Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Análise Instrumental Código 610G04014
Titulación
Grao en Nanociencia e Nanotecnoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Moreda Piñeiro, Jorge
Correo electrónico
jorge.moreda@udc.es
Profesorado
Andrade Garda, Jose Manuel
Moreda Piñeiro, Jorge
Prieto Blanco, Maria del Carmen
Correo electrónico
jose.manuel.andrade@udc.es
jorge.moreda@udc.es
m.c.prieto.blanco@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese que o alumno comprenda o fundamento e as posibilidades das técnicas analíticas instrumentais mais habituais. Poñerase especial atención nos fundamentos físicos e químicos das principais técnicas, configuración dos equipos, condicións experimentais e aplicacións a nivel de nanoescala.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 CE2 - Aplicar los conceptos, principios, teorías y hechos fundamentales relacionados con la Nanociencia y Nanotecnología a la resolución de problemas de naturaleza cuantitativa o cualitativa.
A3 CE3 - Reconocer y analizar problemas físicos, químicos, matemáticos, biológicos en el ámbito de la Nanociencia y Nanotecnología, así como plantear respuestas o trabajos adecuados para su resolución, incluyendo el uso de fuentes bibliográficas.
A6 CE6 - Manipular instrumentación y material propios de laboratorios para ensayos físicos, químicos y biológicos en el estudio y análisis de fenómenos en la nanoescala.
A7 CE7 - Interpretar los datos obtenidos mediante medidas experimentales y simulaciones, incluyendo el uso de herramientas informáticas, identificar su significado y relacionarlos con las teorías químicas, físicas o biológicas apropiadas.
A8 CE8 - Aplicar las normas generales de seguridad y funcionamiento de un laboratorio y las normativas específicas para la manipulación de la instrumentación y de los productos y nanomateriales.
B1 CB1 - Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B7 CG2 - Resolver problemas de forma efectiva.
B8 CG3 - Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B9 CG4 - Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B11 CG6 - Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano/a y como profesional.
C3 CT3 - Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida
C4 CT4 - Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía respetuosa con la cultura democrática, los derechos humanos y la perspectiva de género
C8 CT8 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad
C9 CT9 - Tener la capacidad de gestionar tiempos y recursos: desarrollar planes, priorizar actividades, identificar las críticas, establecer plazos y cumplirlos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Planificar e executar as etapas do proceso analítico para a análise a nanoescala. A2
A3
B1
B2
B8
B9
Coñecer as principais técnicas de análise instrumental (cromatográfica, espectrométrica e electroquímica). A2
A3
Aplicar técnicas analíticas instrumentais para resolver problemas na análise nanométrica. A6
A7
C4
Capacidade para obter a maior cantidade de información fiable a partir de datos experimentais. Realización de cálculos. Aprender a interpretar datos e expresar resultados analíticos. A3
A7
B3
B7
B11
Habilidade no manexo dos diferentes instrumentos e no axuste das variables instrumentais. Desenvolver unha actitude crítica no traballo experimental. A8
B1
C3
C4
C8
C9

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción ás técnicas analíticas instrumentais. O proceso analítico e análisis en la nanoescala. Características e clasificación das técnicas instrumentais. Compoñentes básicos dos instrumentos. Señales e ruido. Resolución de problemas analíticos. Parámetros de calidade das técnicas instrumentais. Calibración.
Tema 2.-Espectrometría de masas.

Fundamento. Instrumentación. Aplicacións.
Tema 3.-Espectrometría atómica.

Fundamento. Instrumentación. Aplicacións.
Tema 4.- Espectrometría de rayos X e técnicas afins.

Fundamentos. Instrumentación. Aplicacións.
Tema 5.- Métodos electroanalíticos Fundamentos. Instrumentación. Aplicacións.
Tema 6.- Introdución á cromatografía Fundamentos. Ecuación de van Deemter.
Tema 7.- Cromatografía de gases Fundamentos. Instrumentación. Aplicacións.
Tema 8.- Cromatografía de líquidos Fundamentos. Instrumentación. Aplicacións.
Tema 9.- O espectrometro de masas como detector en cromatografía. Técnicas cromatográficas acopladas a espectrometría de masas. Aplicacións.
Prácticas de laboratorio.
Práctica 1-2.- Espectrometría de absorción e emisión atómica
Prácticas 3-4. Cromatografía de gases e de líquidos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Seminario A3 B2 B7 B9 C3 C8 8 8 16
Prácticas de laboratorio A6 A8 B3 C4 C9 15 0 15
Obradoiro A2 0 2 2
Proba obxectiva A2 A3 3 0 3
Sesión maxistral A2 A7 B1 B8 B11 28 84 112
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Seminario Clases de resolución de casos e problemas. Nos seminarios realizaranse 8 sesións en grupo intermedio nas que o profesor/a e os alumnos resolverán diferentes boletíns de problemas numéricos e cuestións. O traballo dos alumnos nestos seminarios evaluarase mediante a resolución de problemas o mesmo día da proba obxectiva.
Prácticas de laboratorio A aprendizaxe dos contidos da asignatura implicará 5 sesións de prácticas de laboratorio nas que o alumno poñerá en práctica os conceptos teóricos adquiridos, manipulará instrumentos analíticos e resolverá problemas. O profesor/a asesorará estas actividades.
Obradoiro Os contidos explicados afianzaranse coa realización individual (ou, no seu caso de pequenos grupos de traballo) de cuestionarios de autoavaliación.
Proba obxectiva Farase un examen final para avaliar o grao de aprendizaxe ao longo do cuatrimestre. A data do mesmo está indicada no calendario de exámes do grao.
Sesión maxistral Presentación na aula, en clases participativas, dos conceptos e procedimentos asociados á materia. A aprendizaxe implicará a incorporación de conceptos fundamentais sobre cada unha das técnicas instrumentais. Para tal fin impartiranse 28 Sesións Maxistráis sobre os contidos máis importantes do programa. Para un total aproveitamento delas, recomendase que o alumno teña lido previamente pola súa conta os aspectos fundamentais de ditos temas nos textos recomendados.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Prácticas de laboratorio
Descrición
As prácticas de laboratorio e os seminarios para a resolución numérica de problemas realizaranse baixo a supervisión do profesor en horario de clases. Se é necesario realizaranse Titorías voluntarias nas que se resolverán dudas e se revisará o traballo realizado, etc.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Seminario A3 B2 B7 B9 C3 C8 Os seminarios avaliaranse mediante a resolución individual de problemas numéricos na proba obxectiva de resposta multiple. 20
Proba obxectiva A2 A3 O traballo dos alumnos será avaliado a través dunha Proba Obxectiva que poderá constar de preguntas de resposta multiple, preguntas curtas e debuxo de diagramas de todolos contidos teóricos da asignatura. 50
Obradoiro A2 Cada bloque temático disporá dun cuestionario de autoavaliación a ser respostado polo alumno. 10
Prácticas de laboratorio A6 A8 B3 C4 C9 Avaliación continua das Prácticas de laboratorio que terán que realizar obligatoriamente ao largo do cuatrimestre e avaliación de cuestions relacionadas coas practicas plantexadas que terán que resolver ao final da realización das prácticas. 20
 
Observacións avaliación

Para superar a asignatura na primeira oportunidade, plantexanse tres requisitos básicos: 

-asistencia obligatoria ás prácticas de laboratorio e asistencia regular ás outras actividades avaliables (seminarios para a resolución numérica de problemas), 

-realización de todas as actividades avaliables (obradoiros) e 

-acadar unha cualificación final mínima de 5 puntos en cada unha delas. 

De non acadarse dita puntuación mínima nalgunha delas, no caso de que a media sexa superior ou  igual a 5 (sobre 10) a materia figurará como suspensa (4.5). Calificaranse como Non Presentado os alumnos que non realicen as prácticas de laboratorio e tampouco realicen a proba obxectiva. As cualificacións das prácticas de laboratorio e obradoiros manteranse na segunda oportunidade de xullo. Mentres que a cualificación da proba obxectiva de xullo substituirá á obtida na proba obxectiva de febreiro. Os alumnos avaliados na segunda oportunidad só poderán optar á matrícula de honra se o número máximo déstas para o correspondente curso non se cubriu na sua totalidade na primeira oportunidade. 

Para o alumnado con dispensa académica de exención de asistencia, a realización das prácticas de laboratorio será obligatoria e será facilitada dentro da flexibilidad que permitan os horarios de coordinación e os recursos materiais e humanos. Se considerarán exentos das sesións maxistrais se ben se lles facilitará a asistencia ao maior número posible de seminarios fora do horario académico establecido. O profesor/a resolverá as dúbidas e revisará o traballo realizado en réxime de horas de titorías (previa cita) que estableza co alumnado. Será obligatorio realizar as prácticas de laboratorio no horario académico establecido. O alumno con recoñecemento de adicación a tempo parcial será avaliado mediante as cualificacions obtidas nas probas mixtas (65%), nas prácticas (20%) e obradoiros (15%). Isto aplicarase a ámbalas dúas oportunidades.

A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación será penalizada tendo en conta o establecido na normativa.

Os alumnos que soliciten a convocatoria adiantada de decembro, aplicaranse ás consideracions indicadas na guía docente do curso anterior.

O proceso de ensino-aprendizaxe, incluída a avaliación, refírese a un curso académico completo e, por tanto, volverá comezar cun novo curso académico, incluídas todas as actividades e procedementos de avaliación que se programen para devandito curso.


Fontes de información
Bibliografía básica HARRIS, D.C (2007). Análisis químico cuantitativo. Barcelona, Reverté
Sulabha K. Kulkarni (2015). Nanotechnology: Principles and Practices . Ed. Springer
SKOOG, D.A.; HOLLER, F.J.; NIEMAN, T.A (2001). Principios de análisis instrumental . Madrid, McGraw Hill
ANDRADE GARDA JM, CARLOSENA ZUBIETA A., GÓMEZ CARRACEDO MP, , MAESTRO-SAAVEDRA MA, PRIETO BLANCO MC, (2017). Problems of Instrumental Analytical Chemistry. A Hands-On Guide. Editorial World Scientific (London)
CELA, R.; LORENZO, R.A.; CASAIS, M.C (2002). Técnicas de separación en química analítica. Madrid, Síntesis
RÍOS CASTRO, A.; MORENO BONDI, M.C.; SIMONET SUAU, B.M. (2012). Técnicas Espectroscópicas en Química Analítica. Volumen I y II. Ed. Síntesis
GAVIRA VALLEJO, J.M.,HERNANZ GISMERO, A (2007). Técnicas Físicoquímicas en Medio Ambiente. Universidad Nacional de Educación a Distancia

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Recomendase: -Estudar e revisar semanalmente a materia impartida, utilizando material bibliográfico para comprender e afondar na información obtida na clase. -Aclarar co profesor posibles dúbidas. -Realizar a preparación dos seminarios encomendados de forma exhaustiva. -Participar activamente na clase. -Entregar todas as actividades requeridas en formato virtual e en soporte informático, de realizarse en papel non se empregarán plásticos, realizaranse impresions a dobre cara utilizando papel reciclado e evitarase a realizacións de borradores.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías