Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) A Recepción da Literatura Código 613584113
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade (plan 2016)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Ledo Martínez, Jorge
Correo electrónico
j.ledo@udc.es
Profesorado
Ledo Martínez, Jorge
Correo electrónico
j.ledo@udc.es
Web http://coruna.academia.edu/JorgeLedo
Descrición xeral Este curso céntrase nun duplo proceso de recepción. Por unha banda, o das fontes clásicas e tardoantigas nos textos programáticos do humanismo renacentista italiano; por outro, a influencia destes manifestos italianos nos textos programáticos do humanismo castelán.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural mais extenso que trascenda os límites dunha soa lingua e/ou nación, atendendo á diversidade cultural
A2 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cine, as artes, no marco da diversidade cultural
A7 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes
A9 Aplicar as técnicas de análise cultural respetando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos
A10 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos
A12 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais
A14 Adquirir a capacidade de xestionar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais
B3 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro
B4 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións(TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
B5 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
B6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñibles para resolver problemas cos que deben enfrontarse
B7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe
B8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
B10 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C1 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva
C2 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos
C3 Demostrar un compromiso ético coas desigualdades
C4 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade
C5 Integrar coñecementos de campos de estudos diversos
C6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos o non familiares en contextos interdisciplinares
C7 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntesise, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer as principais corrientes teóricas que teñen integrado e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes. Comprender os procesos históricos dos estudios literarios eculturais e os seus cambios de paradigma. Desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudios literarios e culturais. Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos. Aplicar as técnicas de análisise cultural en contextos diversos. Ampliar o concepto de literatura, a través da sua relación coas TICS, os medios de comunicación, o cine, as artes, no marco da diversidade cultural. Analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación. Manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudios literarios e culturais. Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudios literarios e culturais. AM1
AM2
AM7
AM9
AP1
AI1
AI3
BM3
BP1
BP2
BP3
BP4
BP5
BP7
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CI1

Contidos
Temas Subtemas
1. Introdución. A literatura programática como xénero literario dentro da cultura do Renacemento
2. As orixes da cultura do manifesto literario e do manifesto como literatura 2.1.Francesco Petrarca, orixe dun novo tipo de intelectual
2.2. Giovanni Boccaccio e a reflexión sobre a poesía pagá
2.3. Leonardo Bruni. Florencia como fetiche do humanismo renacentista: Unha nova xeografía intelectual europea
3. A cultura do manifesto chega á súa madurez. A expansión cara aos dominios da ficción, do trivium e da filosofía «sistemática» 3.1. Leon Battista Alberti. Ficción e humor como instrumentos filosóficos.
3.2. Lorenzo Vala. A cimentación do humanismo renacentista. A gramática e a latinidade como alicerces na construción dunha nova cultura.
3.3. O retorno de Platón a Europa. A reconfiguración filosófica do poder da poesía. A intelectualización dun novo ideal amoroso
3.4. Pico della Mirandola. A dignidade do home como motivo central dentro da cultura dos humanistas italianos. Contraposición ao modelo medieval da miseria do home, precedentes cuatrocentistas e triunfo posterior.
3.5. Juan Luís Vives, Ensinar a través da ficción. Representar a verdade de forma indirecta.
4. A recepción en segundo grao. O humanismo na cultura española
5. Discusión e listaxe de temas posibles de traballo

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A14 A7 A10 A9 A12 B5 B7 B8 C2 C3 C7 C5 10 0 10
Lecturas A1 A2 A7 A9 B5 B6 B7 B8 C2 C4 C7 C6 0 10 10
Obradoiro A1 A2 A7 A10 A9 B4 B5 B6 B7 B8 B3 C2 C4 C5 2 9 11
Estudo de casos A1 A14 A7 A10 A9 A12 B4 B5 B6 B7 B8 C1 C2 C3 C4 C7 C5 C6 2 9 11
Actividades iniciais A2 A12 B5 B6 B7 B8 C2 C3 C4 C5 1 0 1
Traballos tutelados A1 A2 A14 A7 A10 A9 A12 B5 B6 B7 B8 B10 B3 C1 C3 C7 C6 0 31 31
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral O profesor presentará contidos teórico-criticos pertinentes da materia obxecto de estudo.
Lecturas O alumno preparará diversas lecturas asignadas polo profesor.
Obradoiro Mediante a combinación de diversas metodoloxías (discusión dirixida, debate, ejercicios, etc.) o alumno levará a cabo distintas actividades sobor diferentes aspectos do programa baixo a supervisión do profesor.
Estudo de casos Debate sobre aspectos de creación, mediación e edición literaria relacionados coas lecturas obrigatorias.
Actividades iniciais Identificación dos coñecementos previos do alumno relacionados coa materia obxeto de estudio, así como os seus intereses, morivación... Preténdese obter información para artellar unha docencia que favoreza a aprendizaxe significativa.
Traballos tutelados Os alumnos desarrollarán un traballo, previamente consensuado co profesor, sobre calquer aspecto relacionado coa materia objeto de estudio nesta asignatura.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Descrición
Durante a primeira sesión do curso, consultarase cos alumnos cal é o horario de titorías máis cómodo para eles, e o docente adaptarase á súa elección. Os alumnos sempre poden fixar unha cita a través do correo electrónico do docente j.ledo[ at]udc.es

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A2 A14 A7 A10 A9 A12 B5 B6 B7 B8 B10 B3 C1 C3 C7 C6 Se valorará a capacidade de investigación literaria do alumno en función do anáilis crítico do tema obxecto de estudo, o razoamento ordenado da exposición, as referencias pertinentes á bibliografía e o uso correcto do idioma castelá. Data de entrega: último día de clase. 50
Obradoiro A1 A2 A7 A10 A9 B4 B5 B6 B7 B8 B3 C2 C4 C5 Se valorará a comprensión e capacidade crítica do alumno mediante Presentacións breves individuais, consensuadas có profesor, sobor temas pertinentes ás lecturas de: a) as obras literarias obligatorias; e b) as lecturas bibliográficas indicadas polo profesor. 25
Estudo de casos A1 A14 A7 A10 A9 A12 B4 B5 B6 B7 B8 C1 C2 C3 C4 C7 C5 C6 Se valorará a orixinalidade na correlación textual (consideración hermenéutica do texto) e contextual (histórico-social:recepción crítica, bibliografía específica, canon, etc.). 25
 
Observacións avaliación

Recibirán a cualificación de "Non Presentado" aqueles alumnos que non
entreguen o traballo tutelado.

Na segunda oportunidade, gardaranse as notas de todolas actividades
superadas. Para os estudantes con dedicación a tempo parcial ou de
modalidades específicas de aprendizaxe e apoio a diversidade, o
profesorado responsable poderá adoptar as medidas que considere
oportunas para non perxudicar ao alumno. Todos os traballos tutelados
serán sometidos a control de "Turnitin", para revisar porcións de
texto procedentes doutros textos e sinalar a súa procedencia. Esta
ferramenta pode
recoñecer traballos previamente presentados, nesta ou noutras
universidades,
incluso do mesmo estudante. Se esta
circunstancia acontecese entenderase como contraria á honestidade
académica e aplicarase
a Normativa académica de evaluacions.


Fontes de información
Bibliografía básica Elio Antonio de Nebrija (2014). Apología, ed. y trad. B. Macías Rosendo y P. Martín Baños. Huelva: Universidad de Huelva
Juan de Lucena (2014). Diálogo sobre la vida feliz. Epístola exhortatoria a las letras, ed. Jerónimo Miguel. Madrid: RAE
Baltasar de Céspedes (2018). Discurso de las letras humanas, llamado «El humanista», ed. Mercedes Comella. Madrid: RAE - CECE
Alonso de Freylas (1603). Discurso si los melancólicos pueden saber lo que está por veni. http://bit.ly/2Iz8s98
Elio Antonio de Nebrija (2011). Gramática sobre la lengua castellana. Paginae Nebrissenses, eds. Carmen Lozano y Felipe González Vega. Madrid - Barcelona: RAE - Galaxia Gutenberg
Alonso de Cartagena (2018). La génesis del humanismo cívico en Castilla: Alfonso de Cartagena (1385–1456), ed. de Tomás González Rolán, Antonio López Fonseca y José Manuel Ruiz Vila. Madrid: Escolar y Mayo
Juan Maldonado (1980). Paraenesis ad litteras, ed. y trad. J. Alcina, est. introd. E. Asensio. Madrid: Fundación Universitaria Española
Diego de Saavedra Fajardo (2006). República literaria, ed. J. García López. Barcelona: Crítica
Fernán Pérez de Oliva (2010). «Diálogo de la dignidad del hombre», ed. M. L. Cerrón Puga, en Diálogos españoles del Renacimiento, coord. A. Vian, pp. 417-475. Granada, Almuzara
Cristóbal de Villalón (2010). «Ingeniosa comparación entre lo antiguo y lo presente», ed.. A. Vian, en Diálogos españoles del Renacimiento, coord. A. Vian, pp. 311–399. Granada: Almuzara

Os alumnos non teñen que mercar ningún libro para este curso. Todos os materiais necesarios —programación das sesións, bibliografía secundaria, fontes primarias— atópanse no dossier que pode adquirirse en reprografía. En todo caso, inclúese aquí a listaxe por se os estudantes quixesen facerse cunha copia antes de empezar as sesións. O resto de información necesaria ou complementaria —ligazóns, fontes complementarias, recursos dixitais, etc.— pode atoparse no moodle da materia, que se actualiza de maneira continua durante o curso, polo que se recomenda que os alumnos fagan uso del.

Os textos do dossier 2 (textos casteláns) subiranse ao moodle da materia. En todo caso, inclúese aquí a listaxe por se os estudantes quixesen facerse cunha copia antes de empezar as sesións.  A función desas edicións, salvo que se indique o contrario, é informativa; se algún alumno quere facer un traballo sobre algunha desas obras, indicaráselle cal é a edición ou edicións críticas a ter en conta.
Bibliografía complementaria Copenhaver, Brian P. y Charles B. Schmitt (1992). A History of Western Philosophy. 3. Renaissance Philosophy. Oxford: Oxford University Press
Cappelli, Guido Maria (2007). El humanismo italiano. Un capítulo de la cultura Europea entre Petrarca y Valla. Madrid: Alianza editorial
Rico, Francisco (2002). El sueño del humanismo. De Petrarca a Erasmo. Barcelona: Destino
Rico, Francisco (2007). Esbozo del humanismo Español. Studi Francesi CLIII, pp. 528-533
Gómez Moreno, Ángel (1994). España y la Italia de los humanistas. Primeros ecos. Madrid: Gredos
Kristeller, Paul Oskar (1988). Humanism. The Cambridge History of Renaissance Philosophy, ed. C. B. Schmitt, Q. Skinner, E. Kessler, J. Kraye
Gil Fernández, Luis (1997). Panorama social del humanismo español. Madrid: Tecnos
Rico, Francisco (2018). Prólogo. Baltasar de Céspedes, Discurso de las letras humanas, llamado «El humanista», ed. de Mercedes Comell

Recoméndanse aquí algunhas lecturas introdutorias de carácter xeral que os participantes no curso poden leer antes de comezarmos coas sesións.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías