Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Cuestións de Historia da Lingua Española Código 613G01043
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Rojo Mejuto, Natalia
Correo electrónico
natalia.rojo@udc.es
Profesorado
Martín Molares, Mónica
Rojo Mejuto, Natalia
Correo electrónico
monica.martin.molares@udc.es
natalia.rojo@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia céntrase na evolución da lingua española en diferentes períodos históricos. Estúdanse especialmente os cambios no léxico e a influencia doutras linguas, ademais de cambios fonolóxicos e morfosintácticos.

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A13 Coñecer a lingua, a literatura e a cultura latina.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A18 Coñecer a historia e a cultura das comunidades hispanofalantes.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A20 Coñecer a situación sociolingüística da lingua española.
A21 Coñecer a variación lingüística da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
A23 Ter coñecementos de terminoloxía e neoloxía.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer a formación e desenvolvemento da lingua española e dos seus diferentes períodos, con especial atención ás características principais de cada un deles A3
A5
A9
A10
A11
A13
A15
A18
A19
A20
A21
A22
A23
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B10
C1
C3
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. Principais cambios no plano léxico
2. Principais cambios no plano fonolóxico
3. Principais cambios no plano morfosintáctico

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A3 A11 A13 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B3 B5 B6 B8 B10 C7 C8 16 0 16
Obradoiro A5 A9 A10 A11 A15 A21 A22 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C3 C6 C7 C8 15.5 24 39.5
Traballos tutelados A3 A5 A9 A10 A11 A15 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B10 C1 C3 C6 C7 C8 0 37 37
Lecturas A3 A10 A11 A13 A18 A20 A21 A22 A23 B3 B5 B6 B7 B8 C6 C7 C8 0 15 15
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A profesora presentará os aspectos xerais do programa e desenvolverá aqueles apartados que considere de especial dificultade.
Obradoiro Resolveranse exercicios nos que se apliquen os coñecementos adquiridos na materia.
Traballos tutelados Baixo a tutela da profesora, os alumnos realizarán un traballo tutelado no que aplicarán os coñecementos adquiridos na materia.
Lecturas Os alumnos realizarán, fóra da aula, unha serie de lecturas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Obradoiro
Lecturas
Traballos tutelados
Descrición
Tódalas actividades deseñadas son susceptibles de requerir atención personalizada por parte da profesora, especialmente naqueles apartados que deben realizarse fóra da aula; para isto, o alumnado debe acudir ás sesións de titoría no horario oportunamente establecido.

ALUMNOS CON DISPENSA ACADÉMICA
As horas de titoría (presenciais ou por correo electrónico) servirán para o seguimento da súa actividade académica.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A5 A9 A10 A11 A15 A21 A22 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C3 C6 C7 C8 Exercicios teórico-prácticos que se desenvolverán tanto na aula como fóra dela. 60
Traballos tutelados A3 A5 A9 A10 A11 A15 A18 A19 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B10 C1 C3 C6 C7 C8 O alumno realizará un traballo tutelado, que se valorará tomando en consideración o rigor científico, a corrección lingüística e a presentación. 40
 
Observacións avaliación

Na avaliación desta materia tomaranse en consideración os exercicios do obradoiro (60 %) e o traballo tutelado (40 %).

As actividades entregaranse a través del Campus Virtual dentro do prazo fixado. A entrega das actividades fóra de prazo penalizarase un 50 % da nota correspondente.

Para superar a materia, debe alcanzarse unha cualificación mínima de 5 puntos sobre 10. Todas as actividades e probas deberán cumprir unhas exixencias mínimas de corrección lingüística (ortografía, puntuación, coherencia, etc.); no caso de producirse deficiencias deste tipo serán penalizadas na cualificación.

O plaxio (a apropiación de textos ou ideas doutros autores sen indicar a súa procedencia), incluso parcial, ou calquera outra falta á ética académica (v. g. a copia), suporá a anulación da actividade da que se trate.

CUALIFICACIÓN DE NON PRESENTADO (NP)

A cualificación de "Non presentado" será asignada cando o alumno non entregue o traballo tutelado, aínda que realizara o resto de actividades. Estas mesmas condicións serán aplicadas na convocatoria adiantada de decembro.

SEGUNDA OPORTUNIDADE

Os alumnos que non superen a materia deberán entregar, na data marcada pola Facultade de Filoloxía para a segunda oportunidade, os exercicios do obradoiro (60%) e o traballo tutelado (40%), que poderán consistir nunha nova versión dos que presentasen en primeira instancia e non acadaran un nivel suficiente. Gardaranse as cualificacións iguais ou superiores a 5 obtidas na primeira oportunidade.

ALUMNOS CON DISPENSA ACADÉMICA

Os procedementos e as porcentaxes serán os mesmos que para o resto dos alumnos nas dúas oportunidades. Entregarán as actividades a través do Campus Virtual e concertarán as titorías por correo electrónico.


Fontes de información
Bibliografía básica

ARIZA, M., Manual de fonología histórica del español, Madrid, Síntesis, 1989.

CANO AGUILAR, R., El español a través de los tiempos, Madrid, Arco/Libros, 1988.

CANO AGUILAR, R., coord., Historia de la Lengua Española, Barcelona, Ariel, 2004.

COROMINAS, J. y J. A. PASCUAL, Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico, Madrid, Gredos, 1980-1991.

FRADEJAS RUEDA, J. M., Fonología histórica del español, Madrid, Visor, 1997.

LAPESA, R.: Historia de la lengua española, Madrid, Gredos, 1998.

LLOYD, P. M., Del latín al español, Madrid, Gredos, 1993.

LÓPEZ MORALES, H., La aventura del español en América, Madrid, Espasa-Calpe, 1998.

MENÉNDEZ PIDAL, R.,Gramática histórica española, Madrid, Espasa-Calpe, 1941.

MENÉNDEZ PIDAL, R., Historia de la lengua española, Madrid, Fundación Ramón Menéndez Pidal-Real Academia Española, 2005.

PENNY, R., Gramática Histórica del español, Barcelona, Ariel, 1993.

Bibliografía complementaria

Ofrecerase máis bibliografía en cada tema.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingua Española 1/613G01001
Lingua Española 2/613G01013
Fonética e Fonoloxía do Español/613G01020
Morfoloxía do Español/613G01021
Historia do Español/613G01025

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

ALUMNOS ERASMUS E DE INTERCAMBIO

Requírese un nivel de español B2 a aqueles alumnos estranxeiros que desexen cursar a materia.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías