Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Lingua Portuguesa 1 Código 613G02022
Titulación
Grao en Galego e Portugués: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Portugués
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Lourenzo Modia, Cilla
Correo electrónico
cilla.lourenzo.modia@udc.es
Profesorado
Lourenzo Modia, Cilla
Rubert de Araujo, Andréa
Correo electrónico
cilla.lourenzo.modia@udc.es
a.rubert@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia fornece formación de carácter teórico-práctico na descrición e no uso instrumental da lingua portuguesa nas súas modalidades oral e escrita. O alumnado debe adquirir todas as competencias do usuario básico (A2), ben como se iniciar na adquisición de competencias do usuario independente, encadrado no nivel soleira (B1), de acordo co "Marco Común Europeo de Referencia para as Linguas".

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A4 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua galega.
A8 Ter dominio instrumental oral e escrito dunha segunda lingua estranxeira.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A12 Coñecer os principios teóricos básicos da tradución directa e inversa e ser capaz de poñelos en práctica.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A20 Coñecer a historia e a cultura das comunidades lusófonas.
A21 Dominar a gramática da lingua galega.
A22 Dominar a gramática da lingua portuguesa.
A26 Coñecer a variación lingüística da lingua portuguesa.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B4 Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Dominar a lingua galega na oralidade e na escrita a nivel avanzado. A4
A8
A15
Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións. A1
A2
A10
A11
Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica A15
Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información. B1
B2
Adquirir capacidade de autoformación B3
Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno. A26
B4
Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas B5
Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva. B6
Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico. B7
Apreciar a diversidade A20
B8
Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. A12
A20
A21
A22
C2
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. B10
C4

Contidos
Temas Subtemas
1. Apresentar-(se) e despedir(-se). Cumprimentar. Dar informações pessoais. 1.1. Alfabeto. Questões gerais de ortografia. Artigo. Pronome pessoal tónico. Substantivo e adjetivo. Interrogativo. Numeral cardinal. Presente do Indicativo. Gentílico. Advérbio de afirmação e de negação.
1.2. Dados pessoais (morada, estado civil, profissão, nacionalidade). Formas de tratamento.
2. Localizar e descrever lugares. Pedir informações. Indicar direções. 2.1. Demonstrativo. Preposição e locução prepositiva. Contração. Advérbio e locução adverbial de lugar. Conjugação perifrástica.
2.2. Cidade. Casa. Universidade.
3. Relatar ações quotidianas. Perguntar e dizer as horas. Fazer compras, reservas e pedidos.

3.1. Acentuação. Pronome pessoal átono. Advérbio e locução adverbial de tempo.
3.2. Dia-a-dia. Banco. Alimentação. Local de trabalho. Alojamento.
4. Fazer planos. Expressar gostos e preferências. Convidar, aceitar e recusar convites. Escrever cartas. Falar sobre o tempo.

4.1. Comparativo e superlativo. Posessivo. Conjunção e locução conjuntiva. Numeral ordinal.
4.2. Lazer. Épocas festivas. Férias e viagens. Transporte. Tempo cronológico. Tempo atmosférico. Telefonema, mensagem e carta. Desporto.
5. Descrever pessoas e objetos. Aconselhar e dar instruções.

5.1. Imperativo. Relativo.
5.2. Família. Saúde. Corpo humano. Cores. Vestuário e calçado.
6. Relatar acontecimentos passados. Defender pontos de vista.
6.1. Pretérito Imperfeito, Pretérito Perfeito Simples e Pretérito Mais-Que-Perfeito do Indicativo. Indefinido. Advérbio e locução adverbial de modo.
6.2. Festas e tradições. Costumes.
7. Apresentar caraterísticas profissionais. Enfrentar uma entrevista. Elaborar um Curriculum Vitae. Fazer inquéritos. Relatar acontecimentos futuros.

7.1. Pronome pessoal átono de CD. Futuro do Indicativo.
7.2. Vida profissional. Precisão léxico-semântica. Falsos amigos. Expressões idiomáticas.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Lecturas A1 A8 A15 B1 B7 B8 C2 C4 0 10 10
Obradoiro A2 A8 A10 A12 A15 B4 B5 B7 C2 C4 30 16 46
Presentación oral A8 A15 B3 B4 C2 2 1 3
Prácticas a través de TIC A8 B1 B2 B3 C2 0 2 2
Resumo A8 A11 A15 B3 B6 B7 C2 0 1 1
Sesión maxistral A8 A15 A21 B4 B5 B8 C2 C4 26 10 36
Traballos tutelados A8 A10 A15 B1 B3 B6 B7 C2 C4 0 30 30
Proba obxectiva A1 A2 A4 A8 A10 A11 A15 A22 A26 B1 B3 B5 B6 B7 C2 0 15 15
Discusión dirixida A8 A10 A15 A20 B4 B5 B7 B10 C2 C4 2 2 4
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas Considérase “lectura” calquera tipo de material (textos de manuais, xornais, revistas, foros de internet etc.) que o estudantado terá de coñecer para a realización de certas actividades de maneira presencial ou non presencial.
Obradoiro Os obradoiros son aulas centradas no desenvolvemento de prácticas de comprensión lectora e de produción escrita (resolución de exercicios, corrección e elaboración de textos).
Presentación oral Neste tipo de proba avalíase a competencia comunicativa de cada estudante mediante unha pequena entrevista ou conversa co profesor ou coa profesora, en que talvez deba improvisar determinadas situacións. Na proba oral poderán empregarse textos, imaxes ou materiais audiovisuais como apoio.
Prácticas a través de TIC O alumnado deberá facer uso das novas tecnoloxías para preparar actividades propostas nas aulas.
Resumo Realizaranse con frecuencia sínteses dos principais contidos fixados no programa, co obxectivo de facilitaren unha correcta comprensión.
Sesión maxistral As sesións maxistrais consistirán en exposicións orais de carácter fundamentalmente teórico á volta dos contidos básicos da materia. Nestas aulas utilizaranse diversos textos seleccionados especificamente para a análise e a comprensión dos contidos; resolveranse as dúbidas a respecto dos temas propostos e facilitarase bibliografía específica. En tales sesións guiarase o alumnado no proceso de aprendizaxe e mostraranse recursos que faciliten o desenvolvemento do traballo autónomo.
Traballos tutelados Baixo a coordinación do profesor ou da profesora, cada estudante levará a cabo diversas actividades (corrección e/ou elaboración de textos), ben de maneira individual ben en pequenos grupos, co obxectivo de partillar información, coñecementos e habilidades.
Proba obxectiva A proba escrita permite avaliar coñecementos, capacidades, habilidades etc. en destrezas como a comprensión e a produción escritas. Pode combinar preguntas de resposta múltipla, de resposta breve, de ordenación, de asociación, de discriminación…
Discusión dirixida Enténdese por “discusión dirixida” aquela actividade desenvolvida polo alumnado en grupos pequenos en que se porá en práctica a expresión e a comprensión orais en lingua portuguesa. Debateranse diversos temas baixo a supervisión do profesor ou da profesora. Nestas sesións prestarase unha especial atención á participación activa do estudantado

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Para a realización dos traballos tutelados, é fundamental que o alumno ou a alumna informe periodicamente tanto dos seus progresos como das súas dificultades co obxectivo de atinxir unha orientación adecuada.
Alén diso, cada estudante poderá realizar todo tipo de consultas a respecto do desenvolvemento do traballo, quer no horario de atendemento, quer por medio do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A8 A10 A15 B1 B3 B6 B7 C2 C4 Os traballos individuais e grupais (tanto presenciais como non presenciais) encomendados polo profesorado ao longo do curso suporán un 20% da nota final.
Terase en conta especialmente a aprendizaxe colaborativa.
20
Proba obxectiva A1 A2 A4 A8 A10 A11 A15 A22 A26 B1 B3 B5 B6 B7 C2 O estudantado deberá realizar unha proba obxectiva de comprensión oral e escrita e de produción escrita (exercicios, elaboración de textos breves), en que se avaliarán os coñecementos adquiridos tanto nas sesións maxistrais como nos grupos intermedios e pequenos. 50
Discusión dirixida A8 A10 A15 A20 B4 B5 B7 B10 C2 C4 As intervencións orais de cada estudante durante as discusións dirixidas (conversa) corresponderanse cun 10% da nota final. 10
Presentación oral A8 A15 B3 B4 C2 Cada alumno ou alumno terá de realizar unha proba oral, orientada á demostración da súa competencia comunicativa en lingua portuguesa. 20
 
Observacións avaliación

1. OBSERVACIÓNS XERAIS

1.1.
Todas as actividades deberán ser entregadas de acordo cos prazos e cos
procedementos fixados no cronograma que o profesorado fornecerá ao
alumnado no inicio das sesións e que subirá ao campus virtual. 

1.2. Para superar a materia, o alumnado deberá conseguir unha
cualificación igual ou superior a 5 puntos sobre 10. Na proba obxectiva
deberá obter como mínimo 5 puntos sobre 10 para poder sumar os
restantes elementos de avaliación.

1.3. Se houber
criterios específicos de avaliación para algunha das tarefas
propostas, estes serán oportunamente disponibilizados polo profesorado
en formato "rúbrica" nas aulas ou a través
do campus virtual. O / A docente achegará, igualmente, as oportunas instrucións
para o correcto desenvolvemento de cada unha das actividades previstas.

1.4. Os traballos tutelados entregaranse na  aula, en papel, nos días fixados polo profesorado.

1.5. Aplicarase unha penalización do 25% sobre a cualificación final das
actividades
se estas se entregaren fóra de prazo sen causa xustificada.

1.6. Os / As
alumnos/as que non superaren a materia na 1.ª oportunidade (xaneiro) poderán recuperala parcial ou
totalmente na 2.ª oportunidade (xullo) segundo as normas detalladas na epígrafe
seguinte.

1.7. Tanto as actividades como as probas
deberán cumprir unhas exixencias mínimas de corrección lingüística (ortografía,
puntuación, concordancia sintáctica, ausencia de reiteracións, precisión
léxica, rexistro formal…); no caso de deficiencias lingüístico-expresivas,
estas poderán ser penalizadas na cualificación, segundo o documento "Exixencias
mínimas de corrección lingüística" (aprobado pola Sección de
Galego-Portugués o 6/7/2018 e pendurado no campus virtual).

1.8. Os traballos
presentados polo alumnado poderán ser incorporados ao Turnitin, ferramenta para
a detección do plaxio (mesmo de traballos previamente presentados nesta ou
noutras universidades polo/a estudante).

1.9. En
calquera actividade avaliábel a falta de honradez académica levará consigo a
cualificación de 0 na convocatoria en que se producir.

1.10. A materia poderá ser adaptada aos/ás estudantes que
precisaren da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade (física,
visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental).
De ser o caso, os/as alumnos/as deberán contactar cos servizos dispoñíbeis na
UDC / no centro: nos prazos oficiais estipulados de maneira previa a cada
cuadrimestre académico, coa Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/apoioalumnado/);
ou, no seu defecto,
coa titora ADI da Facultade de Filoloxía (pat.filoloxia@udc.gal).


2. CUALIFICACIÓN  NA 2.ª OPORTUNIDADE (XULLO)

2.1.
As
persoas que non superaren a materia de acordo coa avaliación continuada
deberán entregar en xullo, nas datas reservadas para a avaliación pola
Facultade de Filoloxía, os traballos que se lles solicitaren e
superar tamén aquelas probas (orais e / ou escritas) fixadas polo
profesorado da materia.


3. CUALIFICACIÓN DE NON PRESENTADO/A (NP)

3.1.
Será considerado/a Non Presentado/a aquel alumno ou alumna que non
compareza á proba escrita ou que non entregue ningunha das actividades.


4. ALUMNADO A TEMPO PARCIAL E CON DISPENSA ACADÉMICA

4.1.
O
estudantado a tempo parcial e con dispensa académica realizará
ou entregará as actividades obrigatorias nunha data concertada
previamente
co profesorado. Este alumnado deberá realizar e entregar as mesmas
probas e exercicios que o restante (os traballos relativos ao obradoiro
solicitaránselle por e-mail) e, se non puidese asistir ás titorías,
deberá contactar cos / coas docentes a través do correo
electrónico.


5. CONVOCATORIA DE DECEMBRO

5.1. O alumnado que se presentar á convocatoria de decembro será avaliado da
seguinte manera: proba obxectiva (50 %), presentación oral (20 %) e traballos tutelados (30 %).


Fontes de información
Bibliografía básica Frías Conde, X. (2014). Compêndio de gramática portuguesa elementar. S.L.: Ianua Editora
Coelho, J. (2015). Dicionário Global da Língua Portuguesa. Lisboa: Lidel
Matos, M. (2013). Dicionário Ilustrado de Português. Lisboa: Lidel
Coelho, L. / Oliveira, C. (2014). Gramática Aplicada Português Língua Estrangeira -A1/A2/B1. Lisboa: Texto Editora
Malcata, H. (2011). Guia Prático de Fonética. Acentuação e Pontuação. Lisboa: Lidel
Ventura, H. / Caseiro, M. (). Guia Prático de Verbos com Preposições. Lisboa: Lidel
Monteiro, D. / Pessoa, B. (2011). Guia Prático dos Verbos Portugueses. Lisboa: Lidel
Cintra, L. / Cunha, C. (2013). Nova Gramática do Português Contemporâneo. Lisboa: Figueirinhas
Vázquez Cuesta, P. (2004). O que um falante de português deve saber sobre o galego. Lisboa: Colibri
S/A (2013). Prontuário da Língua Portuguesa. Porto: Porto Editora

 

Bibliografía complementaria (). .
Coelho, L.; Oliveira, C. (2009). Aprender Português 1. Lisboa: Texto Editora
Coelho, L.; Oliveira, C. (2014). Aprender Português 2. Lisboa: Texto Editora
Lemos, H. (2013). Comunicar em português. Lisboa: Lidel
Mascarenhas, L. (2014). Cultura e História de Portugal 1 - A2/B1. Porto: Porto Editora
Lemos, H. (2013). Dialogar em Português. Lisboa: Lidel
Dias, A. C. / De Sousa, R. B. (2012). Entre nós 1. Lisboa: Lidel
Dias, A. C. / De Sousa, R. B. (2017). Entre nós 2. Lisboa: Lidel
Pascoal, J.; Oliveira, T. (2013). Exames de Português A2-B2 (CAPLE-UL - CIPLE, DEPLE, DIPLE). Lisboa: Lidel
Rente, S. (2013). Expressões idiomáticas ilustradas. Lisboa: Lidel
Coimbra, O. M.; Coimbra, I. (2012). Gramática Ativa 1. Lisboa: Lidel
Coimbra, O. M.; Coimbra, I. (2012). Gramática Ativa 2. Lisboa: Lidel
Kuzka, R. / Pascoal, J. (2015). Passaporte para português 1. Lisboa: Lidel
Kuzka, R. / Pascoal, J. (2016). Passaporte para português 2. Lisboa: Lidel
Ramos, E. (2006). Portugalizar. Português para galegofalantes. Vigo: Xerais
Silva, M. (2011). Português atual 1 . Lisboa: Lidel
Malcata, H. (2013). Português atual 2. Lisboa: Lidel
Coelho, L. / Oliveira, C. (2015). Português em foco 1. Lisboa: Lidel
Coelho, L. / Oliveira, C. (2017). Português em foco 2. Lisboa: Lidel
Tavares, A. (2014). Português XXI - 2. Lisboa: Lidel
Tavares, A. (2014). Português XXI - 3. Lisboa: Lidel
Lemos, H. (2013). Praticar português. Nível Elementar. Lisboa: Lidel
Freitas, F.; Henriques, T. (2011). Qual é a dúvida?. Lisboa: Lidel
Rosa, L. (2004). Vamos lá Começar! Exercícios de vocabulário. Lisboa: Lidel
Rosa, L. (2011). Vamos Lá Começar! Explicações e Exercícios de Gramática. Lisboa: Lidel
Rosa, L. (2011). Vamos Lá Continuar! - Explicações e Exercícios de Gramática. Lisboa: Lidel
Ruela, I. (2015). Vocabulário temático. Lisboa: Lidel

RECURSOS WEB

Dicionários e recursos lingüísticos

Ciberdúvidas: http://ciberduvidas.sapo.pt/

Conjuga-me: http://www.conjuga-me.net

Corpus do português: http://www.corpusdoportugues.org/x.asp

Dicionário Michaelis: http://michaelis.uol.com.brDicionários da Porto Editora: http://www.infopedia.pt/

Dicionário Priberam: http://www.priberam.pt/dlpo/dlpo.aspx

Dicionário Universal da Língua Portuguesa: http://www.universal.pt/

Moderno Dicionário Michaelis: http://www2.uol.com.br/michaellis/

Portal da Língua Portuguesa: http://www.portaldalinguaportuguesa.org/

Vocabulário Ortográfico Comum da Língua Portuguesa: http://voc.cplp.org/index.php

 

Ferramentas de pronunciação

Forvo: https://pt.forvo.com/languages/pt/

Prontuário sonoro RTP: http://www.rtp.pt/wportal/sites/prontuario/index.php. 

SitePal: http://www.oddcast.com/home/demos/tts/tts_example.php?sitepal

Somosfonia: http://somosfonia.com

 

Ferramentas de tradução

http://www.opentrad.com//

 

Imprensa

Blitz (revista de música): http://blitz.sapo.pt

Diretório de imprensa escrita em Portugal: http://www.prensaescrita.com/portugal.php

 

Sites para a aprendizagem da língua

Centro Virtual Camões: http://www.instituto-camoes.pt/cvc/aprender.html

Omniglot: http://www.omniglot.com/writing/portuguese.htm

CiberEscola da Língua Portuguesa: http://www.ciberescola.com

Ensina RTP: http://ensina.rtp.pt

Espaço Língua Portuguesa (Porto Editora): http://www.portoeditora.pt/espacolinguaportuguesa/duvidas-da-lingua-portuguesa/destaque-duvidas-lp/

Programa “Bom Português”: http://ensina.rtp.pt/dossie/como-se-escreve-em-bom-portugues/


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Lingua Galega 1/613G02002

Materias que continúan o temario
Lingua Portuguesa 2/613G02035

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías