Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Teoría e Crítica nos Estudos Literarios Código 613584101
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade (plan 2016)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Rodriguez Gonzalez, Olivia
Correo electrónico
olivia.rodriguez.gonzalez@udc.es
Profesorado
Martínez Tejero, Cristina
Rodriguez Gonzalez, Olivia
Correo electrónico
cristina.martinezt@udc.es
olivia.rodriguez.gonzalez@udc.es
Web
Descrición xeral Aproximación a enfoques teóricos e críticos nos estudos literarios.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural mais extenso que trascenda os límites dunha soa lingua e/ou nación, atendendo á diversidade cultural
A2 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cine, as artes, no marco da diversidade cultural
A4 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos
A7 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes
A8 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma
A10 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos
A14 Adquirir a capacidade de xestionar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais
B4 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións(TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
B5 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
B6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñibles para resolver problemas cos que deben enfrontarse
B7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe
B8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
B10 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C1 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva
C5 Integrar coñecementos de campos de estudos diversos
C7 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntesise, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador
C8 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico
C9 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados ao ámbito dos estudos literarios e culturais. AI3
Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras, sempre baixo os principios democráticos da distribución xusta da riqueza, a igualdade social e o equilibrio do ecosistema. BP2
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. BP4
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance cultural e socioeconómico da sociedade. BP5
Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma. AM8
Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura. E distinguir a crítica da teoría como dominios da ciencia da literatura. AM7
Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural. AM1
Considerar a convencionalidade do concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, as ciencias e as artes, no marco da diversidade cultural. AM2
Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador. CI1
Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico. CI2
Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva. CM1
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. BP1
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. BP3
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. BP2
Aplicar as técnicas de análise cultural aclarando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos. AM4
Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación. CI3
Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e críticos. AP1
Integrar coñecementos de campos de estudo diversos. CM5
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. BP7

Contidos
Temas Subtemas
1. A teoría da literatura 1.1. O lugar da teoría nos estudos literarios
1.2. Panorama histórico das principais correntes teóricas en Occidente
1.3. Actualidade da teoría literaria
2. A crítica literaria 2.1. O lugar da crítica nos estudos literarios
2.2. Funcións da crítica literaria
2.3. Métodos de análise de textos literarios

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A1 A2 A4 A7 A10 A8 B5 B6 B10 C1 C7 C9 2 0 2
Traballos tutelados A1 A2 A4 A14 A7 A10 A8 B4 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C7 C5 C8 C9 0 5 5
Presentación oral A4 A14 B4 B7 B8 C5 1 2 3
Lecturas A1 A2 A4 A14 A7 A10 A8 B4 C7 C5 C9 0 18 18
Eventos científicos e/ou divulgativos A1 A2 A4 A7 A10 A8 B5 B6 B7 B8 C7 C5 C9 0 1 1
Actividades iniciais A1 A2 A7 A8 C5 1 1 2
Sesión maxistral A1 A2 A4 A14 A7 A8 B5 B6 B7 B8 C7 C5 10 20 30
Proba mixta A1 A2 A4 A7 A10 A8 B6 B10 C1 C7 C5 C9 2 10 12
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Despois da consulta de fontes bibliográficas, discutirase na aula sobre algún tema que suscite debate.
Traballos tutelados Traballo de crítica literaria sobre unha obra literaria, á elección do alumno, e a partir das ferramentas metodolóxicas que se darán a coñecer na aula.
Presentación oral Serán expostos na aula os traballos de crítica literaria, indicando a lectura de fontes e explicando o proceso de elaboración.
Lecturas A partir da bibliografía indicada, acordarase na aula a lectura de capítulos, artículos ou información na rede, para debater na aula.
Eventos científicos e/ou divulgativos Os estudantes estarán pendentes de acudir a conferencias, xornadas e actividades literarias que se desenvolvan na contorna, para relacionar os contidos do curso coa realidade literaria e cultural que nos arrodea.
Actividades iniciais Destinarase un tempo ao inicio do curso para que os alumnos informen á docente das motivacións, preparacións e proxectos en relación coa súa presenza no Posgrao
Sesión maxistral O docente exporá os contidos, explicará e aclarará as dúbidas que poidan presentar os alumnos.
Proba mixta Os estudantes realizarán nas datas oficiais da primeira e, no caso de ser necesario, na segunda oportunidade, un exame con cuestións teóricas vistas na aula. A profesora indicará que textos serán utilizados para tal fin.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
O alumnado realizará prácticas de crítica literaria con orientación persoal do docente.
A atención personalizada tamén se levará a cabo, con carácter xeral, no horario de titorías.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A1 A2 A4 A7 A10 A8 B6 B10 C1 C7 C5 C9 Exame con cuestións teóricas e/ou de análise práctica que se realizará nas datas oficiais indicadas nas dúas oportunidades (xuño e, de ser necesario, xullo). 50
Presentación oral A4 A14 B4 B7 B8 C5 Na aula farase unha exposición pública do proceso de elaboración da crítica literaria levada a cabo, aclarando metodoloxía 20
Traballos tutelados A1 A2 A4 A14 A7 A10 A8 B4 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C7 C5 C8 C9 O traballo consistirá en elaborar a crítica dunha obra literaria
30
 
Observacións avaliación

Os estudantes que se matriculen con dispensa académica, total ou parcial, deberán porse en contacto coa profesora, ao inicio da impartición da materia, para informarse do seu proceso de avaliación especial.

A actividade práctica consistirá na redacción e presentación oral dunha recensión crítica literaria. 

Tanto en xuño (1º oportunidade) como en xullo (2º oportunidade) haberá unha proba mixta.

A cualificación final será a nota media entre a parte teórica e a práctica.

Os estudantes que non superen a materia na primeira convocatoria, deberán entregar na altura da segunda edición ordinaria, nas datas marcadas aos efectos de avaliación pola Facultade de Filoloxía, os traballos que foren solicitados, e superar tamén aquelas probas (orais e/ou escritas) marcadas polo profesorado responsable da materia.

Todo traballo no que se detecte plaxio suporá unha cualificación de 0 na parte práctica. A docente ten á súa disposición a aplicación informática para detección de plaxios da UDC.


Fontes de información
Bibliografía básica VILLANUEVA, Darío (comp.) (1994). Avances en Teoría de la Literatura. Santiago de Compostela: USC
SOTO, Luis G. (2016). Barthes filósofo. Vigo: Galaxia
WELLEK, René (1968). Conceptos de crítica literaria. Caracas: Universidad Central de Venezuela
BARTHES, Roland (1966). Crítica y verdad. México: Siglo XXI, 2005
CASAS, Arturo (coord.), (2004). Elementos de Crítica literaria. Vigo, Xerais
DOLEŽEL, Lubomír (1997). Historia breve de la Poética. Madrid: Síntesis
VIÑAS PIQUER, David (2002). Historia de la crítica literaria. Barcelona: Ariel
SELDEN, Ramán (ed.) (2010). Historia de la crítica literaria del siglo XX: del formalismo al postestructuralismo. Madrid: Akal
WELLEK, René (1959 e ss.). Historia de la crítica moderna (1750-1950), 7 vol.. Madrid: Gredos
ASENSI, Manuel (1998-2003). Historia de la teoría de la literatura. Valencia: Episteme
WAHNON, Sultana (1991). Introducción a la historia de las teorías literarias. Granada: Universidad de Granada
ANDERSON IMBERT, Enrique (1984). La crítica literaria: sus métodos y problemas. Madrid: Alianza
GÓMEZ REDONDO, Fernando (2010). Manual de Crítica literaria contemporánea. Madrid: Castalia
CABO ASEGUINOLAZA, Fernando , e María do Cebreiro Rábade Vilar (2006). Manual de Teoría de la Literatura. Madrid: Castalia
AULLÓN DE HARO, Pedro (ed.) (1994). Teoría de la crítica literaria. Madrid: Trotta
ELLIS, John M. (1987). Teoría de la crítica literaria. Análisis lógico. Madrid: Taurus
SILVA, Vítor Manuel de Aguiar e (2000). Teoria e metodologia literárias. Lisboa: Universidade Aberta
LLOVET, Jordi (2009/2012). Teoría literaria y literatura comparada. Barcelona: Ariel
EAGLETON, Terry (1988). Una introducción a la teoría literaria. Madrid: Fonco de Cultura Económica

Completarase a bibliografía con revistas especializadas e páxinas web.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías