Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Calidade do Solo Código 610500009
Titulación
Mestrado Universitario en Ciencias. Tecnoloxías e Xestión Ambiental (plan 2012)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
 Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Navegación e da Terra
Coordinación
Taboada Castro, Maria Teresa
 Correo electrónico
teresa.taboada@udc.es
Profesorado
Taboada Castro, Maria Teresa
 Correo electrónico
teresa.taboada@udc.es
Web
Descrición xeral Coñecer os indicadores de calidade do solo co fin de identificar solos contaminados e degradados e os procesos de recuperación

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento das realidades interdisciplinares da Química e do Medio Ambiente, dos temas punteiros nestas disciplinas e das perspectivas de futuro.
A3 Capacitar ao alumno para o desenvolvemento dun traballo de investigación nun campo da Química ou do Medio Ambiente, incluíndo os procesos de caracterización de materiais, o estudo das súas propiedades fisicoquímicas e biolóxicas e dos procesos que poden sufrir no medio natural.
A15 Coñecer os indicadores de calidade do chan e do aire, os procesos de distribución de contaminantes e as tecnoloxías de recuperación e aplicación en cada caso.
A19 Coñecemento e interpretación da lexislación, normativa e procedementos administrativos básicos sobre medios acuosos, chans e atmosferas. Comprensión das bases científicas e económicas da sustentabilidade.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B6 Ser capaz de analizar datos e situacións, xestionar a información dispoñible e sintetizala, todo iso a un nivel especializado.
B8 Comprender, a un nivel especializado, as consecuencias do comportamento humano na contorna ambiental.
C6 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer o comportamento do solo frente as accións antropoxénicas. Saber aplicar técnicas de análisis de solos para resolver problemas de campo. Resolver problemas relacionados coa contaminación e recuperación de solos Capacidade de análisis, evaluación, organización e planificación do uso do solo. Evaluar a propagación da contaminación en solos e aguas subterráneas Coñecer a lexislación sobre solos. AM1
AM3
AM15
AM19
 BM2
BM6
BM8
 CM6

Contidos
Temas Subtemas
Temario teoría

1.- Composición do solo. Fracción mineral e orgánica: reactividade e interaccións. Textura, estructura e propiedades relacionadas. Intercambio catiónico e reacción do solo. Microorganismos.
2.- Funcións do solo. Poder de autodepuración.
3.- Calidade do solo. Indicadores de calidade. Evaluación de riesgos.
4.- Contaminación puntual y difusa. Degradación e rexeneración da estructura do solo. Erosión hídrica e contaminación difusa.
5.- Impacto dos metales sobre o funcionamento do solo. Ciclo de los elementos traza no suelo.
6.- Contaminantes orgánicos e inorgánicos de orixen agrícola, urbano e industrial. Retención e movilidade de contaminantes no solo. Persistencia. Evaluación e previsión de riesgos de contaminación
7.- Investigación e tratamiento de suelos contaminados. Esquema de actuación. Recuperación. Control ambiental.
8.- Métodos de saneamento e descontaminación de solos. Métodos mecánicos, químicos e biolóxicos.
9.- Fitorremediación de solos. Perspectivas e aplicacións.
10.- O solo como recurso non renovable Evaluación ambiental do terreo. Estratexias frente a contaminación de solos. Lexislación sobre solos contaminados.
11.-Introducción as augas subterráneas. Fontes de contaminación. Comportamiento e movilidad dos contaminantes na zona saturada.
 O fio conductor destos temas e a relación entre as funcións do solo e os indicadores de calidade.
Prácticas
- Muestreo de solos, descripción e observación de solos degradados
- Determinación de indicadores de calidade do solo
- Estudo de solos contaminados
- Solos e contaminación da agua por erosión hídrica

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A3 A15 B6 7 10.5 17.5
Sesión maxistral A1 A3 A15 A19 B2 B6 B8 16 24 40
Estudo de casos A1 A3 A15 B8 2 4 6
Presentación oral A3 A15 A19 B2 B6 C6 2 4 6
Proba obxectiva A1 A3 A15 B2 3 0 3
Saídas de campo A1 A3 A15 B6 1 0 1
 
Atención personalizada 1.5 0 1.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Análisis de solos enfocados a evaluar indicadores de calidade do solo.
Sesión maxistral Sesións presentadas polo profesor sobre os temas centrales da materia nas que se incentivará a participación dos alumnos.
Estudo de casos Discusión e resolución en común de casos prácticos que impliquen a aplicación de coñecementos teóricos.
Presentación oral Traballos individuales ou en grupos que terán que expoñer os alumnos.
Proba obxectiva Proba de tipo test e preguntas cortas de toda a materia.
Saídas de campo Realizárase unha saida ó campo co fin de observar solos e procesos de degradación de solos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada desenvolverá-se na aula o a través de tutorias concertadas cos alumnos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Saídas de campo A1 A3 A15 B6 Valorará-se o interés e a participación dos alumnos durante a saída de campo. 5
Proba obxectiva A1 A3 A15 B2 Proba tipo test e pregunta corta dos contidos tratados na materia. 60
Presentación oral A3 A15 A19 B2 B6 C6 Valoración da calidade do traballo e da precisión na exposición, asi como na capacidade de defensa dos argumentos plantexados. 15
Prácticas de laboratorio A3 A15 B6 Evaluación continua 10
Estudo de casos A1 A3 A15 B8 Discusión e posta en común de casos prácticos e exercicios propostos polo profesor. 10
 
Observacións avaliación

A concesión de matrícula de honor  otorgará-se os alumnos que alcancen tal cualificación na primera oportunidade. Considerarán-se non presentados aqueles alumnos que realicen todas as actividades excepto a proba obxetiva.


Fontes de información
Bibliografía básica

- Cheng, H. H. (Ed). 1990. Pesticides in the soil environmental processes, impacts and moedlling, Soil. Sci. Soc. Am. Inc. Madison. USA.

- Comisión Europea. 2004. Reports of the Technical working goups. Thematic strategy for soil protection.

- Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible. 2006. Guía metodolóxica e técnica para a investigación da calidade dos solos de Galicia. Santiago de Compostela.

- Doran et al. 1994. Defining soil quality criteria for a sustainable environment. Soil. Sci. Soc. Am. Publication n 35. Madison. USA.

- Essington, M. E. 2004. Soil and water chemistry. An integrative approach. CRC Press. USA.

- Giraud, M.C. y otros. 2005. Sols et environment. Dunod. Paris.

- Kabata-Pendias, A. 2011. Trace Elements in Soils and Plants. Fourth ed. CRC Press. USA.

- Lal, R. 2002. Encyclopedia of Soil Science. Marcel Dekker.

- Porta, J. et al. 2014. Edafología. Uso y Protección de Suelos. Mundi-Prensa.

- Wiley, Neil. Phytoremediation: Methods and Reviews. 2007. Methods in Biotechnology

Humana Press.
Bibliografía complementaria

Barceló, J & Poschenrieder, Ch. Phytorremediation: principles and perspectivas. 2003. Contributions to Science 2: 333-344

Pilon-Smits, E. & Pilo, M. Phytorremediation of metals using transgenic plants. 2002. Crit. Rev. Plant Sci. 21: 439-456

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías