Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Constitución, cidadanía e dereitos Código 612447304
Titulación
Mestrado Universitario en Dereito: Estudos da Unión Europea (Plan 2017)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Dereito Privado
Dereito Público
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
1) Coñecer os diferentes estatutos xurídicos persoais existentes en base á nacionalidade: nacionais, comunitarios e estranxeiros alleos ao espazo Schengen. 2) Manexo solvente do portal xurídico comunitario en Internet a efectos de poder localizar todo tipo de documentación xurídica dá Unión Europea, normativa ou non normativa. 3) Comprensión sistemática dunha área de estudo e ou dominio das habilidades e métodos de investigación relacionados coa devandita área. 4) Coñecemento dos obxectivos do discurso dos dereitos no marco dá Unión para deducir, a partir do anterior, cómo se lexitiman os dereitos humanos. 5) Coñecemento e valoración das políticas de inmigración e asilo non marco da Unión Europea. 6) Coñecer os elementos integradores do Espazo de Liberdade, Seguridade e Xustiza. 7) Coñecer a natureza xurídica dá Unión Europea non marco dá tipoloxía dás formas de Estado 8) Comprensión dá problemática dá "Constitución europea" 9) Coñecemento dous dereitos e deberes dás rexións non marco comunitario, así como ou carácter evolutivo do proxecto comunitario. 10) Coñecemento dás vías de participación (nacionais e comunitarias) dous entes subestatales en asuntos comunitarios, con especial atención ao modelo autonómico español. 11) Capacidade de ponderar ou valor atribuído ao recoñecemento dous dereitos sociais non ámbito do proceso de integración supranacional. 12) Coñecer a regulación dá liberdade de pensamento, conciencia e relixión non ámbito comunitario, e a xurisprudencia do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos a estes efectos

Contidos
Temas Subtemas
ÁREA DE DEREITO CONSTITUCIONAL

1.) A natureza xurídica da Unión Europea. O problema da integración e as súas consecuencias.

2.) O desenvolvemento da cidadanía europea e o estatuto xurídico dos nacionais de terceiros Estados. Os residentes de longa duración-Directiva 2003/109.

3.) A participación política na Unión Europea.

4.) A tutela dos dereitos no espazo comunitario.

5) Contido e valor xurídico da Carta dos Dereitos Fundamentais da Unión Europea despois do Tratado de Lisboa: un proceso constitucional?. O Protocolo nº 30.

6.) Adhesión da UE ao Convenio Europeo de Dereitos Humanos.

7.) O Dereito de inmigración na Unión Europea.

8.) O dereito á reagrupación familiar dos estranxeiros non comunitarios en España e na UE. Directiva 2003/86.

9.) Os menores estranxeiros non acompañados na UE.

10.) O Dereito de asilo na Unión Europea. Protección temporal e protección subsidiaria.

11.) A resposta da Unión Europea fronte á criminalidade organizada transnacional. Trátaa de persoas. Directivas comunitarias 2004/81, 2011/36.

12.) Cooperación policial e cooperación xudicial no espazo xudicial europeo. A orde europea de detención e entrega. A orde europea de protección de vítimas. Diretiva 2012/29.

ÁREA DE DEREITO ECLESIÁSTICO DO ESTADO (PROVISIONAL)

1.) Modelos de relación Igrexa-Estado. Sistemas nos que persiste unha Igrexa de Estado. Sistemas de separación estrita. Sistemas mixtos: separación-cooperación.

2.) O caso español como referencia. Principios constitucionais: a) Con carácter xeral: Liberdade e Igualdade. b) Con carácter específico: Laicidad e Cooperación.

3.) O dereito fundamental á liberdade relixiosa: Contido esencial e límites. Xurisprudencia do Tribunal Constitucional e do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos.

4.) Liberdade de expresión e liberdade de información. Xurisprudencia do Tribunal Constitucional e do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos.

ÁREA DE FILOSOFÍA DO DEREITO

1.) A Constitución Europea. a. Constitucionalización do dereito da UE. b. Os tratados como Carta constitucional. c. Relacións entre constitucións nacionais e Constitución europea.

2.) A protección dos dereitos humanos na UE. a. Precedentes. b. Análise da Carta Europea. c. Compresiones dos dereitos humanos no Dereito Europeo.

3.) A cidadanía Europea. a. Cidadanía democrática, soberanía e superación da Estado nación. b. Cidadanía e problemas de lexitimidade para o Dereito Europeo.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 48 72 120
Discusión dirixida 3 3 6
Estudo de casos 5 5 10
Prácticas clínicas 32 24 56
Actividades iniciais 1 1 2
Proba obxectiva 0 0 0
Seminario 3 3 6
Traballos tutelados 0 0 0
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral As sesións maxistrais constituirán a base teórica que facilite os coñecementos esenciais ao aluno sobre a matéria.

Discusión dirixida Esta actividade será realizada de modo presencial ou non presencial e consistirá a posta en común de opinións sobre unha matéria, ou ben, na resolución común de problemas actuais que estén diretamente relacionados có objeto de estudo
Estudo de casos Estudo de casos práticos, análisis de textos xurídicos o de xurisprudenza que os docentes plantexen aos alunos/as. Esta actividad poderá ser presencial ou non presencial.
Prácticas clínicas Actividades de tipo práctico que consistirán na resolución individual ou coletiva de casos, comentários de xurisprudencia ou fragmentos de textos xurídicos. Se desarrollarán, de maneira presencial ou virtual.
Actividades iniciais Durante os primeros días do Módulo, se explicará aos alunos a estructura da guía docente, así como a materia obxeto de estudo, a distribución do cronograma e as fontes documentais máis útiles para o desarrollo do Módulo.
Proba obxectiva Cando finalice a docencia incardinada no Módulo, o aluno/a deberá enfrontarse a unha proba obxetiva (probablemente tipo test) que deberá desarroiar satisfactoriamente para superar o Módulo.
Seminario Os seminarios son sesións especializadas sobre un tema concreto que serán desarroiadas por expertos na materia de outras universidades (nacionales ou extranxeiras) ou institucións públicas.
Traballos tutelados Os profesores das diferentes materias integradas no Módulo poderán suxerir o desarroio de traballos individuais ou por grupos sobre un tema concreto. Ditos traballos poderán influir positivamente, no seu caso, na avaliación global do Módulo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Prácticas clínicas
Discusión dirixida
Descrición
O docente proporcionará ao alumno/a recomendacións e consellos para abordar a actividade, orientaralle sobre ela e recomendaralle materiais de apoio, textos xurídicos ou xurisprudencia que poidan axudarlle a resolver o problema ou a cuestión exposta.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral Será obxeto de avaliación:

-Asistencia ás aulas

-Participación activa

-Razoamento e análise crítica
1
Estudo de casos Se evaluará:

-Capacidad de comprender y comentar documentos y textos jurídicos

-Capacidad de trabajo individual y en grupo

-Capacidad de resolver problemas jurídicos

-Capacidad para emplear correctamente la terminología jurídica
2
Prácticas clínicas Se evaluará:

-Capacidad de trabajar en grupo (en su caso)

-Debate activo

-Capacidad para desarrollar un comentario de manera individual

-Capacidad expositiva oral

-Capacidad para emplear correctamente la terminología jurídica
4
Proba obxectiva Se evaluará:

-Examen del Módulo que comprenderá preguntas tipo test de toda la materia estudiada y quizás algunas preguntas de desarrollo corto
90
Actividades iniciais Se evaluará:

-Asistencia a la presentación contenidos módulo y cronograma
0
Seminario Se evaluará:

-Asistencia

-Participación activa

-Desarrollo de las actividades marcadas por el especialista o experto en la materia
1
Traballos tutelados Se evaluará:

-Trabajo individual o en grupo sobre una materia concreta de las diferentes Áreas del Módulo.
1
Discusión dirixida Se evaluará:

-Preparación de materiales

-Búsqueda de documentación

-Participación activa

-Capacidad de trabajo en grupo

-Trabajo efectivo desarrollado
1
 
Observacións avaliación
















Posto que o obxectivo da materia é que o alumno/a
alcance uns coñecementos xerais sobre diferentes aspectos da Unión Europea,
será avaliado de forma continua e, especificamente, nos módulos troncales, a
través de exames ou probas obxectivas que valoren non só a súa capacidade
memorística, senón tamén a súa visión xeral e a súa capacidade crítica e de
reflexión. Así mesmo, será avaliada a participación activa dos estudantes nos
debates e actividades que se desenvolvan ao longo do curso académico.



Aspectos e criterios de avaliación:



-Todas as probas obxectivas desenvolveranse en
relación a contidos previamente analizados.



-O traballo persoal do alumno/a e unha actitude
participativa son elementos que resultarán necesarios para superar a materia do
presente Módulo.



A cualificación correspondente á Área de
Dereito Constitucional
suporá o 50% da nota final do Módulo e derivarase do
resultado dun exame test que puntuará sobre 9 puntos. O punto restante para
obter a máxima cualificación, conseguirase, no seu caso, das prácticas resoltas
satisfactoriamente polo alumno/a.



A avaliación da materia correspondente á Área
de Filosofía do Dereito
suporá o 30% da nota final do Módulo e o seu
cálculo realizarase a través dun exame test.



Polo que respecta á Área de Dereito Eclesiástico
do Estado
a puntuación suporá un 20% da nota final do Módulo e avaliarase
aos alumnos/as a través dun traballo de profundización sobre algún aspecto vinculado
ao programa da materia (PROVISIONAL)



Se o estudante superase na primeira convocatoria
algunha do tres partes e outras non, a cualificación desa parte superada
reservarase na convocatoria de xullo e o alumno/a quedará exento de examinarse
desa materia xa liberada.



As prácticas no tres materias poderán consistir
en exposicións orais na aula, análise de xurisprudencia, comentario de textos
doctrinales, resolución de casos prácticos, role playing, etc...




Fontes de información
Bibliografía básica
ÁREA DE DERECHO CONSTITUCIONAL 


BENHABIB, S. Los derechos de los otros. Extranjería, residencia y ciudadanía, Gedisa, Barcelona, 2005. . 

BLÁZQUEZ, I., Los naciones de terceros países en la Unión Europea, Córdoba, 2001. · 

CATALÁ I BAS, A. H. La intolerancia en el Estado de Derecho, RGD, Valencia, 2002. . 

CORVINO, N., Lo straniero in Italia, Maggioli, San Marino, 2002. 

FERRAJOLI, L. Derechos y garantías, Trotta, 2001.

GARCÍA VÁZQUEZ, S. El estatuto jurídico-contitucional del extranjero en España, Tirant lo Blanch, Valencia, 2007. 

GUIRAUDON, V., Les politiques dímmigration en Europe, L´Harmattan, Paris, 2000. 

JIMÉNEZ ROMERO, C. ¿Qué es la inmigración?, Ed. RBA, 2003. 

MARTÍN Y PÉREZ DE NANCLARES, J., La inmigración y el asilo en la Unión Europea, Colex, Madrid, 2002. 

PAJARES, M. Inmigración y ciudadanía en Europa, Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales, 2000. 

RUIPÉREZ, J. La Constitución Europea y la problemática del Poder Constituyente, Biblioteca Nueva, 2005. 

TURTON, D. & GONZÁLEZ, J. Diversidad étnica en Europa, Humanitarian Net, Universidad de Deusto, Bilbao, 2001. 

VVAA, La forma nueva de regular la inmigración en España, Lex Nova, Valladolid, 2005. 


 ÁREA DE FILOSOFÍA DEL DERECHO


BARCELLONA, PIETRO, «La costruzione dell´Europa e i Diritti Umani», en P. Barcellona y Canfora, Luciano. La democracia. Historia de una ideología. Edt. Crítica. Barcelona, 2004.

BOUDIEU, PIERRE. Poder, Derecho y Clases sociales. Desclée de Brouwer. Bilbao, 2000.

CANTARO, ANTONIO, «L´ideologia europea: costituzione senza popolo, popolo senza costituciones», en P. Barcellona y A. Carrino, antes citado. Págs.  35-58.

CAPELLA, J. R. Fruta Prohibida. Edtit. Trotta. Madrid, 1997.

CARRINO (a cura di). I Diritti Umani tra política, filosofia e storia. Alfredo Guida Edt. Napoli, 2003, pp. 15-34.

FARIA, JOSÉ EDUARDO. El derecho en la economía globalizada. Edt. Trotta. Madrid, 2001.

FERRAJOLI, LUIGI. Derechos y Garantías. La ley del más débil. Edt. Trotta. Madrid, 1999.

LEBEN, CH. «A propos du caractère spécifique de l´approche européenne des Droits de l´homme», en P. Barcellona y A. Carrino, cit. pp. 144-163.

SANTOS, BOAVENTURA DE SOUSA. La globalización del Derecho. Universidad Nacional de Colombia-ILSA. Bogotá, 1998.

ZOLO, DANILO. Cosmópolis. Paidos. Barcelona, 2002.

 

ÁREA DE DERECHO ECLESIÁSTICO DEL ESTADO

 

CASTRO JOVER, El derecho de la libertad de conciencia en la praxis jurisprudencial. Universidad Pública de Navarra, 2005

FERNÁNDEZ CORONADO et al., El Derecho de la libertad de conciencia en el marco de la Unión europea: pluralismo y minorías. Colex, 2002

FERREIRO GALGUERA, J., La protección jurídico-penal de la religión, Universidad de A Coruña, A Coruña, 1998.

MARTÍNEZ-TORRÓN et al., Estado y religión en la Constitución española y en la Constitución europea. Comares, 2006

MORÁN et al., “El asociacionismo religioso en Europa en el umbral del tercer milenio. Bases para su revisión doctrinal a la luz de la macro-comparación jurídica” en Cuestiones actuales de Derecho Comparado. Universidade da Coruña, 2003

 ROBERTS et al, Estado e Iglesia en la Unión Europea. Universidad Complutense,1996

 SUÁREZ PERTIERRA & CONTRERAS MAZARÍO, Interculturalidad y educación en Europa. Tirant lo Blanch, 2005

TOZZI, et al, Integrazione europea e società multi-etnica. Nuove dimensioni della libertà religiosa. Giappichelli, 2000

UITZ, Freedom of religion. Council of Europe, 2007

Bibliografía complementaria

 

ÁREA DE DERECHO CONSTITUCIONAL

 

· GARCÍA VÁZQUEZ, S. Menores inmigrantes no acompañados,Anuario de la Facultad de Derecho de la Universidad de A Coruña, nº 8, 2004.

· VVAA, El nuevo orden americano. ¿La muerte del Derecho?, Almuzara, 2005.

·ZAKARIA, F. El futuro de la libertad, Taurus, 2003.

  

Recursos web:

 

www.reicaz.es

www.extranjeros.mtas.es

www.mir.es

http://europa.eu.int/index_es.htm

 

 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Políticas e Liberdades/612402107
Espazo de Liberdade, Seguridade e Xustiza/612402206
A Acción Exterior da UE/612402201

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías