Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Ciencia de Superficies Código 610G04021
Titulación
Grao en Nanociencia e Nanotecnoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Canle López, Moisés
Correo electrónico
moises.canle@udc.es
Profesorado
Brandariz Lendoiro, Maria Isabel
Canle López, Moisés
Correo electrónico
i.brandariz@udc.es
moises.canle@udc.es
Web
Descrición xeral Esta asignatura pretende realizar unha introducción ao campo, altamente interdisciplinar, da ciencia de superficies. Discutirase o comportamiento das superficies partindo das súas características fisicoquímicas. Analizarase o papel das superficies na reactividade superficial e a importancia das alteracións superficiais. En relación con todo o mencionado, abordaranse distintas técnicas para o estudo de superficies. Introducirase o fenómeno da adsorción e o seu papel na catálise. Por último, trataranse os aspectos básicos dos fenómenos que teñen lugar nas interfases e se introducirán as características das capas delgadas.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Comprender los conceptos, principios, teorías y hechos fundamentales relacionados con la Nanociencia y Nanotecnología.
A2 CE2 - Aplicar los conceptos, principios, teorías y hechos fundamentales relacionados con la Nanociencia y Nanotecnología a la resolución de problemas de naturaleza cuantitativa o cualitativa.
A3 CE3 - Reconocer y analizar problemas físicos, químicos, matemáticos, biológicos en el ámbito de la Nanociencia y Nanotecnología, así como plantear respuestas o trabajos adecuados para su resolución, incluyendo el uso de fuentes bibliográficas.
A7 CE7 - Interpretar los datos obtenidos mediante medidas experimentales y simulaciones, incluyendo el uso de herramientas informáticas, identificar su significado y relacionarlos con las teorías químicas, físicas o biológicas apropiadas.
B1 CB1 - Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B5 CB5 - Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B6 CG1 - Aprender a aprender
B7 CG2 - Resolver problemas de forma efectiva.
C1 CT1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma
C2 CT2 - Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero
C8 CT8 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender a diferenza entre o comportamento no seo dun medio e na zona superficial A1
A7
B1
B6
C1
C2
C8
Ser capaz de empregar as distintas teorías e aproximaciónss dispoñibles para prever os efectos da superficie A2
A3
B2
B5
B7
Coñecer e comprender os fenómenos de interfase A1
A7
B1
B5
B6
C1
C2
C8
Coñecer e comprender os fenómenos de equilibrio sobre unha superficie A1
A7
B1
B5
B6
C1
C2
C8

Contidos
Temas Subtemas
Características e propiedades das superficies Características e propiedades físicas. Consecuencias.
Características e propiedades químicas. Consecuencias.
Características morfolóxicas e estructurais. Consecuencias.
Técnicas para o estudo e caracterización de superficies Propiedades físicas
Estructura e morfoloxía
Propiedades químicas
Adsorción Adsorbentes e adsorbatos
Isotermas de adsorción
Fisisorción
Quimisorción
Interfases Monocapas
Películas
Interfases cargadas
Intercambio a través da interfase
Reactividade sobre superficies Catálisis heteroxénea
Modificación superficial

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A2 A3 A7 B2 B7 C1 C2 15 1.5 16.5
Seminario A1 A2 A7 B1 B6 B7 12 27 39
Proba mixta A1 A2 B1 B2 B7 C1 2.5 0 2.5
Discusión dirixida A3 B2 B5 B7 C1 C2 C8 4 9 13
Sesión maxistral A1 A2 A3 A7 B7 C8 28 49 77
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Levaranse a cabo proxectos experimentais directamente relacionados coa materia tratada nos distintos bloques temáticos e que a complementen. Abordarase a planificación dos experimentos, a obtención de resultados experimentais, a súa discusión e a súa redacción e presentación, seguindo os diversos pasos do método científico.
Seminario Esta actividade está pensada para ser realizada en grupos o máis reducidos posible, co obxectivo de profundizar dun xeito dinámico e argumentativo nos distintos temas. O seu éxito depende da participación activa do alumnado. Abordaranse casos, problemas e cuestións relacionados coa materia tratada nos distintos bloques temáticos.
Proba mixta Combinación de distintos tipos de preguntas: tipo test e de problemas, resposta breve ou de tipo ensaio, avaliando coñecementos, capacidade de razonamento e espíritu crítico. Dividirase en dúas partes, un test e unha de desenvolvemento de problemas e/ou casos. Ambas terán o mesmo valor: 50% da proba mixta.
Discusión dirixida Esta actividade está pensada para ser realizada en grupos o máis reducidos posible, co obxectivo de profundizar dun xeito dinámico e argumentativo nos distintos temas. O seu éxito depende da participación activa do alumnado. Discutiranse polo miúdo datos experimentais relacionados con casos relacionados coa materia.
Sesión maxistral Exposición con apoio audiovisual ou de pizarra na que se expoñen aspectos fundamentais da asignatura, con posibilidade de participación do alumnado. Contémplase a participación, para un número reducido de horas, de profesorado colaborador especialista na materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Seminario
Discusión dirixida
Descrición
Trátase de orientar ao alumnado na compresión da materia e na resolución dos problemas que se lle poidan plantexar no estudo, así como nas posibles estratexias para resolvelos.
A súa realización será fixada de forma conxunta entre docentes e alumnado segundo as necesidades. Levarase a cabo no despacho dos docentes. Distribuirase nun máximo de 12 sesións de 15 min ao longo do cuadrimestre.
O alumnado con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia deberá asistir a polo menos unha titoría persoalizada por cada seminario (=8 titorías) e unha por cada dous estudos de casos (=4 titorías), en horario previamente acordado cos docentes, o que se podería complementar con titorías asincrónicas para o resto da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A2 A3 A7 B2 B7 C1 C2 A avaliación inclúe: planificación experimental, aspectos operacionais, comprensión das estratexias e metodoloxías empregadas na execución dos proxectos, rigor e reproducibilidade na obtención de resultados experimentais, análise crítico dos resultados, capacidade para extraer regularidades, xeneralizar e chegar a conclusións a partir da discusión dos resultados obtidos. 15
Seminario A1 A2 A7 B1 B6 B7 A avaliación inclúe: aspectos operacionais, comprensión das estratexias e metodoloxías empregadas para resolver os casos, análise crítico dos resultados obtidos. 20
Proba mixta A1 A2 B1 B2 B7 C1 Exame final con dúas partes, unha de corte teórico (50%) que inclúe preguntas tipo test, de resposta breve e/ou de ensaio, e outra de solución de casos ou problemas (50%), na que se avaliará a habilidade na aplicación dos contidos teóricos para a resolución de problemas. 50
Discusión dirixida A3 B2 B5 B7 C1 C2 C8 A avaliación baséase na capacidade para aplicar os distintos conceptos discutidos ao longo da materia na análise dos casos plantexados. 15
 
Observacións avaliación

Trátase de avaliar a adquisición de coñecementos, a capacidade
crítica, de síntese, de comparación, de elaboración, de aplicación e de
orixinalidade do alumnado. Para un aproveitamento idóneo da materia, o
alumnado debe asistir a todas as actividades presenciais.

A realización das prácticas é un criterio básico para a superación da asignatura. Sen realizar as prácticas, non se poderá superar a asignatura, independentemente do peso destas na avaliación.

* Primera oportunidade.
Para que se teñan en conta as actividades de seminarios e discusión dirixida é preciso obter unha cualificación mínima de 4.0/10 en
cada unha das dúas partes da proba mixta. A cualificación final obtense
aplicando as porcentaxes establecidas e as restricións previamente
fixadas.

* Segunda oportunidade. Poderanse repetir as partes non superadas da proba mixta, e entregar por escrito a actividade pendente que se estableza como equivalente á discusión dirixida. Considéranse irrepetibles as actividades
relativas ao traballo desenvolvido nas prácticas. A cualificación
final obtense aplicando as porcentaxes establecidas e as restricións
previamente fixadas.

En calqueira de ambas oportunidades, de no
acadarse unha cualificación mínima de 4.0/10 en cada unha das partes da
proba mixta, a asignatura figurará como suspensa ainda que a
cualificación final, calculada segundo as porcentaxes correspondientes,
sexa igual ou superior a 5/10. Nese caso, a cualificación final será
4.5/10.

Matrículas de honra: no caso de que houbese varios
estudantes con idéntica cualificación que poidan optar á MH, e o número
de MH dispoñibles sexa inferior ao de estudantes, se lles convocará a
unha proba escrita. Os estudantes avaliados na segunda oportunidade só
poderán optar a MH se o número destas non foi cuberto na súa totalidade
na primeira oportunidade.

Cualificación de "non presentado": aplícase a estudantes que participaran en actividades avaliables que representen menos (<) do 40% da cualificación final.

Sucesivos cursos académicos.
O proceso de ensino-aprendizaxe, incluida a avaliación, refírese a un
curso académico e, polo tanto, volta a comenzar de cero con cada novo
curso.

O alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia poderá realizar a proba mixta, sempre e cando os profesores sexan debidamente informados ao principio do curso. Sen menoscabo do anterior, os profesores poderán encargarlle a este alumnado diferentes traballos/problemas ó longo do curso para ser expostos en horario de titorias.

Plaxio e fraude na realización de tarefas ou probas. Será de aplicación o recollido na normativa da Universidade da Coruña.

Emprego desta asignatura como complemento de formación para estudos de doutoramento: a cualificación será "apto" ou "non


apto".


Fontes de información
Bibliografía básica K.W. Kolasinski (2012). Surface Science: Foundations of Catalysis and Nanoscience. Chichester: John Wiley & Sons, Ltd.
G.A. Attard, C. Barnes (1998). Surfaces. Oxford: Oxford University Press

Bibliografía complementaria D.P. Woodruff, T.A. Delchar (1994). Modern Techniques of Surface Science . Cambridge: Cambridge University Press
H. Lüth (1995). Surfaces and Interfaces. Berlin: Springer


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Termodinámica: Equilibrio e Fases/610G04018
Espectroscopía/610G04017

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Técnicas de Caracterización de Nanomateriais 1/610G04025
Estado Sólido/610G04022

Materias que continúan o temario
Técnicas de Caracterización de Nanomateriais 2/610G04030
Cinética e Catálise/610G04026

Observacións

- Recoméndase revisar con asiduidade os conceptos teóricos introducidos nas leccións maxistrais, así como resolver simultáneamente as cuestións en exercicios que se irán propoñendo.

- Desaconséllase estudar únicamente polos apuntes de clase. Aconséllase elaborar os propios materiais completando os apuntes.

- Recoméndase fortemente facer uso das horas de titoría para aclarar dúbidas e profundizar nos coñecementos.

- Programa Green Campus da Facultade de Ciencias. Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sostible e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental de la Facultad de Ciencias (2020)", os traballos desta materia solicitaránse en formato virtual e soporte informático.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías