Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Literatura Española do Século de Ouro 1 Código 613G01023
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Martinez Lopez, Maria Josefa
 Correo electrónico
maria.josefa.martinez@udc.es
Profesorado
Martinez Lopez, Maria Josefa
 Correo electrónico
maria.josefa.martinez@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo desta materia é ampliar o estudo de autores e obras dos séculos XVI e XVII completando o panorama básico ao que o alumnado acedeu na materia Literatura Española de 2º de Grao. A materia ocúpase da poesía e do teatro dos séculos XVI e XVII con un enfoque histórico-filolóxico. Preténdese desenvolver a capacidade de lectura comprensiva e crítica e a capacidade de relacionar os aspectos históricos, culturais e estéticos. Así mesmo preténdese que o alumnado adquira o dominio técnico da análise
de textos literarios dos séculos XVI y XVII, a capacidade de comunicación (síntese e análise) e a correcta expresión lingüística, oral e escrita, en castelán.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se realizarán cambios nos contenidos
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Manteñense as metodoloxías
. Lecturas
. Aprendizaxe colaborativa
. Traballo titorizado
. Proba mixta


*Metodoloxías docentes que se modifican
Suprimense as sesións maxistrais. Estas sustitúense por apuntes auto explicativos en Moodle e, no seu caso, por sesións síncronas en Teams.
As aulas interactivas, correspondentes á Aprendizaxe colaborativa, realizaranse mediante a aplicación de Teams para a resolución de dúbidas e a realización de xjercicios e titorización do alumnado.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Atenderase o alumnado mediante correo electrónico; Teams en titorías colectivas e individuais, seguindo o horario das aulas e das titorías.
4. Modificacións na avaliacións
Suprímese o Aprendizaxe colaborativa e as porcentaxes queda como segue:
Prueba mixta: 30%
Trabajo tutelado: 70
Para a proba mixta o alumnado dispoñerá de 8 horas. A entrega farase en Moodle. A revisión farase mediante a canle da materia en Teams.

*Observacións da avaliación:
Para aprobar a materia o alumnado debe obter un 4 sobre 10 na “Proba mixta” nas duas oportunidades. Si na primeira oportunidade a materia está suspensa e a nota da Proba mixta fose inferior a 5, na segunda oportunidade haberá que repetila.
O alumnado que non realice a Prueba mixta será cualificado como Non presentado (NP), ainda que teña realizado o traballo titorizado.
Na segunda oportunidade se conservará toda avaliación positiva realizada na primeira convocatoria. O alumno deberá presentar só o exercicio que non fose superado. No caso do traballo titorizado, o alumno deberá volver presentalo incluindo as correcións indicadas pola profesora.
O alumnado con dispensa académica recoñecida deberá comunicalo por escrito a maria.josefa.martinez@udc.es, co asunto: “Dispensa de asistencia 2020-2021", en canto comece o curso ou sexa efectiva a matrícula, de xeito que se poda adaptar a materia á súa situación.
Calquera forma de plaxio, como a cita de traballos alleos sen a marca de tal ou sen a referencia correspondente, suporá o suspenso para a proba ou traballo. O mesmo aplicarase a calquera forma de copia indebida nas probas ou exames. O control farase mediante o programa de detección de plaxios Turnitin, autorizado pola Xunta de Facultade.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non haberá modificación da bibliografía, xa que os materiais necesarios estarán acesibles en Moodle desde o principio de curso.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A7 Coñecer as literaturas en lingua galega, española e inglesa.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A16 Coñecer a crítica textual e a edición de textos.
A17 Ter un coñecemento avanzado das literaturas en lingua española.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B4 Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B9 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer as literaturas en lingua española. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A11
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
 C1
C4
Saber analizar e comentar textos e discursos literarios. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A11
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
B10
 C1
C4
Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua española. A9
Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A11
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
 C1
C4
Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
 C1
C4
Adquirir capacidade de autoformación. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A11
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C1
C4
Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A11
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C1
C4
Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A15
A16
A17
 B1
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C1
C4

Contidos
Temas Subtemas
1.Introdución aos séculos XVI y XVII
1. Contexto sociohistórico
2. Contexto literario
2. A poesía nos séculos XVI y XVII 1. Xéneros, metros e autores: Garcilaso, Góngora e Quevedo
2. Sonetos
3. Canción
4. Égloga e epístola
5. Octava e silva
6. Outros
3. O teatro nos séculos XVI y XVII 1. Coordenadas da Comedia Nueva:Teatro anterior a Lope de Vega
2. Fórmula da Comedia Nueva:Arte nuevo de Lope de Vega
3. Xéneros
4. Comedia: Lope de Vega
5. Traxedia: Calderón de la Barca
6. Xéneros breves: Entremeses de Calderón

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Lecturas A9 A10 B4 B8 0 60 60
Aprendizaxe colaborativa A1 A2 A3 A5 A7 A9 A10 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C4 15 5 20
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A7 A9 A10 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C4 3 20 23
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A7 A9 A10 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C4 21 0 21
Traballos tutelados A1 A7 A9 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B6 B7 B9 B10 C1 C4 0 20 20
Actividades iniciais A1 A2 A3 A5 A7 A9 A10 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C4 3 0 3
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas O estudante terá que realizar ao longo do cuadrimestre as lecturas relativas ás fontes primarias e segundarias da materia. A lectura das obras deberá estar finalizada con antelación ao momento no que no comece a súa explicación nas aulas de aprendizaxe colaborativa. As lecturas deberán facerse nas edicións recomendadas na bibliografía. Proporcionarase ao estudante unha selección de textos de bibliografía segundaria para a contextualización dos temas.
Aprendizaxe colaborativa A nomenclatura da guía non recolle a corrrespondente á disciplina filolóxica de comentario de texto literario, polo que se adopta esta denominación. Semanalmente haberá unha sesión interactiva na que se realizarán actividades relativas á aplicación metodolóxica do comentario de texto aplicado aos textos obxecto da materia. Para realizar esta actividade o estudante deberá traballar os textos propostos para a análise con anterioridade co fin de poñer en común o resultado do seu traballo.
Proba mixta Na data oficial marcada polo Centro, o estudante realizará unha proba na que demostrará os coñecementos teóricos e prácticos adquiridos ao longo do curso.
Sesión maxistral Haberá unha sesión maxistral por semana de novento minutos de duración. A responsabilidade desta sesión recae sobre a profesora. Os obxectivos destas sesións serán a exposición dos rasgos máis salientables dos periodos literarios abordados para os xéneros e os autores estudados.
Traballos tutelados A partir das obras e os autores obxectos da materia, ofrecerase ao estudante unha selección de posibles traballos de diverso tipo. O traballo será individual e a profesora supervisará o seu desenvolvemento en horas de titoría.
Actividades iniciais No primeiro día de aulas os estudantes realizarán individulamente un comentario de texto literario por escrito co fin de determinar o nivel xeral e adecuar así a impartición da materia cara aosoibxectivos de mellora e progreso. Nesta mesma sesión darase conta das ferramentas metodolóxicas introductoras á materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Aprendizaxe colaborativa
Descrición
Ao longo do cuadrimestre fixaranse as sesións de titorías con cada estudante para supervisar a elaboración dos traballos titorizados.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A7 A9 A10 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C4 Consistirá nunha proba teórica e práctica que medirá o aproveitamento da materia por parte do alumno. Os criterios de avaliación serán: adecuación da reposta á pregunta formulada, estructuración adecuada do discurso, corrección léxica, ortográfica e gramatical.
Para superar a materia, a calificación mínima desta proba deberá ser de 4 puntos sobre 10. 		30
Aprendizaxe colaborativa A1 A2 A3 A5 A7 A9 A10 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C1 C4 Nestas sesións o estudante deberá demostrar coa sua participación activa que ten traballado os materiais previamente sinalados pola profesora. Para alén da asistencia, terase conta dos exercicios resultantes do traballo colaborativo. 10
Traballos tutelados A1 A7 A9 A11 A15 A16 A17 B1 B3 B4 B6 B7 B9 B10 C1 C4 A partir das obras e os autores obxectos da materia, ofrecerase ao estudante unha selección de posibles traballos. O traballo será individual e a profesora supervisará o seu desenvolvemento en horas de titoría. O traballo entregarase con antelación suficiente para dar tempo a adecuada corrección y revisión.
 60
 
Observacións avaliación

Só se aceptarán traballos entragados na data marcada e con antelación suficiente respecto da proba mixta. Calquera indicio de plaxio conlevará a cualificación de cero.

Non se poderá aprobar a materia sen ter unha calificación mínima de 4 sobre 10 na proba mixta.

Na segunda oportunidade (xullo)  manterase a cualificación acadada na participación; os estudantes que suspenderen a proba mixta (30%) deberán repetila no lugar e hora fixados polo Centro; os estudantes que suspenderen o traballo tutelado (60%), deberán repetilo corrixindo as deficiencias e incorporando as melloras indicadas pola profesora; A data
de entrega do trabajo tutelado será o mesmo día que a fixada oficialmente para
o exame.

MOI IMPORTANTE: o alumno será avaliado e calificado sempre que se presente á proba mixta. Recibirá a calificación de "NON PRESENTADO" cando non se presente ao exame.

Os alumnos que teñan recoñecida a dispensa realizarán as seguintes probas: proba mixta (50%) e traballo tutelado (50%). Se abitrarán de acuerdo con el alumno todas las medidas de atención necesarias.

Calquera forma de plaxio, como a cita de traballos alleos sen a marca de
tal ou sen a referencia correspondente, suporá o suspenso para a proba
ou traballo. O mesmo aplicarase a calquera forma de copia indebida nas
probas ou exames. O control farase mediante o programa de detección de
plaxios Turnitin, autorizado pola Xunta de Facultade.

Fontes de información
Bibliografía básica

Lecturas obligatorias

Garcilaso de la Vega, Obras completas con comentario, E. Rivers ed., Madrid. Castalia, 2001/Obra poética y textos en prosa, ed. B. Morros, Barcelona, Crítica, 1995.

Góngora, Luis de, Fábula de Polifemo y Galatea, ed. de Jesús Ponce Cárdenas, Madrid, Cátedra, 2010 / Fábula de Polifemo y Galatea y selección de poemas incluida en el t. II de la ed. de Dámaso Alonso Góngora y el Polifemo, (Gredos) / Antología poética, ed. de A. Carreira (Castalia Didáctica), Poesía selecta, ed. A. Pérez Lasheras y J. M. Micó (Taurus).

Calderón de la Barca, Pedro, La dama duende, ed. F. Antonucci, Barcelona, Crítica 1999, ahora en BCRAE 2005; El médico de su honra, ed. J. Pérez Magallón, Madrid Cátedra 2012.

Lope de Vega, El acero de Madrid, ed. S. Arata, Madrid, 2000; Castalia, 2000; El castigo sin venganza, ed. A. Carreño, Madrid, Cátedra, 1993.
Bibliografía complementaria

Bibliografía complementaria:

Alberich, J. et alii, Historia de la literatura española, Madrid, Cátedra, 1990.

Alborg, J.L., Historia de la literatura española, Madrid, Gredos, 1966-1999.

Canavaggio, J., Historia de la literatura española, Barcelona, Ariel, 1994-1995.

Díez Borque, J.M., Historia de la literatura española, Madrid, Taurus, 1980.

García de la Concha, V., Historia de la literatura española, Madrid, Espasa-Calpe, 1995-1998.

Jones, R.O., Historia de la literatura española, Barcelona, Ariel, 1977.

Pedraza Jiménez, F. y M. Rodríguez Cáceres, Las épocas de la literatura española, Barcelona, Ariel, 1997.

Pedraza Jiménez, F. y M. Rodríguez Cáceres, Manual de literatura española, Tanfalla, Cénlit, 1980-2000.

Rodríguez Cacho, L., Manual de historia de literatura española, Madrid, Castalia, 2009.

2. Herramientas para el análisis literario:

Azaustre Galiana, A. y J. Casas Rigall, Manual de retórica española, Barcelona, Ariel, 1997.

García Barrientos, J.L., Cómo se comenta una obra de teatro, Madrid, Síntesis, 2001.

Jauralde Pou, P., E. Varela Merino y P. Moíño Sánchez, Manual de métrica española, Madrid, Castalia, 2005.

Luján Atienza, A., Cómo se comenta un poema, Madrid, Síntesis, 1999.

Navarro Durán, R., La mirada al texto. El comentario de textos literarios, Barcelona, Ariel, 1995.

Quilis, A., Métrica española, Barcelona, Ariel, 1994.

Pujante, D., Manual de retórica, Madrid, Castalia, 2003.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Recoméndase ao estudante a asistencia ás aulas e a súa participación para preparar progresivamente a materia. É fundamental comezar a lectura as obras o antes posible para obter o maior aproveitamento tanto das sesións expositivas como das interactivas. Lémbrase que para superar a materia é imprescindible o uso correcto do idioma tanto oral como escrito: ortografía, puntación, corrección sintáctica e gramatical.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías