Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Introdución á Investigación sobre Lingua e Literatura Española Código 613G01037
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Lopez Criado, Fidel
 Correo electrónico
fidel.lopez.criado@udc.es
Profesorado
Lopez Criado, Fidel
Mascato Rey, Rosario
 Correo electrónico
fidel.lopez.criado@udc.es
rosario.mascato@udc.es
Web http://www.cileccongresos.com
Descrición xeral Fundamentos estratéxicos, metodolóxicos e técnicos da investigación sobre lingua e literatura española.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos

Non se realizarán cambios

2. Metodoloxías

*Metodoloxías docentes que se manteñen

–Sesión maxistral (telemática síncrona ou asíncrona)
–Traballos tutelados
–Atención personalizada

*Metodoloxías docentes que se modifican:

Sustitúense as discusións dirixidas por atendimento de carácter grupal a través de Teams (por vía síncrona ou asíncrona) para a resolución de dúbidas respecto da lecturas obrigatorias.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

–Correo electrónico
–Moodle
–Teams (con sesións síncronas ou asíncronas en virtude das necesidades e posibilidades do alumnado e profesorado).

4. Modificacións na avaliación

Traballos tutelados (100%)

En relación cos traballos tutelados valorarase:

– A adecuación metodolóxica das propostas de traballo.
– A profundidade do contido.
– O dominio das aplicacións utilizadas na elaboración das propostas socioeducativas.
– O tratamento dunha linguaxe propia do contexto disciplinar.
– A utilización de fontes documentais complementarias e actuais.
– A presentación e a claridade da exposición

*Observacións de avaliación:

- Mantéñense as mesmas que figuran na guía docente.

- O alumnado que tivese dificultades para o seguimento da materia durante a aplicación deste plano de continxencia por motivos de saúde, de conciliación (coidado de menores ou maiores dependentes) ou de carencia de recursos técnicos, de espazo ou materiais, deberá porse en contacto co profesorado para arbitrar as condicións de flexibilización necesarias a fin de minimizar o impacto destas circunstancias no seu desempeño académico.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Non se realizarán cambios. Todos os materiais de traballo estarán ao dispor en acceso dixital a través de Moodle.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A16 Coñecer a crítica textual e a edición de textos.
A17 Ter un coñecemento avanzado das literaturas en lingua española.
A18 Coñecer a historia e a cultura das comunidades hispanofalantes.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B9 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os procesos da investigación linguístico-literaria no ámbito da filoloxía hispánica. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C3
C4
C6
C8
Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas do análisis lingüístico y literario. A1
A2
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C3
C4
C6
C8
Manexar as ferramientas para a obtención e clasificación da información. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
 C3
C4
C6
C8
Ser capaz de ofrecer os resultados de la investigación de modo ordenado, coherente e axustado ao que se entende como traballo científico nas áreas da filoloxía hispánica. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
 B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
 C3
C4
C6
C8

Contidos
Temas Subtemas
A Filoloxía no marco das Ciencias Humanas Os métodos filolóxicos
O estudo literario dos textos/contextos Condicionantes histórico-literarios:
Procesos de creación, mediación e recepción.
O estudo lingüístico dos textos Estudos lingüísticos
O traballo con corpus
Organización e elaboración do traballo de investigación
 Tipos de traballos de investigación: TFG, TFM, tesiña, tese, edición crítica etc.
O proceso de elaboración do traballo de investigación. Obtención e selección de fontes.
A redacción.
Aspectos formais.
Recursos para a investigación lingüística e literaria Recursos orais e escritos
Recursos electrónicos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C6 C8 1 0 1
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 A18 A22 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C3 C4 C6 C8 21 28 49
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C4 C6 C8 0 28 28
Lecturas A2 A11 A14 A15 A16 A17 B1 C3 C4 C6 C8 2 14 16
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 C3 C4 C6 C8 18 36 54
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Actividades para coñecer as competencias, intereses e motivacións do alumnado. Preténdese obter información relevante que permita articular unha docencia que favoreza a aprendizaxe eficaz e significativa.
Sesión maxistral Exposición teórico-práctica. Agárdase que o alumnado se implique nestas sesións de forma participativa.
Traballos tutelados Traballos orixinais sobre aspectos relacionados coa materia obxeto de estudio, consensuados co profesorado.
Lecturas A lectura dos textos literarios e bibliográficos indicados no apartado de "Fontes de información" será necesaria para a elaboración dos traballos propostos nos obradoiros e do traballo tutelado.
Obradoiro Combinación de diversas metodoloxías e actividades (exposicións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, etc.) a través das que o alumnado desenvolve tarefas sobre un tema específico co apoio e supervisión do profesorado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Obradoiro
Traballos tutelados
Descrición
Os traballos tutelados requerirán de titorías cos profesorado antes da entrega.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 C3 C4 C6 C8 CRITERIOS PARA LITERATURA:
Os alumnos levarán a cabo os seguintes exercicios prácticos:
1. Reflexións críticas sobre temas pertinentes á lectura.
2. Análisis de textos e contextos: interpretación crítica de diversas lecturas obxeto de estudio.
Se valorará a capacidade de comprensión, a orixinalidade do plantexamento crítico, o rigor do análisis, a claridade da exposición e o dominio do idioma castelá.

Para LINGUA:
1. Exercicios prácticos de resumo de textos, análise textual, anotación e recensión bibliográfica.
2. Breves presentacións orais relacionadas cos contidos da materia e das lecturas da mesma. 		50
Traballos tutelados A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C4 C6 C8 O s alumnos farán dous traballos tutelados (un da parte de Lingua e outro de Literatura), que deberán ser entregados ao profesor/a (vía correo electrónico) o día do examen final sinalado para esta asignatura. Avaliarase a orixinalidade, correcta estructuración de contidos, corrección expositiva, calidade e profundidade da análise así coma a súa correcta presentación e logro dos obxetivos propostos. Valorarase a capacidade de relación co visto nas clases. 50
 
Observacións avaliación

En calquera das metodoloxías avaliables, é necesario obter unha cualificación mínima de catro sobre dez para superar a materia.

Recibirán a cualificación de "Non Presentado" aqueles estudantes que non presenten en tempo e forma o traballo tutelado. 

Na segunda oportunidade, gardaranse as notas de todolas actividades superadas e proporánse actividades alternativas ás que se fixeron nos obradoiros e non se superaron.

Os traballos e actividades entregaranse en tempo e forma e deberán cumprir as esixencias de
corrección lingüística propias destes textos (ortografía, puntuación,
precisión léxica, rexistro formal, discurso coherente e cohesionado,
etc). Penalizarase a nota dos escritos que non se axusten a esta norma.

O estudantado con dispensa académica de asistencia a clases
entregará o traballo tutelado e realizará actividades alternativas ás
que se fagan nos obradoiros. Poderánse adoptar as adaptacións oportunas para o estudantado con necesidades específicas de aprendizaxe.

Será necesario polo menos un nivel de competencia lingüística en español B1 para cursar esta materia. 

Se, no curso da avaliación, o profesorado tiver algunha dúbida razoable a propósito da autoría do traballo
tutelado, poderá entrevistar ao alumnado durante a revisión de notas para
verificar a mesma. Neste
caso, a entrevista será grabada e servirá para revisar a nota.

Fontes de información
Bibliografía básica AAVV (s/d). Crítica literaria: nociones generales. https://www.liceus.com/producto/critica-literaria-nociones-generales/
Ares Cuba, Gabriel (2020). Cui prodest.. La Coruña: Andavira
AAVV (s/d). Sociologías literarias: evolución de las corrientes marxistas”. https://www.liceus.com/producto/sociologias-literarias-evolucion-corrientes-marxistas/
AAVV (s/d). Teorías marxistas y corrientes críticas. https://www.liceus.com/producto/teorias-marxistas-corrientes-criticas/

LECTURAS OBRIGATORIAS para LITERATURA :

1.J y W. Grimm. La cenicienta, en http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/la-cenicienta--1/html/

2. Espronceda, J, El diablo mundo , en http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/el-diablo-mundo--0/html/.

Fontes do método de análise literaria.

https://comohacerunensayobien.com/como-hacer-un-ensayo-critico/

Ares Cuba, Gabriel. Cui prodest. La Coruña: Andavira, 2929. (PDF)

“La dramaturgia femenina en el Siglo XX”.

https://www.liceus.com/producto/dramaturgia-femenina-siglo-xx/

“Crítica literaria: nociones generales”

https://www.liceus.com/producto/critica-literaria-nociones-generales/

“Crítica y psicoanálisis”.

https://www.liceus.com/producto/critica-y-psicoanalisis/

“Crítica literaria feminista”

https://www.liceus.com/producto/critica-literaria-feminista/

“Método de comentario de textos literarios”.

https://www.liceus.com/producto/metodo-comentario-textos-literarios/

“Teorías marxistas y corrientes críticas”

https://www.liceus.com/producto/teorias-marxistas-corrientes-criticas/

“Sociologías literarias: evolución de las corrientes marxistas”.

https://www.liceus.com/producto/sociologias-literarias-evolucion-corrientes-marxistas/

Enkvist, Inger. (2003). Ética y estética en la investigación literaria : <http://pendientedemigracion.ucm.es/info/especulo/numero24/inv_lite.html>

Guía de recursos bibliográficos de la Literatura Española (Biblioteca Nacional): <http://www.bne.es/export/sites/BNWEB1/es/Servicios/InformacionBibliografica/docs/Guia_Literatura_Esp.pdf>.

http://www.usergioarboleda.edu.co/gramatica/finanzas/LARESEACRTICA.htm

Biblioteca de la UDC: https://www.udc.es/gl/biblioteca.fil/recursos/

RUC : é o repositorio institucional da UDC.

filoloxia.bib@udc.es

Fontes do método de análise lingüística

Baker, M. C. (2001), The Atoms of Language. New York, Basic Books.

Blasco, J.; Ruíz Urbón. C. (2009). "Evaluación y cuantificación de algunas técnicas de "atribución de autoría" en textos españoles". Castilla. Estudios de Literatura, 0: 27-47. 

Brett, M. R. (2000). "Topic Modeling: A Basic Introduction". Journal of Digital Humanities 2.1 (2000).

Chomsky, N. (1988), Language and Problems of Knowledge. Cambridge. The Managua Lectures. Cambridge, MIT Press.

Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics. Oxford, Oxford UniversityPress.

Haegeman, L. (2006). Thinking Syntactically. A Guide to Argumentation and Analysis. Oxford, Blackwell.

Hualde, J.I., A. Olarrea; E. O’Rourke, eds. (2012). The Handbook of Hispanic Linguistics. Malden, Wiley Blackwell.

Litosseliti, L., ed. (2010). Research Methods in Linguistics. London, Bloomsbury.

McIntyre, D.; Walker, B. (2019). Corpus Stylistics. Theory and Practice. Edinburgh University Press.

Rizzi, L. (2004): “On the study of the language faculty: Results, developments and perspectives”, The Linguistic Review, 21: 323-344

NB. O profesorado facilitará ao alumnado interesado unha bibliografía máis extensa sobre a investigación lingüística e literaria
Bibliografía complementaria

NB. O profesorado facilitará ao alumnado interesado unha bibliografía mais extensa sobre a investigación literaria e lingüística.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías