Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Literatura Galega Contemporánea 2 Código 613G02036
Titulación
Grao en Galego e Portugués: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Garcia Negro, Maria Pilar
Correo electrónico
maria.pilar.garcia.negro@udc.es
Profesorado
Fernandez Perez-Sanjulian, Carme
Garcia Negro, Maria Pilar
Correo electrónico
carme.fernandez.perez-sanjulian@udc.es
maria.pilar.garcia.negro@udc.es
Web http://www.udc.es/filo
Descrición xeral Coñecemento das principais etapas, movementos literarios e autores máis representativos da Literatura Galega do século XX.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A4 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua galega.
A7 Coñecer as literaturas en lingua galega, española e inglesa.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A17 Ter un coñecemento avanzado da literatura galega.
A19 Coñecer a historia e a cultura das comunidades galegofalantes.
A23 Coñecer a situación sociolingüística da lingua galega.
A27 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua galega.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B4 Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B9 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Analisar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos. A1
A2
A3
A4
A10
A11
B1
B2
B5
B7
C1
C2
C4
Coñecer e aplicar diferentes métodos e técnicas de análise á produción literaria e cultural galega do século XX. A1
A2
A3
A4
A7
A11
A14
A15
A17
A23
B1
B3
B7
C1
C4
C6
Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e as súas mudanzas de paradigma A1
A4
A7
A10
A11
A14
A17
A19
A23
A27
B3
B5
B8
B10
C1
C4
C7
Aplicar as técnicas de análise cultural, considerando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos A1
A2
A3
A4
A10
A11
A15
A17
B4
B5
B7
B9
C1
C7
Adquirir as habilidades necesarias para analizar e interpretar os mecanismos da creación literaria. A1
A2
A4
A10
A11
A15
A17
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
C1
C6
C8
Coñecer e valorizar a diversidade cultural, con especial atención ao ámbito galego-portugués. A7
A10
A11
A14
A15
A17
A19
A23
A27
B1
B3
B4
B5
B8
B10
C1
C4

Contidos
Temas Subtemas
1.- Introdución xeral á literatura galega do S. XX.


1.1.- Cuestións metodolóxicas.
1.2.- Caracterización xeral. Periodización.

2.- As Irmandades da Fala e a "Xeración do 16".
2.1 Ramón Cabanillas
2.2 Vicente Risco
2.3 Alfonso D. R. Castelao
2.4 Ramón Otero Pedrayo
3.- Os novecentistas 3.1 Manuel Antonio
3.2 Luis Amado Carballo
3.3 Eduardo Blanco Amor
3.4 Outros autores: Rafael Dieste, Álvaro Cunqueiro, Fermín Bouza Brey
4.- A literatura de posguerra e o exilio ás dúas beiras do Atlántico: continuidade e ruptura. 4.1 Alfonso D. R. Castelao
4.2 Luís Seoane
4.3. Eduardo Blanco Amor
4.4. Álvaro Cunqueiro
5.- A recuperación literaria no interior a partir de 1950. 5.1. Celso Emilio Ferreiro
5.2. Manuel María
5.3 Uxío Novoneyra
5.4 Xohana Torres
5.5. X. L. Méndez Ferrin

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A27 A23 A17 A15 A14 A11 A10 A4 A3 A2 A1 B1 B2 B3 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C4 20 0 20
Lecturas A4 A3 A7 A10 A11 A14 A15 A17 A19 A23 A27 B1 B3 B5 B7 B8 C4 C6 C8 2 31 33
Esquemas A4 A10 A11 A15 B3 B6 B7 C4 7 8 15
Proba mixta A2 A1 A3 A4 A7 A10 A11 A15 A17 A19 A23 A27 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 C1 2 30 32
Sesión maxistral A27 A23 A19 A17 A15 A14 A11 A10 A7 A3 A1 B1 B2 B5 B7 B9 B10 C4 C6 C7 C8 42 0 42
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais
A profesora iniciará a análise e o comentario das obras literarias incluídas na programación e solicitará do alumnado a realización de comentarios individualizados segundo as pautas estabelecidas.
Lecturas O alumnado deberá realizar a lectura das obras literarias obrigatorias pois, para un óptimo aproveitamento das sesións, deberá ter lído os textos correspondentes.
As lecturas representan, xunto ás prácticas de comentario, unha das actividades principais do curso e, como tal, serán avaliadas.
Esquemas Consistirán estas prácticas na realización de resumos e fichas sobre as obras de lectura obrigada.
Proba mixta Proba escrita en que se demostrarán os coñecementos e competencias adquiridos e que combinará actividades de carácter ensaístico, de análise de fontes e de control de lecturas.
Sesión maxistral Será avaliábel a asistencia activa ás aulas teóricas presenciais en que se presentarán conceptos e estratexias que posteriormente se desenvolverán nas sesións prácticas e cuxo coñecemento será esixido para a superación do curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Sesión maxistral
Análise de fontes documentais
Esquemas
Proba mixta
Descrición
As profesoras encargaranse de recibir e asesorar as/os alumnas/os en todas e cada das cuestións que lles formular, ao tempo tratarán en todo momento lles facer as observacións, indicacións puntuais bibliográficas, etc que puideren ser do seu interese.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Lecturas A4 A3 A7 A10 A11 A14 A15 A17 A19 A23 A27 B1 B3 B5 B7 B8 C4 C6 C8 O control das lecturas poderá realizarse mediante a entrega dos resumos ou fichas, mediante exposición oral ou cunha parte específica dentro da proba mixta. 20
Análise de fontes documentais A27 A23 A17 A15 A14 A11 A10 A4 A3 A2 A1 B1 B2 B3 B7 B8 B9 B10 C1 C2 C4 Os comentarios de textos que se realicen na aula ou en casa polos alumnos/as poderán ser recollidos e avaliados ao longo do curso ou ben serán incluídos como unha parte específica dentro da proba mixta. 20
Proba mixta A2 A1 A3 A4 A7 A10 A11 A15 A17 A19 A23 A27 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 C1 Proba escrita en que se demostrarán os coñecementos e competencias adquiridos e que combinará actividades de carácter ensaístico, de análise de fontes e de control de lecturas.
Para a realización desta proba poderá dividirse a materia en dúas partes.
60
 
Observacións avaliación

Para superar a materia, o alumnado deberá conseguir unha cualificación igual ou superior a 5 puntos sobre10 no conxunto de actividades que compoñen a avaliación. O alumnado terá que entregar os traballos e actividades no prazo fixado. Asemade, todas as actividades deberán cumprir unhas exixencias mínimas de corrección lingüística (ortografía, puntuación, concordancia, ausencia de reiteracións, precisión léxica, rexistro formal...). As deficiencias lingüístico-expositivas serán penalizadas na cualificación.

Para a segunda oportunidade do mes de xullo, aquel alumnado que non superase a materia con anterioridade, terá que entregar, na data marcada para o exame, os exercicios escritos que non fosen avaliados positivamente e o traballo tutelado(no caso de o ter reprobado con anterioridade). O resto da cualificación (un 60%) basearase nunha proba obxectiva sobre o programa da materia e as lecturas obrigatorias.

Os/as alumnos/as que tiveren matrícula a tempo parcial e/ou dispensa académica deberán realizar os mesmos traballos e probas que os estudantes con matrícula ordinaria polo que terán que se poñer en contacto coa profesora para fixar o tema do traballo. A presentación oral do mesmo realizarase nunha sesión de tutoría persoal. A data e hora de realización destas sesións poderán ser concertadas a través do correo electrónico.


A cualificación de NON PRESENTADO/A será considerada cando o/a alumno/a non asistir ao exame (proba mixta) ou cando non asista e participe, ao menos, no 50% das sesións presenciais.


Fontes de información
Bibliografía básica Tarrío, Anxo (coord.) (). Galicia. Literatura (vols. XXXII-XXXIV) . Hércules de edicións, A Coruña.
Vilavedra, D. (1999). Historia da Literatura Galega. Vigo: Galaxia
Asociación Socio-Pedagóxica Galega (ed.)A.VV. (1996). Historia da Literatura Galega 5 vols.. Vigo, A Nosa Terra
Carballo Calero, R. (1981). Historia da Literatura Galega Comtemporánea. Vigo, Ed. Xerais
Rodríguez Sánchez, F. (1990 ). Literatura galega contemporánea. Problemas de método e interpretación . Vilaboa: Ed. do Cumio
Bernárdez, C. L. et alii (2001). Literatura galega S. XX. Vigo, A Nosa Terra

Obras de lectura obrigada: 

R. Cabanillas: Da terra asoballada.

R. Otero Pedrayo: Arredor de si. 

Castelao: Un ollo de vidro / Retrincos

Manuel Antonio: De catro a catro

Á. Cunqueiro: Merlín e familia

C. E. Ferreiro: Longa noite de pedra 

E. Blanco Amor: Xente ao lonxe

U. Novoneyra: Os Eidos 

Manuel María: Documentos personais

 Xohana Torres: Adiós, María

X. L. Méndez Ferrín: Con pólvora e magnolias.


As profesoras entregarán nas aulas unha pequena selección de textos que os/as estudantes tamén deberán ler.
Bibliografía complementaria

As profesoras facilitarán nas aulas a bibliografía e os recursos bibliográficos complementarios pertinentes para cada un dos temas e cada unha das obras obxecto de estudo nesta materia.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Literatura Galega/613G02012
Literatura Galega Contemporánea 1/613G02024

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Poesía en Lingua Galega e Portuguesa/613G02043
Narrativa e Ensaio en Lingua Galega e Portuguesa/613G02046
Teatro en Lingua Galega e Portuguesa/613G02047

Observacións
Para calquera dúbida, poden pórse en contacto coas profesoras, persoalmente en horario de atención ao alumnado, ou concertando cita previa no correo electrónico: gnegro@udc.gal /carme@udc.gal.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías