Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Química Analítica Instrumental 1 Código 610G01013
Titulación
Grao en Química
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Moreda Piñeiro, Jorge
Correo electrónico
jorge.moreda@udc.es
Profesorado
Moreda Piñeiro, Jorge
Soto Ferreiro, Rosa Maria
Correo electrónico
jorge.moreda@udc.es
rosa.soto.ferreiro@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese que o alumno comprenda o fundamento e as posibilidades das técnicas espectrométricas mais habituais. Pondrase especial atención nos fundamentos físicos e químicos das principais técnicas, configuración dos equipos, condicións experimentais e principais aplicacións.

Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se contemplan modificacións dos contidos no Plan de continxencia
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Todas as metodoloxías se manteñen.
*Metodoloxías docentes que se modifican
Todas as metodoloxías se adaptan á modalidade non presencial a través de Moodle e Teams e se mantén a programación establecida no calendario de coordinación do Centro.
As sesións maxistrais e seminarios serán impartidos a través da Plataforma Moodle de forma sincrónica no horario contemplado na programación do curso.
As practicas de laboratorio serán substituídas por prácticas virtuais e Traballos Tutelados que serán entregados polo alumno ao final do cuatrimestre.
A proba de resposta múltiple e a proba de resolucións de problemas realizaranse a través da Plataforma Moodle (proba on-line).

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Todas as metodoloxías serán supervisadas virtualmente (a través da Plataforma Moodle e Teams) polo profesor en horario de clases.
O seguimento personalizado realizarase a través do correo electrónico, a plataforma Moodle ou a ferramenta TEAMS, a demanda do alumnado e, na medida do posible, no horario establecido para as tutorías. Para os estudantes con dedicación a tempo parcial ou modalidades específicas de aprendizaxe ou apoio á diversidade, facilitarase a atención personalizada dentro da flexibilidade permitida polos horarios de coordinación e os recursos materiais e humanos

4. Modificacións na avaliación
Non se contemplan modificacións na avaliación no Plan de continxencia
*Observacións de avaliación:
Mantéñense todas as observacións incluídas na guía docente.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non se contemplan modificacións na bibliografía no Plan de continxencia. Todos os materiais necesarios encontraranse dispoñibles en Moodle ou mediante acceso aos recursos electrónicos dispoñibles na Biblioteca do Centro.

Competencias do título
Código Competencias do título
A7 Coñecer e aplicar as técnicas analíticas.
A15 Recoñecer e analizar novos problemas e planear estratexias para solucionalos.
A19 Levar a cabo procedementos estándares e manexar a instrumentación científica.
A20 Interpretar os datos procedentes de observacións e medidas no laboratorio.
A21 Comprender os aspectos cualitativos e cuantitativos dos problemas químicos.
A23 Desenvolver unha actitude crítica de perfeccionamento na labor experimental.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer o fundamento e as caracterísiticas das técnicas espectroscópicas mías habituais A7
B4
Capacidade para seleccionar a técnica instrumental mais axeitada na resolución dun problema analítico concreto A7
A15
B4
C6
Destreza no manexo dos distintos instrumentos e no axuste das variables instrumentais A19
A21
A23
B4
B5
Capacidade de obter a maior cantidade de información fiable a partir dos datos experimentais. Realización de cálculos. A20
A21
B2
B3
B4
C6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción as técnicas analíticas instrumentais





Resolución de problemas analíticos. Parámetros de calidade das técnicas instrumentais. Calibración.
Características e clasificación das técnicas instrumentais. Compoñentes básicos dos instrumentos. Señales e ruido.


Tema 2.- Espectroscopia ultravioleta-visible.
Fundamento. Instrumentación. Aplicacións. Espectroscopia derivada.

Tema 3.- Espectroscopia IR


Espectroscopia de absorción no IR: fundamento, instrumentación, aspectos prácticos e aplicacións. Espectroscopia de reflexión no infravermello.

Tema 4.-Espectroscopia de luminiscencia molecular. Fundamento. Variables que afectan á fluorescencia. Relación entre concentración e fluorescencia. Espectros de emisión e excitación. Instrumentación. Aplicacións. Fosforescencia.

Tema 5.-Espectrometría de masas. Fundamento. Instrumentación. Aplicacións.

Tema 6.-Espectrometría de absorción atómica. Fundamento. Atomización de llama, atomización electrotérmica, xeración de vapores: Instrumentación. Aplicacións.

Tema 7.- Espectrometría de emisión atómica. Fundamento. Fontes de plasma. Instrumentación. Aplicacións. ICP-MS

Tema 8.- Espectrometría de rayos X Fundamentos. Espectros de fluorescencia, absorción e difracción. Consideracións analíticas. Instrumentación. Preparación da mostra. Aplicacións.
Prácticas de laboratorio Práctica 1.- Evaluación da presencia de especies interferentes e determinación de mezclas mediante espectroscopia UV-VIS.
Práctica 2.- Identificación de plásticos por espectroscopía infrarroja con Transformada de Fourier.
Práctica 3.- Espectrometría de fluorescencia molecular. Determinación de hidrocarburos aromáticos policíclicos (PAH) totales.
Práctica 4.- Espectrometría de absorción atómica con chama. Determinación de Zn en auga. Estudio de interferencias na determinación de Zn e Ca.
Práctica 5.- Espectrometría de emisión atómica con chama. Determinación de K en agua de mar.
Práctica 6.- Estudio das condicións experimentais en espectrometría de absorción atómica con atomización electrotérmica: optimización dun programa de atomización, uso de modificadores químicos.


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A7 A15 A21 20 60 80
Seminario A15 A20 A21 B2 B3 B4 8 24 32
Prácticas de laboratorio A7 A15 A19 A20 A21 A23 B5 20 0 20
Proba de resposta múltiple A7 A15 A20 A21 C6 4 0 4
Obradoiro A7 B3 B4 0 12 12
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A aprendizaxe implicará a incorporación de conceptos fundamentáis sobre cada unha das técnicas espectrométricas. Para tal fin impartiranse 20 Sesións Maxistráis sobre os contidos mais importantes do programa. Para un total aproveitamento destas, recomendase que o alumno teña lido previamente pola sua conta os aspectos fundamentais de ditos temas nos textos recomendados.
Seminario Nos seminarios realizaranse 7 sesións en grupo reducido nas que o profesor e os alumnos resolverán diferentes boletíns de problemas numéricos. O traballo dos alumnos nestos seminarios evaluarase mediante a resolución de problemas o mesmo día da proba obxectiva.
Prácticas de laboratorio A aprendizaxe dos contidos da asignatura implicará 6 sesións de prácticas de laboratorio nas que o alumno pondrá en práctica os conceptos teóricos adquiridos, manipulará instrumentos analíticos e resolverá problemas. O profesor asesorará estas actividades.
Proba de resposta múltiple Farase un examen final para evaluar o grado de aprendizaxe o longo do cuatrimestre. A data do mesmo está indicada no calendario de exámenes do grao
Obradoiro Os contidos explicados afianzaranse coa realización individual e voluntaria de cuestionarios de autoevaluación.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Seminario
Descrición
As prácticas de laboratorio seminarios para a resolución numérica de problemas realizaranse baixo a supervisión do profesor en horario de clases. Se é necesario realizaranse Tutorías nas que se resolverán dudas e se revisará o traballo realizado, etc.
Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia os seminarios para a resolución numérica de problemas realizaránse polo alumno fora do horario académico establecido; o profesor resolverá as dudas e revisará o traballo realizado en réxime de horas de titorías (previa cita) que establezca co alumno. Será obligatorio realizar as prácticas de laboratorio no horario académico establecido.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple A7 A15 A20 A21 C6 O traballo dos alumnos será evaluado a través dunha Proba de resposta multiple de todos os contidos teóricos e de cálculo da asignatura. 50
Prácticas de laboratorio A7 A15 A19 A20 A21 A23 B5 Avaliación continua das Prácticas de laboratorio que terán que realizar obligatoriamente ao largo do cuatrimestre e avaliación de cuestions relacionadas coas practicas plantexadas que terán que resolver ao final da realización das prácticas.

20
Seminario A15 A20 A21 B2 B3 B4 Os seminarios avaliaranse mediante a resolución individual de problemas numéricos na proba de resposta multiple. 20
Obradoiro A7 B3 B4 Os cuestionarios de autoevaluación serán realizados polo alumno ao final de cada tema. 10
 
Observacións avaliación

Para superar a asignatura na primeira
oportunidade, plantexanse tres requisitos básicos: 

-asistencia obligatoria as prácticas de laboratorio e asistencia regular as outras actividades avaliables (seminarios para a resolución numérica de
problemas), 

-realización de todas as actividades avaliables (obradoiros) e 

-alcanzar unha cualificación final mínima de 5 puntos en
cada una delas. 

De non alcanzarse dita puntuación mínima
nalgunha delas, no caso de que a media sexa superior ou  igual a 5 (sobre
10) a asignatura figurará como suspensa (4.5). Calificaráse coma Non Presentado a os alumnos que non realicen as prácticas de
laboratorio e tampouco realicen a proba de resposta múltiple. As cualificacións das prácticas de laboratorio e obradoiros manteranse na segunda oportunidade de xullo.
Mentres que a cualificación da proba de resposta múltiple de xullo substituirá a obtida na proba de resposta múltiple de
febreiro. Os alumnos avaliados na segunda oportunidad sólo poderán optar a
matrícula de honra si o número máximo déstas para o correspondiente curso non
se cubriu na sua totalidade na primeira oportunidade. 

Realizarase unha proba de resposta múltiple dos contidos teóricos da primeira parte da asignatura antes da convocatoria oficial da Primeira Oportunidade. Aqueles alumnos que superen ditos contido (cualificación final mínima de 5 puntos) non terán que volver a examinarse deles na convocatoria oficial da Primeira Oportunidade en xaneiro.

Para o alumnado con dispensa académica de
exención de asistencia, a realización das prácticas de laboratorio será
obligatoria e será facilitada dentro da flexibilidad que permitan os horarios
de coordinación e os recursos materiais e humanos. Se considerarán exentos das sesións maxistrais se
ben se lles facilitará a asistencia ao maior número posible de seminarios. O alumno con recoñecemento de adicación a tempo parcial será avaliado mediante as cualificacions obtidas nas probas mixtas (65%), nas prácticas (20%) e obradoiros (15%). Isto aplicarase a ámbalas
dúas oportunidades.


Fontes de información
Bibliografía básica SKOOG, D.A., WEST, D.M., HOLLER F.J. (1996). Fundamentos de Química Analítica. Vol 2 . Editorial Reverté
ANDRADE GARDA JM, CARLOSENA ZUBIETA A., GÓMEZ CARRACEDO MP, , MAESTRO-SAAVEDRA MA, PRIETO BLANCO MC, (2017). Problems of Instrumental Analytical Chemistry. A Hands-On Guide. Editorial World Scientific (London)
RÍOS CASTRO, A.; MORENO BONDI, M.C.; SIMONET SUAU, B.M. (2012). Técnicas Espectroscópicas en Química Analítica. Volumen I y II. Ed. Síntesis
GAVIRA VALLEJO, J.M.,HERNANZ GISMERO, A. (2007). Técnicas Físicoquímicas en Medio Ambiente. Universidad Nacional de Educación a Distancia

Utilizaranse distintos recursos web que axuden ao alumno a comprender e fixar os coñecementos que se imparten nas actividades. Ex: simulacións, esquemas, videos, etc.

Bibliografía complementaria SOGORB SÁNCHEZ, M.A., VILANOVA GISBERT, E. (2004). Técnicas Analíticas de Contaminantes Químicos . Ed. Díaz de Santos
RUBINSON, K.A., RUBINSON, J.F. (2001). Análisis Instrumental. Ed. PrenticE Hall
Mc MAHON, G. (2007). Analytical Instrumentation. A guide to laboratory, portable and miniaturized instruments . Ed. Wiley
REEVE, R.N. (2002). Introduction to Environmental Analysis . Ed. John Wiley and Sons
ESTEBAN, L. (1993). La Espectrometría de Masas en Imágenes . ACK Editores
WILLARD, H.H., MERRITT Jr., L.L., DEAN J.A. y SETTLE Jr. J.A. (1991). Métodos instrumentales de análisis . Editorial Iberoamericana
PETROZZI, S. (2013). Practical Instrumental Analysis. Ed Wiley
SKOOG, D.; HOLLER, F.J.; NIEMAN T.A. (2000). Principios de Análisis Instrumental. Ed. McGraw-Hill


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Química Analítica 1/610G01011
Química Analítica 2/610G01012

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Recomiendase: -Saber redactar, sintetizar e presentar ordenadamente un traballo, así como a aplicación a un nivel de usuario de ferramentas informáticas (uso de internet, procesador de textos, presentacións, etc.) -Saber manexar os libros de texto. -Ter coñecementos básicos de inglés -Estudar e revisar semanalmente a materia impartida, utilizando material bibliográfico para comprender e afondar na información obtida na clase. -Aclarar co profesor posibles dudas. -Realizar a preparación dos seminarios encomendados de forma exhaustiva. -Participar activamente na clase.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías