Identifying Data 2018/19
Subject (*) Roman Foundations of the Western Legal Tradition Code 612G01001
Study programme
Grao en Dereito
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
First Basic training 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Dereito Público
Coordinador
Rodriguez Montero, Ramon Perfecto
E-mail
ramon.rodriguez.montero@udc.es
Lecturers
Garcia Camiñas, Julio
Rodriguez Montero, Ramon Perfecto
E-mail
julio.garcia.caminas@udc.es
ramon.rodriguez.montero@udc.es
Web http://www.ramonprodriguezmontero.es
General description Sitúa o Dereito na súa dimensión histórica, dentro do ámbito da Cultura xurídica occidental europea, iniciando ao alumno na aprendizaxe da terminoloxía e os conceptos xurídicos básicos, así como na resolución dos diversos supostos da práctica que se puidesen plantexar, ofrecendo para iso os recursos metodolóxicos correspondentes.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecemento das principais institucións xurídicas.
A2 Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais.
A3 Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico.
A4 Percepción do carácter interdisciplinar dos problemas xurídicos.
A5 Coñecemento dos principios e valores constitucionais.
A6 Comprensión das distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual.
A7 Coñecemento das estruturas xurídico-políticas de ámbito nacional e internacional.
A8 Coñecementos básicos de argumentación xurídica.
A9 Capacidade para o manexo de fontes xurídicas (legais, xurisprudenciais e doutrinais).
A10 Capacidade de interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico.
A11 Capacidade de comprender e de redactar documentos xurídicos.
A12 Manexo da oratoria xurídica. (Capacidade de expresarse apropiadamente en público).
A13 Dominio das novas tecnoloxías aplicadas ao dereito.
A14 Capacidade de elaboración de normas.
A15 Capacidade de negociación e mediación.
B1 Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B6 Aprender a aprender.
B7 Resolver problemas de forma efectiva, valorando a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B8 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo, entendendo, tamén, a importancia da cultura emprendedora.
B9 Traballar de forma autónoma con iniciativa tendo en conta a importancia da aprendizaxe ao longo de toda a vida.
B10 Traballar de forma colaborativa.
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B12 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo, amosando capacidade de expresión tanto oral como escrita en calquera das linguas oficiais da comunidade autónoma, así como nun idioma estranxeiro.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer as bases da argumentación xurídica a través do estudo da metodoloxía jurisprudencial romana, recollida nos textos xurídicos, analizando os mesmos. A1
A2
A4
A5
A6
A8
A10
A11
A12
A13
A14
A15
B6
B8
B9
B10
B11
B12
B1
B2
C1
C4
C5
C6
C7
Aprendizaje de la terminología jurídica básica y de la norma en el contexto social e histórico europeo, valorando críticamente las mismas desde planteamientos de equidad y justicia. A1
A2
A3
A4
A6
A7
A8
A9
A10
A14
A15
B6
B8
B11
C4
C6
C7
Coñecemento dás principais institucións xurídicas romanas, e do Dereito romano como sistema dás regulacions sociais a través dá Historia. A1
A2
A4
A6
A8
A10
A14
A15
B8
B11
C4
C6
C7
Aprender a discriminar entre a ratio decidendi e os elementos adjetivos de unha sentenza jurisprudencial ou xudicial A2
A4
A6
A8
A9
A10
A11
A12
A15
B6
B7
B8
B9
B10
B11
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contents
Topic Sub-topic
PRIMERA PARTE Derecho Público, sistema de fuentes y recepción europea del derecho romano.

Tema 1. Introducción.
Tema 2. Primeras instituciones políticas y fundamentos del ordenamiento jurídico.
Tema 3. Del s. IV a.C. a la caída de la República.
Tema 4. El Principado.
Tema 5. El Dominado.
Tema 6. La tradición romanística en la cultura jurídica europea. Características y metodología jurídica de los diversos movimientos culturales europeos.

SEGUNDA PARTE: Instituciones de derecho privado romano.

Tema 7. Estructura de las relaciones jurídico-patrimoniales.
Tema 8. Derecho de familia.
Tema 9. La tutela procesal de las relaciones jurídico privadas y la tramitación de las controversias de derecho privado
Tema 10. Derechos reales.
Tema 11. Derecho de obligaciones.
Tema 12. Derecho de sucesiones.



Temario teoría

PRIMERA PARTE Derecho Público, sistema de fuentes y recepción europea del derecho romano

Tema 1. Introducción.
1.1. Periodización de la Historia jurídica romana.
1.2. Fuentes del Derecho romano.
1.3. El modelo romano de Derecho de juristas.
Tema 2. Primeras instituciones políticas y fundamentos del ordenamiento jurídico.
2.1. Organización política primitiva.
2.2. Derecho primitivo.
Tema 3. Del s. IV a.C. a la caída de la República.
3.1. La constitución política republicana.
3.2. Desarrollo y sistematización del derecho en el período republicano.
Tema 4. El Principado.
4.1. Organización política.
4.2. El derecho en el Principado.
Tema 5. El Dominado.
5.1. Organización política.
5.2. Fuentes del derecho.
5.3. Formación del derecho de la Iglesia.
5.4. Desarrollo de la cultura jurídica en Occidente y Oriente. Vulgarismo y clasicismo.
5.5. La Compilación justinianea.
Tema 6. La tradición romanística en la cultura jurídica europea. Características y metodología jurídica de los diversos movimientos culturales europeos.
6.1. Glosadores y Comentaristas.
6.2. La Tradición jurídica del Common law y la Equity. Diferencias y analogías con la Tradición romanística.
6.3. La revolución protestante y el Absolutismo monárquico.
6.4. El Humanismo jurídico.
6.5. El Iusnturalismo racionalista y la Ilustración.
6.6. El positivismo jurídico y científico. La Pandectística y la Escuela Histórica del derecho. El Movimiento codificador.
6.7. El neo-Humanismo y la romanística moderna.


SEGUNDA PARTE: Instituciones de derecho privado romano.

Tema 7. Estructura de las relaciones jurídico-patrimoniales.
7.1. Contenido de las relaciones jurídico-patrimoniales.
7.2. Los sujetos de la relación jurídico-patrimonial.
7.3. Dinámica de la relaciones jurídico-patrimoniales.
Tema 8. Derecho de familia.
8.1. La familia y el matrimonio.
8.2. La patria potestad y las relaciones paterno-filiales.
8.3. Tutela y curatela.
Tema 9. La tutela procesal de las relaciones jurídico-patrimoniales y la tramitación de las controversias de derecho privado.
9.1. La formación del sistema de derecho procesal civil.
9.1.1. Las acciones de la ley.
9.1.2. El procedimiento formulario.
9.2. L tramitación procesal de las acciones formularias.
9.2.1. Actuaciones ante el magistrado.
9.2.2. Litis contestatio y contenido de la fórmula.
9.2.3. Actuaciones ante el juez.
9.2.4. Ejecución de la sentencia.
9.2.5. Procedimiento interdictal.
9.3. La cognitio extraordinem y el desarrollo del sistema procesal postclásico.
9.3.1. La cognitio extraordinem y el desarrollo del sistema procesal postclásico.
9.3.2. Tramitación de los litigios.
9.4. El arbitraje.
9.4.1. Los arbitrajes compromisarios.
9.4.2. La episcopalis audientia.
Tema 10. Derechos reales.
10.1. Los bienes como objeto de relaciones jurídicas.
10.2. La posesión.
10.3. La propiedad.
10.3.1. Régimen jurídico de la propiedad privada en el sistema civil.
10.3.2. La propiedad en el derecho pretorio y en los territorios provinciales.
10.3.3. La propiedad en derecho justinianeo.
10.3.4. Transmisiones patrimoniales a título oneroso y lucrativo. Donaciones.
10.4. Concurrencia de derechos reales.
10.4.1. La copropiedad.
10.4.2. Servidumbres.
10.4.3. Usufructo.
10.4.4. Superficie.
10.4.5. Enfitéusis.
Tema 11. Derecho de obligaciones.
11.1. La relación obligatoria.
11.1.1. Estructura de la relación obligatoria.
11.1.2. Las fuentes de las obligaciones.
11.2. Negocios formales con eficacia obligatoria.
11.2.1. Estipulaciones.
11.2.2. Documento constitutivo.
11.3. Negocios causales típicos y figuras afines.
11.3.1. Obligaciones re contractae.
11.3.1.1. Mutuo y daciones crediticias.
11.3.1.2. Comodato.
11.3.1.3. Depósito.
11.3.2. Obligaciones consensu contractae.
11.3.2.1. Compraventa y figuras afines.
11.3.2.2. Arrendamientos.
11.3.2.3. Sociedad.
11.3.2.4. Mandato y gestión de negocios.
11.3.3. Negocios atípicos y tipificación de nuevas figuras causales.
11.4. Negocios con función de garantía de las obligaciones.
11.4.1. Garantías personales.
11.4.1.1. Fianza.
11.4.1.2. Otras formas de fianza personal.
11.4.2. Garantías reales.
11.4.2.1. Fiducia.
11.4.2.2. Prenda.
11.4.2.3. Hipoteca.
11.5. Obligaciones nacidas de actos ilícitos.
11.6. Aspectos relativos a la responsabilidad contractual y extracontractual en Derecho romano.
Tema 12. Derecho de sucesiones.
12.1. La sucesión hereditaria.
12.2. Las formas de sucesión.
12.3. Efectos patrimoniales de la sucesión hereditaria.













Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Events academic / information A4 5 10 15
Workbook A1 A5 A6 A10 0 5 5
Supervised projects A11 B9 B1 B2 C1 3 10 13
Oral presentation A3 A7 A8 A9 A12 A13 B12 C1 C3 2 10 12
Objective test A3 B6 0 30 30
Guest lecture / keynote speech A2 30 30 60
Problem solving A14 A15 B7 B8 B10 B11 C4 C5 C6 C7 C8 6 4 10
 
Personalized attention 5 0 5
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Events academic / information Asistencia a Conferencias e Cursos, tanto da materia como de outras relacionadas con aquela, presenciais e on-line, suxerindo a realización de reseñas do tratado nas mesmas.
Workbook Realización de lecturas relativas tanto ás materias tratadas no programa da materia, como a cuestións xerais relativas a cultura xurídica en xeral.
Supervised projects Realización de resumos ou esquemas de partes da materia que poidan resultar útiles para unha mellor comprensión e estudo posterior das mesmas. Con posibilidade de, en caso de atoparse interesados en determinados temas, ampliar os coñecementos sobre os mesmos.
Oral presentation Intervencións en clase expoñendo partes do temario individualmente ou por grupos, e someténdose posteriormente ás posibles preguntas dos demais compañeiros e o profesor, sobre a parte exposta.
Objective test Exámen parcial liberatorio escrito das partes indicadas da materia, con preguntas concretas a través das que o profesor poida comprobar a correcta asimilación por parte dos alumnos dos contidos da materia.
Nos mesmos termos descritos, exame final da parte restante pendente.
Guest lecture / keynote speech Lección maxistral impartida polo profesor con posibilidade de intervención dos alumnos formulando preguntas sobre os temas cuxa lectura se suxeriu previamente.
Problem solving Plantexmento e realización de casos prácticos conectados coas materias teóricas previamente estudadas, con participación activa dos alumnos nas sesións establecidas ao efecto.

Personalized attention
Methodologies
Events academic / information
Workbook
Oral presentation
Supervised projects
Objective test
Guest lecture / keynote speech
Problem solving
Description
- Tutorías personalizadas coa finalidade de resolver as posibles dúbidas particulares xurdidas ao ler, comprender e estudar a materia.
- Seguimento das capacidades e progresos dos alumnos a través da corrección dos resumos das conferencias e traballos presentados.
- Atención e resolución dos problemas expostos na resolución de casos prácticos.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Events academic / information A4 Asistencia a Conferencias e Cursos tanto da materia como a outras relacionadas coa mesma, suxerindo a realización de reseñas ou resumenes do tratado nas mesmas. 2.5
Workbook A1 A5 A6 A10 Realización de lecturas relativas tanto ás materias tratadas no programa da materia, como a cuestións xerais relativas a cultura xurídica en xeral. 2.5
Oral presentation A3 A7 A8 A9 A12 A13 B12 C1 C3 Intervencións en clase expoñendo partes do temario por grupos ou individualmente, e someténdose posteriormente ás posibles preguntas dos demais compañeiros e o profesor, sobre a parte exposta. 12.5
Supervised projects A11 B9 B1 B2 C1 Realización de esquemas e resumenes de partes da materia que poidan resultar útiles para unha mellor comprensión e estudo posterior das mesmas. Con posibilidade de, en caso de atoparse interesados en determinados temas, ampliar os coñecementos sobre os mesmos. 5
Objective test A3 B6 Exámen parcial liberatorio escrito das partes indicadas da materia, con preguntas concretas a través das que o profesor poida comprobar a correcta asimilación por parte dos alumnos dos contidos da materia.
Nos mesmos termos descritos, exame final da parte restante pendente.
70
Guest lecture / keynote speech A2 Asintindo as leccions maxistrais impartidas polo profesor con posibilidade de intervención dos alumnos formulando preguntas sobre os temas cuxa lectura se suxeriu previamente. 2.5
Problem solving A14 A15 B7 B8 B10 B11 C4 C5 C6 C7 C8 Formulación e realización de casos prácticos conectados coas materias teóricas previamente estudadas, con participación activa dos alumnos nas sesións establecidas ao efecto. 5
 
Assessment comments

Realización de probas parciais a determinar segundo a marcha do curso e exámen final da materia
Aspectos e criterios de avaliación:
Coñecemento dos contidos da materia. Capacidade para resolver problemas xurídicos mediante a
aplicación dos coñecementos adquiridos. Asistencia e participación nas actividades do curso.
Capacidade de síntese e análise das lecturas realizadas. 

A forma de evaluación establecida para os alumnos que oficialmente teñan recoñecida a exención de docencia consistirá na realización dos exames final ordinario e, no seu caso, extraordinario da asigatura. Para a sua preparación deberán utilizar, seguindo o temario establecido nesta Guía, fundamentalmente a últimas edicións dos Manuais da asignatura dos profesores Fernández Barreiro e Paricio Serrano: Historia del Derecho romano y su recepción europea, Madrid, 2017, e Fundamentos de Derecho privado romano, Madrid, 2016. 
Para resolver os posibles problemas que no desenrolo do estudo e comprensión da materia lles xurdisen, arbitrarase, na medida do posibel, un sistema personalizado de atención a distancia mediante correo electrónico ou mediante tutorías presenciales en horas distintas das oficialmente fixadas.

No caso dos alumnos que non teñan superada a materia e se atopen en convocatorias elevadas, se prevé a posibilidade de que, previo acordo co profesor responsable, e sempre en atención a disponibilidade académica docente e investigadora do mesmo, se arbitre para eles a realización de diversas probas liberatorias por partes da materia o longo do curso académico correspondente en datas distintas das sinaladas oficialmente. Para acollerse a dita posibilidad os citados alumnos deberán solicitar previamente a correspndente reunión co profesor.

O inicio de cada curso académico se informará a os alumnos matriculados na asignatura que sigan o sistema presesncial dos criterios a seguir relativos a organización e desenrolo do mesmo: precisión sobre forma e tipo dos exames a realizar; tipos, contido e criterios de valoración das exposicións suxeridas; traballos de partes da materia; uras activiades valorables; e planificación temporal aproximada das diversas partes da asignatura. 



Sources of information
Basic García Camiñas (2012). Cuestiones de jurisprudencia romana. Santiago de Compostela. Andavira editora
Fernandez Barreiro-García Camiñas-Rodríguez Montero (2017). Derecho jurisprudencial romano. Método del caso. Santiago de Compostela. Andavira Editora
Paricio y Fernández Barreiro (2016). Fundamentos de Derecho privado romano. Madrid. Marcial Pons
Paricio y Fernández Barreiro (2014). Historia del derecho romano y su recepción europea. Madrid. Marcial Pons
Garcia Camiñas (2017). Presentaciones de Derecho Romano. Santiago de Compostela. Andavira editora
Rodríguez Montero (2015). Responsabilidad contractual y extracontractual en Derecho romano. Santiago de Compostela. Andavira editora
Rodriguez Montero (2017 ). Sobre Histotria y Derecho. Lecturas escogidas. Santiago de Compostela. Andavira editora

Los alumnos utilizarán los libros recomendados de los profesores de la asignatura comenzando a trabajar ya desde el primer momento con ellos para, así,  poder llegar al aula ya con los conocimientos previos y necesarios para avanzar y progresar debidamente a través de las explicaciones y prácticas realizadas en el aula.

Complementary Alvaro d´Ors (1989). Derecho privado romano. Pamplona Eunsa
Kaser (1982). Derecho privado romano. Madrid. Edit. Reus
Schulz (1960). Derecho romano clásico. Barcelona. Bosch
Murga (1989). Derecho romano clásico II. El proceso. Zaragoza. Universidad de Zaragoza
Gutiérrez-Alviz (1982). Diccionario de Derecho romano. Madrid. Reus S.A.
Stein (2001). El Derecho romano en la Historia de Europa. Madrid. Siglo XXI Editores
AA.VV. (1968). El Digesto de Justiniano (3 tomos). Pamplona. Edit. Aranzadi
Torrent Ruiz (2007). Fundamentos del Derecho europeo. Madrid. Edisofer
AA.VV. (1985). Gayo Instituciones. Madrid. Edit. Civitas
Fuenteseca (1987). Historia del Derecho romano. Madrid
Kunkel (1982). Historia del Derecho romano. Barcelona. Ariel
Alföldy (1992). Historia social de Roma. Madrid. Alianza Editorial
Schulz (1990). Principios de Derecho romano. Madrid. Edit. Civitas
AA.VV. (2002). Textos de Derecho romano. Pamplona. Thomson-Aranzadi

Ademais da Bibliografía complementaria específica sinalada, para unha maior información sobre os temas tratados no temario da materia, recoméndase aos alumnos interesados acudir ás obras e artigos doctrinales indicados ao final de cada lección nos libros sinalados na Bibliografía básica da materia dos autores Paricio e Fernández Barreiro. Tamén se pode consultar máis información nos links sinalados nas súas respectivas páxinas web polos profesores da materia.


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Historia do Dereito/612001103
Oral and Written Communication/612G01004

Subjects that continue the syllabus
Spain in the Historical and Legal Context of Europe/612G01002
Obligations and Tort Law/612G01016
Contract Law/612G01024
Property Law/612G01027
Legal Reasoning Theory and Practice/612G01041
Roman System of Jurisprudence/612G01043

Other comments

Iniciar o estudo da materia coa bibliografía básica, previa lectura da Guía docente da materia. Sería moi convinte chegar cos materias teorícos xa traballados



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.