Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Metais en Procesos Biolóxicos Código 610509314
Titulación
Mestrado Universitario en Investigación Química e Química Industrial (Plan 2020)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Avecilla Porto, Fernando Francisco
Correo electrónico
fernando.avecilla@udc.es
Profesorado
Avecilla Porto, Fernando Francisco
Rodriguez Blas, Maria Teresa
Correo electrónico
fernando.avecilla@udc.es
teresa.rodriguez.blas@udc.es
Web
Descrición xeral DESCRICIÓN:El interés que puede tener el conocer los procesos que implican funciones a nivel celular y el papel de los metales en procesos químicos relevantes en los sistemas biológicos. Es importante para cualquier investigador que pretenda adentrarse en los campos de la Química Biológica y la Biomedicina, entre otros.
?

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Definir conceptos, principios, teorías e feitos das diferentes áreas especializadas da Química
A2 CE2 - Propoñer alternativas para resolver os problemas químicos complexos das diversas especialidades químicas
A4 CE3 - Aplicar os materiais e as biomoléculas en ámbitos innovadores da industria e Enxeñaría Química
B2 CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B4 CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüedades.
B5 CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
B7 CG2 - Identificar información da literatura utilizando as canles axeitadas e integrar esta información para crear e contextualizar un tema de investigación.
B10 CG5 - Usar a terminoloxía científica en inglés para discutir os resultados experimentais no contexto da profesión química
C1 CT1 - Elaborar, escribir e defender publicamente informes de carácter científico e técnico
C3 CT3 - Traballar con autonomía e eficiencia na práctica diaria da investigación ou da actividade profesional.
C4 CT4 - Apreciar o valor da calidade e mellora continua, actuando con rigor, responsabilidade e ética profesional.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
AM1
AM2
AM4
BM2
BM4
BM5
BM7
BM10
CM1
CM3
CM4

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1. Iones metálicos implicados en funciones biológicas.
1.1 Definición da química Bioinorgánica.
1.2 Elementos esenciales:
1.2.1. Relación entre a abundancia, esencialidad y disponibilidad.
1.2.2. Elementos metálicos esenciales y tóxicos.
1.3. Metaloproteínas: Definición. Funciones. Tipos.
1.4. Metaloproteínas implicadas en el transporte y almacenamiento de substancias.
1.4.1. Hemoglobina, mioglobina y hemocianina. Transporte dioxígeno.
1.4.2. Metaloproteinas implicadas en la iniciación y regulación de los procesos: dedos de cinc y calmodulinas.
TEMA 2. Transporte y almacenamiento de iones metálicos en sistemas biológicos. Mecanismos de defensa y desintoxicación biológica. 2.1 Sistemas bioinorgánicos de iones metálicos de los elementos de los grupos 1 e 2.
2.2. Funciones biológicas específicas.
2.3. Transporte e almacenamiento de Fe y Cu.
2.4. Mecanismos de toxicidad asociados con metales pesados: avances recientes, defensa e procedimientos de desintoxicación aplicables.
TEMA 3. Metaloenzimas y compuestos modelo: Biotransformaciones catalizadas por iones metálicos. Reacciones de hidrólisis, transferencia de grupos y redox. 3.1 Metaloenzimas. Clasificación y funciones biológicas, centro activo.
3.2. Compuestos modelo.
3.3. Reacciones de hidrólisis. Metaloenzimas de Zn.
3.4. Enzimas implicadas en transferencia de grupos.
3.5. Sistemas bioinorgánicos de Fe, Cu, Mo y Mn implicados en reacciones redox.
3.6. Otros iones metálicos implicados en catálisis enzimática.
TEMA 4. Metales en Medicina. 4.1. Introdución.
4.2. Metalofármacos anticanceríxenos.
4.3. Metalofármacos antiinflamatorios, antibacterianos, antivirales, antidiabéticos y antineurodegenerativos.
4.4 Aplicaciones de diagnóstico: imagen molecular. Los radiofármacos en diagnóstico y terapia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A2 A4 B5 B7 1 10 11
Aprendizaxe colaborativa B2 B4 1 10 11
Estudo de casos B10 C1 C3 2 1 3
Sesión maxistral A1 A4 12 12 24
Presentación oral A4 B2 B4 B5 2 5 7
Proba obxectiva B5 B7 C4 2 14 16
Actividades iniciais A1 2 0 2
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Análisis de fuentes bibliográficas para la realización de trabajos, tanto individualmente, como en grupo, sobre temas científicos relacionados con las distintas materias del Máster.
Aprendizaxe colaborativa Realización de trabajos, tanto individualmente, como en grupo, sobre temas científicos relacionados con las distintas materias del Máster.
Estudio personal basado en las diferentes fuentes de información.
Estudo de casos Estudio personal basado en las diferentes fuentes de información
Sesión maxistral Clases presenciales teóricas. Clases expositivas (utilización de pizarra, ordenador, cañón), complementadas con las herramientas propias de la docencia virtual.
Presentación oral Exposición oral de trabajos, informes, etc., incluyendo debate con profesores y alumnos.
Proba obxectiva Realización de las diferentes pruebas para la verificación de la obtención tanto de conocimientos teóricos como prácticos y la adquisición de habilidades y actitudes.
Actividades iniciais Presentación de la asignatura

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Aprendizaxe colaborativa
Estudo de casos
Actividades iniciais
Descrición
Tutorías individuales o en grupo reducido.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A4 B2 B4 B5 Exposición oral de trabajos, informes, etc., incluyendo debate con profesores y alumnos. 10
Aprendizaxe colaborativa B2 B4 En las actividades realizadas durante el curso se valorará la participación de los alumnos y su trabajo colaborativo. 5
Proba obxectiva B5 B7 C4 Prueba que constará de preguntas tipo test y de desarrollo. 60
Estudo de casos B10 C1 C3 Se propondrán trabajos relacionados con la busqueda bibliográfica de información sobre los temas presentados durante el curso. 10
Análise de fontes documentais A2 A4 B5 B7 Búsqueda bibliográfica dirigida y análisis de los resultados 5
Actividades iniciais A1 Actividad que computa en la presencialidad. Es obligatoria la asistencia a clase y a todas la actividades programadas. 10
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica

-J.S. Casas, V. Moreno, A. Sánchez, J.L. Sánchez, J. Sordo. Química Bioinorgánica. Síntesis, S.A., Madrid, 2002.

-M. Vallet-Regí, J. Faus, E. García-España, J. Moratal. Introducción a la Química Bioinorgánica. Síntesis S.A., Madrid, 2003.

- D. Rehder.Bioinorganic Chemistry, Oxford University Press, Oxford, 2014.

- S.S. Krishna, I. Majumdar, N.V. Grishin. Structural classification of zinc fingers: survey and summary.  Nucleic Acids Research,2003, 31 , 532.

- A. Klug. The discovery of zinc fingers and their applications in gene regulation and genome manipulation.Annu. Rev. Biochem., 2010, 79 , 213.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Química de Coordinación Aplicada/610509110
Química Médica/610509116

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías