| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A1 | Recoñecer distintos niveis de organización nos sistemas vivos. |
| A2 | Identificar organismos. |
| A11 | Identificar e analizar material de orixe biolóxica e as súas anomalías. |
| A16 | Realizar cultivos celulares e de tecidos. |
| A26 | Deseñar experimentos, obter información e interpretar os resultados. |
| A29 | Impartir coñecementos de Bioloxía. |
| A30 | Manexar adecuadamente instrumentación científica. |
| A31 | Desenvolverse con seguridade nun laboratorio. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B2 | Resolver problemas de forma efectiva. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B4 | Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
| B5 | Traballar en colaboración. |
| B6 | Organizar e planificar o traballo. |
| B7 | Comunicarse de maneira efectiva nunha contorna de traballo. |
| B8 | Sintetizar a información. |
| B9 | Formarse unha opinión propia. |
| B10 | Exercer a crítica científica. |
| B11 | Debater en público. |
| B13 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C2 | Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. . |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Profundizar no coñecemento da organización dos cromosomas, da sua función, variación e evolución. | A1 A11 A16 A26 A30 A31 |
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 |
C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 |
| Familiarizarse cas metodoloxías empregadas para o estudo dos cromosomas | A1 A2 A11 A16 A30 A31 |
B1 B2 B3 B5 B6 B11 B13 |
C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 |
| Buscar e utilizar diferentes fontes bibliográficas e bases de datos que permitan realizar o prantexamento cientídfico dun tema relacionado cos cromosomas, a sua organización, función e evolución | A29 |
B3 B8 B9 B10 B13 |
C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| Tema 1. Organización e estructura do cromosoma eucariota | O DNA no cromosoma: DNA de copia única, DNA moderadamente repetitivo, DNA altamente repetitivo, secuencias esenciales: CEN, TEL e ARS. A proteínas cromosómicas: histonas e non histonas. Tipos, modificacións e funcións. |
| Tema 2. Da cromatina ao cromosoma metafásico | Organización da cromatina en interfase: o nucleosoma, a fibra fundamental, os bucles e as SARs. Os territorios cromosómicos. Organización do cromosoma en metafase: condensinas e andamio de proteínas non histónicas. Tipos de cromatina. O cariotipo. |
| Tema 3. A diferenciación lineal dos cromosomas | O bandeo de cromosomas. Tipos de bandas. Significado estructural e funcional das bandas. As isocoras. |
| Tema 4. Replicación e transcripción dos cromosomas | Ciclo celular e replicación. Replicación da cromatina e acoplamento das histonas. A transcripción da fibra de cromatina: eucromatina e heterocromatina. Os cromosomas plumosos e os cromosomas politénicos. |
| Tema 5. Mitosis e cambios na división celular | Características principais da mitosis Intercambio entre cromátidas Control da separación de cromátidas irmáns |
| Tema 6. Meiosis e cambios do comportamento cromosómico | Caracterísiticas principais da meiosis Complexos sinaptonémicos Recombinación e nódulos de recombinación Os quiasmas: frecuencia e distribución Segregación cromosómica e cromatídica |
| Tema 7. Os cromosomas e a determinación do sexo | Sistemas cromosómicos de determinación do sexo A haplodiploidía. Heterocromatinización e sexo. Orixen dos cromosomas sexuais |
| Tema 8. Cambios cromosómicos estructurais | Delecions: clases e orixen. Consecuencias xenéticas Duplicacions: clases, oricen, consecuencias e relevancia no proceso evolutivo. Inversions: clases, orixen, comportamento meiótico, consecuencias e relevancia no proceso evolutivo. Translocacions: clases, orixen, comportamento meiótico, consecuencias e relevancia no proceso evolutivo. |
| Tema 9. Poliploidías, haploidías e aneuploidías | Orixen, identificación, tipos, comportamento meiótico, consecuencias, e importancia evolutiva. Os cromosomas B Amplificación xénica |
| Tema 10. Metodoloxías e desenvolvemento de tecnoloxías | Hibridación in situ fluorescente. Cariotipos espectrales. Citometría de fluxo. Microdisección e microclonación de cromosomas ou bandas cromosómicas. |
| TEMARIO DE PRÁCTICAS DE LABORATORIO | 1. Cultivos celulares e obtención de cromosomas metafásicos 2. Inducción de bandas cromosómicas e estudo da actividade NOR 3. Elaboración de cariotipos |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A1 A2 A11 B2 B3 B6 B8 B9 B10 | 21 | 42 | 63 |
| Prácticas de laboratorio | A11 A16 A26 A29 A30 A31 B1 B3 B4 B5 B7 B13 C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 | 14 | 28 | 42 |
| Proba mixta | A11 B2 B3 B8 | 2 | 20 | 22 |
| Seminario | A2 A11 B1 B2 B3 B5 B6 B9 B10 | 7 | 0 | 7 |
| Lecturas | B1 B3 B5 B6 B9 B10 | 0 | 6 | 6 |
| Presentación oral | B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 | 2 | 4 | 6 |
| Atención personalizada | 4 | 0 | 4 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Nas clases maxistrais o profesor explicará os contidos fundamentais de cada tema do programa e sinalará as actividades asociadas a este. Estas incluirán a consulta de bibliografía, a resolución de boletíns de cuestións e problemas, ou a eleboración dun traballo que o alumno deberá elaborar en grupo ou individualmente. |
| Prácticas de laboratorio | As clases prácticas comprenderán unha base explicativa por parte do profesor sobre a base conceptual e obxectivos a acadar e o desenvolvemento de tarefas por parte do alumno, seguindo un guión subministrado previamente. Preténdese que o alumno teña a máxima autonomía, facilitándolle medios e orientación. |
| Proba mixta | A proba mixta consistirá en preguntas curtas ou de tipo test e resolución de problemas. |
| Seminario | Os traballos tutelados consistirán na resolución de boletíns de problemas e cuestións, así coma na elaboración de traballos relacionados con algún aspecto da materia. |
| Lecturas | O alumno leerá un ou dos artigos científicos para ampliar e profundizar nos contidos tratados no temario, e que expondrán na presentacion oral. |
| Presentación oral | Consistirá na exposición oral de un ou dos artigos científicos, acompañada de una presentación en power point, que posteriormente aloxaráse na plataforma Moodle da materia, para a súa consulta de cara a completar ou ampliar contidos da materia. A exposición será de un máximo de 10-12 minutos. Esta actividade realizarase por parellas. Ambos membros do grupo deben repartirse a exposición do traballo. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Proba mixta | A11 B2 B3 B8 | Avaliarase mediante unha proba obxectiva os coñecementos adquiridos durante as clases expositivas e as clases en grupo interactivo. | 40 |
| Presentación oral | B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 | Avaliarase a exposición oral e a presentación en power point do traballo realizado polo alumno tendo en conta a capacidade para extraer o más relevante dos artículos científicos empregados, a capacidade de traballar en grupo, a expresión oral e corporal, e a capacidade de síntese. | 20 |
| Seminario | A2 A11 B1 B2 B3 B5 B6 B9 B10 | O profesor elaborará dous cuestionarios con preguntas e exercicios que o alumno resolverá e entregará ao profesor para a súa avaliación. | 20 |
| Prácticas de laboratorio | A11 A16 A26 A29 A30 A31 B1 B3 B4 B5 B7 B13 C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 | Realizarase unha proba obxectiva para avaliar os coñecementos adquiridos durante a realización das prácticas de laboratorio | 20 |
| Observacións avaliación | |||
|
As prácticas de laboratorio son obrigatorias. Para aprobar a materia o alumno debe obter a lo menos un 50% da cualificación da proba mixta e un 50% da cualificación de prácticas de laboratorio. Se considerará NON PRESENTADO cando o alumno non participe en máis dun 20% das actividades avaliables programadas. Este criterio se aplica á convocatoria de xaneiro, Na convocatoria de xullo, para obter a cualificación NON PRESENTADO, bastará con non presentarse ás probas obxectivas (examen de teoría e examen de prácticas). Para a avaliación da convocatoria de xullo o alumno, ademáis dos exámenes de teoría e prácticas, deberá presentar os boletíns de problemas resoltos e a presentación en power point da exposición oral. No caso de que a presentación oral e os boletíns estivesen xa avaliados na convocatoria de xaneiro, a culificación obtida manterase na de Xullo Para o alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa de exención de asistencia o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa cualificación (flexibilidad nas datas de entrega das actividades avaliables, data de examen, entrega de seminarios). Asemesmo, en vez da presentación oral, estes alumnos realizarán un resumen de 2-3 páxinas que deberán entregar en pdf a o profesorado da materia. A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente a aplicación da normativa vixente na UDC |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Klug WS, Cummings MR (2011). Essentials of Genetics. San Francisco, Pearson
Pierce BA (2011). Fundamentos de Genética, conceptos y relaciones. Buenos Aires, Médica Panamericana
Pierce BA (2008). Genetics, a conceptual approach. New York, Freeman |
|
Nesta materia, os profesores recomendarán artículos científicos de revisión, publicados recentemente, para que o alumnado dispoña de bibliografía e referencias actuais sobre cada un dos temas da materia. Os artículos estarán aloxados na plataforma moodle dende o primeiro día de clase. |
|
| Bibliografía complementaria | |
|
|
| Recomendacións | |||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | |||
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario |
| Observacións | |
|
A a sistencias as clases maxistrais posibilita o tratamento de
dúbidas ou cuestións que poidan xurdir no transcurso das explicacións,
facilitando a comprensión dos temas. O estudo debe contemplar a consulta habitual de, ao menos, a bibliografía recomendada. O estudo e traballo en grupo favorece a comprensión e desenvolve o espíritu crítico. As
dudas e dificultades que plantexe calqueira asoecto da materia
resolveránse o antes posible, plantexándoas nas clases presenciáis ou
acudindo AS TUTORÍAS INDIVIDUAIS. Dado que
parte da bibliografía recomendada para esta materia está en inglés, se
recomenda ter manexo dista lingua, a lo menos a nivel de comprensión de
textos escritos. Programa Green Campus Facultade de Ciencias Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sostible e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta materia: a. Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático.b. De realizarse en papel: - Non se empregarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores. |