Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Sintaxe do Español Código 613G01024
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Gonzalez Garcia, Luis
Correo electrónico
luis.gonzalezg@udc.es
Profesorado
Gonzalez Garcia, Luis
Correo electrónico
luis.gonzalezg@udc.es
Web
Descrición xeral
Estudo descritivo e teórico das unidades e operacións de composición sintáctica usadas na lingua española.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A21 Coñecer a variación lingüística da lingua española.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os métodos e conceptos máis importantes na análise sintáctica da lingua española A1
A3
B7
Coñecer as correntes teóricas e metodolóxicas da sintaxe e saber aplicalas á análise sintáctica do español A1
A3
A11
A15
A19
B1
Identificar as estruturas sintácticas da lingua española e ser capaz de explicar o seu funcionamento A2
A5
A15
A21
Aplicar os coñecementos sintácticos adquiridos á solución de problemas relacionados co uso da lingua A10
A14
B2
B3
B6

Contidos
Temas Subtemas
1. A sintaxe. Conceptos xerais. 1. A sintaxe como disciplina lingüística.
2. As Funcións sintácticas.
3. Parataxe e hipotaxe. Coordinación e subordinación.
4. As Categorías morfosintácticas.
5. Unidades simples, complexas e compostas.
2. O grupo, sintagma ou frase. A estrutura do sintagma. 1. Tipos de sintagmas ou frases:
1.1. Frases endocéntricas: substantivas e pronominais, adxectivas, adverbiais.
1.2. Frases exocéntricas: conxuntivas, preposicionais e nominais.
2. Frase composta vs. construción coordinada.

3. A cláusula ou oración. 1. A oración na gramática tradicional. Criterios empregados e definicións. Cláusula e enunciado. Cláusula e proposición.
2. A cláusula. Configuración básica. As funcións clausais.
3. Clases de cláusulas: segundo a súa modalidade e segundo a súa polaridade.
4. A tradicional oración complexa ou composta. 1. A análise da oración composta na gramática tradicional: Parataxe e hipotaxe. Coordinación, xustaposición e subordinación. A interordinación.
2. Tipos de subordinadas:
2.1. Subordinadas substantivas.
2.2. Subordinadas adxectivas. Subordinadas de relativo.
2.3. O problema das subordinadas adverbiais ou circunstanciais. Propostas.
2.3.1. Subordinadas adverbiais propias e impropias: circunstanciais (lugar, tempo, modo), causais, finais, concesivas, condicionais; consecutivas e comparativas.
2.3.2. Oración e período. Oración e unidades supraoracionais.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais B1 B3 B6 B7 1 0 1
Solución de problemas A1 A2 A3 A11 A15 A19 B1 B2 B7 14 14 28
Lecturas A3 A10 A11 A21 B3 0 13 13
Traballos tutelados A1 A3 A5 A11 A14 A19 B2 B6 B7 1 15 16
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A15 A19 B3 B6 B7 0 19 19
Obradoiro A1 A3 A11 A14 A15 A19 B1 B3 B6 B7 15 15 30
Sesión maxistral A1 A3 A21 20 20 40
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Realizarase unha presentación do curso e unha avaliación inicial do alumnado.
Solución de problemas Formulación de problemas e outras actividades de tipo práctico relacionadas co contido da materia.
Lecturas Presentación de lecturas complementarias á docencia expositiva do profesor.
Traballos tutelados Redacción escrita dun traballo realizado en grupo sobre algún punto do temario. O traballo será posteriormente presentado oralmente se o número de matriculados o permite.
Proba mixta Proba teórica e práctica escrita realizada ao final da materia
Obradoiro Actividades de tipo práctico complementarias.
Sesión maxistral O profesor presentará cada un dos temas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba mixta
Traballos tutelados
Solución de problemas
Descrición
Alumnos con dispensa académica recoñecida ou a tempo parcial: favorecerase o uso de titorías presenciais ou telemáticas como apoio á docencia.

Dedicarase atención personalizada á realización do traballo tutelado e a resolución de todo tipo de dúbidas relacionadas coa materia.

Recoméndase a utilización das horas de titoría para resolver todo tipo de dúbida ou problema.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A15 A19 B3 B6 B7 A proba mixta consistirá nun exame global da materia que se realizará ao finalizar o curso. Constará de dúas partes, unha teórica e outra práctica. 60
Traballos tutelados A1 A3 A5 A11 A14 A19 B2 B6 B7 O traballo, que será redactado por escrito, será elaborado en grupo. A selección de grupos e asignación de temas realizarase nas primeiras semanas de clase e a súa entrega efectuarase a finais do cuatrimestre. Opcionalmente, poderá ser presentado oralmente en clase. 15
Solución de problemas A1 A2 A3 A11 A15 A19 B1 B2 B7 Ao comezo do curso xa aparecerá no Campus Virtual unha serie de exercicios elaborados de acordo coa progresión dos temas (cada exercicio está relacionado coa aplicación práctica dalgún aspecto do temario). O alumno deberá seleccionar dous deses exercicios e entregalos nas datas propostas (que están repartidas equitativamente ao longo do cuatrimestre). 25
 
Observacións avaliación

1.
De acordo coas normas da facultade, na proba mixta débese obter unha
cualificación mínima de 4 puntos (sobre 10) para aprobar a materia. Os
traballos e restantes actividades entregadas fóra da data establecida
penalizaranse cun 50% da nota.

2.
O estudante comprométese a gardar unha copia de cada exercicio ou traballo, en
previsión de problemas na recepción.

3.
Cualificarase como non presentado quen non se presente ao exame final
oficial, independentemente do número de actividades entregadas. 

4. Na segunda
edición de actas (mes de xullo) deberanse recuperar aqueles instrumentos de
avaliación arriba descritos que sexan necesarios para acadar a cualificación
de aprobado, coas mesmas porcentaxes que na primeira edición. O traballo
tutelado farase individualmente. 

4.1. Só se cualificará como non presentado
quen xa tivese esta cualificación na primeira edición de actas e, ademais, non
se presente ao exame oficial de xullo. 

5. Na convocatoria adiantada de
novembro/decembro (finalización de estudos) a avaliación consistirá nun exame
teórico-práctico. 

6. Os traballos, actividades e exames deben cumprir as
esixencias de corrección lingüística propias destes textos (ortografía,
puntuación, precisión léxica, rexistro formal, discurso coherente e cohesionado
etc.). Penalizarase a nota dos escritos que non se axusten a esta norma.
Dependendo da gravidade da falta, por cada unha descontarase entre 0,25
(acentuación) e 1 punto. A penalización será menor para os alumnos Erasmus ou
doutros programas de intercambio alleos ao espazo hispanoamericano. 

6.1. Alumnos
Erasmus e estranxeiros: Recoméndase un nivel equivalente a B2 como mínimo para
matricularse na materia. Ao final de curso, esixirase un nivel equivalente a
C1. 

7. No referente ao plaxio e outras faltas de honradez académica aplicarase
o estipulado nas Normas de avaliación, revisión e reclamación das
cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario
e no Regulamento
disciplinar do estudantado da UDC
(artigo 11, apartado 4b). 

8. Alumnos con
dispensa académica recoñecida e matrícula a tempo parcial: aplicaráselles o
mesmo sistema de avaliación, con maior flexibilidade nas datas de entrega
(salvo o exame oficial), que se acordarán entre profesor e alumno. O traballo
tutelado será individual e non será necesario expoñelo na aula. Nestes casos,
favorecerase o uso das titorías, presenciais ou virtuais. 

9. Alumnado con
necesidades especiais. A materia poderá ser adaptada ao alumnado que precise da
adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade (física, visual,
auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental). De ser o
caso, deberán contactar cos servizos dispoñibles na UDC/no Centro, nos prazos
oficiais estipulados de maneira previa a cada cuadrimestre académico, coa
Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/adi/apoioalumnado/); tamén poderán contactar coa Titora ADI da Facultade de Filoloxía (no seguinte enderezo electrónico: pat.filoloxia@udc.gal). 

10. No referente ao uso da lingua
aterémonos á normativa da Real Academia Española. No que se refire ao respecto
á diversidade social as clases desenvolveranse de acordo co estipulado na
Declaración Universal dos Dereitos Humanos, a Constitución Española e a
lexislación dela derivada.

 


Fontes de información
Bibliografía básica Escandell, V. Leonetti, M. y Sánchez, C. (eds.) (2011). 60 Problemas de Gramática. Madrid: Akal
Gili Gaya, Samuel (1961). Curso superior de sintaxis española. Barcelona: Vox
Rojo, Guillermo y Tomás Jiménez Juliá (1989). Fundamentos de análisis sintáctico funcional. Santiago de Compostela: Universidad
Bosque, Ignacio y Violeta Demonte (eds.) (1999). Gramática descriptiva de la lengua española. Madrid: Espasa-Calpe
Gutiérrez Ordóñez, Salvador (1997). La oración y sus funciones. Madrid: Arco Libros
Hernanz, Mª Lluisa y J. Mª Brucart (1987). La sintaxis. 1. Pincipios teóricos. La oración simple.. Barcelona: Crítica
Narbona, Antonio (2014-2016). Las subordinadas adverbiales impropias en español. Sevilla: Altaica Ediciones Universitarias
Rodríguez Ramalle, Teresa María (2005). Manual de Sintaxis del español. Madrid: Castalia Universidad
Real Academia Española (2009). Nueva gramática de la lengua española. Madrid: Espasa-Calpe

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías