.-As PRÁCTICAS DE LABORATORIO son obrigatorias. Os alumnos que non realicen a TOTALIDADE das prácticas sin una razón xustificada adecuadamente impide a superación da materia.

OPORTUNIDADE OFICIAL DE XUÑO
A.-Para superar a materia será necesario alcanzar o 45% dos puntos, en cada unha das Partes avaliables: Proba Obxectiva, Solución de Problemas e Prácticas de laboratorio.

B.-MATRÍCULA DE HONRA: Tendrán prioridade para optar a MH aqueles alumnos que se presenten na primeira oportunidade (exame oficial de Xuño).

OPORTUNIDADE OFICIAL DE XULLO
A.-Para superar a materia será necesario alcanzar o 45% dos puntos, en cada unha das Partes avaliables: Proba Obxectiva, Solución de Problemas e Prácticas de laboratorio.

Cualificación Final, nas Actas:
En calquera das 2 Opcións: Xuño ou Xullo, SÓ se sumarán as notas de todas as Partes (PROBA OBXECTIVA/PROBLEMAS/PRÁCTICAS) si todas alcanzan ó 45% do seu valor. Se non se alcanza dito porcentaxe en alguna de ellas, nas Actas só aparecerá a nota de 4.

CONSIDERACIÓN DE NON PRESENTADO (NP):
1ª Oportunidade de Xuño: O alumno que non se presente á proba obxectiva na data oficial.
2ª Oportunidade de Xullo: un NON PRESENTADO será aplicable cando o alumno non se presente a ningún dos exames das Partes avaliables.

Casos excecionais:
Excepcionalmente, no caso de que o estudante, por razóns debidamente xustificadas, non puidera realizar todas as probas de avaliación continua, o Profesor/es adoptará/n as medidas que considere/n oportunas a tal efecto.

.-Para os alumnos con dedicación a tempo parcial ou exención de asistencia, na convocatoria de Xuño e Xullo haberá un exame específico de avaliación global.

Resultados de aprendizaxe	Competencias do título
Desarrollar sua capacidade para plantexar e resolver problemas básicos bioquímicos, relacionando as propiedades químicas e estructurais das moléculas biolóxicas coa su funcionalidade.	A8	B2 B3
Coñecer as principales fuentes bibliográficas no campo da bioquímica, que permita ao alumno encontrar, seleccionar e entender a información.	A8	B1 B8
Coñecer as características fundamentais da materia viva desde o punto de vista molecular: as principais propiedades, químicas e estructurais, das macromoléculas biolóxicas e a relación existente entre dichas propiedades e as diversas funcions que desempeñan. Coñecer tamén os principios básicos da bioenerxética e da enzimoloxía.	A8	B1 B2 B3 B8
Coñecer as principais técnicas para o aislamento, purificación e caracterización das Biomoléculas.	A8 A30 A31	B2 B4 B5 B6 B7

Temas	Subtemas
BLOQUE 1. INTRODUCCIÓN A BIOQUÍMICA	1. Bioquímica, oríxenes e evolución ata a actualidade 2. Biomoléculas e Bioelementos. Concepto de Biomoléculas e Bioelementos. Oríxenes e evolución dás Biomoléculas 3. Revisión dous grupos funcionais, enlaces químicos e estereoquímica 4. Ás biomoléculas no seu ámbito acuoso
BLOQUE 2. METODOLOXÍA BIOQUÍMICA:	1. Aspectos xerais da metodoloxía bioquímica 2. O material biolóxico usado en bioquímica 3. Técnicas de homogenado de tecidos. Fraccionamento de orgánulos celulares 4. Precipitación fraccionada e centrifugación 5. Técnicas cromatográficas 6. Técnicas electroforéticas 7. Diálise e ultrafiltración 8. Radiactividade e técnicas isotópicas en bioquímica 9. Técnicas espectroscópicas
BLOQUE 3. GLÍCIDOS	Monosacáridos 1. Concepto, clasificación de glícidos e importancia biolóxica 2. Configuración, conformación e estrutura cíclica das osas 3. Propiedades físicas e químicas 4. Derivados máis importantes: estrutura e función Oligosacáridos e polisacáridos 1. Características do enlace O-glicosídico 2. Nomenclatura, clasificación, estrutura, propiedades e importancia biolóxica dos oligosacáridos máis abundantes 3. Técnicas de análise e identificación 4. Polisacáridos: concepto e clasificación 5. Glucanos máis importantes: estrutura e función biolóxica
BLOQUE 4. LÍPIDOS	Ácidos graxos, céridos e glicéridos 1. Concepto, clasificación e importancia biolóxica 2. Ácidos Graxos. Características xerais. Clasificación e nomenclatura. Propiedades físicas e químicas 3. Técnicas de illamento e identificación 4. Derivados de ácidos graxos: Prostaglandinas, tromboxanos e leucotrienos 5. Ceras. Definición, estrutura e función biolóxica 6. Glicéridos. Definición, estrutura e nomenclatura. Propiedades e análise estrutural Fosfoglicéridos e esfingolípidos. Terpenos e esteroides 1. Fosfoglicéridos. Estrutura e clasificación. Propiedades e función biolóxica 2. Esfingolípidos: Fosfoesfingolípidos e glucoesfingolípidos. Análise estrutural. Fosfolípidos e membranas biolóxicas 3. Terpenos. Estrutura, clasificación e nomenclatura. Funcións biolóxicas 4. Esteroides. Estrutura, clasificación e nomenclatura. Esteroles, horomonas esteroideas e sales biliares: funcións biolóxicas Lípidos pirrólicos 1. O anel pirrol 2. Compostos pirrolínicos: pirrois cíclicos e lineais 3. Os compostos pirrólicos como integrantes de proteínas conxugadas 4. Porfirias e outras patoloxías
BLOQUE 5. AMINOÁCIDOS, PÉPTIDOS E PROTEÍNAS	Aminoacidos: propiedades e purificación 1. Estrutura, estereoquímica e clasificación dos aminoácidos compoñentes das proteínas 2. Outros aminoácidos 3. Propiedades físicas e químicas dos aminoácidos 4. Reactividade química dos aminoácidos 5. Purificación e identificación de aminoácidos Péptidos e estrutura primaria das proteínas 1. O enlace peptídico e as súas características. O enlace amida. Características físicas e químicas dos péptidos. 2. Nomenclatura dos péptidos. Péptidos de interese biolóxico 3. Proteínas: características xerais. Concepto. Criterios de clasificación. Características físicas e químicas xerais 4. Niveis de estruturación das proteínas 5. Estrutura primaria das proteínas. Concepto de estrutura primaria. Tipos de proteínas segundo a súa secuencia primaria Estrutura secundaria das proteínas 1. Linus Pauling e Robert Corey: concepto de estrutura secundaria 2. Hélices alfa, láminas pregadas beta e xiros ou cóbados beta. Rexións sen estrutura secundaria: Características estruturais 3. Predición de estruturas secundarias: os métodos estatísticos 4. Estabilización de estruturas secundarias Conformación espacial das proteínas 1. Concepto de estrutura terciaria, de estrutura supersencundaria e dominio 2. Estabilidade da estrutura tridimensional das proteínas 3. Proteínas fibrosas e glogulares: caraterísticas e contido en estruturas secundarias, supersecundarias e dominios 4. Características dos pregamentos en proteínas 5. Estrutura cuaternaria das proteínas Propiedades das proteínas. Extracción, purificación e caracterización 1. Propiedades físicas. Conceptos de desnaturalización e renaturalización: causas e efectos. Absorbancia das proteínas a 280nm 2. Propiedades químicas. Carácter anfótero das proteínas. Reactividade das cadeas laterais dos aminoácidos 3. Métodos de determinación de concentracións proteicas 4. Métodos de extracción, separación, purificación e concentración de proteínas 5. Métodos de caracterización de proteínas: peso molecular, pI e número de monómeros Análise estrutural das proteínas 1. Análise da estrutura primaria. Análise da composición en aminoácidos e identificación do residuo amino terminal 2. Secuenciación automatizada dun polipéptido curto: degradación de Edman 3. Secuenciación e síntese automatizada de proteínas 4. Localización de aminoácidos modificados mediante espectrometría de masas 5. Análise das estruturas secundarias: dicroísmo circular 6. Análise da estrutura terciaria: difracción de rayos-X e resonancia magnética nuclear Proteínas conxugadas 1. Concepto e tipos 2. O coláxeno 3. Hemoproteínas: tipos e características estruturais e funcionais 4. A mioglobina e a hemoglobina Proteínas motoras e anticorpos 1. Actina e miosina. Características xerais e estruturais 2. A contracción muscular 3. Estrutura xeral das inmunoglobulinas
BLOQUE 6. NUCLEÓTIDOS E ÁCIDOS NUCLEICOS	Nucleótidos 1. Nucleótidos: definición, composición e estrutura xeral 2. Propiedades físicas e químicas das bases 3. Grupos funcionais importantes das bases 4. Nucleótidos como compoñentes estruturais dos ácidos nucleicos: enlaces fosfodiéster 5. Nucleótidos con outras funcións biolóxicas 6. Modificacións naturais e mutación das bases Ácidos desoxirribonucleicos e ribonucleicos 1. Definición e características xerais dos ácidos nucleicos 2. Diferenzas de composición e estruturais entre o DNA e o RNA 3. Ácidos Desoxirribonucleicos: A dobre hélice de DNA e as estruturas terciarias do DNA. Características estruturais dos distintos tipos de xenomas 4. Técnicas de secuenciación de DNA: o método de Sanger 5. Ácidos Ribonucleicos: François Jacob e Jacques Monod: teoría do proceso de transporte da información DNA-proteína. Tipos de RNA: función e estrutura Propiedades e caracterización do DNA e RNA 1. Axentes que inducen a desnaturalización: a temperatura e o pH 2. Perda da estrutura secundaria e terciaria dos ácidos nucleicos: consecuencias 3. A Tm (temperatura de fusión) e a súa relación coa lonxitude e composición en nucleótidos dos ácidos nucleicos 4. Cinética e monitorización dos procesos de desnaturalización e renaturalización: o efecto hipercrómico da desnaturalización 5. Concepto de hibridación: formación de dúplex puros e híbridos. Bases das técnicas de Southern e Northern blot
BLOQUE 7. PRINCIPIOS DE BIONERXÉTICA	1. Revisión dos principios de termodinámica aplicados a sistemas biolóxicos 2. Concepto de reacción acoplada e ciclo do ATP 3. Moléculas transportadoras de enerxía 4. Moléculas transportadoras de electróns 5. Moléculas transportadoras de grupos acetilo
BLOQUE 8. ENZIMOLOXÍA	As encimas como catalizadores biolóxicos 1. Características xerais e función biolóxica 2. Vantaxes fronte a catalizadores químicos 3. Clasificación de encimas 4. Reaccións catalizadas polas diferentes clases de encimas 5. Cofactores, coenzimas e o papel das vitaminas 6. Principais reaccións nas que interveñen as distintas coenzimas Mecanismos de acción das encimas 1. Función das encimas nas reaccións biolóxicas e o metabolismo 2. Velocidade das reaccións e enerxía de activación 3. As encimas dende o punto de vista estrutural. O sitio activo: estrutura tridimensional e capacidade de recoñecemento de substrato. Cadeas laterais dos aminoácidos e catálise 4. Modelos que explican a diminución de enerxía de activación na reacción enzimática 5. Revisión dos conceptos de reaccións heterolíticas e hemolíticas. Reactivos nucleófilos e electrófilos 6. Outras moléculas como catalizadores biolóxicos: Anticorpos como catalizadores (Abzimas), Ribozimas, DNAzimas e Sinzimas 7. Encimas utilizados en análise clínica, no diagnóstico de enfermidades, ou como axentes terapéuticos

Metodoloxías / probas	Competencias	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	B1 B3 B4 B6 B8	28	70	98
Prácticas de laboratorio	A8 A30 A31 B2 B5 B7	15	3.75	18.75
Solución de problemas	B1 B2 B4 B7	8	6	14
Lecturas	B1 B6 B8	0.25	1	1.25
Proba mixta	A8 B2 B3 B7 B8	2	10	12

Atención personalizada		6	0	6

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Os temas da materia serán impartidos polos profesores e todas as presentacións ou outra documentación poñerase a disposición dos alumnos na plataforma Moodle.
Prácticas de laboratorio	Realizaranse unha serie de actividades no laboratorio de prácticas, co fin de que os alumnos aprendan a manexar instrumental científico básico en Bioquímica e Bioloxía Molecular.
Solución de problemas	Na plataforma Moodle, os alumnos terán á súa disposición unha serie de cuestionarios, tests e problemas que terán que solucionar de forma individualizada e que será parte da avaliación continua do alumno. Previamente resolveranse algúns deles nas clases de problemas que servirán como guía o alumno.
Lecturas	En cada tema e/ou bloque temático recomendarase aos alumnos unha serie de lecturas bibliográficas de carácter básico, que deberán consultar previamente á exposición da Clase Maxistral, co fin de motivar á participación activa do estudante.
Proba mixta	Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación diagnóstica, formativa como sumativa. A proba obxectiva pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír cun só tipo dalgunha destas preguntas.

Metodoloxías	Competencias	Descrición	Cualificación
Proba mixta	A8 B2 B3 B7 B8	Avaliación dos coñecementos teóricos (test, definicións, cuestións de relacionar).	40
Solución de problemas	B1 B2 B4 B7	Avaliación da resolución de casos prácticos.	40
Prácticas de laboratorio	A8 A30 A31 B2 B5 B7	As prácticas de laboratorio considéranse como unha actividade de asistencia OBRIGATORIA para superar a materia. A avaliación consistirá nunha proba obxectiva na que se formularán casos prácticos concretos, relacionados cos ensaios de Biomoléculas, utilización das distintas técnicas e métodos para cuantificar e identificar estas, así como do manexo dos aparatos empregados durante as distintas prácticas. Serán avaliados, ademais, a capacidade de representación gráfica de datos, interpretación de resultados, así como a de capacidade de discusión destes, para o cal será condición necesaria o emprego dunha linguaxe científica correcta.	20

Observacións avaliación
.-As PRÁCTICAS DE LABORATORIO son obrigatorias. Os alumnos que non realicen a TOTALIDADE das prácticas sin una razón xustificada adecuadamente impide a superación da materia. OPORTUNIDADE OFICIAL DE XUÑO A.-Para superar a materia será necesario alcanzar o 45% dos puntos, en cada unha das Partes avaliables: Proba Obxectiva, Solución de Problemas e Prácticas de laboratorio. B.-MATRÍCULA DE HONRA: Tendrán prioridade para optar a MH aqueles alumnos que se presenten na primeira oportunidade (exame oficial de Xuño). OPORTUNIDADE OFICIAL DE XULLO A.-Para superar a materia será necesario alcanzar o 45% dos puntos, en cada unha das Partes avaliables: Proba Obxectiva, Solución de Problemas e Prácticas de laboratorio. Cualificación Final, nas Actas: En calquera das 2 Opcións: Xuño ou Xullo, SÓ se sumarán as notas de todas as Partes (PROBA OBXECTIVA/PROBLEMAS/PRÁCTICAS) si todas alcanzan ó 45% do seu valor. Se non se alcanza dito porcentaxe en alguna de ellas, nas Actas só aparecerá a nota de 4. CONSIDERACIÓN DE NON PRESENTADO (NP): 1ª Oportunidade de Xuño: O alumno que non se presente á proba obxectiva na data oficial. 2ª Oportunidade de Xullo: un NON PRESENTADO será aplicable cando o alumno non se presente a ningún dos exames das Partes avaliables. Casos excecionais: Excepcionalmente, no caso de que o estudante, por razóns debidamente xustificadas, non puidera realizar todas as probas de avaliación continua, o Profesor/es adoptará/n as medidas que considere/n oportunas a tal efecto. .-Para os alumnos con dedicación a tempo parcial ou exención de asistencia, na convocatoria de Xuño e Xullo haberá un exame específico de avaliación global.

Observacións