| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A9 | Identificar e utilizar bioindicadores. |
| A17 | Realizar bioensaios e diagnósticos biolóxicos. |
| A21 | Deseñar modelos de procesos biolóxicos. |
| A23 | Avaliar o impacto ambiental. Diagnosticar e solucionar problemas ambientais. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B4 | Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
| B6 | Organizar e planificar o traballo. |
| B7 | Comunicarse de maneira efectiva nunha contorna de traballo. |
| B8 | Sintetizar a información. |
| B9 | Formarse unha opinión propia. |
| B10 | Exercer a crítica científica. |
| B11 | Debater en público. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Distinguir e identificar as técnicas de ecotoxicología retrospectiva e prospectiva | B9 |
||
| Describir os efectos habituais da contaminación en individuos, poboacións e comunidades | A9 A17 A23 |
||
| Valorar as vantaxes e limitacións de cada nivel de organización para detectar o impacto contaminante | B9 B10 |
||
| Comprender os resultados de técnicas básicas de ensaio de toxicidade, estudos de acumulación-depuración, biomarcadores | A9 A17 A21 |
||
| Describir os mecanismos polos que un organismo fai fronte aos contaminantes. | A21 |
B1 B4 |
|
| Valorar críticamente a relevancia da información derivada de ensaios de toxicidade | A17 |
B9 B10 |
|
| Valorar críticamente as predicións de modelos de distribución e efectos de contaminantes | A23 |
B9 B10 |
|
| Realizar unha procura bibliográfica dun tópico ecotoxicológico e resumir a información obtida | B1 B4 B6 B7 B8 B9 B10 B11 |
||
| Enfrontarse á literatura especializada podendo encadrala nun tópico concreto da ecotoxicología | B1 B4 B8 B9 B10 |
||
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| Introdución | O crecemento da poboación humana. Principais problemas ambientais en Europa. A ecotoxicoloxía. |
| Tipos de contaminante | Principais tipos de contaminantes e as súas características Contaminantes inorgánicos iónicos: metais e aniones Contaminantes orgánicos Organometales Gases |
| Toxicocinética | Mecanismos implicados na acumulación de contaminantes. Captación. Biotransformación e detoxificación de metais e metaloides. Biotransformación de contaminantes orgánicos. Eliminación. Conceptos de Factor de Bioconcentración (BCF), Factor de Bioacumulación (BAF), e Factor de Acumulación. Cinética. |
| Acumulación ao largo da cadena trófica | Concepto de bioamplificación. Estimas da transferencia trófica e Factor de bioamplificación. Exemplos de bioamplificación e dilución trófica en metais e contaminantes orgánicos. |
| A bioacumulación e a detección da contaminación (Ecotoxicoloxía retrospectiva I) | Concepto de biodisponibilidad Factores da biodisponibilidad de contaminantes. Uso de organismos bioacumuladores. Requisitos dun bo bioacumulador. |
| Toxicodinámica: efectos bioquímicos e histolóxicos | Cambios bioquímicos protectores e non protectores inducidos. Mecanismos moleculares de toxicidade. Modos de acción tóxica en contaminantes orgánicos. Exemplos de mecanismos moleculares de toxicidade. Citotoxicidad e necrosis. Danos en xenes e cromosomas. |
| Efectos fisiolóxicos | Concepto de efecto subletal. Efectos sobre crecemento, desenvolvemento, reprodución, fisioloxía, e comportamento. O intercambio entre detoxificación e produción custo enerxético da detoxificación. |
| Biomarcadores (Ecotoxicoloxía retrospectiva II). | Clasificación, especificidade e relación con efectos adversos. Requisitos dun biomarcador. Descrición de biomarcadores concretos. Utilidade dos biomarcadores. |
| Ensaios de toxicidade (Ecotoxicoloxía prospectiva I). | A relación concentración-resposta. Tipos de ensaio de toxicidade. Análise dos resultados. Curvas de toxicidade, tempo letal medio e LC50 limiar ou incipiente. Análise de datos de ensaios crónicos: NOEC, LOEC e MATC. Factor de Aplicación. |
| Predición en ecotoxicoloxía (Ecotoxicoloxía prospectiva II) | Predición a nivel de individuo: os QSAR. Predición de efectos no ecosistema: distribucións de sensibilidades das especies. Prediccion de efectos no ecosistema: modelos matemáticos e físicos. Predición de efectos no ecosistema: relacións empíricas entre factores ambientais e efectos. |
| Cambios na composición da comunidade (Ecotoxicoloxía retrospectiva IV). | Especies indicadoras. Abundancia relativa de especies. Sistema saprobio e índices bióticos. Índices de Diversidade. Comparación con comunidades de referencia. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A9 A23 B8 B9 | 22 | 77 | 99 |
| Seminario | B1 B4 B6 B7 B8 B9 B10 B11 | 7 | 26 | 33 |
| Prácticas de laboratorio | A17 | 4 | 0 | 4 |
| Prácticas a través de TIC | A21 A23 | 12 | 0 | 12 |
| Proba de resposta múltiple | A9 A17 A21 A23 | 1 | 0 | 1 |
| Atención personalizada | 1 | 0 | 1 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Clases maxistrais con apoio de información gráfica a disposición dos alumnos a través de Moodle. |
| Seminario | Seminarios con resolución de problemas e análises de bibliografía. |
| Prácticas de laboratorio | Sesiones de prácticas bajo la dirección del profesor y con apoyo de guion que detalla de manera exhaustiva los ejercicios a realizar (también disponibles en Moodle). |
| Prácticas a través de TIC | Sesiones de prácticas bajo la dirección del profesor y con apoyo de guión que detalla de manera exhaustiva los ejercicios a realizar (también disponibles en Moodle). |
| Proba de resposta múltiple | Exame de contidos de teoría e prácticas. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Sesión maxistral | A9 A23 B8 B9 | Nalgunhas sesións maxistrais formularanse preguntas (de forma oral e / ou por escrito) aos estudantes sobre aspectos tratados na sesión que deben responder no momento para avaliar o logro individual da sesión. | 5 |
| Prácticas de laboratorio | A17 | A asistencia ás prácticas é obrigatoria. Cada día de ausencia non xustificada ás prácticas supón 0.5 puntos menos na cualificación final. | 0 |
| Proba de resposta múltiple | A9 A17 A21 A23 | Os coñecementos adquiridos nas clases de teoría e prácticas avalíase cun exame tipo test multiopción. | 65 |
| Seminario | B1 B4 B6 B7 B8 B9 B10 B11 | Primeira oportunidade: Exposición dun traballo de revisión bibliográfica na última sesión de seminarios. Segunda oportunidade: os alumnos que non expuxesen o traballo de revisión bibliográfica na primeira oportunidade poderán presentar o traballO por ESCRITO na data do exame da segunda oportunidade (as normas detalladas para presentar o traballo están dispoñibles en Moodle). Os TRABALLOS PRESENTADOS NA SEGUNDA OPORTUNIDADE PODEN ACADAR UNHA CUALIFICACIÓN MÁXIMA DE 5 (aprobado). |
30 |
| Prácticas a través de TIC | A21 A23 | A asistencia ás prácticas é obrigatoria. Cada día de ausencia non xustificada ás prácticas supón 0.5 puntos menos na cualificación final. | 0 |
| Observacións avaliación | |||
|
Para aprobar a materia é REQUISITO IMPRESCINDIBLE superar o exame de teoría cunha cualificación de polo menos 4. NO CASO CONTRARIO SUSPÉNDESE A MATERIA CON INDEPENDENCIA DAS RESTANTES CUALIFICACIÓNS e porase a nota numérica máis baixa de (i) a nota media coas porcentaxes anteriores ou (ii) a nota do exame de teoría). Non asistir ao exame de teoría implica a cualificación final de NON PRESENTADO. Estudantes con dispensa de asistencia: habilitarase a realización das probas con ferramentas de teledocencia. A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso '0' na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria extraordinaria. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Sparling, D. W. (2016). Ecotoxicology essentials : environmental contaminants and their biological effects on Animals and plants. Academic Press
Newman, M. C.; Clements, W.H. (2008). Ecotoxicology: A Comprehensive Treatment. CRC Press
Newman, M. C. (2010). Fundamentals of Ecotoxicology, 3 edition. CRC Press
Walker, C. H., S. P. Hopkin, R. M. Sibly, and D. B. Peakall. (2006). Principles of Ecotoxicology, 3rd edition. Taylor & Francis, London |
|
|
|
| Bibliografía complementaria | |
|
La bibliografía básica es suficiente para una asignatura de licenciatura. Además, el alumno debe buscar trabajos científicos para realizar el trabajo tutelado; los trabajos concretos varían para cada alumno. |
| Recomendacións | |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario |
| Observacións | |
|
Recoméndase aos alumnos facer uso das titorías para resolver dúbidas co profesor. Programa Green Campus Facultade de Ciencias: para axudar a conseguir unha contorna inmediata sostible e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta materia solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático. |