Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Estratexias Analíticas Aplicadas ao Medio Ambiente Código 610500002
Titulación
Mestrado Universitario en Ciencias. Tecnoloxías e Xestión Ambiental (plan 2012)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Muniategui Lorenzo, Soledad
Correo electrónico
soledad.muniategui@udc.es
Profesorado
Beceiro Gonzalez, Maria Elisa
Carlosena Zubieta, Alatzne
Gonzalez Castro, Maria Jose
Muniategui Lorenzo, Soledad
Prieto Blanco, Maria del Carmen
Correo electrónico
elisa.beceiro.gonzalez@udc.es
alatzne.carlosena@udc.es
m.j.gonzalez.castro@udc.es
soledad.muniategui@udc.es
m.c.prieto.blanco@udc.es
Web http://http://campusvirtual.udc.es
Descrición xeral Trátase dunha materia eminentemente aplicada, cuxo obxectivo principal é contribuír a desenvolver no alumno o criterio analítico para a resolución de problemas de distinta natureza que se lle expoñan, seleccionando a metodoloxía analítica máis adecuada en cada caso. Consideraranse os avances e tendencias actuais no tratamento da mostra e determinación instrumental; así como, a súa aplicación para a determinación de contaminantes prioritarios e emerxentes en mostras de interese ambiental (aire, augas, solo, sedimentos, biolóxicas, alimentos, etc.).

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento das realidades interdisciplinares da Química e do Medio Ambiente, dos temas punteiros nestas disciplinas e das perspectivas de futuro.
A3 Capacitar ao alumno para o desenvolvemento dun traballo de investigación nun campo da Química ou do Medio Ambiente, incluíndo os procesos de caracterización de materiais, o estudo das súas propiedades fisicoquímicas e biolóxicas e dos procesos que poden sufrir no medio natural.
A10 Relacionar a presenza de especies químicas no medio natural cos conceptos de toxicidade e biodisponibilidade.
A21 Comprender os fundamentos dos procesos de calidade e o modo de xestionalos.
A22 Dominar as técnicas instrumentais de análises máis típicas no ámbito químico profesional.
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B3 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e suizos.
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
B6 Ser capaz de analizar datos e situacións, xestionar a información dispoñible e sintetizala, todo iso a un nivel especializado.
B7 Ser capaz de planificar adecuadamente desenvolvementos experimentais, a un nivel especializado.
C1 Ser capaz de traballar en equipos, especialmente nos interdisciplinares e internacionais.
C2 Ser capaz de manter un pensamento crítico dentro dun compromiso ético e no marco da cultura da calidade.
C3 Ser capaz de adaptarse a situacións novas, mostrando creatividade, iniciativa, espírito emprendedor e capacidade de liderado.
C9 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C11 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Capacidade de análise e resolución de problemas químicos relacionados co medio ambiente en base a criterios analíticos. Planificación e execución das distintas etapas do proceso analítico AM1
AM3
AM10
AM22
BM1
BM2
BM5
BM6
BM7
CM1
CM2
CM11
Capacidade para seleccionar e implementar buenas prácticas de medida e experimentación analítica, asegurando a calidade dos datos químicos AM1
AM3
AM10
AM21
AM22
BM1
BM2
BM6
BM7
CM1
CM2
Coñecer as diversas técnicas avanzadas de toma e tratamiento de mostra e determinación instrumental en análise ambiental AM1
AM3
AM10
AM22
BM1
BM2
BM6
BM7
CM1
CM2
Capacidade de interpretación de datos e información ambiental procedente de observacións e medida. AM1
AM3
AM10
AM22
BM1
BM2
BM3
BM6
BM7
CM1
CM2
CM3
CM9

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1.- O PROBLEMA ANALÍTICO Definición e etapas na resolución dun problema analítico. Tipos de métodos e criterios de selección. Desenvolvemento dun método de análise. Parámetros de calidade analítica. Validación dun método analítico. Química Analítica sostible.
Tema 2.- TOMA DE MOSTRA Toma de mostra. Representatividade. Diseño e estratexias dun plan de mostraxe. Sistemas pasivos. Sistemas automáticos
Tema 3.- TRATAMENTO DE MOSTRAS PARA O ANÁLISE Avances en técnicas de preparación de mostra. Técnicas de extracción “verdes” libres de disolventes. Técnicas de microextracción. Novos materiais extractantes. Sistemas automáticos. Miniaturización e sistemas analíticos miniaturizados.
TEMA 4.- TÉCNICAS INSTRUMENTAIS DE ANÁLISE Tendencias actuais en métodos de análise espectroquímicos e cromatográficos. Técnicas acopladas.
TEMA 5.- ESPECIACIÓN QUÍMICA Importancia en medio ambiente. Esquemas de especiación. Especiación específica. Dificultades analíticas. Métodos de análise e aplicacións.
Tema 6.- APLICACIÓNS AMBIENTAIS Contaminantes de interese ambiental. Análise de aire. Análise de augas. Análise de solos e sedimentos. Análise de mostras biológicas. Análise de alimentos e seguridade alimentaria.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A3 A10 A21 A22 C2 C9 C11 18 20 38
Prácticas de laboratorio A22 B2 B7 10 10 20
Seminario A1 A10 B1 B2 B3 B6 C3 C1 7 21 28
Traballos tutelados A3 A10 A21 A22 B1 B2 B3 B5 B6 C3 C11 5 55 60
Proba mixta A3 A10 A21 A22 B2 2 0 2
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral O profesor imparte os conceptos fundamentais e contidos máis importantes de cada un dos temas do programa. Ademais, expón diferentes cuestións para discutir e resolver polos estudantes, fomentando a participación
Prácticas de laboratorio Nas sesións de laboratorio o estudante levará a cabo a aplicación dos conceptos teóricos estudados ao longo do curso e ademais adquirirá a destreza manual propia do técnicas obxecto de estudo. Sempre que sexa posible, se visitarán laboratorios de centros de investigación o empresas.
Seminario Nos seminarios acláranse e amplían algúns aspectos tratados nas clases maxistrais e prácticas de laboratorio, especialmente relacionados coa aplicación práctica das metodoloxías estudadas. Os estudantes participan e discuten as posibles estratexias para resolver os problemas ambientais e/ou industriais que se expoñen baixo a orientación do profesor

Traballos tutelados Comprenderá a procura de información en distintas fontes, a elaboración, exposición e defensa dun tema proposto polo profesor relacionado con algún problema ambiental, industrial, etc. As horas presenciais dedicaranse á orientación para a súa elaboración e exposición/defensa dos mesmos
Proba mixta Realizarase un exame final para avaliar o grao de aprendizaxe tanto dos contidos teóricos como prácticos

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Traballos tutelados
Descrición
Ao longo do curso, no horario que especifique o profesor, orientarase ou discutirán todos os aspectos relacionados coa docencia que o estudante considere necesarios en cada momento.
Nos seminarios o profesor supervisa para cada estudante a metodoloxía aplicada e o proceso de resolución dos problemas que se propoñen, resolvendo de forma individual as dúbidas formuladas polo estudante e guiando o proceso de aprendizaxe.
Nos traballos tutelados é importante realizar un seguimento personalizando para comentar os avances que se van realizando e proporcionar ao estudante a orientación necesaria para desenvolver con aproveitamento o devandito traballo

O alumno con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia será atendido en réxime de horas de titorías (previa cita).

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A1 A3 A10 A21 A22 C2 C9 C11 Avaliarase a asistencia ás sesións maxistrais e a participación activa nas mismas 5
Prácticas de laboratorio A22 B2 B7 Avaliarase de modo continuado o traballo e a participación activa do estudante. 10
Seminario A1 A10 B1 B2 B3 B6 C3 C1 Avaliarase o traballo e participación activa do estudante 10
Traballos tutelados A3 A10 A21 A22 B1 B2 B3 B5 B6 C3 C11 As actividades académicas dirixidas serán avaliados pola realización e /ou exposición das mesmas por parte do estudante. 45
Proba mixta A3 A10 A21 A22 B2 O grao de aprendizaxe dos contidos propios da materia e de adquisición de competencias por parte do estudante avaliarase mediante unha proba obxectiva. Constará de preguntas teóricas, cuestións aplicadas e resolución de problemas 30
 
Observacións avaliación

Para superar a asignatura se plantexan dous requisitos básicos;
asistencia regular á todas as actividades avaliables e acadar unha
calificación mínima en cada uhna das actividades avaliables. O alumno acadará a cualificación de Non Presentado cando non realice o traballo tutelado e non se
presente ao examen final. A cualificación do Traballo Tutelado poderá
conservarse na convocatoria de xullo. Polo que se refire aos
sucesivos cursos académicos, o proceso de enseñanza-aprendizaje,
incluída a avaliación, se refire a un curso académico e, polo tanto,
volvería a comenzar cun novo curso, incluídas todas as actividades e procedimentos de avaliación que sexan programadas para o curso.

Para  os  estudantes  con  dedicación  a 
tempo  parcial  e dispensa académica de exención de asistencia, no caso de que o estudante non puidera
realizar todas as probas de avaliación continua, o profesor adoptará as medidas oportunas para non
prexudicar a súa cualificación.


Fontes de información
Bibliografía básica C. Cámara, C. Pérez Conde (Ed.) (2010). Análisis Químico de Trazas. Editorial Síntesis. Madrid
Reeve, Roger N. (1994). Environmental analysis. Chichester : John Wiley & Sons,
F.W. Fifield; P.J. Haines (2005). Environmental Analytical Chemistry. Londres, John Wiley & Sons
VanLoon, Gary W (2011). Environmental chemistry : a global perspective. Oxford, Oxford University Press
J.R. Dean (1998). Extraction methods for environmental analysis. Chichester, John Wiley & Sons
R.Compañó Beltrán, A. Ríos Castro (2002). Garantía de calidad en los laboratorios analíticos. Síntesis, Madrid
C. Cámara (Ed.), P. Fernández, A. Martín-Esteban, C. Pérez-Conde, M. Vidal (2002). Toma y tratamiento de muestra. Editorial Síntesis. Madrid
E. Prichard (1996). Trace Analysis: A structured approach to obtaining reliable results . Royal Society of Chemistry, Cambridge

- Se consultarán direcciones web y enlaces de interés relacionados con la materia impartida.

- Material complementario: resumen de presentaciones, métodos oficiales de análisis, artículos científicos, etc.

- Se utilizarán todos los medios disponibles en la plataforma de la facultad virtual de la UDC

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías