A asistencia ás prácticas é obrigatoria. Para poder superar a materia, a calificación tanto das prácticas como da proba obxectiva deberán ser superiores a un 40% do máximo.

CONSIDERACIÓN DE ALUMNO
NON PRESENTADO (XANEIRO): Para obter a cualificación de non presentado, os
alumnos non poderán participar en máis do 20% das actividades avaliables
programadas. CONSIDERACIÓN DE ALUMNO NON PRESENTADO (XULLO): Para obter a
cualificación de non presentado bastará con non presentarse ás probas
obxectivas. Para a AVALIACIÓN NA CONVOCATORIA DE XULLO manteranse os mesmos
criterios que na convocatoria de Xaneiro: o alumno deberá entregar os boletíns
de problemas resoltos e a presentación power point resumo do seminario así como
realizar as probas obxectivas correspondentes ás sesións maxistrais e prácticas
de laboratorio. A cualificación das partes aprobadas na convocatoria de Xaneiro
manterase na de Xullo.

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa cualificación.

Resultados de aprendizaxe	Competencias do título
Coñecer as técnicas actuais de Bioloxía Molecular, Enxeñaría metabólica e de proteínas e as súas principais aplicacións.	A8 A12 A13	B2
Involucrarse na problemática e oportunidades relacionadas co manexo da biotecnoloxía.	A14 A15	B5 B6 B8
Integración dos coñecementos adquiridos en forma separada doutras materias cursadas no tres primeiros anos, con forte exercicio do pensamento crítico.	A8 A12 A13	B2 B5 B6 B8
Amplo dominio da linguaxe, as técnicas e as aplicacións da Bioloxía molecular e da Biotecnoloxía.	A14 A15	B2 B5 B6 B8
Desenvolvemento da percepción das oportunidades que poden derivarse da aplicación de novas estratexias biotecnolóxicas.	A14 A15	B2 B5 B6 B8

Temas	Subtemas
B1T1.- INTRODUCIÓN	Concepto actual de Biotecnoloxía. Historia e desenvolvemento da Biotecnoloxía. Perspectivas.
B1T2.- A BIOTECNOLOXÍA DA FERMENTACIÓN	Clasificación das fermentacións microbianas. As industrias tradicionais de fermentación. Exemplos. O modo operativo nos procesos de fermentación.
B1T3.- CLONACIÓN DE XENES	Propósitos da clonación molecular. Etapas básicas da clonación de xenes. Obtención do DNA. Fragmentación do DNA: Enzimas de restrición. Unión de moléculas de DNA. Técnicas básicas: electroforesis e hibridación.
B1T4.- VECTORES DE CLONACIÓN	Concepto de DNA vector e características que debe cumprir. Organización dos vectores e tipos.
B1T5.- XENOTECAS	Concepto de xenoteca. Xenotecas de DNA xenómico. Xenotecas de cDNA. Xenotecas de expresión. Amplificación, almacenamento e replicación de xenotecas. Técnicas para a identificación de clons. Estratexias para confirmar a validez de clons. DNA microarrays.
B1T6.- TRANSFORMACIÓN	Sistemas de transformación. Selección de recombinantes. Expresión xénica e a súa amplificación.
B1T7.- A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA	Fundamento do método. Automatización. Compoñentes e condicións da reacción. O deseño de cebadores. Fidelidade da reacción. Polimerasas. Principais variantes e as súas aplicacións.
B1T8.- PRODUCIÓN DE PROTEÍNAS HETERÓLOGAS EN BACTERIAS E LEVADURAS	Selección de microorganismos. Vectores de expresión e/ou secreción. Expresión nas células transformadas. Secreción. Estabilidade. O proceso de recuperación e purificación post-cultivo. Aplicacións industriais. Exemplos.
B1T9.-OBTENCIÓN DE PROTEÍNAS RECOMBINANTES EN CÉLULAS ANIMAIS	Manipulación xenética de células animais. Vectores de expresión e produción de proteínas en células de mamífero. Expresión de proteínas mediada por baculovirus en cultivos de células de insectos. Comparación da produción industrial heteróloga de proteínas en cultivos de bacterias, levaduras e células animais.
B1T10.- ANIMAIS TRANSXÉNICOS	Introdución de xenes modificados no xenoma. Transxénicos puros e transxénicos quimera. Recombinación homóloga. Regulación específica dos transxenes. Inactivación xénica. RNA antisentido. Ribozimas. Ablación celular. Aplicacións como modelos de estudo. Aplicacións comerciais. Clonación en mamíferos.
B1T11.- ENXEÑARÍA XENÉTICA DE PLANTAS	Cultivos in vitro. Técnicas de manipulación. A utilización de marcadores en diagnóstico, mellora e conservación da biodiversidade. Resistencia das plantas fronte as infeccións, saturacións de tensións e pragas. Plantas produtoras de proteínas de interese económico. Ensaios de campo de plantas transxénicas.
B2T1.-APLICACIÓNS DAS ENZIMAS NOS PROCESOS BIOTECNOLÓXICOS	Perspectiva histórica. O desenvolvemento da industria enzimática.
B2T2.- A PRODUCIÓN DE ENZIMAS A ESCALA INDUSTRIAL	Selección da fonte enzimática. Novos métodos de screening. Extremófilos. Procesamento post-fermentación.
B2T3.- ESTABILIDADE ENZIMÁTICA	Introdución. Importancia industrial da estabilidade enzimática. Factores que inflúen na estabilidade. Modelos de desactivación. Estabilización de enzimas.
B2T4.- A INMOVILIZACIÓN DE BIOCATALIZADORES. XENERALIDADES.	Concepto de biocatalizador inmobilizado. Vantaxes e inconvenientes da catálisis heteroxénea con relación á homoxénea. Desenvolvemento histórico. Elección do biocatalizador e do método. Inmovilización de cofactores. Determinación experimental da actividade enzimática con enzimas ou células inmobilizadas.
B2T5.- SISTEMAS DE INMOVILIZACIÓN	Absorción. Atrapamiento. Ligazón covalente. Novos sistemas de inmovilización baseados na tecnoloxía do DNA recombinante. A utilización de enzimas en solventes orgánicos e en sistemas acuosos bifásicos.
B2T6.- EFECTO DA INMOVILIZACIÓN SOBRE A ACTIVIDADE DOS BIOCATALIZADORES	Efectos sobre a molécula enzimática. Efectos de partición e difusión. Catálisis heteroxénea con células viables
B2T7.- APLICACIÓNS DOS BIOCATALIZADORES INMOVILIZADOS	Biorreactores enzimáticos. Utilización na industria alimentaria. Enzimas inmobilizadas como axentes terapéuticos. Aplicacións analíticas. Órganos artificiais.
B2T8.- BIOSENSORES	Concepto. Unidades funcionais dun biosensor. Principais campos de aplicación. A reacción biolóxica. Tipos de biosensores.
B2T9.- O DESEÑO DE PROTEÍNAS	Introdución. Enxeñaría versus deseño de proteínas. Recoñecemento de zonas conservadas e con importancia funcional en familias de proteínas. Da secuencia á estrutura das proteínas: Predición. Deseño de novo de estruturas proteicas. Técnicas de mutaxénese dirixida. Proteínas híbridas.
B2T10.- A ENXEÑARÍA DE PROTEÍNAS	A evolución artificial de proteínas. Estratexias. Variantes de DNA shuffling. Presentación en fagos e en levaduras
B2T11.- AS PROTEÍNAS DE DESEÑO NO DESENVOLVEMENTO DE BIOSENSORES	Concepto de biosensor xenérico. Modificación de proteínas para adaptalas á súa función en biosensores.
B3T1.-A PRODUCIÓN DE ANTICORPOS MONOCLONAIS	Bases conceptuais. A técnica de produción de anticorpos monoclonales. Aplicacións.
B3T2.- ANTICORPOS MONOCLONAIS RECOMBINANTES	Anticorpos monoclonais humanizados. Anticorpos monoclonais de deseño. Construción de anticorpos catalíticos (abzimas).
B3T3.- ESTRATEXIAS E MÉTODOS PARA A OBTENCIÓN DE VACINAS	Os sistemas clásicos para a obtención de vacinas. Determinantes antixénicos. Vacinas de subunidades. Vacinas de DNA. Seguridade das vacinas derivadas da biotecnoloxía.
B3T4.- APLICACIÓNS DA BIOTECNOLOXÍA NA INDUSTRIA FARMACÉUTICA	Proteínas terapéuticas heterólogas. Proteínas terapéuticas modificadas. Deseño racional de fármacos. Farmacoxenómica.
B3T5.- CÉLULAS NAI	Concepto. Tipos. Estado actual da investigación e aplicacións.
B3T6.- APLICACIÓNS DA BIOTECNOLOXÍA NA MEDICIÑA FORENSE	Pegadas de DNA. Análise de minisatélites por Southern blotting. Metodoloxías baseadas na PCR.
B3T7.- O TRATAMENTO BIOTECNOLÓXICO DE LACTOSOROS	Problemática contaminante e reutilización de soros lácteos.
B3T8.- O APROVEITAMENTO DOS RESIDUOS LIGNOCELULÓSICOS	Importancia e posibilidades de utilización.
B3T9.- ASPECTOS ÉTICOS E LEGAIS DA BIOTECNOLOXÍA	Seguridade de industrias biotecnolóxicas. A importancia da opinión pública. Directrices sociopolíticas. Propiedade intelectual. Patentes. A regulación da biotecnoloxía moderna: unha perspectiva histórica.

Metodoloxías / probas	Competencias	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	A8 A12 A13 A14 A15	21	42	63
Seminario	A14 A15 B5 B6 B8	4	12	16
Solución de problemas	A15 B2	3	3	6
Proba obxectiva	A8 A12 A13 A14 A15 B8	2	20	22
Prácticas de laboratorio	B2 B5 B6	14	28	42

Atención personalizada		1	0	1

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Seminario	Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade a elaboración de documentos en powerpoint e word, e expostos en clase de seminarios, sobre un tema proposto polo profesor. Os temas propostos indicaranse durante o desenvolvemento da materia.
Solución de problemas	Técnica mediante a que se ten que resolver unha serie de problemas propostos polo profesor a partir dos coñecementos que se traballaron en clase.
Proba obxectiva	Exame que avaliará os coñecementos teórico e prácticos adquiridos.
Prácticas de laboratorio	Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico.

Metodoloxías	Competencias	Descrición	Cualificación
Seminario	A14 A15 B5 B6 B8	Avaliarase o seminario realizado polo alumno tendo en conta a capacidade para a extracción do máis relevante do total da información conseguida, a capacidade para traballar en grupo e a capacidade para expor en público.	15
Solución de problemas	A15 B2	O profesor elaborará por cada bloque temático unha serie de cuestionarios con preguntas curtas, definicións de conceptos e ideas e problemas que o alumno terá que resolver individualmente e entregar ao profesor para a súa avaliación.	10
Prácticas de laboratorio	B2 B5 B6	Realizarase unha proba obxectiva para avaliar os coñecementos adquiridos durante a realización das prácticas de laboratorio	15
Proba obxectiva	A8 A12 A13 A14 A15 B8	Avaliarase mediante unha proba obxectiva os coñecementos adquiridos durante as clases expositivas e as clases en grupo reducido.	60

Observacións avaliación
A asistencia ás prácticas é obrigatoria. Para poder superar a materia, a calificación tanto das prácticas como da proba obxectiva deberán ser superiores a un 40% do máximo. CONSIDERACIÓN DE ALUMNO NON PRESENTADO (XANEIRO): Para obter a cualificación de non presentado, os alumnos non poderán participar en máis do 20% das actividades avaliables programadas. CONSIDERACIÓN DE ALUMNO NON PRESENTADO (XULLO): Para obter a cualificación de non presentado bastará con non presentarse ás probas obxectivas. Para a AVALIACIÓN NA CONVOCATORIA DE XULLO manteranse os mesmos criterios que na convocatoria de Xaneiro: o alumno deberá entregar os boletíns de problemas resoltos e a presentación power point resumo do seminario así como realizar as probas obxectivas correspondentes ás sesións maxistrais e prácticas de laboratorio. A cualificación das partes aprobadas na convocatoria de Xaneiro manterase na de Xullo. Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa cualificación.

Bibliografía básica	Thiel, T., Bissen, S. T., Lyons, E. M. (2001). Biotechnology: DNA to Protein. A Laboratory Project in Molecular Biology. . Walter, J. M. y Gingold. E. B (1997). Biología Molecular y Biotecnología . Zaragoza. Acribia Perera, J., Tormo, A., García, J. L. (2002). Ingeniería Genética. Vol I. Preparación, análisis, manipulación y clonaje del DNA. . Madrid. Síntesis Thieman, W. J., Palladino, M. A., Thieman, W. (2004). Introduction to Biotechnology. . Benjamin Cummings, Publisher González Siso, M. I. (1999). La Biotecnología en el tratamiento de residuos industriales . A Coruña. Universidade da Coruña. Servicio de Publicacións Wu, W., Welsh, M. J., Kaufman, P. B., Zhang, H. H. (1997). Methods in Gene Biotechnology . CRC Press Wink, M. (2006). An introduction to molecular Biotechnology: from molecular biological fundamentals to methods and applications in modern biotechnology. Verlag Chemie, GmbH Ratledge, C. (2002). Basic Biotechnology. Cambridge. Cambridge University Press Cerdán Villanueva, M. E., Freire Picos, M. A., González Siso, M. I. y Rodríguez Torres, A. M. (1997). Biología Molecular. Avances y Técnicas generales . A Coruña. Universidade da Coruña Barnum, S.R. (2005). Biotechnology: an introduction. Belmont: Thomson Smith, J. E. (2006). Biotecnología. Zaragoza: Acribia, D.L. Ninfa, A. J. (2010). Fundamental laboratory approaches for biochemistry and biotechnology. Hoboken: John Wiley and Sons Perera, J., Tormo, A., García, J. L. (2002). Ingeniería Genética. Vol II. Expresión de DNA en sistemas heterólogos.. Madrid. Síntesis Thieman, W. J. & Palladino, M.A. (2010). Introducción a la Biotecnología. Pearson Thieman, William J. (2009). Introduction to biotechnology. San Francisco: Pearson Glick, B. R. (2003). Molecular Biotechnology: Principles and Application of Recombinant DNA. Washington: American Society Microbiology Christof, M. Niemeyer y Chad A. Mirkin (2004). Nanobiotechnology: concepts, applications and perspectives. Weinheim, Wiley-VCH Schmid, R. D. (2003). Pocket guide to biotechnology and genetic engineering . Weinheim: Wiley-VCH Gerd Gellisen Ed. (2005). Production of recombinant proteins: novel microbial and eukaryotic expression systems. Weinheim: Wiley-VCH Luque, J., Herráez, A. (2001). Texto Ilustrado de Biología Molecular e Ingeniería Genética . Harcourt. Borem, A., Santos, F. R., Bowen, D. E. (2003). Understanding Biotechnology. . New Jersey: Prentice Hall PTR

Bibliografía complementaria	Varios (2006). Guía de empresas en el sector biotecnológico español. Madrid: Genoma España

Observacións