Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Nanotecnoloxía en Farmacia Código 610G04043
Titulación
Grao en Nanociencia e Nanotecnoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
Rey Rico, Ana
Correo electrónico
ana.rey.rico@udc.es
Profesorado
Barreiro Alonso, Aida Inés
Franco Gacio, Anahir
Gómez Pérez, Jennifer
Iglesias Fente, Alba
Rey Rico, Ana
Vizoso Vázquez, Ángel José
Correo electrónico
aida.barreiro@udc.es
anahir.franco@udc.es
i.jennifer.gomez@udc.es
alba.iglesias.fente@udc.es
ana.rey.rico@udc.es
a.vizoso@udc.es
Web http://https://estudos.udc.es/es/subject/610G04V01/610G04043/2023
Descrición xeral Os contidos desta materia permitirán aos estudantes adquirir coñecementos no campo da Nanotecnoloxía farmacéutica a través do desenvolvemento de nanosistemas terapéuticos para a liberación e vectorización de fármacos de orixe química e biotecnolóxica. Para iso realizarase un estudo sistemático dos principais nanomateriais utilizados así como da tecnoloxía utilizada para a súa produción. Ademais abordaranse as principais vías de administración dos nanosistemas e as súas principais barreiras fisiolóxicas para a obtención dun efecto terapéutico.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Comprender los conceptos, principios, teorías y hechos fundamentales relacionados con la Nanociencia y Nanotecnología.
A2 CE2 - Aplicar los conceptos, principios, teorías y hechos fundamentales relacionados con la Nanociencia y Nanotecnología a la resolución de problemas de naturaleza cuantitativa o cualitativa.
A3 CE3 - Reconocer y analizar problemas físicos, químicos, matemáticos, biológicos en el ámbito de la Nanociencia y Nanotecnología, así como plantear respuestas o trabajos adecuados para su resolución, incluyendo el uso de fuentes bibliográficas.
A5 CE5 - Conocer los rasgos estructurales de los nanomateriales, incluyendo las principales técnicas para su identificación y caracterización
A7 CE7 - Interpretar los datos obtenidos mediante medidas experimentales y simulaciones, incluyendo el uso de herramientas informáticas, identificar su significado y relacionarlos con las teorías químicas, físicas o biológicas apropiadas.
A10 CE10 - Comprender la legislación en el ámbito del conocimiento y la aplicación de la Nanociencia y Nanotecnología. Aplicar principios éticos en este marco.
B1 CB1 - Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 CB5 - Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B6 CG1 - Aprender a aprender
B7 CG2 - Resolver problemas de forma efectiva.
B8 CG3 - Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B9 CG4 - Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B10 CG5 - Trabajar de forma colaborativa.
B11 CG6 - Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano/a y como profesional.
B12 CG7 - Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
C1 CT1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma
C4 CT4 - Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía respetuosa con la cultura democrática, los derechos humanos y la perspectiva de género
C7 CT7 - Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social.
C8 CT8 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad
C9 CT9 - Tener la capacidad de gestionar tiempos y recursos: desarrollar planes, priorizar actividades, identificar las críticas, establecer plazos y cumplirlos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir coñecementos e habilidades no campo da Nanotecnoloxía aplicada ao desenvolvemento de nanosistemas terapéuticos para a liberación e vectorización de fármacos. A1
A2
A3
A10
B3
B4
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
C1
C4
C7
C8
C9
Coñecer os principais biomateriales e tecnoloxías actuais utilizadas para o desenvolvemento de nanosistemas terapéuticos. A1
A5
A7
A10
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
C1
C4
C7
C8
Comprender as principais barreiras fisiolóxicas para a liberación de nanosistemas e as principais estratexias para sortear as devanditas barreiras. A1
A2
A10
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
C1
C4
C7
C8
Coñecer os principais nanosistemas terapéuticos utilizados para a liberación de xenes e proteínas. A1
A2
A3
A10
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
C1
C4
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1: Nanotecnoloxía farmacéutica. Introdución á Biofarmacia e relación coa Tecnoloxía farmacéutica e Farmacocinética.
Tema 2: Aspectos básicos en Biofarmacia. -Formas farmacéuticas de liberación convencional e modificada.
-Perfil absorción, distribución e eliminación de fármacos (ADME).
-Vías de administración de nanosistemas terapéuticos.
Tema 3: Nanosistemas de transporte de fármacos: tipos, métodos de preparación e caracterización. -Lípidos, micelas, polímeros, partículas inorgánicas, materiais de carbono, etc.
-Métodos de preparación, funcionalización, caracterización e encapsulación de fármacos.
Tema 4: Mecanismos de internalización, tráfico intracelular e estratexias de escape endosomal de nanosistemas. -Tipos de endocitose de nanosistemas.
-Efecto da formación da coroa proteica en nanosistemas.
-Tráfico intracelular e barreiras para a liberación efectiva.
-Estratexias de escape endosomal.
Tema 5: Vectorización de nanosistemas: Estratexias pasivas e activas de orientación selectiva. -Estratexias de vectorización pasiva: Efecto de permeabilidade e retención incrementada (efecto EPR). Nanopartículas de circulación estendida.
-Estratexias de vectorización activa: Transporte mediado por interaccións ligando-receptor. Nanoplataformas sensibles a estímulos.
Tema 6 : Nanosistemas de transporte de proteínas e xenes. -Sistemas de expresión e purificación de proteínas na industria farmacéutica.
-Estratexias de formulación para cargos proteicos.
-Vectores de terapia xénica viral e non viral; Nanovacunas, terapia CAR-T.
Tema 7: Aspectos éticos e legais de nanosistemas. Principais consideracións de bioseguridade dos nanosistemas terapéuticos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A3 A10 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C7 C8 C9 18 35.5 53.5
Seminario A1 A2 A3 A5 A7 A10 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C4 C7 C8 C9 10 20 30
Proba obxectiva A1 A2 A3 A5 A7 A10 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C7 C8 C9 2 2 4
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 A5 A7 A10 B6 B7 B8 B9 B10 B12 10 15 25
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Os temas da materia serán impartidos polos profesores coa axuda de medios audiovisuais. A documentación pertinente porase a disposición dos alumnos no Campus Virtual.
Seminario Realización e exposición dun traballo tutelado centrado no deseño dun nanosistema terapéutico e a súa aplicación no tratamento dunha patoloxía humana.
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe e que pode combinar distintos tipos de pregunta incluíndo preguntas de resposta múltiple, de asociación, explicativas ou de resolución de problema.
Prácticas de laboratorio Realizaranse unha serie de actividades no laboratorio de prácticas relacionadas coa encapsulación de fármacos en diversos nanosistemas terapéuticos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Proba obxectiva
Prácticas de laboratorio
Descrición
Avaliarase a calidade do traballo e a súa presentación en clase.

Mediante unha proba obxectiva avaliaranse os coñecementos adquiridos durante as clases expositivas.

Avaliarase o informe e/ou tarefas que han de entregar os alumnos ao profesor/a.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Seminario A1 A2 A3 A5 A7 A10 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C4 C7 C8 C9 Avaliarase a calidade do traballo e a súa presentación en clase. 20
Proba obxectiva A1 A2 A3 A5 A7 A10 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C7 C8 C9 Mediante unha proba obxectiva avaliaranse os coñecementos adquiridos durante as clases expositivas. 60
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 A5 A7 A10 B6 B7 B8 B9 B10 B12 Avaliarase o informe e/ou tarefas que han de entregar os alumnos ao profesor/a. 20
 
Observacións avaliación

A asistencia ás prácticas é condición necesaria para a consideración de presentado e poder avaliar o exame final.

O exame final da primeira convocatoria (ao finalizar o 2º cuadrimestre) representará o 60% da cualificación final e o 40% restante constituirao a memoria de prácticas e a exposición do traballo tutelado (20% e 20%, respectivamente). Para aplicar as porcentaxes indicadas o alumno deberá obter no exame unha nota superior a 4 sobre 10.

Considerarase alumno presentado todo aquel que participase nas Prácticas e entregase o traballo avaliable.

A realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, suporá directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia na que se cometeu: o alumno será cualificado con suspenso (cualificación numérica 0) na correspondente convocatoria do curso académico, tanto se a infracción cométese na primeira oportunidade como na segunda. Para iso, procederase a modificar a súa cualificación no acto de primeira oportunidade, se fose necesario.


Fontes de información
Bibliografía básica

-Nanotechnology in Drug Delivery. Editors : Melgardt M. Villiers, Pornanong Aramwit, Glen S. Kwon (2008). Publisher Springer. ISBN: 978-0-387-77668-2 DOI https://doi.org/10.1007/978-0-387-77667-5

- Nanobiotechnology in Diagnosis, Drug Delivery, and Treatment.Editors: Mahendra Rai, Mehdi Razzaghi-Abyaneh, Avinash P. Ingle (2021). John Wiley & Sons Ltd. India. ISBN:9781119671732|DOI:10.1002/9781119671732.

-Physiological Pharmaceutics Barriers to Drug Absorption .Neena Washington;,Clive Washington;Clive Wilson. CRC press. ISBN 9780429204593

Bibliografía complementaria

- Nanoparticulate Materials: Synthesis, Characterization, and Processing. Kathy Lu (2012). John Wiley & Sons, Inc. Estados Undos. ISBN:9781118408995 |DOI:10.1002/9781118408995

- Tratado General de Biofarmacia y Farmacocinética, Domenech, J., Martínez, J. Peraire, C.Vol. 1 1ª Edición ISBN 9788499589527

- The Handbook of Nanomedicine. Kewal J Jain. Humana Press ISBN: 978-1-60327-318-3


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Técnicas de Caracterización de Nanomateriais 2/610G04030
Técnicas de Caracterización de Nanomateriais 1/610G04025
Fundamentos de Biotecnoloxía/610G04029
Síntese e Preparación de Nanomateriais/610G04020
Bioloxía Celular/610G04003

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Recoméndase aos alumnos tomar apuntes/notas nas clases e realizar un seguimento da materia ao longo do curso.

Recomendacións Sustentabilidade Medio Ambiente, Persoa e Igualdade de Xénero:

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social do "Plan de Acción Green Campus"

1.- A entrega dos traballos tutelados que se realicen nesta materia realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos

2.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentibilidade nos comportamentos persoais e profesionais

3. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razóns físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria

4. Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Así mesmo, se se identificasen situacións adversas por razón de xénero, tomaranse medidas para corrixilas.

5. Enténdese que o alumnado universitario debe ter asumidas as capacidades lingüísticas en relación coa expresión oral e escrita. Por tanto, será primordial e levará a cabo obrigatoriamente a corrección ortográfica (ortografía, acentuación e puntuación), gramatical e léxica nos traballos e exames realizados como condición imprescindible para superar a materia.

Nesta materia aplicaranse os criterios xerais da UDC, no seu compromiso da perspectiva de xénero.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías