Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Introdución á Investigación sobre Lingua e Literatura Española Código 613G01037
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Pena Sueiro, Nieves
 Correo electrónico
nieves.pena.sueiro@udc.es
Profesorado
Cordoba Rodriguez, Felix
Pena Sueiro, Nieves
 Correo electrónico
felix.cordoba@udc.es
nieves.pena.sueiro@udc.es
Web
Descrición xeral Fundamentos estratéxicos, metodolóxicos e técnicos da investigación sobre lingua e literatura española.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A16 Coñecer a crítica textual e a edición de textos.
A17 Ter un coñecemento avanzado das literaturas en lingua española.
A18 Coñecer a historia e a cultura das comunidades hispanofalantes.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B9 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer los problemas de investigación que se plantean en el ámbito de los estudios lingüísticos y literarios e interrelacionar los distintos aspectos de estos estudios. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C3
C4
C6
C8
Conocer y aplicar los métodos y las técnicas de análisis lingüístico y literario. A1
A2
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C3
C4
C6
C8
Manejar herramientas para la obtención y clasificación de la información. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C3
C4
C6
C8
Ser capaz de ofrecer los resultados de la investigación de modo ordenado, coherente y ajustado a lo que se entiende como trabajo científico en las áreas de la lingüística y la literatura hispánicas. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
 C3
C4
C6
C8

Contidos
Temas Subtemas
A Filoloxía no marco das Ciencias Humanas Os métodos filolóxicos
O texto, centro da investigación filolóxica Os textos orais
Os textos escritos
O estudo integral do texto A historia do texto
Xénese
Trasmisión e difusión
Recepción
O estudo literario dos textos Edicións literarias
Estudos
A edición e anotación de textos Tipos de edicións de textos
Problemas e solucións
O estudo lingüístico dos textos Estudos lingüísticos
O traballo con corpus
Organización e elaboración do traballo de investigación Tipos de traballos de investigación: TFG, TFM, tesiña, tese, edición crítica etc.
O proceso de elaboración do traballo de investigación
Obtención e selección de fontes
A redacción
Aspectos formais
Recursos para a investigación lingüística e literaria Recursos orais e escritos
Recursos electrónicos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C6 C8 1 0 1
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 A18 A22 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C3 C4 C6 C8 21 28 49
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C4 C6 C8 0 28 28
Lecturas A2 A11 A14 A15 A16 A17 B1 C3 C4 C6 C8 2 14 16
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 C3 C4 C6 C8 18 36 54
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Exame dos coñecementos previos relacionados coa materia. Actividades para coñecer as competencias, intereses e motivacións do alumnado. Preténdese obteer información relevante que permita articular unha docencia que favoreza a aprendizaxe eficaz e significativa.
Sesión maxistral Exposición teórico-práctica. Agárdase que o alumnado se implique nestas sesións de forma participativa.
Traballos tutelados Traballos sobre aspectos relacionados coa materia, realizados coa orientación do profesorado.
Lecturas A lectura de textos literarios e académicos será necesaria para a elaboración dos traballos propostos nos obradoiros e do traballo tutelado.
Obradoiro Combinación de diversas metodoloxías e probas (exposicións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas etc.) a través das que o alumnado desenvolve tarefas sobre un tema específico co apoio e supervisión do profesorado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Obradoiro
Traballos tutelados
Descrición
Os traballos tutelados requerirán de titorías cos profesores antes da entrega.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 C3 C4 C6 C8 Realizaranse obradoiros diversos na aula, que serán obxecto de avaliación. 50
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C4 C6 C8 Avaliarase a orixinalidade, correcta estructuración de contidos, corrección expositiva, calidade e profundidade da análise así coma a súa correcta presentación e logro dos obxetivos propostos. Valorarase a capacidade de relación co visto nas clases.
Poderase requirir unha defensa do traballo no caso de que se considere necesario. 		50
 
Observacións avaliación

En calquera das metodoloxías avaliables, é necesario obter unha cualificación mínima de catro sobre dez para superar a materia.

Recibirán a cualificación de "Non Presentado" aqueles estudantes que non presenten o traballo tutelado. 

Na segunda oportunidade, gardaranse as notas de todolas actividades superadas e proporánse actividades alternativas ás que se fixeron nos obradoiros e non se superaron.

Os traballos e actividades entregaranse en tempo e forma e deberán cumprir as esixencias de
corrección lingüística propias destes textos (ortografía, puntuación,
precisión léxica, rexistro formal, discurso coherente e cohesionado,
etc). Penalizarase a nota dos escritos que non se axusten a esta norma.

Os estudantes con dispensa académica de asistencia a clases
entregarán o traballo tutelado e realizarán actividades alternativas ás
que se fagan nos obradoiros.

Poderánse adoptar as adaptaciones oportunas para o estudantado con modalidades específicas de aprendizaxe.

Será necesario ao menos un nivel de español intermedio (B1) para cursar esta materia.

Fontes de información
Bibliografía básica

Azaustre, Antonio y Juan Casas: Manual de retórica española. Barcelona: Ariel, 1997.

Barrios, Manuel y José Barrientos (ed.): El trabajo de fin de grado: Teoría y práctica. Madrid: Visión Libros, 2016.

Cassany, Daniel: Afilar el lapicero. Guía de redacción para profesionales. Barcelona: Anagrama, 2007.

Cassany, Daniel: Construir la escritura. Barcelona: Paidós, 1999.

Cassany, Daniel: La cocina de la escritura. Barcelona: Anagrama, 1995.

Cunha, Iria da: El trabajo de fin de grado y de máster. Redacción, defensa y publicación. Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya, 2016.

Durán Martínez, Ramiro et al. (coord.): Guía didáctica para la elaboración de un trabajo académico. Salamanca: Iberoprinter, 2017, http://hdl.handle.net/10366/132754

Eco, Umberto: Cómo se hace una tesis: técnicas y procedimientos de estudio, investigación y escritura. Barcelona: Gedisa, 2009, 6.ª ed.

Font, Carme: Cómo escribir sobre una lectura. Guía práctica para redactar informes editoriales y reseñas literarias. Barcelona: Alba, 2007.

González García, Juana María et al.: Cómo escribir un trabajo de fin de grado. Madrid: Síntesis, 2014.

Jauralde Pou, Pablo: Manual de investigación literaria: Guía bibliográfica. Madrid: Gredos, 1981.

Kirkham, Sandi. How to Find Information in the Humanities. London: Clive Bingley, 1990.

Montolío, Estrella (dir.): Manual de escritura académica y profesional. Barcelona, Ariel, 2015, 2.ª ed.

Muñoz-Alonso López, Gemma: Cómo elaborar y defender un trabajo académico en humanidades. Del trabajo de fin de grado al trabajo de fin de máster. Madrid: Bubok, 2015.

Muñoz-Alonso López, Gemma: Estructura, metodología y escritura del trabajo de fin de máster. Madrid: Escolar y Mayo, 2012, 2.ª ed.

Orna, Elisabeth y Grahan Stevens: Cómo usar la información en trabajos de investigación. Barcelona: Gedisa, 2000.

Paun de García, S.: Manual de investigación literaria: cómo preparar informes, trabajos de investigación, tesis y tesinas. Madrid: Castalia, 2004.

Pérez Priego, Miguel Ángel: Introducción general a la edición del texto literario. Madrid: UNED, 2001.

Platas Tasende, Ana: Diccionario de términos literarios. Madrid: Espasa, 2007.

Sánchez Lobato, Jesús (coord.): Saber escribir. Madrid: Aguilar, 2006.

Sanz Álava, Inmaculada: El español profesional y académico en el aula universitaria. El discurso oral y escrito. Valencia: Tirant lo Blanch, 2007.

Soriano, Ramón: Cómo se escribe una tesis. Guía práctica para estudiantes e investigadores. Córdoba: Berenice, 2008.

Vázquez, Graciela (coord.): Español con fines académicos. De la comprensión a la producción de textos. Madrid: Edinumen, 2005.
Bibliografía complementaria

Hernández Sampieri, Roberto et al.: Metodología de la investigación. México: McGraw Hill, 2014, 6.ª ed.

López Yepes, José: La aventura de lainvestigación científica. Guía del investigador y del director de investigación. Madrid: Síntesis, 1995.

Martínez de Sousa, José: Manual de estilo de la lengua española. Gijón: Trea, 2012, 4.ª ed.

Medina Rivilla, A. et al.: Metodología parala realización de proyectos de investigación y tesis doctorales. Madrid:Universitas, 2003.

Muñoz Razo, Carlos: Cómo elaborar y asesorar una investigación de tesis. México: Pearson, 2011, 2.ª ed.

Pantoja Vallejo, Antonio (coord.): Manual básico para la realización de tesinas, tesis y trabajos de investigación. Madrid: EOS Universitaria, 2009.

Phillips, Estelle M. y Derek S. Pugh: La tesis doctoral. Cómo escribirla y defenderla. Un manual para estudiantes y susdirectores. Barcelona: Bresca, 2005.

Serafini, M.ª Teresa: Cómo se escribe. Barcelona: Paidós, 2002.

Walker, Melissa: Cómo escribir trabajos de investigación. Barcelona: Gedisa, 2012.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías