Identifying Data 2021/22
Subject (*) Legal Reasoning Theory and Practice Code 612G01041
Study programme
Grao en Dereito
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
First and Second Cycle 2nd four-month period
 Fourth Optional 4.5
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Dereito Privado
Coordinador
Vergara Lacalle, Oscar
 E-mail
oscar.vergara@udc.es
Lecturers
Vergara Lacalle, Oscar
 E-mail
oscar.vergara@udc.es
Web
General description Nesta materia estúdase a interpretación xurídica, a aplicación do Dereito e a argumentación ou xustificación das decisións xurídicas, con especial atención á argumentación en sé xudicial. O estudo baséase nas imprescindibles bases, tanto teóricas como procedentes do Dereito positivo vixente, pero céntrase nas principais técnicas de interpretación e argumentación, coa pretensión de que o estudante sexa capaz de construír argumentacións que satisfagan un elevado nivel de corrección, así como detectar, no uso das diferentes técnicas interpretativas e argumentativas, as deficiencias e erros máis comúns que diminúen ou suprimen a corrección das mesmas.

A actividade argumentativa en sé xurídica pode estudarse polo menos desde dous puntos de vista: descriptivo e normativo. O primeiro atende a cómo funciona o razonamiento xurídico de feito, mentres que o segundo proponse máis ben establecer cómo deben levarse a cabo o conxunto de operacións, actividades e tarefas que cabe englobar baixo os términos “argumentación” ou “razoamento xurídico”. Á súa vez, estes últimos términos poden referirse ás actividades de quen crean o Dereito (legisladores, poder executivo, xuíces), ás de quen toman parte activa nos procesos xudiciais (avogados, fiscais) e na actividade xurídica (notarios, rexistradores, funcionarios públicos, etc.) pero tamén á de quen constrúen e desenvolven a ciencia xurídica (os estudiosos que elaboran a denominada doutrina ou dogmática xurídica).
O presente curso centrarase case de forma exclusiva na actividade de razoamento xurídico dos xuíces e dos avogados. En realidade, o punto de vista que se tratará de analizar é o dos xuíces, pois os avogados elaboran os seus argumentos e interpretacións coa finalidade de persuadir ou convencer ao xuíz de que a decisión proposta por eles é a que o xuíz debe adoptar. Nese sentido, aínda que a interpretación do Dereito e as argumentaciones dos avogados poden considerarse estratéxicas e non son, de ningún xeito, imparciais, darase por suposto que o seu modo de razoar imita e asimílase por completo ao razonamiento do xuíz. Por outra banda, non se fará apenas referencia á actividade de quen crean as normas xerais.

En canto ao ponto de vista (descriptivo ou normativo, é dicir, o que atende ao que sucede de feito e o que mira o que debería ser) tratarase de atender de forma equilibrada a ambos. Esta opción resulta arriscada, por canto disponse de pouco tempo, pero os resultados serán moito máis satisfactorios si lógrase transmitir aos estudantes un modelo non só do que sucede na práctica, que terá a utilidade de detectar os defectos e fallas dos modos de razoar propios e alleos, senón tamén un modelo de como encauzar a tarefa de razonamiento, interpretación e argumentación, en orde a facela menos atacable.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
Non se realizarán cambios.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Todas, coas adaptacións necesarias (mencionadas no apartado de atención personalizada), no caso de que se precise pasar á docencia non presencial.

*Metodoloxías docentes que se modifican
Ningunha.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Correo electrónico: para consultas puntuais e para solicitar titorías virtuais.
- Moodle: para informar de novas, facilitar materiais, entregar tarefas, desenvolver debates a través de foros e realizar probas.
- Teams: para as sesións maxistrais, en grande grupo, e para as sesións interactivas, en pequenos grupos, nas franxas horarias asignadas á materia, para o seguimento do traballo. Tamén se utilizará esta ferramenta para a realización das titorías individuais e grupais (previamente concertadas a través do correo electrónico).

4. Modificacións na avaliación
As probas realizaranse a través de Moodle. Empregarase Teams como ferramenta de apoio ao exame.

*Observacións de avaliación:
No suposto de eventuáis restriccións sanitarias que afecten á presencialidade, as aulas terán lugar a través da plataforma Teams, tanto as teóricas, como as de seminario. O exame realizarase a través da plataforma Moodle, cun valor do 40% da cualificación total.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non se realizarán cambios.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A3 Grasping the systematic nature of the legal system
A4 Appreciating the interdisciplinary nature of legal problems
A6 Understanding the different manifestations of law in its historical evolution and in its current reality.
A8 Basic knowledge of legal argumentation.
A9 Ability to handle legal sources (legal, jurisprudential and doctrinal).
A10 Ability to interpret and critically assess the legal system.
A11 Ability to understand and write legal documents.
A12 Management of legal oratory (ability to express themselves properly in public).
A15 Ability to negotiate and mediate.
B2 Ability to know how to apply their knowledge to their work or vocation in a professional way and possess the skills that are usually demonstrated through the elaboration and defense of arguments and the resolution of problems within their area of study.
B3 Ability to gather and interpret relevant data (usually within their area of study) to make judgments that include a reflection on social, scientific or ethical relevant issues.
B4 Ability to transmit information, ideas, problems and solutions to a specialized and non-specialized public.
B5 Acquisition and assessment of those learning skills necessary to undertake further studies with a high degree of autonomy
B7 Effective problem solving.
B8 Critical, logical, and creative thinking.
B9 Working autonomously on own initiative with a lifelong learning approach.
C1 Adequate oral and written expression in the official languages.
C4 Exercising an open, educated, critical, committed, democratic and supportive citizenship for the sake of the common good.
C6 Critically assess the knowledge, technology and information available to solve the problems they face.
C8 Valuing the importance of research, innovation and technological development for the socioeconomic and cultural progress of society.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Detectar erros, falacias e paraloxismos nunha cadea de argumentación. A6
A8
A10
 B3
B4
 C4
C8
Coñecer e aplicar modelos de corrección argumentativa para o desenvolvemento dos propios puntos de vista e para a análise crítica de argumentacións alleas e de sentenzas xudiciais. A11
A12
A15
 B2
 C4
C6
Comprender a natureza e os elementos do proceso de interpretación das normas xurídicas e do enxuízamento dos feitos. A3
A4
A9
A10
A11
 B7
B8
B9
Coñecer os elementos estruturais da argumentación e os factores xurídicos e extra-xurídicos que inflúen nela. A8
A9
 B9
B5
 C1
C8

Contents
Topic Sub-topic

TEMA 1. POSITIVISMO XURÍDICO E ARGUMENTACIÓN XURÍDICA


 1. A visión positivista da práctica do Dereito
2. A tese da subsunción. Críticas
3. A tese da discrecionalidad. Críticas
4. Modelos argumentativos. Críticas
4.1. O modelo retórico de Ch. Perelman
4.2. O modelo dialéctico de R. Alexy
TEMA 2. DECISIÓN E XUSTIFICACIÓN NO DEREITO


 1. O punto de partida
2. A toma de decisións
3. Decidir e xustificar
4. Xustificar e explicar
5. Xustificar e motivar
6. Xustificación xudicial
7. Xustificación interna e externa
8. Procedemento de argumentación en casos difíciles
8.1. Argumentacións analóxicas
8.2. Argumentación apagóxica
TEMA 3. CONTEXTOS DA ARGUMENTACIÓN XURÍDICA

 1. Argumentación xudicial e argumentación xurídica
2. A argumentación dos avogados
3. Argumentación e resolución alternativa de conflitos
4. Argumentación lexislativa
5. Argumentación e dogmática xurídica
TEMA 4. DIMENSIÓNS DA ARGUMENTACIÓN XURÍDICA

 1. Argumentar e decidir
2. Concepto de argumentación
3. Concepcións de argumentación
4. Concepcións da argumentación e argumentación xurídica
5. Argumentación e falacias
TEMA 5. ASPECTOS FORMAIS DA ARGUMENTACIÓN
1. A forma dos argumentos
2. Tipos xerais de inferencias
3. Clases de argumentos xurídicos
3.1. En relación coa premisa normativa
3.2. En relación coa premisa fáctica
4. Subsunción, adecuación e ponderación
5. Os límites da lóxica
TEMA 6. ASPECTOS MATERIAIS DA ARGUMENTACIÓN
1. O enfoque material da argumentación
2. Razoamento teórico e práctico
3. Razóns e tipos de razóns
4. Razóns xurídicas: sistemáticas e extrasistemáticas
5. Relevancia e peso das razóns
6. Razóns xurídicas e razóns morais. A unidade do razoamento práctico
TEMA 7. ASPECTOS PRAGMÁTICOS DA ARGUMENTACIÓN

 1. O xiro pragmático
2. Retórica e dialéctica
3. A dialéctica como procedemento
4. A actividade retórica
5. Papel da retórica e a dialéctica na argumentación xurídica
6. Recursos retóricos e dialécticos
TEMA 8. A REFUTACIÓN EN ESPECIAL

 1. Modos de refutar
2. Procedementos para refutar
3. As falacias en particular
3.1. Falacias formais
3.2. Falacias materiais
3.3. Falacias pragmáticas
4. Algunhas precisións sobre as falacias na argumentación xurídica
TEMA 9. A ARGUMENTACIÓN EMPÍRICA 0. Introdución.
1. Motivación da proba.
2. Concepcións da proba xudicial.
3. A inducción como racionalidad do procedemento probatorio.
4. Valoración da proba e estándares de proba.
5. Institucionalización e límites á averiguación da verdade.
6. En particular, a regra de exclusión da proba ilícita
TEMA 10. AVALIACIÓN DAS ARGUMENTACIÓNS 1. Avaliación e contextos argumentativos
2. A avaliación do razoamento xudicial
3. Tese da única resposta correcta
4. Criterios de avaliación
5. O razoable no Dereito
6. Modelos de análises de argumentacións

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A6 C4 C6 C8 13 19.5 32.5
Document analysis A3 A4 A10 A11 B8 B2 B3 0 23 23
Objective test B7 B4 B5 C1 2 20.5 22.5
Seminar A8 A9 A12 A15 B9 13 19.5 32.5
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Terán un carácter introductorio e de recapitulación aos grandes bloques temáticos da materia. Ocasionalmente, o profesor indicará pequenos exercicios teórico-argumentativos, os cales deberán ser resoltos para a próxima clase teórica seguinte.
Document analysis A comprobación das aproximaciones teóricas e a identificación e estudo dos principais problemas relacionados coa interpretación, aplicación e argumentación xurídica esixirán que as/os estudantes analicen textos normativos, jurisprudenciales e, en menor medida, documentos que conteñan actos xurídico-privados e actos administrativos. Cando estas análises formen parte dos exercicios mencionados no apartado precedente computarán para a nota.
Objective test A través dela se evaluará a aprendizaxe dos temas explicados e desenvolvidos nas clases magistrais.
Seminar Como medio para o desenvolvemento de habilidades relacionadas co sentido crítico, a capacidade de expresión oral e a exposición lóxica e ordenada dos argumentos. Os seminarios virarán ao redor dos temas propostos polo profesor ao principio do curso e terán carácter interactivo. Dous estudantes actuarán como relatores e tratarán de poñer de manifesto a súa capacidade argumentativa. O resto da clase poderá participar.

Personalized attention
Methodologies
Document analysis
Description
Os estudantes dispoñerán da posibilidade de manter unha sesión de atención personalizada co profesor, tanto para resolver dúbidas como para preparar a sesión de seminario.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Document analysis A3 A4 A10 A11 B8 B2 B3 Empregaranse para abordar distintas cuestións de teoría da argumentación e neles poderán obterse ata 1,5 puntos. 15
Objective test B7 B4 B5 C1 A proba obxectiva empregarase para evaluar a aprendizaxe dos contidos das clases maxistrais e das lecturas. O exame constará de diversas argumentacións que haberá que analizar á luz das preguntas propostas neste. 50
Seminar A8 A9 A12 A15 B9 A avaliación da participación nas sesións seminario terá en conta a eficacia pragmática, a fluidez expositiva, a habilidade argumentativa e a capacidade de análise e avaliación crítica. Tamén se tomará en consideración o dominio dos contidos temáticos e a capacidade de responder ás obxeccións ou preguntas suscitadas.
O principal criterio de avaliación será a calidade das intervencións, aínda que tamén se terá en conta a frecuencia das intervencións.
Na sesión ou sesións en que cada estudante actúe como ponente poderanse obter ata 2,5 puntos da cualificación final, en función da calidade da exposición. As intervencións efectuadas nas sesións onde non se actúe como ponente permitirán obter ata 1 puntos da cualificación final, en función dos criterios expostos 		35
 
Assessment comments
Para
aprobar a materia será preciso obter unha cualificación aprobatoria
tanto no exame ou proba obxectiva como na avaliación das actividades
prácticas, que se realizará a través do seminario. Dito doutro xeito,
non se sumarán as cualificacións obtidas en ambas partes si non se
obteñen polo menos 2,5 puntos sobre 5 (5 sobre 10) en cada unha delas. 

Este réxime, é igualmente aplicable na oportunidade de xullo, en que se manterán os mesmos porcentaxes de cualificación. Con todo, gardarase a parte que eventualmente se aprobou na avaliación ordinaria.

No caso de que algún estudante incorra en plaxio nalgún dos exercicios, este será cualificado cun cero. 

Os estudantes con dispensa terán que facer igualmente o exame final, pero deberán poñerse en contacto co profesor durante as primeiras dúas semanas do curso co fin de efectuar a adaptación da parte de seminario e análise de fontes documentais  

Sources of information
Basic

AA VV, Compendio de lógica, argumentación y retórica, 3.ª ed., Madrid, Trotta, 2016.

Atienza, M., Curso de argumentación jurídica, 1.ª ed., Madrid, Trotta, 2019.

Bonorino Ramírez, P., Argumentación en debates, Universidad de Vigo, Vigo, 2012.

García Amado, J. A., Razonamiento jurídico y argumentación. Nociones introductorias, 2.ª ed., León, Eolas, 2020.

Serna, P. (dir.), De la argumentación a la hermenéutica, 2ª ed., Granada, Comares, 2005.
Complementary

Aarnio, Lo racional como razonable, Madrid, Centro de Estudios Constitucionales,

Alexy, Teoría de la argumentación jurídica, Madrid, Centro de Estudios Políticos y Constitucionales.

Larenz, K., Metodología de la Ciencia del Derecho, Barcelona, Ariel, (trad. de la 4ª edición alemana).

Perelman y Olbrechts-Tyteca, Tratado de la argumentación, Madrid, Gredos.

Perelman, La lógica jurídica y la nueva retórica, Madrid, Civitas.

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Constitutional Law: Sources of Law and Fundamental Rights/612G01003
Oral and Written Communication/612G01004
Jurisprudence/612G01006
Criminal Law: General /612G01010
Constitution and Judiciary/612G01014
Eupean Administrative Law/612G01015
Obligations and Tort Law/612G01016
Philosophy of Law/612G01026
Property Law/612G01027
Criminal Proceedings/612G01028

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Final Dissertation/612G01031
Civil Procedure/612G01033

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.