Datos Identificativos 2021/22
Asignatura (*) Dereito da Unión Europea Código 612G01021
Titulación
Grao en Dereito
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Dereito Público
Coordinación
Sobrido Prieto, Marta
Correo electrónico
marta.sobrido@udc.es
Profesorado
Aba Catoira, Ana Maria
Caamaño Domínguez, Francisco Manuel
Camara Ruiz, Juan
Garcia Vazquez, Sonia
Grandal Rodríguez, María Eva
Mkrtichyan , Artak
Oanta Oanta, Gabriela Alexandra
Quindimil Lopez, Jorge Antonio
Ruiperez y Alamillo, Javier
Sobrido Prieto, Marta
Soto Díaz, David José
Correo electrónico
ana.abac@udc.es
f.caamano@udc.es
juan.camara@udc.es
sonia.garcia.vazquez@udc.es
e.grandalr@udc.es
a.mkrtichyan@udc.es
gabriela.oanta@udc.es
jorge.quindimil@udc.es
javier.ruiperez@udc.es
marta.sobrido@udc.es
david.sdiaz@udc.es
Web
Descrición xeral O estudo desta materia permitirá ao alumnado coñecer mellor a súa condición de cidadáns europeos e, sobre todo, ampliará a súa comprensión da dimensión xurídica da Unión Europea. Esto último permitiralle constatar a importancia que pode acadar o dereito nos procesos de integración.

A impartición desta materia é responsabilidade de 3 áreas de coñecemento: Dereito internacional público (leccións 1-2, 5-13), Dereito constitucional (lección 3-4) e Dereito procesual (lección 14).
Plan de continxencia 1. MODIFICACIONS NOS CONTIDOS.
Non se realizarán cambios.


2. METODOLOXIAS.
*Metodoloxías docentes que se manteñen: Sesión maxistral; Estudo de caso (computa na avaliación); Proba final (computa na avaliación).
*Metodoloxías docentes que se modifican: mantense a metodoloxía docente, pero substitúese a docencia presencial por unha docencia virtual, e as actividades prácticas tamén realizaranse por medios virtuais.

3. MECANISMOS DE ATENCION PERSONALIZADA AO ALUMNADO.
A. Doble Grao Dereito+ADE: Microsoft Outlook, Moodle, TEAMS.
B. Grao en Dereito: Moodle, TEAMS, FORMS, STREAM.
C. Bilingual degree: TEAMS, Moodle, Microsoft Outlook.

4. MODIFICACIÓNS NA AVALIACION.
A proba final desenvolverase virtualmente coas garantías de seguridade correspondente.
*Observacións de avaliación:
A. Doble Grao Dereito+ADE: Suprímese a esixencia de obter unha cualificación numérica non inferior á de 5 sobre 10 na proba final.
B. Grao en Dereito: Non se realizarán cambios.
C. Bilingual degree: Non se realizarán cambios.

5. MODIFICACIÓNS DA BIBLIOGRAFIA OU WEBGRAFIA.
Non se realizarán cambios.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento das principais institucións xurídicas.
A3 Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico.
A5 Coñecemento dos principios e valores constitucionais.
A6 Comprensión das distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual.
B1 Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B5 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Aprender a aprender.
B10 Traballar de forma colaborativa.
B13 Capacidade para utilizar a rede informática (internet) na obtención de información e na comunicación de datos e, en xeral, capacidade para empregar as ferramentas básicas das TIC necesarias para o exercicio da súa profesión.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquisición do coñecemento dos principios e valores constitucionais. A5
Adquisición do coñecemento das principais institucións xurídicas. A1
Percepción, polo alumnado, do carácter sistemático do ordenamento xurídico. A3
Comprensión, polo alumnado, das distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual. A6
Comprensión, polo alumnado, de coñecementos nunha área de estudo como é esta que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda deste campo de estudo B1
Aplicación, polo alumnado, dos seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional. Adquisición das competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro desta área de estudo B2
Traballo do alumnado de forma colaborativa. B10
Adquisición, e exercicio, da competencia de aprender a aprender. B6
Adquisición, polo alumnado, da competencia para desenvolver aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía B5
Capacidade para utilizar a rede informática (internet) na obtención de información e na comunicación de datos e, en xeral, capacidade para empregar as ferramentas básicas das TIC necesarias para o exercicio da súa profesión. B13
Dominio da expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. C2
Utilización das ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. C3
Capacidade para desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. C4
Entendemento da importancia da cultura emprendedora e coñecimento dos medios ao alcance das persoas emprendedoras. C5
Capacidade do alumnado para valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que debe enfrontarse. C6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Orixe e evolución histórica da Unión Europea. 1. Antecedentes históricos da UE
2. O proceso de profundización da UE
3. O proceso de ampliación da UE
Tema 2. Natureza xurídica e caracteres da Unión Europea. 1.Configuración xurídica: a UE como Organización internacional
2.Valores, obxectivos e principios
3.O sistema de competencias
Tema 3. A integración europea. Fundamento e alcance constitucional da pertenza á UE. 1. Bases constitucionais da pertenza á UE
2. A pertenza á UE e as súas consecuencias sobre o sistema constitucional de fontes do Dereito.
3. A pertenza á UE e as súas consecuencias sobre a organización territorial do Estado español.
4. Cidadanía e dereitos. 1. A cidadanía europea: concepto e contido
2. A tutela dos dereitos no espazo comunitario
3. A Carta dos Dereitos fundamentais da UE: proceso constitucional?
4. A adhesión da UE ao Convenio Europeo de Dereitos Humanos.
Tema 5. Sistema institucional da Unión Europea (I). 1. Consideracións xerais: principios e medios
2. O Consello Europeo
3. O Consello
Tema 6. Sistema institucional da Unión Europea (II). 1. O Parlamento Europeo
2. A Comisión
3. Outras institucións e órganos
Tema 7. Ordenamento xurídico da Unión Europea (I): Fontes.
1. O Dereito orixinario
2. O Dereito derivado
3. O proceso de formación do Dereito derivado
Tema 8.Ordenamento xurídico da Unión Europea (II): Aplicación no Ordenamento xurídico interno. 1. As relacións entre o Dereito da UE e os Dereitos interno dos Estados membros
2. Os principios de efecto directo, primacía e responsabilidade do Estado
3. Desenvolvemento e execución do Dereito da UE
Tema 9. Sistema xurisdicional da UE (I): Organización e funcionamento do TJUE. 1.O Tribunal de Xustiza: organización e funcionamento
2. O Tribunal Xeral: organización e funcionamento
3. Os tribunais especializados: o Tribunal da Función Pública.
4. Caracteres xerais do procedemento ante o TJUE.
Tema 10. Sistema xurisdicional da UE (II): as competencias do TJUE. 1. A competencia contenciosa
2. A competencia prejudicial
3. As competencias consultiva
Tema 11. Políticas e liberdades da UE. 1. As liberdades fundamentais do mercado interior
2. As políticas comúns da Unión
3. As políticas compartidas da Unión
4. As políticas en que a Unión dispón de competencias de cooperación, apoio, complemento ou axuda
Tema 12. Acción exterior da Unión Europea: as relacións exteriores. 1. A subxectividade xurídica internacional da UE
2. As principais manifestacións da subxectividade internacional da UE
3. A dimensión internacional das políticas civís da UE
Tema 13: Acción exterior da Unión Europea: a Política exterior e de Seguridade Común e a Política de Seguridade e Defensa Común. 1. A articulación da Política Exterior e de Seguridade Común
2. A dimensión institucional e os ámbitos materiais da Política Exterior e de Seguridade Común
3. A articulación da Política de Seguridade e Defensa Común
Tema 14: Espazo de Liberdade, Seguridade e Xustiza: a tutela xudicial e procesual na Unión Europea. 1. A cooperación xudicial en materia civil: principios e instrumentos xurídicos.
2. A cooperación xudicial en materia penal: principios, instrumentos xurídicos, a Lei 23/2014 e as institucións de cooperación xudicial e policial na UE.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A3 A5 A6 C5 39 60 99
Seminario B6 B10 B13 B1 B2 B5 C2 C3 C4 C5 C6 19 25 44
Proba obxectiva A1 A3 A5 A6 B6 B10 B1 B2 B5 C4 C5 C6 2 0 2
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Actividade lectiva desenvolvida polo profesorado seguindo o programa da asignatura.
Seminario Actividade de contidos prácticos relacionados coa asignatura.
Proba obxectiva Exame do contido da asignatura.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Descrición
O alumnado terá a posibilidade de consultar co profesorado todas aquelas dúbidas que lle xurdan tanto respecto das clases maxistrais como das actividades prácticas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Seminario B6 B10 B13 B1 B2 B5 C2 C3 C4 C5 C6 Avaliación da actividade práctica. Dependendo da titulación (Dobre grao Dereito+ADE / Grao en Dereito en castelán / Grao en Dereito bilingüe), representará unha porcentaxe diferente da nota final da asignatura. Véanse "Observacións avaliación". 40
Proba obxectiva A1 A3 A5 A6 B6 B10 B1 B2 B5 C4 C5 C6 Exame do contido da materia. Dependendo da titulación (Dobre grao Dereito+ADE / Grao en Dereito en castelán / Grao en Dereito bilingüe), representará unha porcentaxe diferente da nota final de asignatura. Véanse "Observacións avaliación". 60
 
Observacións avaliación

ORGANIZACIÓN
DA MATERIA SEGÚN ÁREAS DE COÑECEMENTO

A impartición e avaliación da materia é responsabilidade de 3
Áreas de coñecemento: Área de Dereito internacional público (DIP), Leccións 1-2 e
5-13; Área de Dereito constitucional (DC), Leccións 3-4; Área de Dereito procesual
(DP), Lección 14.

PROFESORADO

DOBRE GRAO EN DEREITO + ADE

  • Área DIP: Profa. Gabriela A. Oanta (gabriela.oanta@udc.es) e
    Prof. Artak Mkrtichyan (artak@udc.es);
  • Área DC: Prof.
    Francisco Caamaño (f.caamano@udc.es);
  • Área DP: profesorado por determinar.

GRAO EN DEREITO, QUENDA DE MAÑÁ

  • Área DIP: Profa. Marta Sobrido (marta.sobrido@udc.es) e Prof.
    Jorge A. Quindimil (jorge@udc.es);
  • Área DC: Prof. Javier Ruipérez (javier.ruiperez@udc.es)
  • Área DP: Prof. Juan Cámara (juan.camara@udc.es).

GRAO EN DEREITO, QUENDA DE TARDE

  • Área DIP: Profa. Marta Sobrido (marta.sobrido@udc.es);
  • Área DC: Profa. Sonia García (sonia.garcia.vazquez@udc.es);
  • Área DP: profesorado por determinar.

GRAO EN DEREITO
BILINGÜE

  • Área DIP: Profa. Gabriela A. Oanta (gabriela.oanta@udc.es) e
    Prof. Artak Mkrtichyan (artak@udc.es);  
  • Área DC: Profa. Ana Aba (ana.abac@udc.es);  
  • Área DP: Prof. David Soto (david.sdiaz@udc.es).


CÁLCULO DA NOTA FINAL DA MATERIA



 Cada unha das Áreas de coñecemento que participa na materia ten un
peso na avaliación final, proporcional á súa carga docente:



  • Dereito internacional público: 78 % da nota final;
  • Dereito constitucional: 15% da nota final;
  • Dereito procesual: 7% da nota final.


PLAXIO OU COPIA



Calquera intento de plaxio ou copia, tanto nas actividades prácticas
como no examen, suporá un suspenso automático nada materia con un 0.

EVALUACIÓN NO
DOBRE GRAO DEREITO+ADE



  • En relación coa parte relativa ao Dereito
    internacional público (DIP)
    , para superar a materia deberá alcanzarse un 5 sobre
    10 no exame, que será final e oral, e suporá un 60% da nota final. Para que se poida sumar a nota das actividades
    prácticas, que suporá o 40% da nota
    final, deberá alcanzarse un 5 sobre 10 no exame final. Se non se alcanza unha
    nota mínima de 5 sobre 10 nas actividades prácticas, non se poderá sumar a
    cualificación do exame final. O alumnado que non se presente ao exame final de
    DIP, será considerados como NP polo que se refire á parte de DIP. Polo que se refire á segunda oportunidade de exames, o sistema de avaliación será similar ao da primeira oportunidade. Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, a avaliación consistirá nun exame final sobre os contidos da materia cuxa cualificación máxima será de 10 puntos sobre 10.
  • No caso da parte de Dereito constitucional (DC), é necesario
    aprobar o exame final para que poidan ser tidas en conta as notas das
    prácticas. Ao alumnado que obteña unha cualificación numérica de 5 ou superior
    (sobre 10) no exame final, calcularáselles a nota do seguinte modo: 30% da nota mediante avaliación de
    actividades prácticas (en clase, entregas de traballos…) e 70% restante mediante o exame final. O alumnado que obteña unha
    cualificación numérica inferior a 5 (sobre 10) no exame final, suspenderá a
    materia sen que se lle poida ter en conta a nota das prácticas.
  • Polo que se refire á parte de Dereito procesual (DP), o 65% a proba mixta e 35% as prácticas.


EVALUACIÓN NO
GRAO EN DEREITO



  • En relación
    coa parte de Dereito internacional público (DIP) teranse en conta o exame
    final e as actividades prácticas realizadas ao longo do curso. EXAME FINAL. O
    exame representará o 80% da nota da
    parte DIP. O exame será escrito. Se no exame non se consegue un 5 sobre 10, a
    nota das actividades prácticas non se engadirá á nota final da parte DIP.
    ACTIVIDADES PRÁCTICAS. As actividades prácticas representarán o 20% da nota DIP; pero só se terán en
    conta no cálculo da nota DIP se se acadou un 5 sobre 10 no exame final DIP. O
    alumnado que non se presente ao exame final DIP considerarase non presentado no
    que se refire á parte DIP. Ao comezo do curso, informarase ao alumnado sobre a
    organización das actividades prácticas. Non se permitirá a defensa e/ou entrega
    de actividades prácticas fóra dos prazos establecidos, agás por motivos
    debidamente xustificados. As actividades prácticas non defendidas e/ou
    entregadas serán cualificadas cun 0. ALUMNADO CON DISPENSA ACADÉMICA DE
    ASISTENCIA Á CLASE. O alumnado a tempo parcial ao que, previa solicitude ao
    Decanato, se lle concedeu unha exención académica para asistir ás clases
    (pódese consultar a normativa que regula o réxime de estudos a tempo parcial),
    pode escoller entre dúas opcións: 1) que o exame final representa o 100% da
    nota DIP; 2) que o exame final representa o 80% da nota DIP, e o 20% restante a
    través de actividades prácticas que o alumnado defenderá oralmente ao longo do
    curso (presencial ou por Teams; modalidade e datas fixadas polo profesorado
    segundo ás circunstancias do caso). O alumnado deberá escoller un sistema ou
    outro dentro do prazo fixado polo profesorado. SEGUNDA OPORTUNIDADE. A
    modalidade de exame será a mesma nas dúas ocasións. Como regra xeral, non se
    permite a recuperación das actividades prácticas na segunda oportunidade. Atendendo
    ás circunstancias do caso concreto, o profesorado poderá permitirlle ao alumnado
    realizar unha ou varias das actividades prácticas non realizadas ou non
    superadas.
  • No
    caso da parte de Dereito constitucional (DC), é necesario que se aprobe
    o exame final para que poidan ser tidas en conta as notas das prácticas. Os
    alumnos que obteñan unha cualificación numérica de 5 ou superior (sobre 10) no
    exame final que será escrito, calcularáselles a nota do seguinte modo: 30% da nota mediante avaliación de
    actividades prácticas (en clase, entregas de traballos, …), e 70% restante mediante o exame final. Os
    alumnos que obteñan unha cualificación numérica inferior a 5 (sobre 10) no
    exame final, suspenderán a materia sen que se lles poida ter en conta a nota
    das prácticas.

  • Polo que se refire á parte de Dereito procesual (DP), o 65% a proba mixta e 35% as prácticas.


EVALUACIÓN NO GRAO BILINGÜE



  • En relación coa parte de Dereito internacional público (DIP), o
    exame final da materia será escrito e suporá o 50% da nota final, e as actividades prácticas puntuarán o 50%
    restante. Polo que se refire á segunda oportunidade de exames, o sistema de avaliación será similar ao da primeira oportunidade. Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, a avaliación consistirá nun exame final sobre os contidos da materia cuxa cualificación máxima será de 10 puntos sobre 10. 
  • No
    caso da parte de Dereito constitucional (DC), é necesario que se aprobe
    o exame final para que poidan ser tidas en conta as notas das prácticas. Os
    alumnos que obteñan unha cualificación numérica de 5 ou superior (sobre 10) no
    exame final que será escrito, calcularáselles a nota do seguinte modo: 30% da nota mediante avaliación de
    actividades prácticas (en clase, entregas de traballos, …), e 70% restante mediante o exame final. Os
    alumnos que obteñan unha cualificación numérica inferior a 5 (sobre 10) no
    exame final, suspenderán a parte de DC sen que se lles poida ter en conta a nota
    das prácticas.

  • Polo que se refire á parte de Dereito procesual (DP), o 65% a proba mixta e 35% as prácticas.


































DEREITO CONSTITUCIONAL. SITUACIÓN
DOS ESTUDANTES CON DEDICACIÓN OU DISPENSA A TEMPO PARCIAL:





Os estudantes con dedicación ou dispensa a tempo parcial, é dicir, que
solicitaran e lles fose concedida polo Decano da Facultade de Dereito a
exención de asistencia ás aulas presenciais (pódese consultar a normativa que
regula o réxime de estudos a tempo parcial), poderán ser avaliados mediante
unha proba obxectiva que representará o 100% da nota final da materia, sen
necesidade de que entreguen as prácticas ou actividades interactivas. Non
obstante, se o alumno desexa optar polo sistema de avaliación continua, deberá
facelo constar por escrito ao profesor e obter a súa aprobación tamén por
escrito.



DEREITO CONSTITUCIONAL. SANCIÓN
POR COPIA OU PLAXIO:



Calquera intento de copiar nos exames ou plaxiar os traballos ou as prácticas
pode ser penalizado cunha nota directa de "SUSPENSO: 0 puntos",
independentemente do desenvolvemento do resto do exercicio ou exame.





DEREITO CONSTITUCIONAL. PREVISIÓNS
PARA A SEGUNDA OPORTUNIDADE:





Para aprobar o curso, os estudantes deberán acadar unha nota mínima de
5 sobre 10 puntos nas probas obxectivas. Así as cousas, calcularase o
porcentaxe pertinente desa cualificación e engadiranse as puntuacións obtidas
nas tarefas prácticas e interactivas, no seu caso.





O tipo de exame será confirmado por cada un dos profesores
responsables de cada grupo aos seus alumnos na aula.





As cualificacións das actividades prácticas e interactivas manteranse
para a segunda oportunidade (xullo).


Fontes de información
Bibliografía básica CHALMERS, D. (2019). European Union law: texts and materials . Cambridge University Press
MANGAS MARTÍN, A. y LIÑÁN NOGUERAS, D.J. (2020). Instituciones y Derecho de la Unión Europea. Madrid: Tecnos
RUIPÉREZ, J. (2018). La “ciudadanía europea” y sus implicaciones para el derecho constitucional. Ciudad de México: Universidad Nacional Autónoma de México
DIEZ DE VELASCO, M. (coordinado por J.M. SOBRINO) (2010). Las Organizaciones internacionales. Madrid:Tecnos
ORTEGA GÓMEZ, M. (2016). Las políticas de la Unión Europea en el siglo XXI. Barcelona: Bosch
FAIRHURST, J. (2016). Law of the European Union (11th ed.). Edinburgh: Pearson
ABELLÁN HONRUBIA, V.; VILÁ COSTA, B. y OLESTI RAYO, A. (2011). Lecciones de Derecho comunitario europeo. Barcelona: Ariel
SOBRINO HEREDIA, J.M. (2016). Textos para el estudio del Derecho Internacional Público, Derecho de la Unión Europea y Derecho Internacional de los Espacios. Valencia: Tirant lo Blanch
SOBRINO HEREDIA, J.M. (2016). Textos para el estudio del Derecho Internacional Público, Derecho de la Unión Europea y Derecho Internacional de los Espacios. Valencia: Tirant lo Blanch
DAVIES, K. (2019). Understanding European Union law. Routledge

BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA PARA A PARTE DO PROGRAMA IMPARTIDA POLO AREA DE DEREITO CONSTITUCIONAL

  • RUIPEREZ ALAMILLO, J.: La "Constitución Europea" y la teoría del Poder Constituyente, Ed. Biblioteca Nueva, Madrid, 2000.
  • CARMONA CONTRERAS, A. (Ed.), La Unión Europea en perspectiva constitucional, Aranzadi, Navarra, 2008.
  • GOIZUETA VÉRTIZ, J. y CIENFUEGOS, M. (Dirs.), La eficacia de los derechos fundamentales de la UE, Thomson Reuters Aranzadi, Navarra, 2014.
  • JIMENA QUESADA, L., Fundamentos constitucionales de la Unión Europea, Biblioteca Nueva, Madrid, 2006.
  • JIMENA QUESADA, L., Jurisdicción nacional y control de convencionalidad. A propósito del diálogo judicial global y de la tutela multinivel de derechos, Aranzadi, Navarra, 2013.
  • JIMENA QUESADA, L., Sistema europeo de derechos fundamentales, Colex, Madrid, 2006.
  • PÉREZ TREMPS, P. (Dr.), Constitución europea y Constituciones nacionales, Tirant lo Blanch, Valencia, 2005.
  • RODRÍGUEZ, A., Integración europea y derechos fundamentales, Civitas, Madrid, 2001.
  • UGARTEMENDÍA, J.I., Derecho Constitucional Europeo, Tirant lo Blanch, Valencia, 2011.
  • UGARTEMENDÍA, J.I., GARCÍA VÁZQUEZ, S., GOIZUETA VÉRTIZ, J. (Dirs.), La Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea, Thomson.
Bibliografía complementaria MANGAS, A. (Dir.); GONZÁLEZ, L.N. (Coord.); LÓPEZ ESCUDERO, M.; MARTIN PÉREZ DE NANCLARES, J. y SOBR (2008). Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea. Comentario artículo por artículo. Madrid: Fundación BBVA
ALCAIDE FERNÁNDEZ, J. y CASADO RAIGÓN, R. (2018). Curso de Derecho de la Unión Europea, 3ª ed.. Madrid: Tecnos
SÁNCHEZ RAMOS, B. (Ed.) (2012). La Unión Europea como actor global. Valencia: Tirant lo Blanch
GUTIERREZ ESPADA, C. e.a (2015). La Unión Europea y su Derecho. Madrid: Trotta
ALDECOA LUZARRAGA, F.; SOBRINO HEREDIA, J.M. e.a. (2008). Los Tratados de Roma en su cincuenta aniversario. Perspectivas desde la Asociación Española de Profesores de Derecho internacional y Relaciones internacionales. Madrid: M. Pons

PAXINAS WEB

  • Páxina oficial da Unión Europea: http://europa.eu/
  • Tribunal de Xustiza da Unión Europea: https://curia.europa.eu/jcms/jcms/j_6/es/
  • EUROPOL: http://europol.europa.eu/
  • EUROJUST: http://eurojust.eu/
  • Rede xudicial europea en materia civil e mercantil: https://www.ejn-crimjust.europa.eu/ejn/Ejn_Home/ES/
  • Atlas xudicial europeo: http://ec.europa.eu/justice_home/judicialatlascivil/html/index_es.htm
  • Rede xudicial europea en materia penal: http://www.ejn-crimjust.europa.eu/ejn/

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Dereito Internacional Público/612G01019

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Traballo fin de Grao/612G01031
Dereito internacional dos espazos/612G01047

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías