Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Lingua Española 1 Código 613G02001
Titulación
Grao en Galego e Portugués: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Rojo Mejuto, Natalia
Correo electrónico
natalia.rojo@udc.es
Profesorado
Gonzalez Garcia, Luis
Rojo Mejuto, Natalia
Correo electrónico
luis.gonzalezg@udc.es
natalia.rojo@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo descritivo e instrumental da lingua española. Elaboración e análise de textos orais e escritos de diferentes ámbitos.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B4 Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B9 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e aplicar as técnicas de composición de diferentes tipos de textos. A1
A2
A3
A5
A9
A10
A11
A14
A15
B1
B2
B4
B5
B6
B7
B8
C1
C3
Producir textos orais e escritos dotados de cohesión e coherencia, e adecuados á situación comunicativa. A5
A9
A10
A15
B1
B2
B3
B4
B6
B7
B10
C1
C3
C6
C7
C8
Coñecer e aplicar os principais mecanismos de descrición e análise dos compoñentes gramaticais e léxico-semánticos do español. A1
A3
A11
A14
B1
B3
B5
B6
B7
B9
B10
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
I. ESTUDO DESCRITIVO DA LINGUA 1. O COMPOÑENTE MORFOLÓXICO

2. O COMPOÑENTE SINTÁCTICO (I). As clases de palabras e os grupos sintácticos

3. O COMPOÑENTE SINTÁCTICO (II). A oración simple

4. O COMPOÑENTE SINTÁCTICO (III). A oración composta

5. O TEXTO
II. ESTUDO INSTRUMENTAL. ELABORACIÓN DE TEXTOS 1. O PROCESO DE COMPOSICIÓN DE TEXTOS

2. ELABORACIÓN DE TEXTOS ACADÉMICOS

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A3 A11 A14 A15 B1 B2 B3 B6 B7 B8 B9 C4 C6 C7 30 20 50
Solución de problemas A1 A2 A3 A5 A9 A10 A11 A14 A15 B1 B3 B4 B5 B6 B7 C1 C3 25 30 55
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A9 A10 A11 A15 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C3 C6 C7 5 9 14
Lecturas A1 A2 A3 A10 A11 A14 B1 B3 B5 B6 B7 C6 C8 0 15 15
Eventos científicos e/ou divulgativos A1 A3 A9 A11 A14 B1 B3 B5 B7 B9 C6 C8 2 0 2
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A9 A10 A11 A15 B4 B5 B6 B7 B10 C1 C8 2 10 12
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Impartiranse nas sesións comúns de carácter expositivo. A profesora presentará os temas e desenvolverá os apartados que se consideren de especial dificultade.
Solución de problemas Exercicios prácticos nos que se aplicarán os contidos do temario. Proponse unha metodoloxía activa, o que supón que o estudante se implique na aprendizaxe e traballe con asiduidade.
Obradoiro Desenvolverase un obradoiro de composición de textos. O obradoiro sustentarase basicamente no traballo persoal de cada alumno e no traballo grupal; sexa nun caso ou sexa no outro, a profesora tutelará constantemente a aprendizaxe do estudante.
Lecturas O alumno preparará, fóra de clase, as lecturas que a profesora indique.
Eventos científicos e/ou divulgativos Asistencia e participación en eventos científicos ou divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposiciones, etc.) que permiten profundizar no coñecemento de temas de estudio relacionados coa materia.
Proba mixta Realizarase unha proba mixta en xaneiro e outra en xullo os días sinalados oficialmente pola facultade. Nesta proba avaliarase a consecución das competencias adquiridas: o coñecemento dos mecanismos básicos de descrición do español, a asimilación das lecturas realizadas e a aplicación destes coñecementos á práctica. Así mesmo, valorarase notablemente a corrección no uso da lingua.

Atención personalizada
Metodoloxías
Obradoiro
Lecturas
Solución de problemas
Proba mixta
Descrición
Alumnos con dispensa académica recoñecida ou a tempo parcial: favorecerase o uso de titorías presenciais ou telemáticas como apoio á docencia. Por outra banda, aplicaráselles o mesmo sistema de avaliación, mais con maior flexibilidade nas datas de entrega, que se acordarán entre profesores e alumno.

Fomentaranse as titorías para todas as metodoloxías que o requiran, como as actividades que precisen dunha fase de preparación e seguimiento. Así mesmo, atenderase aos alumnos ao longo de todo o curso para resolver dúbidas da materia, tanto para a primeira edición de actas como para a segunda. Finalmente, analizaranse tamén individualmente os resultados das actividades e probas.

As titorías poderanse levar a cabo persoalmente ou mediante correo electrónico. No primeiro caso, os alumnos acudirán ao gabinete dos profesores no horario establecido, que se fará público a principio de curso.

A posible atención a alumnos con necesidades especiais abordarase desde esta perspectiva de atención individual, ben en titorías, ben en clase. Se é preciso deseñaranse actividades especiais.

Polo que respecta aos alumnos con dispensa académica recoñecida, adicaranse as sesións de titoría (presencial ou por correo electrónico) para o seguimento da súa actividade académica.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A1 A2 A3 A5 A9 A10 A11 A15 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B10 C1 C3 C6 C7 Valorarase a produción de textos dotados de coherencia e cohesión, adecuados á situación comunicativa e correctos. O obradoiro avaliarase mediante unha tarefa dacordo coas indicacións que se farán públicas a través do Campus Virtual. 20
Solución de problemas A1 A2 A3 A5 A9 A10 A11 A14 A15 B1 B3 B4 B5 B6 B7 C1 C3 Avaliación de actividades e probas que se realizarán a lo longo do cuadrimestre. 30
Proba mixta A1 A2 A3 A5 A9 A10 A11 A15 B4 B5 B6 B7 B10 C1 C8 Realizarase unha proba mixta en xaneiro e outra en xullo (segunda oportunidade) os días sinalados oficialmente pola facultade. Neste exame evaluaranse todos os temas incluídos no estudo descriptivo da lingua (primeiro bloque do temario). Valorarase a consecución das competencias adquiridas: o coñecemento dos mecanismos básicos de descrición do español, a asimilación das lecturas realizadas e a aplicación destes coñecementos á práctica. 50
 
Observacións avaliación

Na avaliación desta materia tomaranse en consideración as probas de solución de problemas (30 %), a actividade do obradoiro (20 %) e a proba mixta (50 %). Para superar a materia, a calificación mínima da proba mixta deberá ser de 4 puntos sobre 10. 

A actividade do obradoiro entregarase a través do Campus Virtual dentro do prazo fixado. A entrega de actividades fóra de prazo penalizarase na nota correspondente.

As actividades, os textos e os exames deben cumprir unhas esixencias mínimas de corrección lingüística (ortografía, concordancia sintáctica, ausencia de reiteracións, precisión léxica, rexistro formal, etc.). Faltas de ortografía como uso incorrecto de tildes, puntuación, etc., descontarán 0,2 puntos; no caso das faltas graves, descontaranse 0,5 puntos. 

O plaxio (é dicir, a utilización de textos ou ideas doutros autores sen indicar a fonte de procedencia), incluso parcial, ou calquera outra falta de honradez académica, dará lugar á descalificación automática da actividad ou da proba.

CUALIFICACIÓN DE NON PRESENTADO (NP)

Cualificarase como "non presentado" a quen no se presente ao exame final oficial, nin na primeira oportunidade (xaneiro) nin na segunda (xullo), independentemente do número de actividades entregadas.

SEGUNDA OPORTUNIDADE

Na segunda oportunidade poderanse recuperar os instrumentos de avaliación arriba descritos (solución de problemas, obradoiro e proba mixta) coas mesmas porcentaxes que na primeira oportunidade.

CONVOCATORIA ADIANTADA DE DECEMBRO

Na convocatoria adiantada de decembro a avaliación consistirá nun exame teórico-práctico.

ALUMNOS CON DISPENSA ACADÉMICA

Aos alumnos con dispensa académica recoñecida se lles aplicará o mesmo sistema de avaliación. Deben poñerse en contacto cos profesores antes de finalizar o mes de setembro.

ALUMNOS CON MEDIDAS DE APOIO Á DIVERSIDADE

Aos alumnos que precisan medidas de apoio a la diversidad se lles aplicará o mesmo sistema de avaliación (coa implementación e flexibilidade que requira a situación concreta do estudante).


Fontes de información
Bibliografía básica

Aguirre, Carmen (2013): Manual de morfología. Barcelona: Castalia.

Aleza, Izquierdo, Milagros, coord., (2011): Normas y usos correctos en el español actual. Valencia: Tirant lo Blanch.

Andión Herrero, María Antonieta (2005): Modalidades textuales, en Gutiérrez Araus et al., Madrid: Centro de Estudios Ramón Areces, pp. 345-360.

Briz Antonio, coord., (2006): Saber hablar. Madrid: Aguilar.

Gómez Torrego, Leonardo (2010): Gramática didáctica del español. Madrid: SM.

Gutiérrez Araus, María Luz et al. (2005): Introducción a la lengua española. Madrid: Centro de Estudios Ramón Areces.

Hernánz, María Lluïsa y J. María Brucart (1987): La sintaxis. Barcelona: Crítica.

Montolío, Estrella, dir., (2014): Manual de escritura académica y profesional. Barcelona: Ariel.

Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2001): Diccionario de la lengua española: Madrid: Espasa Calpe.

Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2005): Diccionario panhispánico de dudas. Madrid: Espasa Calpe.

Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2010): Nueva gramática de la lengua española. Manual. Madrid: Espasa Calpe.

Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2011): Nueva gramática básica de la lengua española: Madrid: Espasa Calpe.

Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2012): Ortografía básica de la lengua española.

Rojo, Guillermo y Tomás Jiménez Juliá (1989): Fundamentos del análisis sintáctico funcional. Santiago: Universidad de Santiago de Compostela.

Sánchez Lobato, Jesús, coord., (2006): Saber escribir. Madrid: Aguilar.

Serrano Serrano, Joaquín (2002): Guía práctica de redacción: Madrid: Anaya.

Varela Ortega, Soledad (2005): Morfología léxica: la formación de palabras. Madrid: Gredos.

Bibliografía complementaria

En cada tema proporcionarase bibliografía específica. Os alumnos teñen que estar atentos con asiduidade ao Campus Virtual, onde se poñerá material necesario para o adecuado seguimento da materia: esquemas, exercicios, lecturas, entre outros.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Para o aproveitamento óptimo dos recursos docentes proporcionados recoméndase a asistencia a todas as clases, tanto ás sesións expositivas, nas que se explican os contidos principais da materia, como ás clases interactivas, nas que se traballa na aplicación dos contidos teóricos e se practican cuestións relevantes da materia.

ALUMNOS ERASMUS E DE INTERCAMBIO

Recoméndase, como mínimo, un nivel de español B1 para matricularse na materia.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías