Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Literatura Española Código 613G01011
Titulación
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Segundo Obrigatoria 9
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Española e Latina
Coordinación
Caparros Esperante, Luis
Correo electrónico
luis.caparros@udc.es
Profesorado
Caparros Esperante, Luis
Lopez Criado, Fidel
López Drusetta, Laura
Martín Molares, Mónica
Rico Alonso, Sonia
Correo electrónico
luis.caparros@udc.es
fidel.lopez.criado@udc.es
laura.drusetta@udc.es
monica.martin.molares@udc.es
sonia.rico.alonso@udc.es
Web
Descrición xeral Introdución á Historia da Literatura Española a través dos seus principais autores e obras.

Competencias do título
Código Competencias do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os principais autores e obras da Literatura española e valorar criticamente as súas producións. A1
A2
A3
A5
A7
A9
A10
A11
A15
A16
A17
A18
A19
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. Idade Media 1.1. Introdución: sociedade, cultura e literatura medievais
1.2. Análise e comentarios de las Coplas a la muerte de su padre, de Jorge Manrique.
1.3. Análise e comentarios de La Celestina.
2. Século XVI 2.1. Introdución: sociedade, cultura e literatura no Renacemento.
2.2. Análise e comentarios de Garcilaso de la Vega e frei Juan de la Cruz.
3. Século XVII

3.1. Introdución: sociedade, cultura e literatura no Barroco
3.2. Análise e comentarios de El Quijote.
3.3. Análise e comentarios de lírica do XVII.
3.4. A comedia áurea en El caballero de Olmedo, de Lope de Vega.
4. Da Ilustración ao Naturalismo
4.1. Introdución.
4.2. Aproximación a algúns dos principais xéneros, textos e autores da Ilustración.
4.3 Aproximación a algúns dos principais xéneros, textos e autores do Romanticismo e do Realismo-Naturalismo.
5. Do Modernismo á actualidade 5. 1. Introdución.
5. 2. Aproximación a algúns dos principais xéneros, textos e autores dos séculos XX e XXI.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A5 A7 A15 A16 A18 B3 30 0 30
Aprendizaxe colaborativa A2 A3 A5 A9 A11 A17 A19 B1 B2 B4 12 10 22
Obradoiro A5 C1 C3 22 22 44
Lecturas A2 A7 A10 A11 A18 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C6 0 80 80
Proba obxectiva A1 A2 A10 A11 B4 B8 B10 C1 C2 C4 C5 C6 C7 C8 4 40 44
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Impartiranse nas sesións comúns e terán carácter teórico e expositivo.
Aprendizaxe colaborativa O formato de grupo reducido ten como obxectivo favorecer a participación activa do alumnado, que, como se indica noutro lugar, computa igualmente para a cualificación final.
Obradoiro Nas aulas en grupo reducido desenvolveranse comentarios guiados sobre textos das lecturas. Á final de cuadrimestre avaliaranse, mediante proba escrita e controis, a destreza adquirida nestes comentarios e as lecturas realizadas.
Lecturas En todas as aulas traballarase sobre textos de lectura obrigatoria, indicados na presente guía docente ou en Moodle. Cómpre facer as lecturas antes da explicación do tema, para o seu correcto aproveitamento.
Proba obxectiva Unha proba escrita (exame) na data oficial asignada no mes de xuño, con nova convocatoria de segunda oportunidade en xullo. Nestas probas, o alumnado deberá amosar o seu dominio dos contidos e destrezas traballados nas sesión maxistrais e tamén nos grupos reducidos e seminarios.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Descrición
A atención personalizada de carácter presencial darase durante o horario oficial de titorías ou, no seu caso, a través da plataforma Moodle ou por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Lecturas A2 A7 A10 A11 A18 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C6 Lecturas obrigatorias que serán a base para as sesións maxistrais e os obradoiros do curso. Cada cuadrimestre realizarase un control destas lecturas. 20
Aprendizaxe colaborativa A2 A3 A5 A9 A11 A17 A19 B1 B2 B4 Terase en conta a asistencia e a participación de cada estudante nas aulas, con controis onde se poña de manifesto o seu interese e a súa evolución. 10
Proba obxectiva A1 A2 A10 A11 B4 B8 B10 C1 C2 C4 C5 C6 C7 C8 Nas datas oficiais realizaranse as probas obxectivas (exames) pertinentes. 50
Obradoiro A5 C1 C3 Cada cuadrimestre elaborarase nas aulas unha proba consistente no comentario literario dun texto seleccionado polos profesores, como control do aprendido neste campo. 20
 
Observacións avaliación

Por esixencias do deseño desta aplicación, as
anteriores porcentaxes son orientativas. Para completar esa información, é importante ter en conta os seguintes criterios:

1. O 50% da cualificación final obterase polas
probas escritas (exames) que cada estudante realizará ao finalizar o curso, nas convocatorias oficiais de primeira e de segunda oportunidade. Para aprobalas, deberase
obter unha puntuación mínima de 4 sobre 10. Por exemplo, un 3 no exame
non é posible compensalo cun 7 pola suma de actividades e asistencia. Os exames realizaranse en data, hora e lugar establecidos polos
horarios oficiais do centro.

2. Con independencia do anterior, en coincidencia coas
convocatorias oficiais de xaneiro, haberá un exame opcional
que permitirá liberar materia da primeira parte da asignatura.

3. O 40% obterase pola realización de
actividades durante o curso. Un 20% corresponderá a dous comentarios de texto,
feitos por escrito, en horario de curso, á fin de cada período, en decembro e en maio. O outro 20% será
para dous controis de lectura feitos de modo semellante ao anterior, por
escrito, nas aulas, tamén á fin de cada período.

4. O 10% restante corresponde á asistencia,
participación e desempeño de cada estudante no decorrer do curso. Observaranse
o seu aproveitamento e evolución, a súa dinámica na aula e todo aquilo que
implica aprendizaxe colaborativa e traballo en grupo.

5. Para obter cualificación é indispensable presentarse ás convocatorias oficiais, tanto en
primeira como en segunda oportunidade. De non facerse así, considerarase á persoa como Non Presentada (N.P.).

6. No caso das actividades (comentario e lecturas), toda avaliación positiva será gardada para a cualificación da segunda oportiunidade, a de xullo. En caso de estar suspensas ou non realizadas, efectuaranse entón as
probas pertinentes.

7. O alumnado a tempo parcial ou con dispensa
académica recoñecida, deberá comunicar por escrito ao profesorado a súa
situación, coa certificación correspondente, en canto comece o curso ou sexa
efectiva a matrícula. En cada caso estudaranse as actividades que se determinen.

8. As probas escritas e as actividades deberán
cumprir unhas esixencias mínimas de corrección lingüística (acentuación,
ortografía correcta, puntuación, concordancia sintáctica, inexistencia de
reiteracións, precisión léxica, ausencia de abreviaturas, rexistro formal). As
deficiencias na ortografía e na redacción serán penalizadas na cualificación
con medio punto por falta. No caso de estudantes de lingua estranxeira,
será indispensable un dominio razoable da lingua española, tanto en expresión
oral como escrita, equivalente en todo caso ao nivel B2.

9. Forma parte das obrigas do alumnado estar ao corrente do curso e das actividades mediante a consulta periódica da plataforma Moodle.

10. Lémbrase que os dereitos e deberes do alumnado da UDC están recollidos na web institucional: https://www.udc.es/normativa/estudantes/index.html


Fontes de información
Bibliografía básica

Lecturas obrigatorias

.

PRIMEIRA PARTE

Idade Media

1. Coplas a la muerte de su padre, de Jorge Manrique (pdf en Moodle).

2. Fernando de Rojas, La Celestina, ed. de F. J. Lobera, G. Serés e outros. Madrid: Real Academia Española, 2011.

––Edición alternativa: P. E. Russell, ed. Madrid: Castalia, 1991.

––Edición alternativa: D. S. Severin, ed. Madrid: Cátedra, 1992.

Século XVI

3. Selección de textos de Garcilaso de la Vega e frei Juan de la Cruz (pdf en Moodle).

Século XVII

4. Miguel de Cervantes, capítulos 23 a 27 da Primeira parte de Don Quijote de la Mancha, edición en liña do Instituto Cervantes (Centro Virtual Cervantes), dirixida por Francisco Rico: < http://cvc.cervantes.es/literatura/clasicos/quijote/ > (consultado a 23/06/2015).

––Edición alternativa, en papel. Barcelona: Instituto Cervantes, Galaxia Gutenberg (Círculo de Lectores) e Centro para la Edición de los Clásicos Españoles, 2004 (2 vols.).

5. Selección de textos líricos do XVII (pdf en Moodle).

6. Lope de Vega, El caballero de Olmedo, ed. Francisco Rico, 12ª ed. Madrid: Cátedra, 2004.

––Edición alternativa, electrónica, por Ignacio Arellano, Universidad de Navarra: < http://www.unav.edu/centro/griso/files/file/materiales_docentes/Caballero_Olmedo_Lope.pdf > (consultado o 25/06/2015).

.

SEGUNDA PARTE

Século XVIII

7. Leandro Fernández de Moratín, El sí de las niñas. Barcelona: Crítica, 1994.

8. Selección de lecturas de B. J. Feijóo, facilitadas polo profesor.

Século XIX

9. B. Pérez Galdós, Doña Perfecta (BVMC).

10. Selección de poemas de Espronceda, facilitada polo profesor.

Século XX

11. A. Muños Molina, Beltenebros. Madrid: Seix Barral, 2001.

12. Selección de contos de A. M. Matute, facilitadas polo profesor

Século XXI

13. Clara Sánchez, Lo que esconde tu nombre. Madrid: Destino, 2011.
14. Selección de contos en WWW, facilitada polo profesor

Bibliografía complementaria

Lecturas recomendadas

Manuais

Alberich, J. et al., dir., Historia de la Literatura Española, Madrid: Cátedra, 1990.

Alvar, C., J. C. Mainer y R. Navarro Durán, Breve historia de la literatura española, Madrid: Alianza Editorial, 1997.

Mainer, J. C. dir., Historia de la literatura española, Barcelona: Crítica, 2010. 9 vols.

Rico, F. dir., Historia y crítica de la literatura española, Barcelona: Crítica, 1983-.

Rodríguez Cacho, L., Manual de historia de la literatura española, Madrid: Castalia, 2009.

Estudos

Aguilar Piñal, F., Introducción al siglo XVIII, Madrid: Júcar, 1991.

Bataillon, Marcel, Erasmo y España: estudios sobre la historia espiritual del siglo XVI, trad. de Antonio Alatorre, Madrid: Fondo de Cultura Económica, 1995. [2ª ed., 5ª reimp.]

Curtius, Ernst, Literatura europea y Edad Media Latina, México: FCE, varias eds.

García de la Concha, V., ed., El Surrealismo, Madrid: Taurus (El escritor y la crítica), 1982.

Gies, David, ed., El romanticismo, Madrid: Taurus, 1989.

Guillén, Claudio, El primer Siglo de Oro: estudios sobre géneros y métodos, Barcelona: Crítica,1988.

Lewis, C.S., La imagen del mundo: introducción a la literatura medieval y renacentista, Barcelona: Península, 1997.

Lissorgues, Y., M. Palenque Francisca Soria, “Del Realismo al Fin de Siglo. Sociedad y arte literario”, en V. García de la Concha, dir., y F. Romero Tobar, coord., Historia de la literatura española. Siglo XIX, Madrid: Espasa-Calpe, 1998, pp. 1-90.

Litvak, L., ed., El Modernismo, Madrid: Taurus (El escritor y la crítica), 1975.

López Bueno, B., coord., La Renovación Poética del Renacimiento al Barroco, Madrid: Síntesis, 2006.

Mainer, J. C., La Edad de Plata (1902-1939), Madrid: Cátedra, 1983.

Mainer, J. C., De posguerra (1951-1990), Barcelona: Crítica, 1994.

Riley, Edward C., Cervantes’ Theory of the Novel, Oxford: Clarendon Press, 1962, traducido como Teoría de la novela en Cervantes, Madrid: Taurus, 1966.

Romero Tobar, L., Panorama crítico del Romanticismo español, Madrid: Castalia, 1994.

Ruiz Pérez, P., Manual de literatura española de los siglos de oro, Madrid: Castalia, 2000.

Strosetzki, Christoph, ed., Teatro español del Siglo de Oro: teoría y práctica, Frankfurt am Main: Vervuert, 1998.

Yndurain, Domingo, Humanismo y Renacimiento en España, Madrid: Cátedra, 1994.

________________

Lecturas bibliográficas de HCLE: volumes 6, 6/1, 7, 7/1, 8, 8/1, 9 y 9/1, relacionadas cos movementos, autores e obras tratados na asignatura. (Reservado na biblioteca da Facultade de Filoloxía).

Como lecturas de ampliación bibliográfica para a segunda parte da asignatura, segundo as necesidades do alumnado, recoméndanse:

  1. Prats i Cuevas, España: Siglo XX (1898-1931). Madrid: Anaya, 1988.
  2. Paniagua,Javier. Espana: Siglo XX (1931-39). Madrid: Anaya, 1988.
  3. Castelló,J.E. Espana: Siglo XX (1939-78). Madrid: Anaya, 1988.
  4. La novela en el siglo XX (Desde 1939).
  5. Ferreras, J. La novela española de nuestrra época. Madrid: Taurus, 1988.
  6. Tusón,V. Poesía Española actual. Madrid: Anaya, 1985.
  7. Huerta Calvo, Joaquín. Historia del teatro español. Siglo XX (Hasta 1939). Madrid: Gredos, 1988.
  8. Ferreras, J.i. El teatro en el siglo XX: Desde 1939. Madrid: Taurus, 1988.
  9. Díez Huélamo, Begoña. Obras clave de la lírica española en lengua castellana. Barcelona: Ciclo, 1990.
  10. Ferreres, Rafael. Los límites del modernismo y el 98. Madrid: Taurus, 1981.
  11. Jackson, G. Aproximación a la España Contemporánea, 1898-1975. Barcelona: Grijalbo, 1980.
  12. Mainer, José Carlos. Modernismo y 98, VI. Historia y crítica de la literatura española. Barcelona: Crítica, 1980.
  13. Orozco, Emilio. Modernismo y barroco. Madrid: Cátedra, 1990.
  14. Shaw, Donald. La generación del 98. Madrid: Cátedra, 1977.
  15. Zavala, Iris M. Fin de siglo: modernismo, 98 y bohemia. Madrid: Cuadernos para el Diálogo, 1974.
  16. Fernández Santander, Carlos. Bibliografía de la novela (1936-1986). A Coruña: Librería Arenas, 1986.
  17. Garrido Gallardo, Miguel Angel. "La teoría de la literatura española en el último lustro: Ensayo bibliográfico", en Varia Bibliográfica: Homenaje a José Simón Díaz. Kassel: Reichenberger, 1988.
  18. González de Mendoza, Pilar. Catálogo bibliográfico de la novela española, 1960-1980; 3 vols. Madrid: Universidad Complutense de Madrid, 1988.
  19. Martínez Cachero, J. M. "Bibliografía crítica sobre la novela española entre 1936 y 1980", en La novela española entre 1936 y 1980. Madrid: Castalia, 1985, 481-589.
  20. Bousoño, Carlos. Poesía poscontemporánea (Cuatro Estudios y una introducción). Madrid: Júcar, 1985. Paulino Ayuso, José.
  21. Garcia Lorenzo, Luciano, y María Francisca Vilches de Frutos."El teatro español del siglo XX: Estado de lainvestigación y últimas tendencias". Siglo, 2 (1984-85), 1-14.
  22. García Posada, Miguel. La nueva poesía: 1975-1992. Barcelona: Crítica, 2009.
  23. Podol, Peter, et al. "El drama español del siglo XX: Estado de la cuestión bibliográfica". Estreno: 13 (1987), 32-36; 14 (1988), 59-63;15 (1989), 29-39.
  24. Romera Castillo, José."Bibliografía", en "Texto y representación desde la perspectiva semiótica: un estado de la cuestión", en Simposio "O Teatro e o seu Ensino". A Coruña: Universidade da Coruña, 1993.
  25. García de la Concha, Victor. La poesía española de 1935 a 1975. Madrid: Cátedra, 1987.
  26. Lechner, J. El compromiso en la poesía española del siglo XX (II: 1939-1974). Leiden: Universitaire Press, 1975.
  27. Paulino Ayuso, José. La poesía en el siglo XX; desde 1939. Madrid: Playor, 1983.
  28. Prat, Ignacio. Estudios sobre poesía contemporánea. Madrid: Taurus, 1983.
  29. Provencio, Pedro. Poéticas españolas contemporáneas: La generación del 70. Madrid: Hiperión, 1988.
  30. Sanz Villanueva, Santos. Literatura actual. Historia de la literatura española. Siglo XX, Tomo 6/2. Barcelona: Ariel, 1984.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingua Española 1/613G01001
Introdución aos Estudos Literarios/613G01005
Lingua e Cultura Clásica/613G01006

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

A asistencia regular ás aulas é indispensable. Calquera circunstancia que a dificulte deberá ser comunicada e consultada co profesorado ao inicio do curso.

Non se admitirán traballos por correo electrónico. O único soporte para a entrega será o papel.

As lecturas obrigatorias faranse nas edicións críticas recomendadas arriba ou, no seu caso, nas consultadas co profesorado.

A guía docente é o documento público onde se visualiza a proposta académica da UDC e o marco regulamentario oficial destes estudos. Como tal, é o documento de referencia que obriga a docentes e a estudantes.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías