural Products Isolation: Methods and Protocols. New Jersey: Ed. Human Press
Galbis Pérez, J. A. (2004). Panorama actual de la Química Farmacéutica. 2ª Ed. Sevilla: Ed. Universidad de Sevilla
Stanley A. Plotkin, Walter Orenstein and Paul A. Offit, (2017). Plotkin's Vaccines. Saunders
Stanley A. Plotkin, Walter Orenstein and Paul A. Offit, (2017). Plotkin´s Vaccines. 7ª Ed. Elsevier Saunders
Tizard, I, (2017). Veterinary inmunology. Elsevier

Bibliografía complementaria Carlos González (2013). En defensa de las vacunas, Temas de hoy.
Avendaño, C (2001). Introducción a la Química Farmacéutica. 2ª Ed. Madrid, Ed. McGraw-Hill
Belen de Andrés et al, (2018). Porqué nos vacunamos. Editorial Cata
P. Gil Ruiz (2002). Productos Naturales. Pamplona: Universidad Pública de Navarra
Raviña Rubira, E, (2008). Un viaje a lo largo de la evolución histórica del descubrimiento de fármacos. Servicio de publicaciones de la Universidad de Santiago de Compostela


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Aspectos legais e éticos en Biotecnoloxía/610475203

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Deseño de novos fármacos específicos (Farmacoloxía e Farmacoxenómica)/610475504

Materias que continúan o temario
Biotecnoloxía Industrial/610475105
Procesos e Produtos biotecnolóxicos/610475106

Observacións

É aconsellable que os alumnos teñan coñecemento do idioma inglés na compresión de texto, porque gran parte das fontes de información que teñen que consultar son publicados nesta lingua.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías