Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Contacto de linguas e as súas consecuencias Código 613836093
Titulación
Mestrado Universitario en Lingüística Aplicada (2013)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Portugués
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Alvarez Caccamo, Celso Maria
Correo electrónico
celso.alvarez.caccamo@udc.es
Profesorado
Alvarez Caccamo, Celso Maria
Vazquez Veiga, Nancy
Correo electrónico
celso.alvarez.caccamo@udc.es
nancy.vazquez.veiga@udc.es
Web
Descrición xeral Este é un curso de introdución ao estudo do contacto de linguas e as súas consecuencias, así como dos factores sociais e lingüísticos que regulan os cambios motivados polo contacto lingüístico. Abordaranse diversos fenómenos de contacto desde perspectivas estruturais, sociolingüísticas, psicolingüísticas e comunicativas, con especial atención aos procesos xerais que entran en funcionamento nas diversas situacións de contacto de linguas.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos - Nengunha.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen

*Metodoloxías docentes que se modifican - No caso de non se poder aceder ás salas de videoconferencia por medidas de seguranza sanitaria, a docencia realizarase pola plataforma Teams.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado - A atención será por correo electrónico, por Teams e presencialmente no gabinete no caso de non estar restrinxido o aceso aos centros.

4. Modificacións na avaliación

*Observacións de avaliación:
A asistencia ás eventuais sesións por Teams non se computará no caso de se experimentar problemas de conectividade.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía - Nengunha.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento dos principios básicos, as técnicas fundamentais e algúns resultados destacados da investigación actual en lingüística.
A2 Capacidade para comprender a diversidade teórica e metodolóxica das escolas lingüísticas.
A3 Capacidade para distinguir e aplicar axeitadamente os distintos métodos de investigación en lingüística.
A5 Capacidade para a selección axeitada de datos lingüísticos en función do método de investigación elixido.
A8 Obtención dun nivel de formación teórica que permita comprender e xulgar criticamente a bibliografía lingüística especializada.
A9 Capacidade para xestionar os recursos lingüísticos e a información lingüística para propósitos académicos e de investigación (identificación e acceso a bibliografía, utilización apropiada de recursos e equipamentos, utilización de tecnoloxía para rexistrar datos, manexo de bases de datos, etc.)
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B4 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións —e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan— a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en boa medida autodirixido ou autónomo.
B6 Capacitación dos estudantes para que adquiran coñecementos lingüísticos especializados e habilidades para analizar criticamente as propostas máis relevantes no ámbito dos estudos lingüísticos.
B9 Capacidade dos estudantes para abrir vías de investigación novidosas no ámbito dos estudos lingüísticos, dotándoas de aplicación práctica para a súa transferencia a distintos ámbitos profesionais
C1 Expresión correcta, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C6 Valoración crítica do coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valoración da importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender que as linguas non viven nun baleiro social. AI1
AI2
AI3
AI5
AI8
AI9
BI1
BI2
BI4
BI5
BI6
BI9
CM1
CM8
Gañar respecto polos resultados do contacto lingüístico. AI1
AI2
AI3
AI5
AI8
AI9
BI1
BI2
BI4
BI5
BI6
BI9
CM1
CM8
Entender as tensións subxacentes nos discursos sobre as consecuencias do contacto de linguas. AI1
AI2
AI3
AI5
AI8
AI9
BI1
BI2
BI4
BI5
BI6
BI9
CM1
CM8
Familiarizarse con diversos métodos de investigación en lingüística e sociolingüística. AI1
AI2
AI3
AI5
AI8
AI9
BI1
BI2
BI4
BI5
BI6
BI9
CM1
CM6
CM8

Contidos
Temas Subtemas
1. Tipoloxía de situacións de contacto de linguas Tipos de bilingüismo individual; bilingüismo equilibrado, bilingüismo coordenado e composto; semilingüismo; modelos da competencia bilingüe; gramática ou gramáticas; aprendizaxe de L2: lingua-fonte e lingua-obxectivo, fosilización e interlingua.
2. Fenómenos derivados do contacto de linguas Bilingüismo, multilingüismo e hiperdiversidad. O cambio inducido polo contacto de linguas. O paradigma da interferencia lingüística. A alternancia e o cambio de códigos. Mantemento, substitución e extinción lingüística. Outras consecuencias do contacto lingüístico: converxencia, diverxencia e relexicalización.
3. Pidgins e crioulos Pidgins e crioulos. O contacto de linguas e os procesos de pidginización e de criolización. Propiedades formais de pidgins e crioulos. Situacións que favorecen a creación de pidgins e de crioulos. Xeografía e demografía de pidgins e crioulos.
4. O contacto lingüístico galego-castelán Consecuencias formais. Consecuencias funcionais. Do purismo á hibridación. Os neofalantes.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A8 B1 B4 B6 C1 C8 10 0 10
Lecturas A1 A2 A3 A5 A8 A9 B6 C8 0 35 35
Obradoiro A1 A3 A5 A8 A9 B1 B2 B4 B5 B6 B9 C1 C6 C8 2 3 5
Recensión bilbiográfica B2 B4 B5 B9 C1 3 20 23
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Explicacións do profesores.
Lecturas Lecturas organizadas en bloques temáticos, seleccionadas polos profesores.
Obradoiro Combinaranse diversas metodoloxías (estudos de caso, solución de problemas, discusións dirixidas...) e desenvolveranse tarefas eminentemente prácticas co apoio e supervisión dos profesores, co fin de asentar os contidos aprendidos mediante a súa aplicación.
Recensión bilbiográfica Sobre as lecturas indicadas polos profesores realizarase un breve informe, axustado ao formato que se explicará o primeiro día de curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Recensión bilbiográfica
Obradoiro
Descrición
Asesoramento sobre a realización das recensións bibliográficas.

Poderánse adoptar as adaptacións oportunas para o estudantado con modalidades específicas de aprendizaxe.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A8 B1 B4 B6 C1 C8 Comprende a asistencia e participación nas sesións presenciais. 15
Recensión bilbiográfica B2 B4 B5 B9 C1 A puntuación neste apartado consistirá na nota media dos informes de lectura. 65
Obradoiro A1 A3 A5 A8 A9 B1 B2 B4 B5 B6 B9 C1 C6 C8 Comprende todas as actividades e tarefas, tanto as desenvolvidas na aula como as encomendadas para traer preparadas, exceptuando as recensións bibliográficas. 20
 
Observacións avaliación

Cualificación de Non Presentado. Recibirán cualificación de Non
Presentado (N.P.) solo aquelas persoas que entreguen ou realicen menos
de tres actividades avaliables das encomendadas dentro da metodoloxía obradoiro ou recensión bibliográfica.

Segunda oportunidade

Quen non acade a cualificación mínima de 5 puntos ao final do período lectivo, deberá entregar, antes da data de xullo que se indique, os traballos non entregados no seu momento ou ben repetir os avaliados negativamente, segundo o caso. A asistencia ás sesións de clase non é recuperable nesta segunda oportunidade.

Estudantes con dispensa académica recoñecida

Non se considerará a porcentaxe correspondente a "Sesión maxistral". A puntuación alcanzada nos
traballos encomendados suporá o 100% da nota final, tanto na primeira como na
segunda oportunidade, distribuida proporcionalmente aos apartados "Obradoiro" (18,75%) e "Recensión bibliográfica" (81,25%).

Sobre a honestidade intelectual e académica

As condutas irregulares e ilexítimas (plaxio, copia, falsificación, etc.) na realización das
actividades, tarefas ou probas,
alén das consecuencias que podan ter sobre a nota na materia, poden estar suxeitas -- dado o carácter patentemente inxusto de querer
autofavorecerse ilicitamente e polo tanto de perxudicar as/os
compañeiras/os
-- a penalización disciplinar do/a estudante infractor/a por parte da Universidade.


Fontes de información
Bibliografía básica Winford, Donald (2003). An Introduction to contact linguistics. . Oxford: Blackwell.
Appel, René; Muysken, Pieter (1996). Bilingüismo y contacto de lenguas. Barcelona: Ariel
Baker, Colin; Prys Jones, Sylvia (1998). Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education. Clevedon: Multilingual Matters
Matras, Yaron (2009). Language contact. Cambridge: Cambridge University Press
Thomason, Sarah G. (2001). Language contact: An introduction. . Edimburgo: Edinburgh University Press.
Crystal, David (2014 [2000]). Language death. Cambridge: Cambridge University Press
Moreno Cabrera, Juan Carlos (2015). Multilingüismo y contacto de lenguas. Madrid: Síntesis

Unha selección de lecturas obrigatorias (artigos e capítulos de libros), preparada polo  profesorado (arredor de 200 páxinas), tanto da bibliografía indicada canto doutras obras ou de revistas especializadas.

Observacións. Haberá lecturas requeridas en inglés.

Bibliografía complementaria Piller, Ingrid (2016). Linguistic diversity and social justice. An introduction to applied sociolinguistics.. Oxford / New York: Oxford University Press.
Coetsem, Frans van (2000). A general and unified theory of the transmission process in language contact.. Heidelberg: Winter.
Miracle, Jr., Andrew W. (ed.) (1983). Bilingualism: Social issues and policy implications. Athens, GA: The University of Georgia Press
Bullock, Barbara; Toribio, Jacqueline (eds.) (2009). Cambridge handbook of code-switching. . Cambridge: Cambridge University Press.
Gardner-Chloros, Penelope (2009). Code-switching. Cambridge: Cambridge University Press.
Auer, Peter (ed.) (1998). Code-switching in conversation: Language, interaction and identity. London: Routledge
Thomason, Sarah G. (1997). Contact languages: A wider perspective. . Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins.
Escobar, Anna María (2000). Contacto social y lingüístico. El español en contacto con el quechua en el Perú. San Miguel: Pontificia Universidad Católica del Perú
Rampton, Ben (1995). Crossing: language and ethnicity among adolescents. . Londres / New York: Longman.
Trudgill, Peter (1986). Dialects in contact. . Oxford: Blackwell.
Gumperz, John J. (1982). Discourse strategies. Cambridge: Cambridge University Press
Clyne, Michael (2003). Dynamics of language contact: English and immigrant languages. . Cambridge: Cambridge University Press.
Klee, Carol A.; Lynch, Andrews (2009). El español en contacto con otras lenguas.. Washington DC: Georgetown University Press.
Romaine, Suzanne (1996). El lenguaje en la sociedad. Una introducción a la sociolingüística. Barcelona: Ariel
Durban, Robin (1996). Grooming, Gossip and the Evolution of Language. Londres: Faber and Faber.
Etxebarria, Maitena (2002). La diversidad de lenguas en España. Madrid: Espasa Calpe
Gumperz, John J. (ed.) (1982). Language and social identity. Cambridge: Cambridge University Press
Heine, Bernd; Kuteva, Tania (2005). Language contact and grammatical change. . Cambridge: Cambridge University Press.
Thomason, Sarah G.; Kaufman, Terrence (1988). Language contact, creolization and genetic linguistics.. Berkeley: University of California Press.
Thomason, Sarah G. (2001). Language contact: An introduction. Edimburgo: Edinburgh University Press.
Mufwene, Salikoko (2008). Language evolution: Contact, competition and change. . Londres: Continuum.
Gumperz, John J. (1971). Language in social groups. Stanford: Stanford University Press
Gal, Susan (1979). Language shift. Social determinants of linguistic change in Bilingual Austria. San Francisco: Academic Press
Weinreich, Uriel (1953). Languages in contact: Findings and problems. . La Haya: Mouton.
Lehiste, Isle (1983). Lectures on language contact. . Cambridge (Mass.) MIT Press.
Grosjean, François (1982). Life with two languages: An introduction to bilingualism. Cambridge, Mass.: Harvard University Press
Eckert, Penelope (2000). Linguistic Variation as Social Practice. Oxford: Blackwell.
Bakker, P.; Maarten, M. (eds.) (1994). Mixed Languages. Amsterdam: IFOTT
Carvalho, Ana (ed.) (2009). Português em contato. Madrid: Iberoamericana / Frankfurt am Main: Vervuert
Schneider, Edgar (2007). Postcolonial English: Varieties around the world. . Cambridge: Cambridge University Press.
Myers-Scotton, Carol (1993). Social motivations for code-switching: Evidence from Africa. . Oxford: Clarendon Press.
Silva Corvalán, Carmen (ed.) (1997). Spanish in four continents: Studies in language contact and bilingualism. . Washington, D.C.: Georgetown University Press.
Hickey, Raymond (ed.) (2010). The handbook of language contact. . Oxford: Blackwell.
Clements, Clancy (1993). The linguistic legacy of Spanish and Portuguese: colonial expansion and language change. . Cambridge: Cambridge University Press.
De Swaan, Abram (2001). Words of the World. Cambridge: Polity Press
Hoffmann, Thomas; Siebers, Lucia (eds.) (2009). World Englishes: problems, properties, prospects. . Amsterdam / Filadelfia: John Benjamins.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Para un resultado satisfactorio é imprescindible  traballar de xeito continuado ao longo de todo o curso.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías