Identifying Data 2020/21
Subject (*) Constitutional Law: Sources of Law and Fundamental Rights Code 612G01003
Study programme
Grao en Dereito
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
 First Basic training 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Dereito Público
Coordinador
Garcia Vazquez, Sonia
 E-mail
sonia.garcia.vazquez@udc.es
Lecturers
Garcia Vazquez, Sonia
Ruiperez y Alamillo, Javier
 E-mail
sonia.garcia.vazquez@udc.es
javier.ruiperez@udc.es
Web
General description O estudo da materia: Fontes e Dereitos; ten por obxectivo a formación do xurista nos aspectos crave do Dereito Público e algúns que comprenden todo o Dereito.

A Constitución é a norma fundamental do Estado e iso reflíctese en todas as disciplinas xurídicas, fronte ás que se sitúa nunha posición de predominio xerárquico e natureza basilar.

Obxectivo da formación constitucional é o estudo das fontes do dereito que a Constitución recolle e a propia natureza especial da Constitución como norma xurídica e fonte das fontes do Dereito.

Ademais, o Dereito Constitucional é o Dereito da forma democrática de organización estatal, cuxa normativa esencial se analizará neste cuadrimestre e no seguinte, a través da materia: Organización constitucional do Estado;.

O obxectivo fundamental no que radica este cuadrimestre sería a análise dos dereitos fundamentais que a Constitución recolle e as garantías normativas, xurisdicionais e institucionais dos mesmos.
Contingency plan INDICACIÓNS PARA ESTUDANTES DO DOBRE GRAO
(Profesor Dr. Javier Ruipérez Alamillo)

MODIFICACIÓNS NA AVALIACIÓN:
Procederase á substitución do exame presencial pola entrega dun traballo, de acordo coas instrucións que serán publicadas en MOODLE polo Profesor encargado da docencia.

INDICACIÓNS PARA ESTUDANTES DO GRAO
(Profesora Dra. Sonia García Vázquez)

XENERAL E CONTIDOS DA MATERIA:

Se como consecuencia da pandemia de covid-19 fose imprescindible, tomaríanse as medidas necesarias para poder continuar a docencia de modo non presencial, sen modificacións esenciais na materia obxecto do programa da materia.

METODOLOXÍA:

Neste escenario, exporíase un cronograma semanal aos estudantes que operaría como guía básica das actividades, casos prácticos e materia que sería obxecto de estudo e análise nese lapso temporal.

Iríase subindo material didáctico, en principio, á plataforma MOODLE, como consecuencia das dificultades e distinta casuística que algúns estudantes adoitan presentar: non teñen acceso a programas como, por exemplo, TEAMS, debido ás súas conexións a internet (algúns terían que conectarse desde o móbil e sen rede wifi), ou ben, aos sistemas operativos dos seus computadores que non sempre son compatibles con eses programas. Ante todo, é preciso asegurar o acceso de todos en igualdade á información académica esencial. Se fose posible, usariamos TEAMS para o desenvolvemento de sesións lectivas.

En principio, poderanse subir a Moodle: 1) Comentarios sobre cuestións de actualidade para convidar á reflexión e á análise xurídica (non terán que ser entregados por escrito, salvo que se inclúa un aviso explícito respecto diso); 2) Esquemas explicativos; 3) Borradores de anotacións sobre as materias obxecto do programa; 4) Vídeos de interese para seguir a materia e 5) Calquera outro recurso ou material didáctico que se considere pertinente ou que poida resultar de utilidade.

MECANISMOS DE ATENCIÓN PERSONALIZADA:

Quedo a disposición de todos a través do correo electrónico, MOODLE ou TEAMS para calquera consulta sobre a materia. Se alguén tivese algunha dificultade adicional, pode concretarse unha tutoría específica.

MODIFICACIÓNS NA AVALIACIÓN:

Polo que respecta á avaliación, manteríase un exame final da materia en modalidade test, previsiblemente, a través da plataforma MOODLE. En relación a dita proba de avaliación, adianto algunha información que pode ser de interese:

-Tipoloxía ou modalidade de proba: Test a través da plataforma MOODLE

-Tempo total dispoñible: 20 a 30 minutos.

-Hora de conexión: Dadas as circunstancias de excepcionalidade, sobrecargas nos servidores e bloqueos das plataformas, todos os alumnos/as que desexen realizar a proba deben estar conectados, como mínimo, dez minutos antes. Recoméndase conectarse, polo menos, media hora antes do inicio da proba.

-Puntuación total: 10 puntos (calcularase, posteriormente, o 60% desa cualificación e sumarase a puntuación das prácticas, o 40% restante).

-Número de preguntas: 20 / 30 preguntas

-Número de posibles respostas: 4 posibles respostas (unha delas será neutra e o estudante poderá marcar -non respostar-). Só haberá unha resposta correcta.

-Penalización por resposta incorrecta: 20% valor pregunta.

-Penalización por acceso indebido a exame: Moodle rexistra automaticamente o acceso de todos os usuarios ao exame co seu nome e apelidos. Salvo autorización expresa da profesora, os estudantes deberán realizar o exame na quenda que lles corresponda ou naquel no que se integraron ao longo do curso e no que entregasen as súas prácticas ou tarefas interactivas. Se un estudante accede indebidamente ao exame e non o realiza, ou despois de revisar as preguntas do exame expón %ou201Cproblemas de conexión sobrevindos%ou201D, a súa puntuación será automaticamente de Suspenso (0). A profesora debe asegurar unhas mínimas garantías para respectar a igualdade de oportunidades entre todos os estudantes.

-De modo excepcional, se a pesar de todas as medidas postas a disposición dos estudantes, algún alumno/a tivese problemas sobrevindos e constatables de conexión, avaliaráselle a través dun exame oral ese mesmo día.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Knowledge of the main legal institutions
A2 Knowledge of the role of law as a regulatory system of social relations
A3 Grasping the systematic nature of the legal system
A4 Appreciating the interdisciplinary nature of legal problems
A5 Knowing the constitutional principles and values.
A6 Understanding the different manifestations of law in its historical evolution and in its current reality.
A7 Knowing the national and international legal and political structures.
A8 Basic knowledge of legal argumentation.
A9 Ability to handle legal sources (legal, jurisprudential and doctrinal).
A10 Ability to interpret and critically assess the legal system.
A11 Ability to understand and write legal documents.
A12 Management of legal oratory (ability to express themselves properly in public).
A13 Mastering new technologies applied to law.
A14 Ability to draft legal norms.
A15 Ability to negotiate and mediate.
B1 Knowledge in an area of study that is based on general secondary education, and is usually found at a level that, although supported by advanced textbooks, includes also some aspects that involve knowledge from the forefront of his field of study.
B2 Ability to know how to apply their knowledge to their work or vocation in a professional way and possess the skills that are usually demonstrated through the elaboration and defense of arguments and the resolution of problems within their area of study.
B3 Ability to gather and interpret relevant data (usually within their area of study) to make judgments that include a reflection on social, scientific or ethical relevant issues.
B4 Ability to transmit information, ideas, problems and solutions to a specialized and non-specialized public.
B5 Acquisition and assessment of those learning skills necessary to undertake further studies with a high degree of autonomy
B6 Learning to learn.
B7 Effective problem solving.
B8 Critical, logical, and creative thinking.
B9 Working autonomously on own initiative with a lifelong learning approach.
B10 Teamwork and collaboration.
B11 Ethical and social responsibility.
B12 Effective workplace communication and oral and written skills in Spanish, Galician and foreign languages.
B13 Computing and ICT skills.
C1 Adequate oral and written expression in the official languages.
C2 Mastering oral and written expression in foreign languages.
C3 Using ICT in working contexts and lifelong learning.
C4 Exercising an open, educated, critical, committed, democratic and supportive citizenship for the sake of the common good.
C5 Understanding the importance of entrepreneurial culture and knowing the useful means for enterprising people.
C6 Critically assess the knowledge, technology and information available to solve the problems they face.
C7 Assume as a professional and citizen the importance of lifelong learning.
C8 Valuing the importance of research, innovation and technological development for the socioeconomic and cultural progress of society.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecemento das principais institucións xurídicas. A1
A4
A6
 B8
B3
B5
 C1
C6
Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais. A2
 B7
B2
 C3
C8
Percibir o carácter sistemático do ordenamento xurídico. A3
A5
A10
 B1
Coñecer os principios e valores constitucionais. A5
A9
A13
A14
A15
 B6
B4
 C7
Coñecer as distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual A7
A8
 B12
B13
Saber interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico A2
A3
A5
A6
A8
A10
A11
 B2
 C2
Saber comprender e redactar documentos xurídicos. A9
A11
A12
A13
A14
 B8
B2
B3
 C1
C5
Saber empregar a oratoria xurídica. (Capacidade de expresarse apropiadamente en público). A8
A9
A11
A12
Traballar de forma autónoma afrontando os problemas constitucionais con iniciativa e capacidade crítica. A1
A2
A3
 B9
 C5
C7
C8
Traballar de forma colaborativa. B8
B10
B11
 C1
C2
C4
C6
C8
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profisional. A2
A4
A5
A10
 B8
B11
 C4
C6
Desenvolver para o exerciucio duhna cidadanía aberta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento. A1
A2
A5
 B8
B11
 C4
C6
C8

Contents
Topic Sub-topic
PRIMEIRA PARTE: INTRODUCIÓN

Tema 1: O Estado Moderno.

1) Evolución do Estado. Características e elementos. 2) Clasificación dos Estados. A evolución do Estado de Dereito (Estado liberal e Estado social). Estado democrático e principio democrático. Estados centralizados e Estados descentralizados
Tema 2: Orixe histórica do constitucionalismo 1) As raíces do constitucionalismo moderno. 2) Fases de evolución do constitucionalismo.
Tema 3: Hisotria Constitucional española 1) Introducción. Características. 2) O Estatuto de Bayona. 3) A Constitución de 1812. 3) O Estatuto Real de 1834. 4) A Constitución de 1837. 5) A Constitución de 1845. 6) A Constitución “non nata” de 1856. 7) A Constitución de 1869. 8)A I República e o Proxecto Federal de 1873. 9) A Restauración monárquica: A Constitución de 1876. 10) A crise constitucional e a ditadura de Primo de Rivera. 11) A II República española e a Constitución de 1931. 12) As Leyi Fundamentais do franquismo.
Tema 4: A transición política e o proceso constituínte 1) O Poder Constituínte. 2) A transición do réxime franquista ao sistema constitucional. O imposible continuísmo do franquismo. A vía do consenso. 3) A Lei para a Reforma Política e as eleccións de 15 de xuño de 1977.
SEGUNDA PARTE: FONTES DO DEREITO

Tema 5: O concepto de Constitución. 		1) A Constitución como norma xurídica. 2) A Constitución como fonte do Dereito. 3) Os principios estructuradores do ordenamento xurídico. 4) A reforma da Constitución española de 1978: o procedemento ordinario e o procedemento agravado
Tema 6: O sistema de fontes. 1) A Lei ordinaria. 2) A Lei Orgánica. Concepto. Materias reservadas á Lei Orgánica. 3) Os actos con forza de lei: A) Decreto-Lei, B) Decreto lexislativo, C) Regulamentos. Regulamentos parlamentarios. 4) Os Estatutos de Autonomía. 5) O Dereito Comunitario. As normas comunitarias orixinarias e derivadas. 6) As normas internacionais. O artigo 10.2 CE como cláusula de interpretación de dereitos e liberdades.
TERCEIRA PARTE: DEREITOS FUNDAMENTAIS. GARANTÍAS DOS DEREITOS


Tema 7: O principio de igualdade. 		1) Igualdade ante a lei e igualdade na lei. 2) Igualdade e non discriminación. Accións positivas.
Tema 8: O dereito á vida e á integridade física. 1) Significado do dereito á vida e protección do nasciturus. 2) Titularidade do dereito á vida. A cuestión do aborto. 3) A eutanasia e o suicidio. 4) A prohibición da tortura e dos tratos degradantes ou inhumanos. 5) A abolición da pena de morte.
Tema 9: O dereito á liberdade ideolóxica e á liberdade relixiosa. 1) Contido. 2) Titularidade. 3) Artigos 16.1, 16.2 e 16.3 CE. 4) A posición da Estar fronte ao fenómeno relixioso. Relacións do Estado coas confesións relixiosas. Os Tratados coa Igrexa católica e os Convenios coas confesións minoritarias.
Tema 10: Dereitos personalísimos 1) O dereito á honra, o dereito á intimidade e o dereito á propia imaxe. A Lei Orgánica 1/1982. 2) O dereito á inviolabilidade do domicilio. 3) O dereito ao segredo das comunicacións. 4) A protección de datos e as novas tecnoloxías.
Tema 11: O dereito de reunión e manifestación. 1) Definición do dereito de reunión. Caracteres. 2) Límites ao dereito de reunión. 3) Titularidade ou suxeitos do dereito de reunión. 4) O concepto do dereito de manifestación. 5) Comunicación previa. Contido da comunicación.
Tema 12: O dereito de asociación. 1) Concepto e características dunha asociación. 2) Titularidade do dereito. 3) Contido do dereito. Deber de inscrición rexistral. Obrigación legal de asociarse. 4) Asociacións ilícitas. 5) Disolución dunha asociación. 6) Os partidos políticos: asociacións con réximes particulares. 7) A posible disolución dun partido político.
Tema 13: O dereito á educación 1) Dereito á Educación e Libertade de Ensinanza 2) Educación en principios democráticos e dereitos fundamentais 3) Centros de ensino e poderes públicos 4) A autonomía universitaria
Tema 14: A liberdade de expresión e o dereito á información. 1) Concepto do dereito á información. 2) Contido. 3) Suxeito. 4) Dereito a unha información veraz. 5) Dereito de información e cláusula de conciencia. Dereito de información e segredo profesional. 6) O dereito de rectificación.
Tema 15: As garantías dos dereitos fundamentais. 1) Garantías normativas. 2) Garantías xurisdicionais. 3) Garantías institucionais: O Defensor Do Pobo. 4) A suspensión dos dereitos fundamentais.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 A15 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 1 0 1
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A5 A7 A10 21 42 63
Seminar A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 7 14 21
Case study A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 16 16 32
Document analysis A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 3 6 9
Directed discussion A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 2 2 4
Workbook A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 0 6 6
Objective test A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 2 0 2
Events academic / information A1 A2 A3 A5 A7 A10 B8 B10 B3 B5 C4 C6 3 0 3
Supervised projects A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 4 4 8
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities O primeiro día de clase, cada un dos profesores responsables dos diferentes grupos procederá a explicar aos seus alumnos/as a estrutura da guía docente personalizada, así como as materias concretas obxecto de estudo, a distribución aproximada do cronograma e as fontes documentais máis útiles para seguir o curso académico.
Guest lecture / keynote speech As sesións maxistrais constituirán a base teórica que facilite os coñecementos esenciais ao alumno sobre a materia
Seminar Os seminarios son sesións de traballo cun perfil teórico-práctico especializadas nun tema concreto
Case study Estudo de casos prácticos, análises de textos xurídicos ou de xurisprudencia que os docentes expoñan aos alumnos/as. Esta actividade poderá ser presencial ou non presencial.
Document analysis Estudar ou comentar documentos xurídicos, documentos doctrinales ou xurisprudencia do Tribunal Constitucional, Tribunal Europeo de Dereitos Humanos, etc...
Directed discussion Esta actividade será realizada de modo presencial e consistirá na posta en común de opinións sobre unha materia, ou ben, na resolución común de problemas actuais que estean directamente relacionados co obxecto de estudo
Workbook Lecturas en sesións presenciais ou non presenciais.
Objective test Exame final e, no seu caso, exame parcial (se así o establece o profesor encargado dese grupo)
Events academic / information Nos científicos desenvólvese, xeralmente con máis profundidade que nas clases presenciais, un ou varios temas relacionados coa materia. Nos divulgativos as aproximacións non requiren a adquisición de coñecementos específicos previos
Supervised projects Que permiten desenvolver en profundidade desde unha perspectiva teórico-prática un ou máis problemas xurídicos. Poderán ser individuais ou grupais

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description

A atención personalizada realizarase de conformidade co descrito no apartado sobre metodoloxías. En principio, a atención xenérica consistiría na tradicional tutoría mediante a cal o profesor/a ponse a disposición dos/as estudantes nun momento temporal concreto co obxecto de que éste/a poida consultar o que estime oportuno en relación ao contido da materia, pero de forma individualizada. Asimesmo, virtualmente os estudantes poderán porse en contacto co profesor/a por e-mail, Moodle ou Teams para formularlle as preguntas que consideren oportunas.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Case study A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 En sesións de GR e en traballo fora da aula 10
Objective test A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 Proba de avaliación de competencias xerais e específicas. A superación da materia require a superación desta proba 85
Supervised projects A1 A2 A3 A5 A7 A10 A11 A12 B8 B9 B10 B11 B3 B5 C1 C4 C6 Plantexamentos teórico-prácticos desde o enfoque de problemas, con orientacións do profesor 5
 
Assessment comments

Os estudantes con dedicación a tempo parcial, é dicir que solicitasen e lles fora concedida dispensa de asistencia ás aulas (pode consultarse a normativa que regula o réxime de estudos a tempo parcial) poderán ser avaliados a través dunha proba obxectiva, sen necesidade de que entreguen as prácticas ou actividades interactivas realizadas na aula.

Sources of information
Basic
    • A bibliografía recomendada refírese sempre á última edición dispoñible
  • José Antonio Portero Molina, Constitución y jurisprudencia constitucional, Tirant lo Blanch, Valencia,
  • Fernando Santaolalla, Derecho Constitucional, Dykinson, Madrid,
  • Balaguer Callejón, Francisco (Coordinador), Manual de Derecho Constitucional, Tecnos, Madrid,  Volumen I y II.
  • Roberto Blanco Valdés, Introducción a la Constitución de 1978, Alianza, Madrid,
  • María Isabel Vélez (Coord.), Lecciones de Derecho Constitucional, Tirant lo Blanch, Valencia,
  • José Carlos de Bartolomé Cenzano, Derechos fundamentales y libertades públicas, Tirant lo Blanch, Valencia,
  • Miguel Agudo Zamora y otros, Manual de Derecho Constitucional, Tecnos, Madrid
  •  Santiago Roura y Javier Tajadura (Dirs.), La reforma constitucional, Bilioteca Nueva, Madrid.
Complementary

 

·      José Antonio Portero Molina, “Contribución al debate sobre la reforma del Senado”, Revista de Estudios Políticos, n.º 87 (1995), págs. 81-105.

 

·      Javier Ruipérez, La protección constitucional de la autonomía, Tecnos, Madrid, 1993

 

·      Santiago Roura Gómez, Federalismo y Justicia Constitucional. El Tribunal Constitucional y las Comunidades Autónomas, Biblioteca Nueva, Madrid, 2003

 Santiago Roura y Javier Tajadura (Dir.), La reforma constitucional, Bilioteca Nueva, Madrid, 2005.

 

·      Ana Aba Catoira, La limitación de los derechos en la jurisprudencia del Tribunal Constitucional Español, Tirant lo Blanch, Valencia, 1999.

 

·      Sonia García Vázquez, El estatuto jurídico-constitucional del extranjero en España, Tirant lo Blanch, Valencia, 2007.

 

·      Sonia Garcìa Vàzquez, La controvertida reforma de la Ley Orgànica del Tribunal Constitucional, Andavira, A Coruña, 2009.

·      Francisco Tomás y Valiente, El reparto competencial en la jurisprudencia del Tribunal Constitucional, Tecnos, Madrid, 1998.

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Roman Foundations of the Western Legal Tradition/612G01001
Spain in the Historical and Legal Context of Europe/612G01002
Oral and Written Communication/612G01004

Subjects that continue the syllabus
Constitutional Organisation of the State/612G01009
Public International Law/612G01019
Regional Public Law in Spain/612G01030
Immigration Law/612G01036
Law and Biomedicine/612G01040

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.