Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Resposta das plantas en condicións adversas Código 610G02030
Titulación
Grao en Bioloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
Bernal Pita da Veiga, María de los Ángeles
Correo electrónico
angeles.bernal@udc.es
Profesorado
Bernal Pita da Veiga, María de los Ángeles
Diaz Varela, Jose
Veloso Freire, Javier
Correo electrónico
angeles.bernal@udc.es
jose.diaz.varela@udc.es
javier.veloso@udc.es
Web
Descrición xeral Concepto de estrés, fisiopatía e enfermidade. Estrés hídrico: encharcamiento e seca. Estrés
oxidativo. Estrés luminoso por exceso e defecto. Estrés por altas e baixas temperaturas. Estrés
por nutrientes minerais. Enfermidades das plantas. Tipos de patógenos. Patogénesis:
procesos de infección e colonización do patógeno. Defensa da planta e resistencia.
Fisioloxía da planta enferma. Pragas das plantas. Resposta aos herbívoros.
Plan de continxencia 1.Modificacións nos contidos
Non se modificarán os contidos, pois son básicos para a formación dun Graduado en Bioloxía
2. Metodoloxías
Ao tratarse dunha materia do segundo cuatrimestre pódense dar tres situacións:
A- Docencia presencial normal, si o acceso á Facultade estivera permitido nun horario e aforo como os de antes da pandemia. Nese caso voltaríase a un sistema totalmente presencial.
B- Docencia híbrida ou semipresencial, si o acceso á Facultade estivera restrinxido en horario ou aforo. Nese caso habería una combinación de docencia presencial e on-line.
C- Non presencial, si o acceso á Facultade estivera totalmente prohibido nese cuatrimestre. Nese caso a docencia sería totalmente non presencial
*Metodoloxías docentes que se manteñen
No caso A, todas.
No caso B as clases maxistrais impartiríanse de xeito presencial rotatorio (aforo presencial limitado) e ao tempo a clase retransmitiríase on-line con Teams. No caso das prácticas, reduciríase o aforo no laboratorio e parte das prácticas se impartirían on-line con materiais ad hoc xerados polos profesores. Os grupos reducidos serían en parte presenciais en parte on-line. *Metodoloxías docentes que se modifican.
No caso C, clases maxistrais, prácticas e grupos reducidos desenvolveríanse totalmente on-line.
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Correo electrónico, titorías por Teams e foros en Moodle, con atención diaria no caso do correo electrónico e foros, e previa petición do alumnado no caso das titorías por Teams.
4. Modificacións na avaliación
No caso A, presencial. Nos casos B e C, avaliación on-line (Moodle e outras ferramentas institucionais).
*Observacións de avaliación:
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
No caso A, ningunha. Nos casos B e C: se fose posible libros alternativos e/ou adicionais en formato electrónico aos que se puidera ter acceso dende o inicio dese cuatrimestre (condicionado a que se publiquen en aberto nos vindeiros meses ou haxa suscripción institucional), e en calquera caso materiais adicionais ad hoc xerados polos profesores.

Competencias do título
Código Competencias do título
A4 Obter, manexar, conservar e observar especímenes.
A9 Identificar e utilizar bioindicadores.
A10 Avaliar actividades metabólicas.
A11 Identificar e analizar material de orixe biolóxica e as súas anomalías.
A17 Realizar bioensaios e diagnósticos biolóxicos.
A19 Analizar e interpretar o comportamento dous seres vivos.
A26 Deseñar experimentos, obter información e interpretar os resultados.
A29 Impartir coñecementos de Bioloxía.
A30 Manexar adecuadamente instrumentación científica.
A31 Desenvolverse con seguridade nun laboratorio.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar en colaboración.
B6 Organizar e planificar o traballo.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nunha contorna de traballo.
B8 Sintetizar a información.
B9 Formarse unha opinión propia.
B10 Exercer a crítica científica.
B11 Debater en público.
B12 Adaptarse a novas situacións.
B13 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender as diferentes situacions de estrés as que pode estar sometida unha planta no seu ambiente natural e describir as diferentes estratexias frente ao mesmo. A10
A19
A26
A30
A31
B1
B2
B3
B6
Coñecer as características máis importantes dos patógenos das plantas. Coñecer os mecanismos de ataque dos patógenos. Coñecer os mecanismos de defensa das plantas. A4
A11
A17
A19
A26
A29
A30
A31
B1
B3
B4
B6
B8
Comprender a complexidade da interacción entre planta e patógeno, moi dinámica e na que inflúen factores diversos. A11
A19
B1
B2
B3
B4
B8
Tomar conciencia da importancia económica e social do coñecemento e control das enfermedades das plantas. B9
B13
Ser capaz de traballar en grupo para a elaboración dun tema de resposta das plantas a condicións adversas, e de expolo aos compañeiros B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
Ser capaz de realizar experimentación básica no ámbito da fisioloxía das plantas en condicións adversas A9
A10
A17
A26
A30
A31
B1
B2
B3
B4
B6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introdución: respostas das plantas a condicións adversas.
Tema 2. Estrés hídrico.
Tema 3. Estrés luminoso.
Tema 4. Estrés por temperaturas extremas.
Tema 5. Estrés por nutrientes.
Tema 6. Introdución ás enfermidades das plantas e aos patóxenos.
Tema 7. Patoxénese: Procesos de infección e colonización do patóxeno.
Tema 8. Defensa da planta e resistencia a patóxenos.
Tema 9. Fisioloxía da planta enferma.
Tema 10. Pragas das plantas e resposta a herbívoros.
Desenrolo dos temas propostos
Prácticas Prácticas sobre os temas da materia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral B1 B9 B10 21 52.5 73.5
Seminario A9 A10 A11 A19 A26 A29 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 7 28 35
Proba mixta A4 A9 A10 A11 A17 A19 A26 A30 A31 4.5 0 4.5
Prácticas de laboratorio A17 A19 A26 14 21 35
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral do tema complementada con presentacións en Power Point, vídeos e/ou esquemas de pizarra. Durante o desenvolvemento do tema se intercalan preguntas ao alumno para que reflexione sobre elas e contéste oralmente, previamente á súa explicación polo profesor.
Seminario Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade ou estudo intensivo dun tema. Realizarase en grupos moi reducidos de 10 alumnos
Proba mixta Constará de dous partes, nas cales se avaliarán os coñecementos adquiridos tanto teóricos como prácticos. A proba mixta poderá incluír preguntas a desenvolver, tipo test ou problemas
Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Descrición
Os alumnos, en grupos de 10, reuniranse co profesor para a elaboración dun traballo de seminario. Ademas, en horario de tutorías, cada alumno poderá comentar co profesor a marcha do traballo, así como todas as dúbidas que se lle presenten. Para os estudantes con dedicación a tempo parcial oficialmente recoñecida, a actividade de seminarios poderá ser substituida a petición do alumno por un traballo escrito

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Seminario A9 A10 A11 A19 A26 A29 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 As actividades desenvolvidas durante os seminarios serán avaliadas de maneira contínua polo profesor
30
Proba mixta A4 A9 A10 A11 A17 A19 A26 A30 A31 Examen dos coñecementos teóricos e prácticos.
50% teórico.
20% práctico.
70
 
Observacións avaliación

Para superar a materia os alumnos deben de obter polo menos 4 puntos na proba mixta (e en cada unha dos seus dous partes, teórica e práctica) e en seminarios. A media de todas as actividades debe de ser como mínimo de 5; Se resultase ser de 5 ou máis puntos, pero obtivéronse menos de 4 puntos nunha das partes da proba mixta, a nota final será de 4,9 (suspenso). Na segunda oportunidade (Xullo), realizarase unicamente a proba mixta, as cualificaciones obtidas nos seminarios mantéñense da primeira oportunidade. Serán considerados como NON PRESENTADOS aqueles alumnos que non concorran ás probas mixtas. 

A asistencia as prácticas considerase obrigatoria. A non asistencia a unha ou dúas sesións de prácticas será penalizada cun punto e dous puntos menos, respectivamente, na nota da parte práctica da proba mixta. Se o alumno non asistise a tres ou máis sesións de prácticas, terá suspensa a asignatura.

Para os estudantes con dedicación a tempo parcial oficialmente
recoñecida e dispensa académica, a actividade de seminarios poderá ser
substituida a petición do alumno por un traballo escrito

As matrículas de honra outorgaranse preferentemente entre os alumnos presentados na avaliación correspondente á primeira oportunidade da convocatoria. 


Fontes de información
Bibliografía básica Buchanan et al. (2015). Biochemistry and molecular biology of plants, 2nd edition. Wiley-Blackwell – ASPB
Ortolá, AG (2001). Ecofisiología Vegetal.
Reigosa, MJ., Pedrol, N., Sánchez, A (2004). La Ecofisiología vegetal. Thomsom
Dickinson, M. (2003). Molecular Plant Pathology.. Bios Scientific Publishers.
Larcher, W (2003). Physiologycal Plant Ecology. Springer Verlag
Smith, A.M., Coupland, G., Dolan, L., Harberd, N., Jones, J., Marin, C., Sablowski, R. & (2009). Plant Biology. Garland Science.
Leclerc, JC. (2002). Plant Ecophysiology. Science Publishers, Enfield, New Hampshire
Lucas, J.A. (2020). Plant pathology and plant pathogens, 4th edition. Wiley Blackwell
Agrios, G. N (2005). Plant pathology, 5ª Ed.. Academic Press.
Taiz, L., Zeiger, E., Moller, A.M. & Murphy, A. (2015). Plant Physiology and Development. Sinauer associates, Massachusets
Taiz, L. y Zeiger, E. (2010). Plant Physiology, 5th Edition.. Sinauer Associates.
Bhatla, S.C. & Lal, M.A. (2018). Plant physiology, development and metabolism. Springer

 

Bibliografía complementaria Buchanan, B. B., Gruissem, W. & Jones, R. L. (2000). Biochemistry and molecular biology of plants. . ASPP
Schumann, G.L. y D´Arcy, C.J. (2006). Essential Plant Pathology. . APS Press.
Parker, J. (2009). Molecular aspects of plant disease resistance. . Blackwell Publishing Ltd.
Madhava, KV., Raghavendra, AS., Janardhan, K (2006). Physiology and Molecular Biology of Stress Tolerance. Springer
Walters, D.R. (2011). Plant defense. Wiley-Blackwell.
Huang, B (2006). Plant Environment Interactions. CRC Taylor & Francis
Trigiano, R.N., Whindham, M.T. & Windham, A.S. (2007). Plant Pathology: Concepts and Laboratory Exercises. 2nd ed.. CRC Press LLC.
Shabala, Sergey (2012). Plant Stress Physiology. Cabi
Mooney, HA., Winner, WE., Pell, EV (2006). Response of plants to multiple stresses. Academic Press


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Fisioloxía vexetal I/610G02027
Fisioloxía vexetal II/610G02028
Fisioloxía vexetal aplicada/610G02029

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías