Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Español Actual Código 613G01028
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Acin Villa, Esperanza
Correo electrónico
esperanza.acin@udc.es
Profesorado
Acin Villa, Esperanza
Martín Molares, Mónica
Correo electrónico
esperanza.acin@udc.es
monica.martin.molares@udc.es
Web
Descrición xeral Ampliación do estudo sincrónico da lingua española

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A20 Coñecer a situación sociolingüística da lingua española.
A21 Coñecer a variación lingüística da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
A23 Ter coñecementos de terminoloxía e neoloxía.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B4 Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
1. Profundar nalgúns aspectos que completan a visión da lingua española actual. A1
A3
A19
A20
A21
A22
B5
B8
C1
C2
2. Estudar as características da lingua oral, especialmente na súa manifestación máis xenuína que é a conversación coloquial. A1
A19
A20
A21
B1
B3
B5
B7
3. Achegarse a algúns feitos pragmáticos observados no uso da lingua española, principalmente na súa modalidade oral conversacional. A2
A3
A11
A15
A20
A21
B6
4. Introducirse no estudo da lingua española empregada en internet, analizando as súas características lingüísticas, pragmáticas e textuais. A2
A5
A11
A15
A19
A21
A22
A23
B1
B2
B4

Contidos
Temas Subtemas
1. Introducción: a lingua española. Situación actual 1.1. O español no mundo

1.2. Algúns rasgos do español actual
2. O español conversacional 2.1. Introdución: a variación lingüística
2.2. A conversa coloquial
2.3. As unidades conversacionais
2.4. Características fónicas, morfosintácticas e léxico-semánticas
2.5. Estratexias pragmáticas: intensificación, atenuación e conexión
3. O coloquial en outros xéneros discursivos 3.1. Introdución: inmediatez comunicativa/distancia comunicativa
3.2. O falado no escrito: motivos da súa presenza
3.3. Coloquialidade fingida o simulada
3.4. Coloquialización estratéxica: na prensa; en xéneros televisivos; nas redes sociais
4. O español en internet 4.1. Introdución
4.2. Xéneros discursivos na rede
4.3. A lingua no uso profesional da rede
4.4. A lingua no uso cotidián da rede

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Lecturas A1 A3 A11 A21 A22 A23 B1 B3 0 16 16
Sesión maxistral A1 A3 A11 A20 A21 B5 B7 B8 16 16 32
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 C1 C2 1 24 25
Eventos científicos e/ou divulgativos A1 A3 A11 B3 B5 B7 2 0 2
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 A20 A21 B1 B2 B3 B6 C1 15.5 20 35.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas O alumnado estará ao día das lecturas recomendadas pola profesora ao inicio de cada tema. Estas lecturas son fundamentais para o seguimento da materia.
Sesión maxistral A profesora exporá na aula os contidos principais de cada tema.
Traballos tutelados Os alumnos realizarán un traballo tutelado de xeito individual. A profesora proporcionará os temas e lecturas para o mesmo, ao igual que as indicacións precisas para a súa elaboración. O seguimento dos traballos realizarase en horario de titorías.
Eventos científicos e/ou divulgativos Asistencia aos eventos científicos –sesións de congresos, coloquios, conferencias– relacionados cos contidos da materia.
Obradoiro Nas sesións interactivas os alumnos realizarán diversas actividades nas que aplicarán os contidos expostos nas clases expositivas e o acadado nas lecturas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Obradoiro
Descrición
O alumnado consultará co profesorado, ben de xeito presencial ou por Teams no horario de titorías, ben por correo electrónico, aqueles problemas surxidos no seu estudio, na elaboración do traballo ou na realización de exercicios ou comentarios.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 C1 C2 Traballo individual no que os alumnos tratarán con detalle un aspecto dos estudiados na materia. As características concretas explicáranse en clase e expóranse no Campus Virtual. Entrégarase a través desta plataforma antes do 16 de xaneiro. 50
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A11 A15 A19 A20 A21 B1 B2 B3 B6 C1 Avaliaranse catro actividades das realizadas dentro da aula. As datas de entrega ou de avaliación na aula recóllense no documento "Cronograma" no Campus Virtual. 50
 
Observacións avaliación

1. Os alumnos que asistisen a todas as sesións de clase, sen unha soa falta de asistencia (só admitiranse documentos xustificativos oficiais) e teñan aprobada a materia obterán un punto extra na cualificación final.

2. En todas as actividades escritas, exame, traballos, exercicios, comentarios, valorarase o uso correcto e adecuado da lingua española. Se penalizarán as faltas de ortografía, as de puntuación e a redacción deficiente. Dependendo da gravidade da falta, por cada unha descontarase da nota entre 0,5 puntos e 1 punto. A penalización será menor para os alumnos  Erasmus ou doutros programas de intercambio.

3. Os traballos e restantes actividades entregados fora do prazo estipulado serán penalizados cun 50 % da nota. 

4. Calquera falta de honradez académica (plaxio, á dicir, utilización de textos ou ideas de outros autores sen indicar a procedencia, copiar traballos, copiar en exames, ou outras formas) penalizarase de acordo co establecido na normativa académica. Lémbrese que o profesorado dispón da ferramenta "Turnitin" para a detección do plaxio.


5. Obterán a calificación de NP (non presentado) os alumnos que non entreguen o traballo tutelado.

6. Os alumnos que teñan que superar a materia en segunda oportunidade o farán mediante un exame teórico-práctico na data indicada no calendario de exames.

7. O nivel mínimo de competencia lingüística recomendado para cursar esta materia, no caso do estudantado Erasmus e de convenios internacionais, é un B2 dacordo co Marco Europeo para o Ensino e Aprendizaxe de Linguas.

8. A materia poderá ser adaptada ao estudantado que precise da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade consonte ás indicacións da Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/), coa que se deberá contactar nos prazos establecidos por esta unidade. Pódese contar tamén co asesoramento da titora ADI da facultade (pat.filoloxia@udc.gal).

Alumnado con dispensa académica de exención de asistencia

-Poñéranse en contacto coa profesora nas primeiras semanas do curso.
-Os procedementos e os porcentaxes da avaliación son os indicados arriba.  
-As tutorías se concertarán por correo electrónico e realizaranse en horas adecuadas tanto para o alumno como para a profesora.
-Estes alumnos deben estar especialmente pendentes da comunicación a través do Campus Virtual e do correo electrónico.

Oportunidade extraordinaria de decembro

A avaliación consistirá en unha proba teórico-práctica




Fontes de información
Bibliografía básica

Ao inicio de cada tema proporcionarase unha bibliografía específica, indicarase a que é de lectura obrigatoria ou de lectura recomendada e concretarase se está disponible no Campus Virtual ou se debe ser localizada e obtida polo alumno.

BRIZ, A. (1998): El español coloquial en la conversación, Barcelona, Ariel.

BRIZ, A. (coord.) (2008): Saber hablar, Madrid, Aguilar.

CALSAMIGLIA, H. y A. TUSÓN (2007 [1999]): Las cosas del decir. Manual de análisis del discurso, Barcelona, Ariel.

GIAMMATEO, M., P. GUBITOSI y A. PARINI (eds.) (2017): El español en la red. Madrid-Frankfurt: Iberoamericana-Vervuert.

KOTSCHI, T., W. OESTERREICHER y K. ZIMMERMANN (eds.) (1996): El español hablado y la cultura oral en España e Hispanoamérica, Madrid-Fráncfort, Iberoamericana-Vervuert.

LÓPEZ ALONSO, C. (2014): Análisis del discurso, Madrid, Síntesis.

PORTOLÉS, J. (2004): Pragmática para hispanistas, Madrid, Síntesis.

REAL ACADEMIA ESPAÑOLA Y ASOCIACIÓN DE ACADEMIAS DE LA LENGUA ESPAÑOLA (2009): Nueva gramática de la lengua española, Madrid, Espasa.

TASCÓN, M. (dir.) (2012): Escribir en internet. Guía para los nuevos medios y las redes sociales. Barcelona: Galaxia Gutenberg / Círculo de Lectores.


Bibliografía complementaria
ALBELDA, M. (2007): La intensificación como categoría pragmática: revisión y propuesta, Fráncfort, Peter Lang.

BRIZ, A. y GRUPO Val.Es.Co. (2000): ¿Cómo se comenta un texto coloquial?, Barcelona, Ariel.

HAVERKATE, H. (1994): La cortesía verbal, Madrid, Gredos.

LOUREDA, Ó. y E. ACÍN (eds.) (2010): Los estudios sobre marcadores del discurso, hoy, Madrid, Arco Libros.

ROMERO, M.ª V. (coord.ª) (2006 [2002]): Lengua española y comunicación, Barcelona, Ariel.

SÁNCHEZ LOBATO y otros (2009): Aspectos del español actual. Madrid: SGEL.






Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingua Española 1/613G01001
Lingua Española 2/613G01013

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Variedades do Español/613G01032

Observacións

Esta materia compleméntase con "Variedades del español", asignatura optativa que se imparte no segundo cuatrimestre.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías