Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Fundamentos de Biotecnoloxía Código 610G04029
Titulación
Grao en Nanociencia e Nanotecnoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
De Castro De Antonio, María Eugenia
Correo electrónico
m.decastro@udc.es
Profesorado
Bernal Pita da Veiga, María de los Ángeles
Carrillo Barral, Néstor
De Castro De Antonio, María Eugenia
Pomar Barbeito, Federico
Saavedra Bouza, Almudena
Correo electrónico
angeles.bernal@udc.es
n.carrillo@udc.es
m.decastro@udc.es
federico.pomar@udc.es
almudena.saavedra@udc.es
Web http://https://www.udc.es/es/centros_departamentos_servizos/departamentos/departamento/?codigo=D158
Descrición xeral A biotecnoloxía é unha rama claramente interdisciplinar da bioloxía, que engloba conceptos e metodoloxías de numerosas ciencias. En combinación coa nanotecnoloxía, a biotecnoloxía xoga un papel fundamental no desenvolvemento e implantación de novas ferramentas con aplicacións tanto na investigación básica como na resolución de problemas prácticos e na obtención de bens e servizos. A materia Fundamentos de Biotecnoloxía é esencial para adquirir os coñecementos básicos e aprender a utilizar ferramentas biotecnolóxicas, tanto en células animais como en células vexetais, así como para coñecer a súa aplicación no ámbito da nanotecnoloxía.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Comprender los conceptos, principios, teorías y hechos fundamentales relacionados con la Nanociencia y Nanotecnología.
A3 CE3 - Reconocer y analizar problemas físicos, químicos, matemáticos, biológicos en el ámbito de la Nanociencia y Nanotecnología, así como plantear respuestas o trabajos adecuados para su resolución, incluyendo el uso de fuentes bibliográficas.
A6 CE6 - Manipular instrumentación y material propios de laboratorios para ensayos físicos, químicos y biológicos en el estudio y análisis de fenómenos en la nanoescala.
A7 CE7 - Interpretar los datos obtenidos mediante medidas experimentales y simulaciones, incluyendo el uso de herramientas informáticas, identificar su significado y relacionarlos con las teorías químicas, físicas o biológicas apropiadas.
A8 CE8 - Aplicar las normas generales de seguridad y funcionamiento de un laboratorio y las normativas específicas para la manipulación de la instrumentación y de los productos y nanomateriales.
A10 CE10 - Comprender la legislación en el ámbito del conocimiento y la aplicación de la Nanociencia y Nanotecnología. Aplicar principios éticos en este marco.
B3 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B6 CG1 - Aprender a aprender
B7 CG2 - Resolver problemas de forma efectiva.
B8 CG3 - Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
C3 CT3 - Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida
C7 CT7 - Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social.
C8 CT8 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Recoñecer as principais aplicacións da biotecnoloxía A3
B3
B4
B7
C3
Identificar as principais ferramentas da Bioloxía Molecular, a enxeñaría de proteínas e a enxeñaría celular e tisular A1
A3
B3
B4
B7
Aplicar as principais técnicas biotecnolóxicas A6
A8
B3
B4
B8
C3
C7
C8
Resolver problemas básicos de biotecnoloxía A3
A6
A7
B3
B4
B6
B7
B8
C3
C7
C8
Recoñecer e aplicar os principios éticos e legais no ámbito da Biotecnoloxía A10
B3
B4
B8
C8

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1. INTRODUCIÓN Á BIOTECNOLOXÍA Concepto actual de Biotecnoloxía. Historia e desenvolvemento da Biotecnoloxía. Perspectivas. Importancia da nanobiotecnoloxía.
TEMA 2. CLONACIÓN Finalidades da clonación molecular. Pasos básicos da clonación de xenes. Reacción en cadea da polimerase. Fragmentación do ADN: encimas de restrición. Unión de moléculas de ADN. Clonación e Nanotecnoloxía.
TEMA 3. XENOTECAS Concepto de xenoteca. Xenotecas de ADN xenómico. Xenotecas de cDNA. Xenotecas de expresión. Amplificación, almacenamento e replicación de xenotecas. Metagenómica. Xenotecas en Nanotecnoloxía.
TEMA 4. ENXEÑARÍA DE PROTEÍNAS Produción de proteínas heterólogas en bacterias e lévedos (Selección de microorganismos. Vectores de expresión. Expresión en células transformadas. Secreción.) Produción de proteínas recombinantes en células animais (Vectores de expresión. Expresión de proteínas mediada por baculovirus en cultivos celulares de insectos). Aplicacións en Nanotecnoloxía.
TEMA 5. INMOBILIZACIÓN DE PROTEÍNAS Estabilidade enzimática. Concepto de biocatalizador inmobilizado. Sistemas de inmobilización. Inmobilización a nanoescala.
TEMA 6. TRANSFORMACIÓN E EDICIÓN XÉNICA Conceptos de modificación, transformación e edición de xenes. Métodos de transformación xenética directa e indirecta. Plantas e animais transxénicos. Alimentos transxénicos. Nanotecnoloxía na modificación xenética.
TEMA 7. ENXEÑARÍA CELULAR E TESULAR Introdución aos cultivos de células animais e vexetais. Tipos de cultivos. Requisitos dos cultivos celulares. Cuantificación de parámetros celulares. contaminacións. Citotoxicidade.
TEMA 8. ASPECTOS ÉTICOS E LEGAIS Situación actual da normativa reguladora, patentes. Cuestións éticas, seguridade, riscos. Percepción social.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A3 A6 A7 A8 B3 B4 B6 B7 C3 C7 15 5 20
Análise de fontes documentais A1 A10 B3 B4 C7 C8 6 8 14
Proba mixta A1 A3 A7 B3 B4 2 10 12
Sesión maxistral B3 B6 B8 C8 28 70 98
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio No laboratorio de prácticas realizaranse unha serie de actividades para que o alumnado aprenda a manexar os instrumentos científicos básicos empregados na biotecnoloxía.
Análise de fontes documentais Actividade dirixida de traballo en grupo que se realizará durante as clases interactivas en grupo. Nesta actividade, o alumnado analizará diversas fontes documentais e deberá deberá elaborar textos ou materiais audiovisuais de forma individual ou en pequenos grupos.
Proba mixta Proba escrita para avaliar a aprendizaxe e que pode combinar diferentes tipos de preguntas: de opción múltiple, de asociación, explicativas ou de cálculo e resolución de problemas.
Sesión maxistral Os contidos da materia serán impartidos polo profesorado e as presentacións e demais documentación poranse a disposición do alumnado na plataforma do Campus Virtual.

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Sesión maxistral
Descrición
Para todo o alumnado realizaranse titorías personalizadas centradas na orientación para a adquisición de coñecementos básicos, a realización de problemas, o estudo de casos prácticos, a resolución de dúbidas e aclaracións. O horario de titorías concretarase ao comezo do curso. Os estudantes tamén poden solicitar titorías e facer preguntas específicas por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Análise de fontes documentais A1 A10 B3 B4 C7 C8 Avaliación na que se terá en conta o traballo durante as sesións interactivas en grupo e os materiais entregados (calidade dos traballos, capacidade de debate, uso dunha linguaxe científica correcta e información bibliográfica verificada). 30
Proba mixta A1 A3 A7 B3 B4 Avaliación dos coñecementos teóricos 50
Prácticas de laboratorio A3 A6 A7 A8 B3 B4 B6 B7 C3 C7 As prácticas de laboratorio considéranse unha actividade de asistencia OBLIGATORIA para superar a materia. Realizarase un cuestionario para avaliar os coñecementos adquiridos. 20
 
Observacións avaliación

A realización das prácticas é obrigatoria. Para aprobar a materia, a nota obtida en cada unha das partes avaliables (prácticas de laboratorio, análise de fontes documentais e proba mixta) deberá ser superior ao 45%.

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e con renuncia académica á exención de asistencia, o profesorado adoptará as medidas que considere oportunas para non prexudicar a súa nota. Para aqueles alumnos que non asistan ás clases expositivas, é moi recomendable facer uso das titorías para resolver dúbidas e orientarse na materia. 


Fontes de información
Bibliografía básica Tzfira, T. e Citovsky, V. (2006). Agrobacterium-mediated genetic transformation of plants: biology and biotechnology. Curr. Opin. Biotechnol. 17:147–154.
Benítez Burraco, A (2005). Avances recientes en Biotecnología vegetal e ingeniería genética de plantas. Editorial Reverté.
Taji, A., Kumar, P., Lakshmanan, P. (2002). In vitro plant breeeding. Ed. Food Products Press.
Niemeyer, C.M., Mirkin, C.A. (2004). Nanobiotechnology Concepts, Applications and Perspectives. Wiley
Omran, B. (2020). Nanobiotechnology: A Multidisciplinary Field of Science. Springer
Basra, A.S. (2000). Plant growth regulators in agriculture and horticulture. Their role and commercial uses. Ed. Food Products Press.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Bioquímica Estrutural/610G04019
Bioquímica Molecular e Metabólica/610G04023

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías