Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) A Literatura e o seu Contorno Sociocultural Código 613584112
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade (plan 2016)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Lopez Criado, Fidel
Correo electrónico
fidel.lopez.criado@udc.es
Profesorado
Lopez Criado, Fidel
Correo electrónico
fidel.lopez.criado@udc.es
Web http://cileccongresos.com
Descrición xeral Esta asignatura abarca o estudio da literatura social en España no século XX, a través de diversas obras/autores representativos.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural mais extenso que trascenda os límites dunha soa lingua e/ou nación, atendendo á diversidade cultural
A4 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos
A8 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma
A9 Aplicar as técnicas de análise cultural respetando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos
A10 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos
A12 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais
A13 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais
A14 Adquirir a capacidade de xestionar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais
B3 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro
B4 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións(TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
B5 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
B6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñibles para resolver problemas cos que deben enfrontarse
B7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe
B8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
B10 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
B12 Posuír e comprender coñecementos que aporten unha base e oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B13 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos. dentro de contextos mais amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B14 Que os estudiantes sexan capaces de integrar coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
C1 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva
C2 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos
C3 Demostrar un compromiso ético coas desigualdades
C4 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade
C5 Integrar coñecementos de campos de estudos diversos
C6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos o non familiares en contextos interdisciplinares
C7 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntesise, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador
C8 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico
C9 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer as principais corrientes teóricas que teñen integrado e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes. Comprender os procesos históricos dos estudios literarios eculturais e os seus cambios de paradigma. Desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudios literarios e culturais. Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos. Aplicar as técnicas de análisise cultural en contextos diversos. Ampliar o concepto de literatura, a través da sua relación coas TICS, os medios de comunicación, o cine, as artes, no marco da diversidade cultural. Analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación. Manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudios literarios e culturais. Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudios literarios e culturais. AM1
AM4
AM8
AM9
AP1
AI1
AI2
AI3
BM3
BP1
BP2
BP3
BP4
BP5
BP7
BI1
BI2
BI3
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CI1
CI2
CI3

Contidos
Temas Subtemas
1. Consideracións xerais.

2. Prospección bibliográfica.

3. Obradoiro: case-studies.
1.1. A literatura como instrumento do poder.
1.2. Contextos histórico-literarios.

2.1. Consideracions críticas e historiográficas.

3.1. Joaquín Dicenta.
3.2. E. Suárez-Galbán.
3.3. Clara Sánchez.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A13 A1 A14 A8 A9 A12 B13 B4 B6 B14 B8 B12 B10 B3 C1 C2 C3 C4 C7 C5 C6 C8 C9 10 0 10
Obradoiro A1 A4 A10 A8 A12 B5 B7 B8 C3 C5 C8 10 21 31
Proba práctica A1 A4 A10 A8 A9 A12 B13 B5 B7 B14 B12 B10 C3 C4 C7 C6 0 33 33
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral O profesor presentará contidos teórico-criticos pertinentes da materia obxecto de estudo.
Obradoiro Mediante a combinación de diversas metodoloxías (discusión dirixida, debate, ejercicios, etc.) o alumno levará a cabo distintas actividades sobor diferentes aspectos do programa baixo a supervisión do profesor.
Proba práctica O último día de clase, o alumno fará una amplia reflexión hermenéutica e histórico-social, por escrito e de maneira presencial, sobor un tema designado polo profesor e relacionado coa materia objeto de estudo nesta asignatura.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba práctica
Descrición
Cando o requira ou estime oportuno, o alumno acudirá ao despacho do profesor, durante horario de titorías, para recabar o asesoramento pertinente.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba práctica A1 A4 A10 A8 A9 A12 B13 B5 B7 B14 B12 B10 C3 C4 C7 C6 Se valorará a capacidade de comprensión e reflexion crítica do alumno en función dun análisis hermenéutico e histórico-social sobor un tema obxeto de estudo da asignatura, o razoamento ordenado da exposición, as referencias pertinentes á bibliografía e o uso correcto do idioma castelan. 40
Obradoiro A1 A4 A10 A8 A12 B5 B7 B8 C3 C5 C8 Se valorará a comprensión e capacidade crítica do alumno mediante Presentacións breves individuais, sobor temas pertinentes ás lecturas de: a) as obras literarias obligatorias; e b) as lecturas bibliográficas indicadas polo profesor. 60
 
Observacións avaliación

Recibirán a cualificación de "Non Presentado" aqueles alumnos que non entreguen o traballo tutelado.

Na segunda oportunidade, gardaranse as notas de todolas actividades superadas.

Para os estudantes con dedicación a tempo parcial ou de modalidades específicas de aprendizaxe e apoio a diversidade, o profesorado responsable poderá adoptar as medidas que considere oportunas para non perxudicar ao alumno.

Todolos traballos tutelados serán sometidos a control de "Turnitin", para revisar porcións de
texto procedentes doutros textos e sinalar a súa procedencia. Esta ferramenta pode
recoñecer traballos previamente presentados, nesta ou noutras universidades,
incluso do mesmo estudante. Se esta
circunstancia acontecese entenderase como contraria á honestidade académica e aplicarase
a Normativa académica de evaluacions.

Se o profesor ten algunha dúbida razoable sobor a autoría do traballo
tutelado, poderá entrevistar ao alumno durante a revisión de notas para
verificar si o alumno é o autor do traballo presentado. Neste
caso, a entrevista se grabará e servirá para revisar a nota.


Fontes de información
Bibliografía básica

Lecturas obligatorias:

1. Dicenta, Joaquín. Daniel. 1907 (http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000102456&page=)

2. Suárez-Galban, E. Balada de la guerra hermosa. Madrid: Tropos, 1998.

3. Sánchez, Clara. Entra en mi vida. Barcelona: Destino, 2012.

Lecturas bibliográficas básicas:

Rico, et al (1982). Historia y crítica de la literatura española. Barcelona: Crítica: volúmenes 6, 6/1, 7, 7/1, 8, 8/1, 9 y 9/1, relacionadas cos movimentos, autores e obras abarcados na asignatura.

O profesor asesorará ao alumno sobre bibliografía específica (personalizada).

Bibliografía complementaria

Lecturas de ampliación bibliográfica :

Álvarez Junco, José.  La ideología política del anarquismo español (1868-1910).  Madrid: Siglo XXI, 1976.

Brenan, G.  El laberinto español.  Barcelona: Plaza y Janés, 1985.

Carr, Raymond.  España, 1808-1936.  Barcelona: Ariel, 1979.

Castillo, J.J.  El sindicalismo amarillo en España.  Madrid: Cuadernos para el diálogo, 1977.

Espadas Burgos, M., et al.  La España de Alfonso XIII.  Madrid: Cuadernos de Historia 16, nº 98, 1985.

García Delgado, J.L., ed.  La crisis de la Restauración: España entre la I Guerra Mundial y la II República. Madrid: Siglo XXI, 1986.

Mainer, José Carlos.  "Algunas consideraciones sobre lectura obrera en España (1890-1910)".  Teoría y práctica del movimiento obrero en España.  Valencia, 1977; 175-239.

Malefakis, E.  Reforma agraria y revolución campesina en la España del siglo XX.  Barcelona: Ariel, 1976.

Maurice, J., C. Serrano y Joaquín Costa.  Crisis de la restauración y populismo (1875-1911).  Madrid: Siglo XXI, 1977.

Paniagua, Javier.   España: Siglo XX (1898-1931).  Madrid: Anaya, 1987.

----------.   La sociedad libertaria.  Barcelona: Crítica, 1982.

Pérez Ledesma, M.  El obrero consciente.  Madrid: Alianza, 1987.

Rama, C.M.  La crisis española del siglo XX.  Madrid: Fondo de Cultura Económica, 1976.

Tussel, J. y J. Avilés.  La derecha española contemporánea.  Sus orígenes: el maurismo.  Madrid: Espasa Calpe, 1986.

Magnien, B. et al. Ideología y texto en El Cuento Semanal. Madrid: La Torre, 1986.

Bibliografía contextual:

Prats i Cuevas, España: Siglo XX (1898-1931) . Madrid, Anaya 1988.

Paniagua,Javier. Espana: Siglo XX (1931-39) . Madrid. Anaya, 1988.

Castelló,J.E. Espana: Siglo XX (1939-78) . Madrid, Anaya, 1988.

Bibliografía edspecífica

TEATRO:

*  Álvaro, Francisco.  El espectador y la crítica.  Anuario, vols 1-34. Valladolid: El autor, 1957-1991.

*  Garcia Lorenzo, Luciano, y María Francisca Vilches de Frutos.  "El teatro español del siglo XX:  Estado de la  investigación y últimas tendencias".  Siglo, 20 (1984-85), 1-14.

*  Halsey, Martha T.  "La generación realista:  A Selected Bibliography".  Estreno, III (1977),  8-13.

*  Podol, Peter L, et al.  "El drama español del siglo XX:  Estado de la cuestión bibliográfica".  Estreno: 13 (1987), 32-36; 14 (1988), 59-63;  15 (1989), 29-39.

*  Romera Castillo, José.  "Bibliografía", en "Texto y representación desde la perspectiva semiótica: un estado de la cuestión", en Simposio O Teatro e o seu Ensino.  Coruña: Universidade da Coruña, 1993.

NOVELA:

Bertrand de Muñoz, Maryse.  La Guerra Civil española en la novela.  Los años de la democracia.  (Bibliografía comentada), vol III.   Madrid: Porrúa Turanzas, 1987.

    ----------.  "Bibliografía de la creación literaria sobre la guerra civil española".  Anales de la Literatura Española Contemporánea, 12 (1987); 369-417.

*  Fernández Santander, Carlos.  Bibliografía de la novela (1936-1986). La Coruña: Librería Arenas, 1986.

*  Garrido Gallardo, Miguel Angel.  "La teoría de la literatura española en el último lustro: Ensayo bibliográfico", en Varia Bibliográfica:  Homenaje a José Simón Díaz.  Kassel: Reichenberger, 1988.

*  González de Mendoza, Pilar.  Catálogo bibliográfico de la novela española, 1960-1980;  3 vols. Madrid: Universidad Complutense de Madrid, 1988.

*  Martínez Cachero, José María.  "Bibliografía crítica sobre la novela española entre 1936 y 1980", en La novela española entre 1936 y 1980.  Madrid: Castalia, 1985; 481-589.  [Bibliografía comentada].

O profesor asesorará ao alumno sobre bibliografía específica (personalizada).


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías