Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Español Actual Código 613G01028
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Española e Latina
Coordinación
Acin Villa, Esperanza
Correo electrónico
esperanza.acin@udc.es
Profesorado
Acin Villa, Esperanza
Correo electrónico
esperanza.acin@udc.es
Web
Descrición xeral Ampliación do estudo sincrónico da lingua española

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A20 Coñecer a situación sociolingüística da lingua española.
A21 Coñecer a variación lingüística da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
A23 Ter coñecementos de terminoloxía e neoloxía.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B4 Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
1. Profundar nalgúns aspectos que completan a visión da lingua española actual. A1
A3
A19
A20
A21
A22
B5
2. Estudar as características da lingua oral, especialmente na súa manifestación máis xenuína que é a conversación coloquial. A1
A19
A20
A21
B1
B3
B5
B7
3. Achegarse a algúns feitos pragmáticos observados no uso da lingua española, principalmente na súa modalidade oral conversacional. A2
A3
A11
A15
A20
A21
B6
4. Introducirse no estudo da lingua española empregada en internet, analizando as súas características lingüísticas, pragmáticas e textuais. A2
A5
A11
A15
A19
A21
A22
A23
B1
B2
B4

Contidos
Temas Subtemas
1. Introducción: a lingua española. Situación actual 1.1. O español no mundo

1.2. A unidade do idioma

1.3. O español como lingua internacional
2. Español oral e español escrito 2.1. Oral / escrito: oposición binaria e oposición gradual

2.4. O compoñente no verbal dos discursos orais

2.5. A oralización da escrita
3. O español na internet 3.1. Características ortográficas, sintácticas e léxicas

3.2. A escritura ideofonemática

3.3. Características textuais
4. O español conversacional 4.1. A conversa coloquial

4.2. As unidades conversacionais

4.3. Características fónicas, morfosintácticas e léxico-semánticas

4.4. Estratexias pragmáticas
4.4.1. A cortesía verbal
4.4.2. A intensificación
4.4.3. A atenuación
4.4.4. A conexión: os marcadores do discurso


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Lecturas A1 A3 A11 A21 A22 A23 B1 B3 2 16 18
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 A20 A21 A22 B3 B4 B5 B6 B7 2 12 14
Sesión maxistral A1 A3 A11 A20 A21 B5 B7 11 15 26
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 1 14 15
Presentación oral A5 A15 B2 B4 B6 2 4 6
Eventos científicos e/ou divulgativos A1 A3 A11 B3 B5 B7 4 0 4
Estudo de casos A1 A2 A3 A5 A15 A21 B1 B2 B6 B7 9.5 18 27.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas Os alumnos lerán as lecturas recomendadas pola profesora ao inicio de cada tema. Estas lecturas son fundamentales para seguir os contidos da asignatura y serán previas as explicacións da profesora nas sesións magistrais.
Proba mixta O día señalado no calendario de exames da Facultade os alumnos realizarán o correspondente examen que terá carácter teórico e práctico.
Sesión maxistral A profesora expondrá en clase os contidos principais de cada tema.
Traballos tutelados Os alumnos realizarán un traballo académico individual. A profesora proporcionará os temas así como as indicacións precisas para a sua elaboración, e seguirá a realización do traballo nas tutorías.
Presentación oral Os traballos serán expuestos oralmente na clase. Dáranse as indicaciones concretas para estas exposicións.
Eventos científicos e/ou divulgativos Os alumnos asistirán a os eventos científicos –sesiones de congresos, coloquios, conferencias– relacionados cos contidos da asignatura.
Estudo de casos Unha parte da materia consistirá na realización de exercicios e comentarios nos que os alumnos aplicarán os coñecementos adquiridos. Os exercicios se corrixirán na clase e os comentarios se lerán e someteranse a discusión.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Estudo de casos
Proba mixta
Descrición
Los alumnos consultarán con la profesora, bien de manera presencial en el horario de tutorías, bien por correo electrónico, aquellos problemas que les surjan en su estudio, en la elaboración del trabajo o en la realización de ejercicios o comentarios.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 Tratase dun traballo académico en grupo. Se detallarán nos primeiros días de clase os temas e as características. Se entregará a través da plataforma Moodle en formato word (ou equivalente) e en pdf, antes do 29 de novembro.
Se valorarán as habilidades no manexo de material bibliográfico, a adecuación ao estilo académico e o cumplimento das características requeridas, entre otros aspectos.
20
Estudo de casos A1 A2 A3 A5 A15 A21 B1 B2 B6 B7 Avaliaranse dous dos exercicios propostos. Se avisará con antelación das datas de corrección en clase ou de entrega. 20
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 A20 A21 A22 B3 B4 B5 B6 B7 Se realizará un examen en xaneiro, o día indicado no calendario oficial de exames. Tratase dunha proba teórico-práctica na que os alumnos demostrarán que asimilaron os contidos estudiados ao longo do cuatrimestre e que saben aplicar o estudiado á resolución de exercicios prácticos.

50
Presentación oral A5 A15 B2 B4 B6 O traballo académico realizado por escrito se expondrá oralmente.
Se valorará a soltura na exposición, a adecuación ao estilo académico e a utilización das axudas técnicas.
10
 
Observacións avaliación

1. Os alumnos que superen a materia na primeira oportunidade e asistan asiduamente a clase (sen unha soa falta de asistencia) obterán un punto extra na cualificación final.

2. En todas as actividades escritas, exame, traballos, exercicios, comentarios, valorarase o uso correcto e adecuado da lingua española. Se penalizarán as faltas de ortografía, as de puntuación e a redacción deficiente. Dependendo da gravidade da falta, por cada unha descontarase da nota entre 0,5 puntos e 1 punto. A penalización será menor para os alumnos  Erasmus ou doutros programas de intercambio.

3. A cualificación obtida na proba mixta ou exame será como mínimo de  4 (sobre 10) para aprobar a asignatura, tanto na oportunidade de xaneiro como na de xullo. Si na primeira oportunidade a asignatura está suspensa e a nota do examen é inferior a 5, na segunda oportunidade hai que facer tamen o exame.

4. Os traballos e restantes actividades entregadas fora da data establecida se penalizarán con un 50% da nota.

5. Calquera falta de honradez académica (plaxio, é dicir, utilización de textos ou ideas doutros autores sin indicar a procedencia, copiar nos exames, ou outras formas) se penalizará coa anulación total da actividade.

6. Obterán a cualificación de NP (Non presentado) os alumnos que no se presenten ao exame, aínda que realizasen o resto das actividades.

7. Os alumnos que teñan que superar a asignatura na oportunidade de xullo recuperarán só as actividades suspensas, excepto a presentación oral. Os porcentaxes serán: exame, 50%; traballo, 30%; estudo de casos, 20%. O traballo será individual. No caso da convocatoria adiantada de decembro (finalización dos estudos) a evaluación farase cun exame teórico-práctico.

8. Para aqueles alumnos co dispensa académica, se detallará individualmente a adaptación dos procedementos de avaliación a sua situación persoal.

9. A asignatura poderá ser adaptada a estudantes con necesidades especiais, así como aos estudantes estranxeiros que non teñan un nivel de español similar ao nativo.

Fontes de información
Bibliografía básica

Ao inicio de cada tema proporcionarase unha bibliografía específica, indicarase a que é de lectura obrigatoria ou de lectura recomendada e concretarase se está dispoñible na plataforma Moodle, en Reprografía ou se ha de ser localizada e obtida polos alumnos.

BRIZ, A. (1998): El español coloquial en la conversación, Barcelona, Ariel.

BRIZ, A. (coord.) (2008): Saber hablar, Madrid, Aguilar.

CALSAMIGLIA, H. y A. TUSÓN (2007 [1999]): Las cosas del decir. Manual de análisis del discurso, Barcelona, Ariel.

KOTSCHI, T., W. OESTERREICHER y K. ZIMMERMANN (eds.) (1996): El español hablado y la cultura oral en España e Hispanoamérica, Madrid-Fráncfort, Iberoamericana-Vervuert.

LÓPEZ ALONSO, C. (2014): Análisis del discurso, Madrid, Síntesis.

PORTOLÉS, J. (2004): Pragmática para hispanistas, Madrid, Síntesis.

REAL ACADEMIA ESPAÑOLA Y ASOCIACIÓN DE ACADEMIAS DE LA LENGUA ESPAÑOLA (2009): Nueva gramática de la lengua española, Madrid, Espasa.

SÁNCHEZ LOBATO y otros (2009): Aspectos del español actual, Madrid, SGEL.


Bibliografía complementaria
ALBELDA, M. (2007): La intensificación como categoría pragmática: revisión y propuesta, Fráncfort, Peter Lang.

BRIZ, A. y GRUPO Val.Es.Co. (2000): ¿Cómo se comenta un texto coloquial?, Barcelona, Ariel.

BUSTOS TOVAR, J. J. de y otros (coords.) (2011): Sintaxis y análisis del discurso hablado en español. Homenaje a Antonio Narbona, Sevilla, Servicio de Publicaciones de la Universidad de Sevilla. 

FUNDÉU (2012): Escribir en internet. Guía para los nuevos medios y las redes sociales, Barcelona, Galaxia Gutenberg / Círculo de Lectores.

HAVERKATE, H. (1994): La cortesía verbal, Madrid, Gredos.

LOUREDA, Ó. y E. ACÍN (eds.) (2010): Los estudios sobre marcadores del discurso, hoy, Madrid, Arco Libros.

ROMERO, M.ª V. (coord.ª) (2006 [2002]): Lengua española y comunicación, Barcelona, Ariel.

VILÀ I SANTASUSANA, M. (coord.ª) (2005): El discurso oral formal, Barcelona, Graó.




Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingua Española 1/613G01001
Lingua Española 2/613G01013

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Variedades do Español/613G01032

Observacións

Para el óptimo  aprovechamiento de la asignatura se recomienda la asistencia asidua a clase. La atención a las explicaciones en las clases expositivas y la participación en las clases interactivas con la realización de las actividades y la recepción de las aportaciones de los compañeros es muy importante para obtener un máximo rendimiento en el desarrollo de la materia.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías