Identifying Data 2019/20
Subject (*) Literature in Portuguese Code 613G02039
Study programme
Grao en Galego e Portugués: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Fourth Obligatory 6
Language
Portuguese
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Letras
Coordinador
Martinez Pereiro, Carlos Paulo
E-mail
carlos.pereiro@udc.es
Lecturers
Martinez Pereiro, Carlos Paulo
E-mail
carlos.pereiro@udc.es
Web
General description Estudo introdutorio, a través dos textos, das principais etapas, movementos, autores e obras da
literatura brasileira e das literaturas africanas de língua portuguesa.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A10 Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A20 Coñecer a historia e a cultura das comunidades lusófonas.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Aplicar a avaliación crítica ao estilo dun texto e á formulación de propostas alternativas e correccións. A10
Aplicar a análise e o comentário críticos a textos e discursos literarios e non literários, utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual. A2
A11
B3
B7
Identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos. A14
B1
B3
Aplicar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información. B1
B3
Resolver problemas coa capacidade de autoformación adquirida. A2
A20
B3
B6
B7
Aplicar as capacidades de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva. A15
B1
B3
B6
B7
Aplicar analítica e sinteticamente a avaliación ponderada, o coñecemento e o exercicio do pensamento crítico. A2
A10
A11
A20
B1
B7
Resolver a capacidade de expresión e comprensión da forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. C2

Contents
Topic Sub-topic
1. A literatura brasileira. Noções preliminares. 1.1. Unidade e diversidade
1.2. Parâmetros definitórios básicos
2. A literatura brasileira no século XIX 2.1. O Romantismo e a nacionalidade literária: Gonçalves Dias, Castro Alves e José de Alencar
2.2. Realismo e Naturalismo: Machado de Assis
3. A literatura brasileira nos séculos XX e XXI 3.1. O Modernismo: Mário de Andrade, Oswald de Andrade e Manuel Bandeira.
3.2. Tendências narrativas e poéticas do século XX: Graciiano Ramos, Guimarães Rosa, Clarice Lispector, Drumond de Andrade.
3.3. A atualidade literária brasileira.
4. As literaturas africanas de língua portuguesa 4.1. A literatura angolana: Agostinho Neto, Luandino Vieira, Pepetela e Boaventura Cardoso.
4.2. A literatura mozambicana: Honwana, Craveirinha, Mia Couto, Ba Kha Khosa e Paulina Chiziane.
4.3. A literatura caboverdiana: Baltasar Lopes, Jorge Barbosa y Corsino Fortes. As literaturas santomense e guineense.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A2 A20 14 21 35
Workshop A2 A11 A14 A15 B1 B3 B6 22 33 55
Workbook A2 A14 A20 B3 B6 B7 1 30 31
Supervised projects A2 A11 A14 A15 1 10 11
Critical bibliographical A11 A15 1 4 5
Oral presentation A11 A15 B3 B7 C2 1 1 2
Mixed objective/subjective test A2 A10 A11 A20 C2 2 8 10
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Sesións de traballo en que o profesor explica a contextualización e os elementos necesarios do temario para que o alumnado poda desenvolver o seu traballo posterior.
Workshop Nestas sesións, o conxunto do alumnado realizará actividades de diferente tipoloxía destinadas á consolidación dos contidos presentados nas sesións maxistrais, así como das destrezas e das estratexias relacionadas cos obxectivos e contidos da materia.
Entre estas actividades poderán contemplarse, alén doutras, a análise de fontes documentais, os comentarios de textos, a resolución de problemas, as prácticas a través de TIC, probas de varia tipoloxía e estudos de casos.
Workbook No Paso 8 desta Guia, está a relación de obras que o/a alumno/a debe ler ao longo do curso.
Supervised projects Texto(s) orai(s) e/ou escrito(s) en que o alumnado analizará algunha(s) da(s) obra(s) de lectura obrigatoria.
Critical bibliographical Reseña(s) avaliativa(s) de determinadas aportacións bibliográficas.
Oral presentation Presentación oral dalgún(s) dos comentarios de textos realizados.
Mixed objective/subjective test Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico con comentario de textos e análise de fontes documentais.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description
Para alén da atención individualizada nas sesións presenciais de diferente tipo, durante as horas de atendemento do profesorado, o/a alumno/a recibirá toda a guía e axuda que precise para a realización dos seus traballos.
A forma e o momento en que se desenvolverá indicarase en relación a cada unha das actividades ao longo do curso e segundo a planificación da materia.
O alumnado con dispensa académica deberá entrar en contacto co profesor ao inicio do curso para fixar as actividades e traballos substitutivos da asistencia académica que necesariamente deberá realizar.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Mixed objective/subjective test A2 A10 A11 A20 C2 Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico con comentario de textos e análise de fontes documentais, avaliando tanto a precisión expresiva e conteudística, canto o axeitamento do disertado, do comentado ou do analizado ás competencias a adquirir e aos obxectivos a atinxir, previamente formulados para cada unha das tres modalidades polo profesor. 40
Critical bibliographical A11 A15 Avaliación da adecuación, sustentabilidade e pertinencia dos xuízos emitidos na(s) reseña(s) avaliativa(s) de determinadas aportacións bibliográficas. 5
Oral presentation A11 A15 B3 B7 C2 Avaliación da capacidade expositiva e da profundidade e adecuación dos contidos expostos na presentación oral dalgún dos comentarios de textos realizados.
Para alen do antes referido e da utilidade das apresentacións para os propósitos da materia, será avaliada a calidade lingüística, o dominio do contido, a organización e a secuencia expositiva, a clareza e precisión nas exposicións, a interacción co auditorio, o uso do tempo dispoñíbel, a utilización dos recursos tecnolóxicos e, cando for o caso, o traballo en equipo.
10
Supervised projects A2 A11 A14 A15 Texto(s) orai(s) e/ou escrito(s) en que o alumnado, seguindo un roteiro fornecido polo profesor, analizará algunha(s) da(s) obra(s) de lectura obrigatoria, avaliándose a súa precisión e o seu axeitamento aos contidos e ás competencias previamente formulados. 15
Workshop A2 A11 A14 A15 B1 B3 B6 Avaliación das actividades de diferente tipoloxía referidas na metodoloxía. Será avaliada a participación e o traballo en equipo, a capacidade analítica e crítica, e a adecuación aos obxectivos formulados polo profesor para cada actividade tipolóxica. 20
Workbook A2 A14 A20 B3 B6 B7 Terán de realizarse as leituras obrigatórias por parte do alumnado, sendo avaliadas ao longo do desenvolvimento das aulas.
O control destas lecturas será realizado por medio de recensións "ad hoc" e/ou en sesións específicas na sala de aulas, avaliando a capacidade de comprensión e a síntese estruturada das principais ideas contidas nos materiais obxecto da leitura, en relación cos conteúdos focados e as competencias previstas na materia.
10
 
Assessment comments

Para superar a materia, o alumnado deberá conseguir unha
cualificación igual ou superior a 5 puntos sobre 10. Así mesmo, na proba
mixta deberá obter como mínimo 4 puntos sobre 10, para poder sumar os
restantes elementos avaliables/instrumentos de avaliación.

O alumnado terá que entregar os traballos e actividades no prazo fixado.

O
alumnado que se vaia presentar á convocatoria adiantada de decembro,
con matrícula parcial, semipresencial, dispensa académica ou calquera
outra particularidade especial deberá pórse en contacto cos profesores
ao comezo do curso a través do correo
electrónico e/ou utilizar o horarío de titorías fixado polo centro. En
todos estes casos (e salvo excepcións motivadas e xustificadas), haberá que superar as mesmas probas e cumprir as mesmas exixencias antes indicadas para a primeira convocatoria (ordinaria).

Na segunda oportunidade, para superar a materia, tamén haberá que realizar as mesmas probas e cumprir as mesmas exixencias que na primeira (ordinaria).

A
cualificación de NON PRESENTADO/A será considerada cando o/a alumno/a non
asistir á proba mixta e/ou cando tiver entregado un número das
actividades contempladas inferior ao 50%

___________________

Os
traballos presentados polo alumnado poderán ser incorporados ao
Turnitin, ferramenta para a detección do plaxio así como de traballos
previamente presentados nesta ou noutras universidades, incluso polo /a
mesmo/a alumno/a. En caso de que se produza algunha destas
circunstancias, poderán ser aplicadas as medidas contempladas nas Normas
de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de
grao e mestrado universitario da Universidade da Coruña (artigo 14.4).

_______________

Todas
as actividades ou probas deberán cumprir unhas exixencias mínimas de corrección lingüística (ortografía, puntuación, concordancia sintáctica, ausencia de reiteracións, precisión léxica, rexistro formal…); no caso de deficiencias lingüístico-expresivas, estas poderán ser penalizadas na cualificación, segundo o documento "Exixencias mínimas de corrección
lingüística" (aprobado pola Sección de Galego-Portugués o 6/7/2018 e
pendurado en Moodle).


Sources of information
Basic
–Bosi, A.: História concisa da literatura brasileira (São Paulo: Cultrix).

–Candido, A.: Iniciação à literatura brasileira – Resumo para principiantes (Humanitas/USP-FFLCH, São Paulo, 1999).

–Ferreira, M. Literatura africana de expressão portuguesa (Lisboa: ICALP [2 vols.])

–Salinas Portugal, F.: Rosto negro – O contexto das literaturas africanas (Santiago de Compostela: Laiovento)

–Stegagno Picchio, L.: Storia della letteratura brasiliana (Torino: Giulio Einaudi Editore).

Complementary
Lecturas obrigatorias:

1) Dom Casmurro de Machado de Assis

2) Claro Enigma de Carlos Drummond de Andrade / Laços de Família, de Clarice Lispector (a escoller unha)

3) Velhas estórias de Luandino Vieira / Jerusalem de Mia Couto (a escoller unha)

4) Unha narrativa actual (selección individual baixo a orientación del professor)


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments
NOTA BENE

–Todas as cuestións non contempladas explicitamente nesta guía ou as eventuais dúbidas en relación co desenvolvemento da materia serán resolvidas polo profesorado no seu horario de atendemento, nas sesións presenciais ou no correo electrónico que figura no lugar correspondente.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.