Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Vangarda e Literatura Código 613584115
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade (plan 2016)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Valcarcel Lopez, Maria Eva
Correo electrónico
eva.valcarcel@udc.es
Profesorado
Valcarcel Lopez, Maria Eva
Correo electrónico
eva.valcarcel@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo avanzado dos procesos culturais de ruptura no sistema literario, atendendo a dialéctica de continuidade e ruptura na literatura e a arte. Indagaráse no concepto de vangarda histórica e posvangarda y profundizarase esta indagación co estuo particularizado de exemplos de renovación estética nun contexto interdisciplinar.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural mais extenso que trascenda os límites dunha soa lingua e/ou nación, atendendo á diversidade cultural
A4 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos
A6 Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos hispánico e galego-portugués
A8 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma
A9 Aplicar as técnicas de análise cultural respetando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos
A10 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos
A12 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais
B4 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións(TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
B6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñibles para resolver problemas cos que deben enfrontarse
B7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe
B8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
B10 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C1 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva
C2 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos
C3 Demostrar un compromiso ético coas desigualdades
C4 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade
C5 Integrar coñecementos de campos de estudos diversos
C6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos o non familiares en contextos interdisciplinares
C7 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntesise, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador
C8 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico
C9 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer as posibilidades de investigación que se describen a partir do estudo da vangarda histórica de principios do século XX, e a ua proxección na cultura contemporánea. AM1
AM4
AM6
AM8
AM9
AP1
AI1
BP5
CM2
CM3
CM4
CI2
Ser capaz de distinguir as referencias a vangarda histórica na contemporaneidade. Ser capaz de describir e analizar o fenómeno vangardista desde a sua orixe, o contexto que o impulsou, a sua proposta teórica e o pensamento que a sustenta, atendendo a sua formulación interdisciplinar, con especial atención a relación entre escritura e pintura. BP1
BP3
BP4
BP7
CM1
CM5
Ser capaz de reflexionar sobre os instrumentos teóricos para a interpretación dos exercicios vanguardistas e a sua particular realización na literatura. AM4
AM6
AM8
AP1
AI1
BP3
CM6
CI1
CI2
CI3
Ser capaz de diferenciar a importancia da teoría crítica e estética no acontecer dos proceso sociais. AM8
AM9
AP1
AI1
BP1
CM2
CM4
CM5
CM6
CI1
CI2
CI3

Contidos
Temas Subtemas
Cuestións iniciais
A vangardas históricas. Introducción.

Principios teóricos e filosóficos.
Interdisciplinaridade e internacionalidade.
Os manifestos artísticos

Poética dos manifestos

A vangarda literaria. Crítica e documentos.


A recepción do futurismo en América
O estridentismo mexicano
O ultraísmo arxentino
O creacionismo chileno
O surrealismo.
4. A vangarda e a súa pervivencia na arte actual. Teoría e práctica.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Obradoiro A1 A4 A6 A10 A8 A9 B10 C2 C5 C6 C9 7 14 21
Actividades iniciais B6 B7 B8 2 2 4
Investigación (Proxecto de investigación) A12 B4 C1 C3 C4 C7 C8 1 33 34
Sesión maxistral A4 A8 B8 5 11 16
 
Atención personalizada 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Obradoiro O obradoiro consta dunha serie de exercicios prácticos diversos nos que se persigue o dominio da disciplina mediante a práctica e a metodoloxía. Os alumnos farán comentarios, manipularán textos, farán exposicións e articulacións de ideas conrecreación intelectual dos contextos históricos e situacións comunicativas, agás da reflexión estética e a contextualización socio-histórica.
Actividades iniciais Presentación do contido e avaliación dos coñecementos previos do alumnado, así como avaliación da sua disposición fronte a materia. Valoración das necesidades específicas do alumnado.
Investigación (Proxecto de investigación) Orientado á aprendizaxe do alumnado mediante a realización de actividades de carácter práctico a través das que se propoñen situacións que requiren ao estudante identificar un problema obxecto de estudo, formulalo con precisión, desenvolver os procedementos pertinentes, interpretar os resultados e sacar as conclusións oportunas do traballo realizado.
No proxecto de investigación amósanse as habilidades logradas no obradoiro e as outras metodoloxías utilizadas e ponse de manifesto a autonomía fronte a aprendizaxe.
Sesión maxistral Nestas sesións daránse as claves teóricas e describiránse conceptos básicos para fixar as nocións fundamentais que se precisan para o desenvolvimento do resto das metodoloxías de aprendizaxe.

Atención personalizada
Metodoloxías
Investigación (Proxecto de investigación)
Descrición

O deseño e a posta en marcha do proxecto de investigación precisa a relación individual co aluno, o que hai que escoitar e facilitar os medios teóricos e técnicos para que poida deseñar un proxecto de interés.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A1 A4 A6 A10 A8 A9 B10 C2 C5 C6 C9 Valorarase a participación e o desenvolvemento satisfactorio das actividades propostas na aula e do mesmo xeito as tarefas encargadas para fora da mesma. 50
Sesión maxistral A4 A8 B8 Valorarase a participación activa nas sesións. 10
Investigación (Proxecto de investigación) A12 B4 C1 C3 C4 C7 C8 Valorarase a orixinalidade e a efectividade da proposta de traballo de investigación. Tamén a seu modo de plantexamento e a realización final. Será importante a redacción e/ou exposición claras e cunha linguaxe axeitada a un ejercicio avanzado. 40
 
Observacións avaliación

No obradoiro valoraráse a eficacia e  na resolución dos problemas propostos e a orixinalidade para plantexar outros novos para resolver en grupo.; teráse en conta a vontade de interdiciplinaridade na respostas e nas propostas.

Valoraráse tamén a  correcta exposición oral e escrita dos traballos que se propoñan.
Na sesión maxistral esíxese unha resposta activa, participando nos coloquios e debates que se propoñan o final das mesmas.

Teráse en conta a situación particular dos alumnos con dispensa
académica nas dúas convocatorias, dando un tratamento particularizado a
cada caso no momento en que sexa presentado, para o que é preciso que o 
alumno se presente o seu caso ante o profesor antes do inicio da
docencia. A avaliación incluirá, a lo menos, unha proba mixta. 
A evaluación da segunda convocatoria faráse mediante unha proba mixta que pode incluir un traballo de investigación.
Do mesmo xeito se procederá na convocatoria de decembro.

Se un alumno non presenta o traballo de avaliación ou non se presenta o examen na convocatoria extraordinaria recibirá a calificación de non presentado. 





Fontes de información
Bibliografía básica YURKIEVICH, Saúl (1984). A través de la trama. Barcelona, Muchnik
CALINESCU (1991). Cinco caras de la modernidad. Madrid,Tecnos
VIDELA DE RIVERO, G., (1990). Direcciones del vanguardismo hispanoamericano. Mendoza, Cuyo
ORTEGA;J. (1998). El principio radical de lo nuevo. México, FCE
BECERRA,E;VALCÁRCEL,E. y otros (2013). El surrealismo y sus derivas. Madrid, Abada
BRIHUEGA et al. (1996). Historia de las ideas estéticas contemporáneas. Madrid, Visor
YURKIEVICH, Saúl (1984). La movediza modernidad. Barcelona, Muchnik
WENTZLAFT_EGGEBERT,H (1991). La vanguardia europea en el contexto hispanoamericano. Berlin, Vervuert
SWARTZ,J. (1991). Las vanguardias hispanoamericanas. Madrid, Cátedra
PAZ, O. (1974). Los hijos del limo. Barcelona, Seix Barral
BENJAMIN,W. (1971). Sur le langage general et le langage humain. Paris, Denoel
BURGER,P. (1978). Teoría de la vanguardia. Barcelona, Península

Facilitarase bibliografía específica seleccionada polo profesor e de acceso restrinxido.

A selección proposta inclue textos teóricos en antoloxías.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías