Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Economía Española Código 611G01016
Titulación
Grao en Economía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Economía
Coordinación
Sanchez Quinza-Torroja, Juan Manuel
 Correo electrónico
j.quinza-torroja@udc.es
Profesorado
Sanchez Quinza-Torroja, Juan Manuel
 Correo electrónico
j.quinza-torroja@udc.es
Web
Descrición xeral A materia presenta, desde unha perspectiva estrutural, os trazos básicos da economía española, con especial referencia aos aspectos sectoriais, xeográficos e institucionais.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1- Contribuír á boa xestión da asignación de recursos tanto no ámbito privado como no público.
A2 CE2-Identificar e anticipar problemas económicos relevantes en relación coa asignación de recursos en xeral, tanto no ámbito privado como no público.
A3 CE3-Aportar racionalidade á análise e á descripción de calquera aspecto da realidade económica.
A4 CE4-Avaliar consecuencias e distintas alternativas de acción e seleccionar as mellores, dados os obxectivos.
A5 CE5-Emitir informes de asesoramento sobre situación concretas da economía (internacional, nacional ou rexional) ou de sectores da mesma.
A6 CE6-Redactar proxectos de xestión económica a nivel internacional, nacional ou rexional. Integrarse na xestión empresarial.
A7 CE7-Identificar as fontes de información económica relevante e o seu contido.
A8 CE8-Entender as institucións económicas como resultado e aplicación de representacións teóricas ou formais acerca de cómo funciona a economía.
A9 CE9-Derivar dos datos información relevante imposible de recoñecer por non profesionais.
A10 CE10-Usar habitualmente a tecnoloxía da información e as comunicación en todo a seu desempeño profesional.
A11 CE11Leer e comunicarse no ámbito profesional en máis dun idioma, en especial en inglés.
A12 CE12-Aplicar á análise dos problemas criterios profesionais baseados no manexo de instrumentos técnicos.
A13 CE13-Comunicarse con fluidez no seu contorno e traballar en equipo.
B1 CB1 - Que os estudantes demostren posuir e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e que soe encontrar nun nivel que, ainda que se apoia en libros de texto avanzados, inclue tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B2 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ó seu traballo ou vocación dun xeito profesional e posúan as competencias que se demostran por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da su entorna de traballo.
B3 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da su área de estudo) para emitir xuizos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B5 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 CG1- Que os estudantes formados se convertan en profesionais capaces de analizar, reflexionar e intervir sobre os diferentes elementos que constitúen un sistema económico
B7 CG2 - Que os estudantes coñezan o funcionamento e as consecuencias dos sistemas económicos, as distintas alternativas de asignación de recursos, acumulación de riqueza e distribución da renda e estean en condicións de contribuír ao seu bo funcionamento e mellora
B8 CG3 -Que os estudantes sexan capaces de identificar e anticipar os problemas económicos relevantes, identificar alternativas de resolución, seleccionar as máis axeitadas e avaliar os resultados aos que conduce.
B9 CG4 -Que os estudantes respecten os dereitos fundamentais e de igualdade de oportunidades, non discriminación e accesibilidade universal das persoas con minusvalidez.
C1 CT1-Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 CT2-Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 CT3-Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 CT4-Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 CT5-Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 CT6-Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar, describir e analizar con rigor a realidade socioeconómica española, os seus principais aspectos estruturais, as súas fortalezas e as súas debilidades. A1
A2
A3
A8
Interesarse e reflexionar de modo crítico pola situación da economía española, as súas causas, consecuencias e alternativas. A2
A3
A4
 B1
B2
B5
B7
B8
B9
 C4
C6
Coñecer o contido e empregar as fontes de información económica relevantes sobre a economía española. A7
A9
 C1
C2
C3
C5
C6
C7
Coñecer, saber interpretar e empregar as fontes de información estatística e os indicadores macroeconómicos relativos á economía española A9
A10
A12
A13
 B3
B4
B6
 C1
C3
C6
Transmitir e comunicarse con fluidez, tanto de forma oral como escrita, nun contorno profesional económico, usando a terminoloxía científica e técnica adecuada. A10
A13
 C1
C3
C8
Comprender e realizar informes e diagnósticos sobre a situación da economía española. A3
A4
A5
A6
A9
A12
A13
 B3
B4
 C1
C3
C8
Enmarcar a economía española nas dimensións das economías mundial e europea, coñecendo as relacións daquela con estas. A8
A11
 C2

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1: OS FACTORES PRODUCTIVOS. 1) O territorio español e os seus recursos naturais
2) Evolución demográfica e movementos migratorios en España
3) Capital físico, capital humano e capital tecnolóxico da economía española
TEMA 2: O PIB. 1) Concepto das principais macromagnitudes.
2) Análise sectorial da oferta
3) Análise desde a óptica da demanda
4) Fases da economía española dende 1975 ata a actualidade.
TEMA 3: A DISTRIBUCIÓN DA RENDA. 1) A distribución factorial da renda
2) Distribución persoal da renda e desigualdades sociais
3) A distribución espacial o xeográfica
TEMA 4: ANÁLISIS SECTORIAL DA ECONOMÍA ESPAÑOLA. 1) Ámbito e características do sector primario. A PAC.
2) Ámbito e características do sector secundario
3) Ámbito e características do sector terciario
TEMA 5: O MERCADO DE TRABALLO. 1) Enfoques teóricos sobre o mercado de traballo
2) A poboación española e a actividade económica
3) Emprego e desemprego: etapas e factores explicativos
4) A política de emprego e as reformas do mercado laboral
TEMA 6: O SECTOR EXTERIOR. 1) A balanza de pagamentos: concepto e estructura
2) As operacións por conta corrente
3) As operacións por conta de capital e financeira

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A13 2 0 2
Sesión maxistral A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 B7 B9 C8 30 30 60
Proba mixta A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A12 A13 B2 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 C1 2 40 42
Proba oral A3 A4 A5 A6 A9 A12 A13 B3 B4 C1 C2 C3 3 5 8
Proba de resposta múltiple A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A12 A13 B2 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 4 30 34
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais O profesor presentará a materia ao estudante e, se fose ocaso, avaliará os seus coñecementos previos
Sesión maxistral O profesor explicará contidos básicos da materia
Proba mixta Proba escrita sobre os coñocementos adquiridos sobre a economía española. Trátase dos exames oficiais da materia durante os períodos de exames. Avaliarase os coñocementos da materia. Poderá haber preguntas a desenrrolar, de resposta breve, e de resposta múltiple. A puntuacion será dun 70% da nota final.
Proba oral Presentación oral dunha noticia economica de actualidade. No contará para aprobar a asignatura o aprobado obtendrase coa proba mixta e as probas de resposta múltiple. A nota añaidrase aos alumnos que aproben a materia co anterior criterio. Terá una puntuación dun 10%. Para que se evalua esta proba o alumno non poderá faltar a mais dun 10% das clases de forma inxustificada.
Proba de resposta múltiple Haberá 2 probas tipo test constituidas por varias respostas das que só unha será verdadeira relativas á materia explicada nas clases maxistrais. As contestacións erróneas será penalizadas. Terán unha puntuación do 15% cada unha.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba de resposta múltiple
Descrición
Haberá titorías de grupo reducido que no seu momento indicarase se son virtuais ou presenciais.
Serán 4 horas, repartidas en dúas sesión, que terán lugar aproximadamente na 6º semana e 12º semana.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba oral A3 A4 A5 A6 A9 A12 A13 B3 B4 C1 C2 C3 Presentación oral dunha noticia economica de actualidade. Non contará para aprobar a materia. O aprobado obterase coa proba mixta e as probas de resposta múltiple. A nota añadirase aos alumnos que aproben a materia co anterior criterio. Terá una puntuación dun 10%. Para que se avalíe esta proba o alumno non poderá faltar a mais dun 10% das clases de forma inxustificada. 10
Proba mixta A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A12 A13 B2 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 C1 Unha ao final do curso, realizarase en periodo de exames, poderá consistir en preguntas tipo test e preguntas a desenvolver, a súa valoración será do 70% da nota final 70
Proba de resposta múltiple A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A12 A13 B2 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 2 probas ao longo do curso sobre o programa. Valorarase a aprendizaxe continua, cada control terá un valor dun 15% sobre a nota total do curso. 20
 
Observacións avaliación

  1. NORMATIVA DE AVALIACIÓN: 

  1. Condicións de avaliación: Está prohibido acceder ao aula do exame con calquera dispositivo que permita a comunicación con o exterior e almacenamento de información. 

 

  1. Identificación do estudante: O estudante ha de acreditar a súa personalidade dacordo coa normativa vixente. 

 

  1. TIPOS DE CALIFICACIÓN:  

  1. Calificación de no presentado: Corresponde ao alumno, cando so participe en actividades de avaliación que tengan unha ponderación inferior ao 20% sobre a calificación final, coa independencia da calificación alcanzada. 

 

  1. Estudantes con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia: Os estudantes con recoñecemento de dedicación a tempo parcial, aínda que estén exentos de asistencia, serán evaluados cos mesmos criterios que os alumnos a tempo completo. 

  1. OPORTUNIDADES DE AVALIACIÓN:  

 

  1. Primeira oportunidade: aplicaranse os criterios de avaliación anteriormente indicados nesta sección.  

  1. Segunda oportunidade: optarase pola mellor calificación de duas das seguientes opcions:

    a. O exame supondrá o 100% da calificación final sin ter en conta a evaluación continua.

    b. O exame supondrá o 70% da calificación e o 30% restante será o que se haxa obtido no curso na evaluación continua.

  2. Convocatoria adiantada realizarase un examen que supondrá o 100% da calificación.

Fontes de información
Bibliografía básica

García Delgado, J. L. y Myro, R. (dirs.) (2021) (16º edición): Lecciones de economía española, 13ª edición, Civitas, Madrid.

García de la Cruz, J. M. (coord.) y Ruesga, S. (dir.) (2014): Economía española: estructura y regulación, 2ª edición, Thomson, Madrid.

González Moreno, M. (dir.); Martínez, F.; García, M. M.; Melchor, E.; Genaro, D. y Camacho, J. A. (2013): Temas de economía española, 5ª edición, Tirant Lo Blanch, Valencia.

Navarro, V.; Torres, J. y Garzón, A. (2011): Hay alternativas: propuestas para crear empleo y bienestar social en España, Sequitur, Madrid. Disponible en http://www.vnavarro.org/wp-content/uploads/2011/10/hayalternativas.pdf

Rallo, A.; Guzmán, J. y Santos, F. J. (coords.) (2001): Curso de estructura económica española, Pirámide, Madrid.
Bibliografía complementaria

Informes y fuentes estadísticas de la economía española:

Anuario Estadístico (anual); EUROSTAT, Luxemburgo.

Anuario estadístico (varios años); Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación, Madrid.

Anuario estadístico de España (anual); INE, Madrid.

Balanza de pagos de España (anual); Banco de España, Madrid.

Comercio exterior: Anuario estadístico (anual); Eurostat, Luxemburgo.

Contabilidad Nacional de España (anual); INE, Madrid.

Contabilidad Regional de España (anual); INE, Madrid.

Cuentas de las Administraciones Públicas (anual); Ministerio de Hacienda, Madrid.

Cuentas financieras de la economía española (anual); Banco de España, Madrid.

El estado de la pobreza, Informe 2021. EAPN

El stock de capital en España y su distribución territorial (varios años), Fundación BBVA, Bilbao.

Encuesta de Población Activa (trimestral); INE, Madrid.

Encuesta de salarios en la industria y los servicios (trimestral); INE, Madrid.

Encuesta industrial (anual); INE, Madrid.

Encuesta sobre la innovación tecnológica en las empresas (varios años); INE, Madrid.

Estadísticas del Comercio Exterior de España (mensual); AEAT, Madrid.

European Economy (trimestral); Comisión Europea, Bruselas.

Indicadores económicos (mensual); INE, Madrid.

Informe Anual (anual); Banco de España, Madrid.

Informe económico (anual); Fundación BBVA, Bilbao.

Informe mensual (mensual); La Caixa, Barcelona.

Informe sobre la pobreza en España 2022. Fundación FOESSA-Cáritas.

Memoria sobre la situación socioeconómica y laboral de España (anual); CES, Madrid.

Renta nacional de España y su distribución provincial (bianual); Fundación BBVA, Bilbao.

Síntesis de Indicadores Económicos (mensual); DGPC del Ministerio de Economía.

Tabla Input-Output de la economía española (varios años); INE, Madrid.

Sitios web de organismos e instituciones de la economía española:

Banco de España: http://www.bde.es

BCE: Banco Central Europeo: http://www.ecb.int

CES: Consejo Económico y Social: http://www.ces.es

DAIE: Departamento de Aduanas e Impuestos Especiales: http://www.aeat.es

Eurostat: http://www.europa.eu.int/en/comm/eurostat/serven/home.htm

Fundación BBVA: http://www.bbva.es

INE: Instituto Nacional de Estadística: http://www.ine.es

Ministerio de Economía: http://www.mineco.es

Ministerio de Hacienda: http://www.minhac.es

Servicio de Estudios de La Caixa: http://www.lacaixa.es

Unión Europea: http://www.europa.eu.int

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Principios de Microeconomía/611G01001
Principios de Macroeconomía/611G01005
Estatística I/611G01006
Economía Mundial/611G01011
Historia Económica de España/611G01015

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Macroeconomía/611G01017

Materias que continúan o temario

Observacións

1. A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:

a. Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático

b. Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos

2. Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores de sostibilidade e nos comportamentos persoais e profesionais.

3. Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.

4. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías